intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE
 » 
 » 

Bài giảng Xác suất thống kê: Chương 7 - ThS. Phạm Trí Cao

Chia sẻ: 4584125 4584125 | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:16

Thêm vào BST
Báo xấu
90
lượt xem 2
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Trong thực tế ta thường gặp vấn đề: phải kiểm tra xem 1 điều gì đó đúng hay sai, nội dung thông tin mà ta nhận được từ các nguồn cung cấp (1 người, 1 cơ quan, 1 tờ báo, 1 tổ chức,...) có đáng tin cậy không. Công việc kiểm tra lại nội dung thông tin mà ta nhận được xem có đáng tin cậy không chính là bài toán kiểm định. Trong chương này sẽ trình bày một số kiến thức về kiểm định giả thiết thống kê. Mời các bạn tham khảo.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Bài giảng Xác suất thống kê: Chương 7 - ThS. Phạm Trí Cao

  1. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 Trong thöïc teá ta thöôøng gaëp vaán ñeà: phaûi kieåm tra xem 1 ñieàu gì ñoù ñuùng hay sai, noäi dung thoâng tin maø ta nhaän ñöôïc töø caùc nguoàn cung caáp (1 ngöôøi, 1 cô quan, 1 tôø baùo, 1 toå chöùc,...) coù ñaùng tin caäy khoâng. CHÖÔNG 7: KIEÅM ÑÒNH GIAÛ THIEÁT Thoâng tin ñeå kieåm ñònh coù theå laø: 1 con soá, 1 quy luaät phaân phoái xaùc suaát, tính ñoäc laäp cuûa 2 daáu THOÁNG KEÂ hieäu nghieân cöùu, … 1 Coâng vieäc kieåm tra laïi noäi dung thoâng tin maø ta nhaän ñöôïc xem coù ñaùng tin caäy khoâng chính laø 2 baøi toaùn kieåm ñònh.  Thí duï 1:  Ta tieán haønh kieåm ñònh (kieåm tra) nhö sau:  Moät toå chöùc cho raèng chieàu cao trung bình hieän nay  Thu thaäp soá lieäu thöïc teá (laáy maãu): ño chieàu cao cuûa thanh nieân VN laø 1,65m. cuûa khoaûng 1 trieäu ngöôøi  Haõy laäp giaû thieát ñeå kieåm chöùng keát quaû naøy?  Duøng 1 quy taéc kieåm ñònh töông öùng vôùi giaû thieát  HD: ñang xeùt (kieåm ñònh giaù trò trung bình) ñeå quyeát  H0:  = 1,65 ñònh: chaáp nhaän hay baùc boû H0  H1:  ≠ 1,65  : chieàu cao TB cuûa thanh nieân hieän nay thöïc teá  Chaáp nhaän H0: toå chöùc naøy baùo caùo ñuùng. Con soá  0= 1,65: chieàu cao TB cuûa thanh nieân hieän nay theo 1,65m laø ñaùng tin caäy. lôøi toå chöùc naøy  Baùc boû H0: toå chöùc naøy baùo caùo sai.  H0 goïi laø giaû thieát thoáng keâ (giaû thieát khoâng)  H1 goïi laø giaû thieát ñoái 3 4 1
  2. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016  Thí duï 2:  Ta tieán haønh kieåm ñònh (kieåm tra) nhö sau:  Moät sinh vieân tuyeân boá tyû leä sinh vieân thi cuoái kyø ñaït  Thu thaäp soá lieäu thöïc teá (laáy maãu): thu thaäp ñieåm moân XSTK laø 50%. thi cuoái kyø moân XSTK cuûa khoaûng 500 sinh vieân.  Haõy laäp giaû thieát thoáng keâ ñeå kieåm chöùng ñieàu naøy?  