HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM<br />
Vietnam National University of Agriculture<br />
<br />
CHƢƠNG 3: CƠ HỌC HỆ CHẤT ĐIỂM VÀ VR<br />
<br />
§1. Khối tâm<br />
§2. Chuyển động của vật rắn<br />
§3. Mômen quán tính<br />
§4. Mômen động lƣợng<br />
1<br />
<br />
§1. Khối tâm<br />
Định nghĩa: Cho một hệ chất điểm M1, M2, … Mn, “Khối<br />
tâm” được định nghĩa là một điểm G và thỏa mãn điều<br />
kiện sau:<br />
n<br />
<br />
m<br />
i 1<br />
<br />
M1<br />
<br />
<br />
m 1g<br />
<br />
G<br />
<br />
i<br />
<br />
MiG 0<br />
<br />
M2<br />
<br />
m2g<br />
<br />
<br />
m 1 m 2 g<br />
<br />
<br />
mBg<br />
<br />
<br />
m Ag<br />
<br />
m Dg<br />
<br />
mCg<br />
2<br />
<br />
§1. Khối tâm<br />
Tọa độ của khối tâm<br />
Đối với khối tâm của một hệ, ta có:<br />
rG OG OMi Mi G<br />
<br />
Nhân hai vế với mi lấy tổng cho tất cả các chất điểm<br />
của hệ từ i = 1 tới n<br />
n<br />
n<br />
n <br />
mi OG mi OMi mi Mi G<br />
i 1<br />
i 1<br />
i 1 <br />
<br />
n<br />
<br />
rG <br />
<br />
mi OMi<br />
<br />
=0<br />
<br />
i 1<br />
<br />
n<br />
<br />
m<br />
i 1<br />
<br />
i<br />
<br />
3<br />
<br />
§1. Khối tâm<br />
Đối với vật rắn (Hệ chất điểm phân bố liên tục)<br />
Gọi dm là khối lượng của yếu tố thể<br />
tích dV nằm tại vị trí xác định bởi r<br />
Ta có: dm (r )dV<br />
<br />
(r ) : Mật độ khối lượng phụ thuộc<br />
vào tọa độ r<br />
Vị trí của khối tâm được xác định như sau:<br />
<br />
1<br />
1<br />
rG rdm r (r )dV<br />
mV<br />
mV<br />
4<br />
<br />
§1. Khối tâm<br />
Chuyển động của khối tâm<br />
n<br />
<br />
drG<br />
vG <br />
<br />
dt<br />
<br />
dOMi<br />
mi<br />
<br />
dt<br />
i 1<br />
n<br />
<br />
m<br />
i 1<br />
<br />
i<br />
<br />
n<br />
<br />
<br />
<br />
dri<br />
mi<br />
<br />
dt<br />
i 1<br />
n<br />
<br />
m<br />
i 1<br />
<br />
n<br />
<br />
<br />
<br />
n<br />
<br />
m v p<br />
i 1<br />
n<br />
<br />
i<br />
<br />
i i<br />
<br />
m<br />
i 1<br />
<br />
i<br />
<br />
<br />
<br />
i 1<br />
n<br />
<br />
i<br />
<br />
<br />
<br />
p<br />
n<br />
<br />
m m<br />
i 1<br />
<br />
i<br />
<br />
i 1<br />
<br />
i<br />
<br />
n<br />
<br />
vG mi p<br />
i 1<br />
<br />
Như vậy: “Tổng động lượng của hệ chất điểm bằng động<br />
lượng của một chất điểm đặt tại khối tâm của hệ, có khối<br />
lượng bằng tổng khối lượng của hệ và có vận tốc bằng vận<br />
5<br />
tốc khối tâm của hệ”.<br />
<br />