Bài tập nhóm: Suy giảm tài nguyên rừng

̀

̀

́

BÔ GIAO DUC VA ĐAO TAO

̣ ̣ ̣

ƯỜ

Ạ Ọ

TR

NG Đ I H C DUY TÂN

KHOA MÔI TR

NGƯỜ



Ậ

BÀI T P NHÓM

Ừ

Ả

Ề

Đ  TÀI: “SUY GI M TÀI NGUYÊN R NG”

ướ ẫ Ị Ồ Ễ :NGUY N TH  H NG TÌNH

Giáo viên h Nhóm L pớ ng d n : : 8 K15KMT

ĐÀ N NGẴ , tháng .6.. năm ...2010.....

Ở Ầ

Ầ

PH N M  Đ U

 

ừ ủ ướ ừ ữ c ta, r ng không nh ng là c  s ơ ở ấ n    R ng là tài nguyên quý giá c a đ t

ế ộ ư ự ỳ ứ ọ ể phát tri n kinh t ­ xã h i mà còn gĩ ch c năng sinh thái c c k  quan tr ng,

ề ể ậ ả ả ừ r ng tham gia vào quá trình đi u hoà khí h u, đ m b o chu chuy n oxy và các

ố ơ ả ỡ ủ ổ ộ ị nguyên t ấ    c  b n khác trên hành tinh, duy trì tính  n đ nh và đ  màu m  c a đ t,

ế ụ ẹ ứ ặ ả ạ ạ h n ch  lũ l ố   ấ t, h n hán, ngăn ch n xói mòn đ t, làm gi m nh  s c tàn phá kh c

ệ ủ ả ồ ồ ướ ứ ễ ả li t c a các thiên tai, b o t n ngu n n c và làm gi m m c ô nhi m không khí.

ư ữ ầ ồ ị Nh ng ngày nay, ngu n tài nguyên quý giá đó đang d n b  suy thoái. Nh ng năm

ấ ừ ừ ệ ạ ọ qua, n n phá r ng, m t r ng ngày càng nghiêm tr ng, hàng ngàn di n tích ha

ẹ ạ ị ấ ừ ệ ượ ừ ừ r ng càng b  thu h p l i. M t r ng và suy thoái r ng gây nên hi n t ạ   ng sa m c

ấ ạ ề ị ươ ạ ạ hoá và làm nghèo đ t t i nhi u đ a ph ạ   ng. Tình tr ng đó đã t o ra hàng lo t

ứ ự ự ể ộ ế ộ các tác đ ng tiêu c c và thách th c s  phát tri n kinh t , xã h i và môi tr ườ   ng

ư ụ ứ ả ạ nh  gây lũ l ả   ệ t, h n hán gây khó khăn trong vi c cung  ng lâm s n, làm gi m

ệ ở ệ ế ạ ấ ấ ồ ề di n tích đ t tr ng khi n tình tr ng nghèo đói và th t nghi p ự    nhi u khu v c

ạ ơ ặ ệ ừ ệ ỡ càng đáng lo ng i h n, đ c bi t suy thoái r ng làm phá v  các h  sinh thái quan

tr ng.ọ

Ụ

Ụ

M C L C

1.Khái quát v n đấ ề

1.1. Khái ni mệ

ủ ừ 1.2. Vai trò c a tài nguyên r ng

1.3. Phân lo iạ

ừ

ệ

ạ

2. Hi n tr ng tài nguyên r ng

ừ ệ ạ 2.1 Hi n tr ng tài nguyên r ng trên th  gi ế ớ i

ệ 2.2 Hi n tr ng ạ ở ệ am  Vi t N

3.Nguyên nhân

ể ổ ụ ử ụ ấ 3.1. Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t:

ứ ồ ả : 3.2. Khai thác ngu n lâm s n quá m c cho phép

3.3. Cháy r ngừ

ứ ố 3.4. S c ép dân s

3.5. Nghèo đói

ọ ể ạ ả ủ ộ ế ậ 3.6. H u qu  c a cu c chi n tranh hoá h c đ  l i:

ậ ư 3.7. T p quán du canh du c

ệ ự ậ 3.8. Hi u l c pháp lu t và chính sách

ủ

ừ

ộ

ế   ả 4. Tác đ ng c a suy gi m tài nguyên r ng đ n

ự

ườ

t

nhiên – môi tr

ố ng s ng.

ưở ớ ườ ự Ả 4.1.  nh h ng v i môi tr ng t nhiên:

ưở ủ ừ ế ả Ả   4.2.  nh h ng c a suy gi m tài nguyên r ng đ n môi tr ườ   ng

s ng.ố

ả

ơ ả ả ệ

5. Gi

ừ . i pháp c  b n b o v  tài nguyên r ng

ổ ế ụ ề ậ 5.1.   Tuyên   truy n,   ph   bi n,   giáo   d c,   nâng   cao   nh n   th c   v ứ ề

ệ ừ ả ả qu n lý b o             v   r ng.