Duøng 1 quy taéc kieåm ñònh töông öùng vôùi giaû thieát ñang xeùt (kieåm ñònh tyû leä) ñeå quyeát ñònh: chaáp  HD: nhaän hay baùc boû H0  H0: p = 0,5  Chaáp nhaän H0: sinh vieân naøy tuyeân boá ñuùng. Con soá  H1: p ≠ 0,5 50% laø ñaùng tin caäy.  p: tyû leä sinh vieân thi ñaït moân XSTK thöïc teá  Baùc boû H0: sinh vieân naøy tuyeân boá sai.  p0= 0,5 : tyû leä sinh vieân thi ñaït moân XSTK theo lôøi sinh vieân naøy. 5 6  Thí duï 3: Ñeå xeùt xem chaáp nhaän hay baùc boû H0 thì ta phaûi  Moät coâ gaùi ñöôïc cho laø thuøy mò, neát na, ñaèm thaém, dòu laáy maãu, vaø ñöa ra quyeát ñònh döïa treân maãu. daøng, ngaên naép, chu ñaùo, …noùi chung laø heát… yù! Vaø ta Trong quaù trình laøm, coù 4 tröôøng hôïp sau: muoán ñeå yù! Quyeát ñònh H0 sai H0 ñuùng  Ta phaûi kieåm tra ñieàu naøy! Tuy nhieân ta seõ khoâng quyeát ñònh ñöôïc laäp giaû thieát thoáng keâ nhö theá naøo, bôûi Chuû quan vì sai laàm naøo cuõng ñau khoå caû! Vaø ta khoâng theå töï Thöïc teá mình tieán haønh kieåm ñònh ñöôïc! khaùch quan  Baøi toaùn loaïi naøy ta khoâng theå xeùt ñöôïc, bôûi vì khoâng H0 sai Ñuùng Sai laàm loaïi 2 coù quy taéc quyeát ñònh chung. Ctmb quyeát ñònh nhö theá H0 ñuùng Sai laàm loaïi 1 Ñuùng naøo! P(sll1) = P(baùc boû H0 / H0 ñuùng) , 7 8 P(sll2) = P(chaáp nhaän H0 / H0 sai) 2
  3. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016  Ta khoâng theå laøm giaûm P(sll1) vaø P(sll2) xuoáng cuøng Thöïc teá khaùch quan thì khoâng bao giôø sai, luùc ñöôïc (côõ maãu coá ñònh), neáu laøm giaûm P(sll1) thì seõ laøm taêng P(sll2), vaø ngöôïc laïi. vì khoâng bò baát kyø yeáu toá naøo chi phoái.  Chæ coù theå laøm giaûm caû P(sll1) vaø P(sll2) cuøng luùc baèng caùch taêng côõ maãu leân. Quyeát ñònh chuû quan cuûa con ngöôøi coù theå ñuùng hoaëc sai, vì bò caùc yeáu toá taâm sinh lyù  Veà maët khaùch quan thì caû 2 loaïi sai laàm ñeàu nguy chi phoái (vui/ buoàn, cöôøi/ khoùc, haïnh phuùc/ hieåm, khoâng theå noùi caùi naøo nguy hieåm hôn. Tuy nhieân veà maët chuû quan thì ta coi sai laàm loaïi 1 laø ñau khoå, khoûe/ meät, tha thöù/ haän thuø, nguy hieåm hôn sai laàm loaïi 2. Do ñoù ngöôøi ta laäp giaû thöông/ gheùt, ñeïp/ xaáu, xì tin/ xì pheù ... ). thieát sao cho sai laàm loaïi 1 laø nguy hieåm hôn. 9 10  VD: OÂN COÁ TRI TAÂN  Moät ngöôøi bò nghi ngôø laø aên troäm.  Ngaøy xöûa ngaøy xöa, xöa thaät laø xöa, xöa nhö cuïc  Ta laäp giaû thieát: ñaát, coù 2 baùc tieàu phu soáng gaàn nhau. Hai nhaø qua H0: Ngöôøi naøy laø voâ toäi laïi chôi raát thaân, thöôøng giuùp ñôõ laãn nhau. Moät hoâm H1: Ngöôøi naøy laø coù toäi baùc tieàu phu A phaùt hieän mình bò maát caùi rìu (ngaøy (Trong xaõ hoäi vaên minh, daân chuû thì luoân mong muoán xöa rìu laø vaät raát quyù giaù, laø caàn caâu côm ñeå nuoâi ñieàu toát ñeïp xaûy ra!) soáng caû nhaø baùc, giaù trò baèng 1000 laïng vaøng SJC thaät), baùc tìm hoaøi tìm maõi maø vaãn khoâng ra neân  Coâng an ñi thu thaäp chöùng côù ñeå baùc boû H0. baùc nghó mình bò maát troäm. Gaàn nhaø chæ coù baùc tieàu  Neáu coù ñuû chöùng côù thì keát luaän ngöôøi naøy coù toäi phu B neân baùc A nghi ngôø baùc B laáy troäm. Töø khi (baùc boû H0), neáu khoâng ñuû chöùng côù thì phaûi keát nghi ngôø baùc B laáy troäm thì baùc A thaáy baùc B coù luaän ngöôøi naøy voâ toäi (chaáp nhaän H0). daùng veõ laám leùc, thaäm thaø thaäm thuït, maét gian gian 11 gioáng y nhö 1 teân troäm. 12 3
  4. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 OÂN COÁ TRI TAÂN (TT) VD:  Vaøi ngaøy sau baùc A tìm thaáy caùi rìu cuûa mình ñeå ôû  Ta coù 2 loaïi sai laàm sau: trong ñoáng cuûi, bò caùc thanh cuûi che laáp. Sau 1 hoài  Trong thöïc teá ngöôøi naøy voâ toäi, nhöng do söï taéc boùp traùn suy nghó baùc A nhôù laïi: Böûa tröôùc baùc B qua traùch cuûa CA hoaëc do bò haõm haïi maø ngöôøi naøy bò ruû baùc A tôùi nhaø mình nhaäu röôïu ñeá Goø ñen chính keát luaän laø coù toäi  BAÉT OAN (sll1). hieäu vôùi gaø chaân voi Ñoâng caûo maø baùc baét ñöôïc treân  Trong thöïc teá ngöôøi naøy coù toäi, nhöng do laø SIEÂU röøng khi ñi ñoán cuûi. Baùc A vui quaù neân voäi laáy maáy TROÄM neân CA khoâng tìm ñöôïc chöùng côù neân phaûi thanh cuûi laáp che caùi rìu laïi, sau khi nhaäu quaéc caàn thaû ra  THAÛ LAÀM (sll2). caâu ôû nhaø baùc B thì baùc A khoâng nhôù gì nöõa heát neân môùi nghi ngôø baùc B laáy. Töø khi nhôù laïi moïi chuyeän,  Ta thaáy BAÉT OAN nguy hieåm hôn THAÛ LAÀM, neáu baùc A thaáy baùc B vaãn ñaùng yeâu nhö ngaøy naøo, daùng coù thaû laàm thì ta hy voïng raèng “Löôùi trôøi loàng loäng, veõ baùc B ñuùng laø 1 ñaáng nam nhi ñöôøng ñöôøng chính tuy thöa maø khoù loït, loït laàn naøy thì chöa chaéc seõ loït chính. Baùc A muoán vích coå baùc B xuoáng hoân 1 caùi 13 laàn khaùc!” (Bao Coâng) 14 cho thoûa loøng mong nhôù !!! (Baùc A laø ai ???) CAÙC DAÏNG KIEÅM ÑÒNH:  Do ñoù ta ñöa ra quy taéc kieåm ñònh sao cho: I) Kieåm ñònh tham soá  P(sll1)
  5. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 I) PHÖÔNG PHAÙP GIAÙ TRÒ TÔÙI HAÏN PHÖÔNG PHAÙP KIEÅM ÑÒNH 1) KIEÅM ÑÒNH GIAÙ TRÒ TRUNG BÌNH:  :trung bình ñaùm ñoâng  Laøm baèng tay: 0: 1 con soá caàn kieåm ñònh xem ñuùng hay sai  Phöông phaùp khoaûng tin caäy (raát ít duøng, coù haïn cheá)  a) Kieåm ñònh 2 phía  Phöông phaùp giaù trò tôùi haïn (hoïc) H0: =0 ; H1: 0  b)Kieåm ñònh moät phía  Laømbaèng phaàn meàm vi tính:  Phía phaûi: H0: =0 ; H1: >0  Phöông phaùp p-value (Phaàn boå sung)  Phía traùi: H0: =0 ; H1:  t/2 : baùc boû H0 , chaáp nhaän H1 19 20 + Neáu x   o thì  < 0 5
  6. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 2a) n < 30, bieát 2 (X coù phaân phoái chuaån) HÌNH KIEÅM ÑÒNH 2 PHÍA (x   ) n t 0 ,   t/2 (tra baûng F)  |t| t/2 : baùc boû H0 2b) n < 30, khoâng bieát 2 (X coù pp chuaån) (x o) n t s ,   t/2(n–1) (tra baûng H) |t| t/2(n–1) : baùc boû H0 21 22 Giaûi: VD1 : H0 :  = 600 ; H1:   600 Giaùm ñoác moät xí nghieäp cho bieát löông  : laø tieàn löông trung bình thöïc söï cuûa CN hieän nay trung bình cuûa 1 coâng nhaân thuoäc xí nghieäp o = 600 : laø tieàn löông trung bình cuûa CN theo lôøi GÑ hieän nay laø 600 ngaøn ñoàng/thaùng.  = 5%   = 1 –  = 2(t/2) = 0,95 Choïn ngaãu nhieân 36 coâng nhaân thaáy löông  (t/2)= 0,475  t/2 = 1,96 (tra baûng F) ( x   o ) n (5 2 0  6 0 0) 3 6 t   12 trung bình laø 520 ngaøn ñoàng/thaùng, vôùi ñoä s 40 leäch chuaån maãu s = 40 ngaøn ñoàng/thaùng. Ta coù |t| = 12 > 1,96 = t/2 : baùc boû H0 Keát luaän : vôùi möùc yù nghóa laø 5%, khoâng tin vaøo lôøi Lôøi baùo caùo cuûa giaùm ñoác coù tin caäy ñöôïc cuûa giaùm ñoác. Löông trung bình thöïc söï cuûa CN beù khoâng, vôùi möùc coù yù nghóa laø  = 5%. hôn 600 ngaøn ñoàng/ thaùng (do x  520  600  o ) 23 24 6
  7. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 VD1bis : Chuù yù quan troïng: Giaùm ñoác moät xí nghieäp cho bieát löông trung  Tröôùc tieân phaûi ñaët giaû thieát thoáng keâ ruøi muoán laøm bình cuûa 1 coâng nhaân thuoäc xí nghieäp hieän gì thì laøm! nay khoâng phaûi laø 600 ngaøn ñoàng/thaùng.  Ñaët giaû thieát ruøi thì phaûi giaûi thích giaû thieát. Choïn ngaãu nhieân 36 coâng nhaân thaáy löông  Neáu khoâng ñaët giaû thieát thoáng keâ maø coù tính toaùn trung bình laø 520 ngaøn ñoàng/thaùng, vôùi ñoä ñuùng thì cuõng hoång ñöôïc ñieåm. leäch chuaån maãu s = 40 ngaøn ñoàng/thaùng. Lôøi  Tính toaùn, tra baûng ñuùng nhöng keát luaän sai thì cuõng baùo caùo cuûa giaùm ñoác coù tin caäy ñöôïc khoâng, hoång ñöôïc ñieåm. “Uoång ôi laø uoång!” vôùi möùc coù yù nghóa laø  = 5%. HD: 25 26 TIN LÔØI GIAÙM ÑOÁC VD2: Giaûi Moät cöûa haøng thöïc phaåm nhaän thaáy thôøi gian vöøa qua Giaû thieát H0 :  = 25 H1:   25 trung bình moät khaùch haøng mua thöïc phaåm vôùi soá tieàn  : laø söùc mua cuûa khaùch haøng hieän nay o = 25 : laø söùc mua cuûa khaùch haøng tröôùc ñaây 25 ngaøn ñoàng/ngaøy. Nay cöûa haøng choïn ngaãu nhieân 15 n = 15< 30 , s = 2 , x = 24 khaùch haøng thaáy trung bình moät khaùch haøng mua thöïc  = 5%   = 1- = 0,95 phaåm vôùi soá tieàn 24 ngaøn ñoàng/ ngaøy vaø phöông sai  t/2(n–1) = t0,025(14) = 2,1448 (tra baûng H) maãu hieäu chænh laø s2 = (2 ngaøn ñoàng/ngaøy)2. ( x   o ) n ( 24  25 ) 15 Vôùi möùc yù nghóa laø 5% , thöû xem coù phaûi söùc mua cuûa t s  2   1,9364 khaùch haøng (soá tieàn trung bình khaùch haøng mua) hieän Ta coù |t| = 1,9364 < 2,1448 = t/2(n– 1): Chaáp nhaän H0 nay coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây? 27 Keát luaän : vôùi möùc coù yù nghóa laø 5%, söùc mua cuûa khaùc28h haøng hieän hay khoâng thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây. 7
  8. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 2) Kieåm ñònh veà tyû leä: khi n  30 Giaû thieát thoáng keâ : H0 : p = p0 2) Kieåm ñònh tyû leä Giaû thieát ñoái : H1 : p  p0 ( f  p ) n Ñeå cho kieåm ñònh tyû leä coù yù nghóa thöïc teá thì 0 (tính) t  p (1  p ) ñieàu kieän aùp duïng laø: 0 0   n. p  5   t/2 (tra baûng F)   0  n .( 1  p )5 |t| > t/2 : baùc boû H0  0 |t| p0 thì p > p0 29 30 + Neáu f < p0 thì p < p0 Löu yù: Caàn nhôù kyõ caùi gì? Giaûi Giaû thieát H0 : p = 0,8 ; H1 : p  0,8 VD3: p : laø tyû leä hoä daân thöïc söï thích xem DC thöïc teá Theo moät nguoàn tin thì tyû leä hoä daân thích po = 0,8 : laø tyû leä hoä daân thích xem DC theo nguoàn tin xem daân ca treân Tivi laø 80%. Thaêm doø 36 hoä Tyû leä maãu f = 25/36 = 0,69  = 5%   = 1– = 0,95  t/2 = 1,96 daân thaáy coù 25 hoä thích xem daân ca. ( f  po ) n (0, 6 9  0,8) 3 6 t     1, 6 5 Vôùi möùc coù yù nghóa laø 5%. Kieåm ñònh xem p o (1  p o ) 0 , 8  (1  0 , 8 ) |t| = 1,65 < t/2 = 1,96 : Chaáp nhaän H0 nguoàn tin naøy coù ñaùng tin caäy khoâng? Keát luaän: vôùi möùc yù nghóa 5%, NT treân ñaùng tin caäy. 31 32 8
  9. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 Giaûi VD4: H0: p = 0,2 ; H1: p  0,2 ;  = 0,05  t/2 = 1,96 Moät maùy saûn xuaát töï ñoäng, luùc ñaàu tyû leä saûn phaåm loaïi A p laø tyû leä sp loaïi A cuûa maùy sau khi aùp duïng pp sx môùi. laø 20%. Sau khi aùp duïng moät phöông phaùp saûn xuaát môùi, p0= 0,2 : tyû leä sp loaïi A cuûa maùy tröôùc khi ad pp sx môùi. ngöôøi ta laáy 40 hoäp, moãi hoäp goàm 10 saûn phaåm ñeå kieåm Tyû leä maãu laø: tra. Keát quaû kieåm tra cho ôû baûng sau : f  2 1  4  3  6  4  8  5  10  6  4  7  5  8  1 9 400 Soá saûn phaåm loaïi A trong hoäp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10  215  0,5375 400 Soá hoäp 2 0 4 6 8 10 4 5 1 0 t  (0,5375  0,2) 400  16 ,875 0,2  (1  0,2) Vôùi möùc yù nghóa 5% . Haõy cho keát luaän veà phöông phaùp |t| = 16,875 > t/2 = 1,96 : baùc boû H0 . Do f= 0,5375 > po= 0,2 neân ta keát luaän pp saûn xuaát môù 34 i saûn xuaát môùi naøy. 33 laøm taêng tyû leä saûn phaåm loaïi A. KIEÅM ÑÒNH MOÄT PHÍA: 2a) n 0 t > t : baùc boû H0 1a) n  30 , bieát  : (x   ) n Tính t = 0 , tra baûng F tìm t 2b) n t : baùc boû H0 (x ) n t  t : chaáp nhaän H0 Tính t  0 ; Tra baûng tìm t(n-1) (baûng H) s 1b) n  30, chöa bieát : thay  baèng s (x   ) n t > t(n-1) : baùc boû H0 t= 0 35 36 s 9
  10. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 Kieåm ñònh trung bình HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA PHAÛI 2. Phía traùi: Giaû thieát H0 :  = 0 Giaû thieát ñoái H1 :  < 0 Gioáng nhö phía phaûi, chæ thay ñoåi: 37 t < -tα hoaëc t < -tα(n-1) : baùc boû H0 38 SO SAÙNH HÌNH 3 DAÏNG KIEÅM ÑÒNH HÌNH KIEÅM ÑÒNH 2 PHÍA HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA TRAÙI 39 40 10
  11. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA TRAÙI HÌNH KIEÅM ÑÒNH PHÍA PHAÛI TÖØ HÌNH 2 PHÍA SUY RA PHÍA PHAÛI VAØ PHÍA TRAÙI 41 42 Kieåm ñònh tyû leä II. KIEÅM ÑÒNH TYÛ LEÄ 2. Phía traùi: Côõ maãu n  30 H0 : p = p 0 1. Phía phaûi: H1 : p < p 0 H0 : p = p0 H1 : p > p0 Gioáng nhö phía phaûi, chæ khaùc: (f p ) n t < -t : baùc boû H0 Tính t = 0 , tra baûng tìm t p (1 p ) 0 0 Ñieàu kieän aùp duïng kieåm ñònh 1 phía:   n. p  5  0 t > t : baùc boû H0 43   n.(1  p )  5 44  0 11
  12. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 CAÙCH TRA BAÛNG PHUÏ LUÏC 4 SAÙCH OÂN THI CAO HOÏC  BAÛNG H a) Bieát , tìm t :    = 1–2 = 2(t )  (t )  12 = 0,5– (tra baûng F) 2 2  b) Bieát  , tìm t(n – 1): *  = 1%  (t ) = 0,5– 0,01 = 0,49  0,4901  t = 2,33  n = 16,  = 5%  t(n–1) = t0,05(15) = 1,7531 *  = 5%   =1–2 = 0,90  (t ) = 0,5 – 0,05 = 0,45  Tra coät  = 0,05 vaø doøng k = 15 Tra baûng F  Phuï luïc 2 saùch oân Cao hoïc: Neáu laáy t =1,64 thì (t ) = 0,4495 (Sai soá: 0,45 – 0,4495 = 0,0005) Neáu laáy t =1,65 thì (t) = 0,4505 (Sai soá : 0,4505 – 0,45 = 0,0005) Vaäy laáy t = 1,64 hoaëc t = 1,65 . Thöôøng ta laáy t = 1,65 b) Bieát  , tìm t(n – 1): n = 16,  = 5%  t(n–1)= t0,05(15) = 1,7531 45 46 Tra Baûng H, coät  = 1-2 = 0,9 vaø doøng n-1 = 15 Tra baûng F caùc giaù trò thoâng duïng: Löu yù: Laäp giaû thieát cho ñuùng (tα/2) = (1-α)/2 = /2 (tα) = (1-2α)/2 = /2 * Kieåm ñònh trung bình: α tα/2 tα * Neáu ñeà cho x   thì chæ coù theå laø kieåm ñònh 10% 1,65 hoaëc 1,64 1,28 0 9% 1,70 1,34 2 phía hoaëc phía phaûi. 8% 1,75 1,41 7% 1,81 1,48 Thí duï: Neáu ñeà hoûi chieàu cao trung bình hieän nay 6% 1,88 1,56 hoaëc 1,55 coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây thì laø kieåm ñònh 2 phía. 5% 1,95 1,65 hoaëc 1,64 4% 2,05 Thí duï: Neáu ñeà hoûi chieàu cao trung bình hieän nay 1,75 3% 2,17 1,88 coù taêng so vôùi tröôùc ñaây thì laø kieåm ñònh phía phaûi. 2% 2,33 2,05 * Neáu ñeà cho x   thì chæ coù theå laø kieåm ñònh 1% 2,58 hoaëc 2,57 2,33 0 47 2 phía hoaëc phía traùi. 12
  13. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016  Bình loaïn: Moät ngöôøi muoán laáy vôï, tôùi gaëp baø moái, noùi “toâi Löu yù: Laäp giaû thieát cho ñuùng muoán 1 ngöôøi vôï toát”. Baø moái kieám cho 1 ngöôøi, ngöôøi ñoù laïi * Kieåm ñònh tyû leä: cheâ khoâng toát. Nguyeân nhaân laø anh ta khoâng noùi roõ raøng yeâu * Neáu ñeà cho f > p0 thì chæ coù theå laø kieåm ñònh caàu cuûa mình, baét baø moái phaûi ñoaùn. Baø moái ñoaùn thì khaû 2 phía hoaëc phía phaûi. naêng ñoaùn ñuùng yù cuûa anh ta laø raát thaáp. Anh ta phaûi noùi roõ laø toát kieåu naøo: ñeïp ngöôøi hay ñeïp neát? Neáu anh ta chæ quan Thí duï: Neáu ñeà hoûi tyû leä sp loaïi A hieän nay (öùng taâm ñeïp ngöôøi thì anh ta phaûi chaáp nhaän “caùi ñeïp ñeø beïp caùi vôùi pp sx môùi) coù thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây (öùng neát”. Neáu anh ta chæ quan taâm ñeïp neát thì anh ta phaûi chaáp vôùi pp sx cuõ) thì laø kieåm ñònh 2 phía. nhaän “caùi neát ñaùnh cheát caùi ñeïp”. Coøn neáu anh ta muoán vöøa * Neáu ñeà cho f < p0 thì chæ coù theå laø kieåm ñònh ñeïp ngöôøi vöøa ñeïp neát thì anh ta cöù mô ñi, bôûi vì gioáng loaøi ñoù ñaõ tuyeät chuûng töø laâu roài! 2 phía hoaëc phía traùi.  Caâu hoûi veà kieåm ñònh cuõng vaäy, caâu hoûi phaûi noùi roõ raøng laø Thí duï: Neáu ñeà hoûi tyû leä sp loaïi A hieän nay (öùng ngöôøi ra ñeà muoán gì (2 phía, phaûi, traùi) vaø ngöôøi laøm chæ coù vôùi pp sx môùi) coù giaûm so vôùi tröôùc ñaây (öùng vôùi theå hieåu theo 1 nghóa thoâi, khoâng theå hieåu sao cuõng ñöôïc. pp sx cuõ) thì laø kieåm ñònh phía traùi.  OÂng baø ta töøng noùi “ Vaên cuõng laø ngöôøi” 50  http://baobinhphuoc.com.vn/Content/van-la-nguoi-47764 VD5: Moät coâng ty coù 1 heä thoáng maùy tính coù theå xöû lyù 1200 hoùa ñôn trong 1 giôø. Coâng ty vöøa nhaäp Giaûi: 1 heä thoáng maùy tính môùi. Heä thoáng naøy khi chaïy H0 :  = 1200 (HT môùi toát baèng HT cuõ) kieåm tra trong 40 giôø cho thaáy soá hoùa ñôn ñöôïc xöû H1 :  > 1200 (HT môùi toát hôn HT cuõ) lyù trung bình trong 1 giôø laø 1260, vôùi ñoä leäch : soá hoùa ñôn ñöôïc xöû lyù tb öùng vôùi HT môùi chuaån maãu laø 215. 0= 1200: soá HÑ ñöôïc xöû lyù tb öùng vôùi HT cuõ ( x   ) n (1260  1200 ) 40 1) Vôùi  = 5%, haõy nhaän xeùt xem heä thoáng môùi t 0   1,7 6 s 215 coù toát hôn heä thoáng cuõ hay khoâng? 1)  = 5%  t = 1,65 2) Vôùi  = 1%, haõy nhaän xeùt xem heä thoáng môùi t > t : baùc boû H0. Vaäy HT môùi toát hôn HT cuõ. coù toát hôn heä thoáng cuõ hay khoâng? 2)  = 1%  t = 2,33 CAÂU HOÛI: 51 t < t : chaáp nhaän H0. 52 THEO BAÏN THÌ COÙ MAÂU THUAÃN GÌ KHOÂNG GIÖÕA KEÁT LUAÄN CUÛA CAÂU 1 VAØ 2? Vaäy HT môùi khoâng toát hôn HT cuõ. 13
  14. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 VD6a: Theo doõi löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá ngaøy ôû DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI SO SAÙNH QUAÙ KHÖÙ BigC hieän nay, ta coù soá lieäu cho ôû baûng: Giaûi VD6a: Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … … H0: µ= 370 ; H1: µ< 370 Soá ngaøy … … … … … µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc sau khi khoâng khuyeán maõi Töø baûng ta coù : n = 121 ; x = 230 ; s = 15 (kg/ngaøy) µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc khi coù khuyeán maõi Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trung bình trong 1 ngaøy cuûa BigC khi coù chöông trình khuyeán maõi tröôùc ñaây laø 370 kg/ngaøy. α= 5%  tα= 1,65 Soá lieäu ôû baûng treân ñöôïc thu thaäp sau khi BigC khoâng coøn t  (230  370). 121  102,667 aùp duïng chöông trình khuyeán maõi nöõa. Vôùi möùc yù nghóa 15 5%, haõy keát luaän xem vieäc khoâng khuyeán maõi coù laøm giaûm t= -102,667 < -tα = -1,65 : baùc boû H0 53 54 löôïng ñöôøng baùn ñöôïc? Khi khoâng coøn khuyeán maõi thì löôïng ñöôøng baùn ñöôïc bò giaûm. DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI KIEÅM ÑÒNH HIEÄN TAÏI VD6b: Boä phaän baùn haøng baùo caùo BGÑ löôïng ñöôøng Giaûi VD6b: trung bình baùn ñöôïc hieän nay laø 370 kg/ngaøy. H0: µ= 370 ; H1: µ≠ 370 BGÑ thu thaäp löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc thöïc teá (kg/ngaøy) ngaøy ôû BigC hieän nay, soá lieäu cho ôû baûng sau : µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc theo baùo caùo Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … … Soá ngaøy … … … … … |t|= 102,667 > tα/2= 1,96: baùc boû H0 (Töø baûng ta coù : n= 121 , x = 230 , s= 15) Vaäy baùo caùo khoâng ñuùng, löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc 55 thöïc teá beù hôn 370 kg/ngaøy (do x = 230 < µ0= 370) 56 Vôùi möùc yù nghóa 5%, haõy nhaän xeùt baùo caùo treân? 14
  15. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 VD6c: Theo doõi löôïng ñöôøng baùn ñöôïc trong moät soá DUØNG SOÁ LIEÄU HIEÄN TAÏI KIEÅM TRA TÖÔNG LAI !!! ngaøy ôû BigC hieän nay, soá lieäu cho ôû baûng sau : Giaûi VD6c: Löôïng ñöôøng baùn ñöôïc (kg/ngaøy) … … … … … H0: µ= 370 ; H1: µ< 370 Soá ngaøy … … … … … Vôùi µ0 = 5550/15 = 370 kg/ngaøy (Töø baûng ta coù : n= 121 ; x = 230 ; s = 15) Giaû söû sau ñoù BigC aùp duïng moät chieán dòch quaûng µ : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc tröôùc khi QC caùo laøm cho doanh soá baùn trung bình cuûa ñöôøng laø µ0= 370 : löôïng ñöôøng tb baùn ñöôïc sau khi QC 5,550 trieäu ñoàng/ngaøy. Vôùi möùc yù nghóa 5%, haõy keát luaän xem chieán dòch t = -102,667 < -tα = -1,65: baùc boû H0 quaûng caùo coù taùc duïng laøm taêng doanh soá baùn trung Vaäy chieán dòch quaûng caùo laøm taêng doanh soá baùn tb bình cuûa ñöôøng leân hay khoâng? 57 cuûa ñöôøng. 58 Bieát giaù baùn 1 kg ñöôøng laø 15 ngaøn ñoàng. BÌNH LOAÏN VD6A, VD6B, VD6C BÌNH LOAÏN VD6A, VD6B, VD6C (TT)  Thoâng thöôøng treân ñôøi naøy ta chæ coù theå duøng hieåu  Baø moái noùi neáu sau khi cöôùi baïn ñöa naøng ñi thaåm bieát cuûa ta (töø quaù khöù ñeán hieän taïi) ñeå kieåm tra quaù myõ vieän taân trang vaø cho naøng hoïc QTKD thì naøng seõ khöù hoaëc hieän taïi maø thoâi. Ta khoâng theå duøng hieåu ñeïp dòu daøng nhö hoa haäu Taám (töông xöùng caâu bieát cuûa ta ñeå kieåm tra töông lai, neáu ai laøm ñöôïc “khoâng coù ngöôøi phuï nöõ xaáu, chæ coù ngöôøi phuï nöõ ñieàu naøy thì ñuùng laø quaù sieâu, coøn hôn Khoång Minh khoâng bieát laøm ñeïp!”). Gia Caùt Löôïng!!!  Vaäy baïn quyeát ñònh tin hay khoâng tin baø moái ?!  Chaúng haïn baïn chuaån bò laáy vôï, baø moái giôùi thieäu 1 coâ gaùi coù dung nhan töông xöùng caâu “khoâng coù ngöôøi  Neáu lôõ nhö baïn ñaõ laøm moïi caùch maø naøng Caùm vaãn phuï nöõ xaáu” (khoâng coù neùt gì heát nhöng coù chaân daøi!) laø chính mình thì cuoäc ñôøi baïn seõ ra sao ?! Baïn coù thöû vaø tính tình gioáng Caùm. duøng hieän taïi kieåm ñònh töông lai khoâng ?! 59 60 15
  16. ThS. Phaïm Trí Cao * Chöông 7 # OTCH 02/04/2016 VD7: Giaûi: 1) H0 : p = 0,18 ; H1 : p ≠ 0,18 Tyû leä gia ñình ôû thaønh phoá HCM coù maùy vi tính ôû p: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay nhaø tröôùc ñaây laø 21%. Hieän nay ngöôøi ta choïn ngaãu p0 = 0,18: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính tröôùc ñaây nhieân 100 gia ñình trong thaønh phoá vaø thaáy raèng coù Vôùi f = 30/100 = 0,3 30 gia ñình coù maùy vi tính. ( f  p ) n (0,3  0,21) 100 0 t   2,21 1) Vôùi möùc yù nghóa 2%, phaûi chaêng tyû leä gia ñình coù p (1  p ) 0,21 (1  0,21) 0 0 maùy vi tính hieän nay ñaõ thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây?  = 2%  t/2 = 2,33 2) Vôùi möùc yù nghóa 2%, phaûi chaêng tyû leä gia ñình coù Ta coù: |t| = 2,21 < t/2 = 2,33: chaáp nhaän H0 61 Vaäy tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay62 maùy vi tính hieän nay cao hôn so vôùi tröôùc ñaây? khoâng thay ñoåi so vôùi tröôùc ñaây. 2) H0 : p = 0,18 ; H1 : p > 0,18 Môøi gheù thaêm trang web: p: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay 64 p0= 0,18: tyû leä gia ñình coù maùy vi tính tröôùc ñaây ( f  p ) n (0,3  0,2 1) 1 0 0  https://sites.google.com/a/ueh.edu.vn/phamtricao/ t 0   2,21  https://sites.google.com/site/phamtricao/ p (1  p ) 0,2 1 (1  0,2 1) 0 0  = 2%  t = 2,05 Ta coù: t = 2,21 > t = 2,05 : baùc boû H0 Vaäy tyû leä gia ñình coù maùy vi tính hieän nay cao hôn so vôùi tröôùc ñaây.  Kieåm ñònh 2 phía vaø 1 phía cho keát luaän 63 ngöôïc nhau. 16
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

THÔNG TIN
TRỢ GIÚP
HỖ TRỢ KHÁCH HÀNG
Theo dõi chúng tôi

Chịu trách nhiệm nội dung:

Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA

LIÊN HỆ

Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM

Hotline: 093 303 0098

Email: support@tailieu.vn

Giấy phép Mạng Xã Hội số: 670/GP-BTTTT cấp ngày 30/11/2015 Copyright © 2022-2032 TaiLieu.VN. All rights reserved.

 

Đồng bộ tài khoản
10=>1