ạ ừ ổ ị ạ ậ ị 5.2. Quy ho ch, xác đ nh lâm ph n các lo i r ng  n đ nh.

ể ế ệ ậ 5.3. Hoàn thi n th  ch , chính sách và pháp lu t

ủ ừ ủ ệ ề ấ 5.4. Nâng cao trách nhi m c a ch  r ng, chính quy n các c p và

ủ ổ ứ ả ệ ừ ộ ự s  tham gia c a các ngành, các t ch c xã h i vào b o v  r ng.

ố ổ ứ ự ủ ự ượ ủ 5.5. C ng c  t ch c, nâng cao năng l c c a l c l ể ng ki m lâm.

ỗ ợ ờ ố ườ 5.6. H  tr  nâng cao đ i s ng ng i dân.

ơ ở ạ ầ ầ ư ự ế ị ả ệ ừ 5.7. Xây d ng c  s  h  t ng, đ u t trang thi t b  b o v  r ng.

Ứ ụ ọ ệ 5.8.  ng d ng khoa h c công ngh .

5.9. Tài chính.

ợ 5.10. H p tác qu c t ố ế .

1.Khái quát v n đấ ề

ỗ

Khai thác l y gấ

ở ế ấ L n chi m m   ấ ộ r ng đ t canh tác

ừ ả Quá trình suy gi m tài nguyên r ng

Khai thác lâm s nả ngoài gỗ

ạ N n cháy  r ngừ

Suy gi m ả tài  nguyên  r ngừ

1.1. Khái ni mệ

ệ ượ ừ ả ả ườ Suy gi m tài nguyên r ng là hi n t ng suy gi m,do con ng i gây ra làm

ữ ượ ả ả ạ ấ ị ừ ộ ờ gi m tr  l ng lâm s n t i các vùng r ng trong m t th i gian nh t đ nh.

ủ ừ 1.2. Vai trò c a tài nguyên r ng

ệ ạ ặ ấ ạ ệ   Là h  sinh thái đa d ng và giàu có nh t trên c n, đ c bi ẩ   ừ t là r ng  m

ệ ớ nhi t đ i.

ừ ề ớ ườ ể ồ   R ng có vai trò to l n v  môi tr ấ   ng và phát tri n, là ngu n cung c p

ậ ệ ầ ế ườ nguyên v t li u c n thi t cho con ng i.

ấ ươ ừ ự ự ệ ệ ẩ  R ng cung c p l ng th c, th c ph m, nguyên li u cho công nghi p ch ế

ượ ệ ị ả ế bi n, d c li u, du l ch, gi i trí…

ừ ụ ấ ậ  R ng là “ lá ph i xanh” h p th  CO ổ ề 2, tái sinh O2 , đi u hòa khí h u cho

khu v c.ự

ụ ề ằ ừ V  tác d ng cân b ng sinh thái, r ng có vai trò vô cùng quan trong:

ướ ế ừ ả ưở ệ ộ ộ ẩ   Tr c h t, r ng có  nh h ế ng đ n nhi t đ , đ   m không khí, thành

ể ề ậ ầ ph n khí quy n và có ý nghĩa đi u hòa khí h u.

ậ ả ừ ườ ể ủ ả ưở  R ng là v t c n trên đ ng di chuy n c a gió và có  nh h ế ố   ng đ n t c

ư ướ ộ đ  cũng nh  h ng gió

ừ ạ ả ắ ỉ   R ng không ch  ch n gió mà còn làm s ch không khí và có  nh h ưở   ng

ự ầ ế đ n vòng tu n hoàn trong t nhiên.

ồ ướ ả ệ ấ ừ ệ ả ố  R ng có vai trò b o v  ngu n n c b o v  đ t ch ng xói mòn.

ự ứ ệ ả ả ậ ọ ộ  Th m th c v t có ch c năng quan tr ng trong vi c ngăn c n m t ph n ầ

ư ơ ấ ố ướ ướ n c m a r i xu ng đ t và có vai trò phân ph i l ố ạ ượ i l ng n c này.

ụ ừ ứ ấ ả ưỡ   Th m m c r ng là kho ch a các ch t dinh d ả   ng khoáng, mùn và  nh

ủ ấ ế ớ ộ ưở h ng l n đ n đ  phì nhiêu c a đ t.

ậ ừ ơ ư ủ ệ ậ ộ ượ  Là n i c  trú c a hàng tri u loài đ ng v t và vi sinh v t, r ng đ c xem

ổ ồ ư ữ ạ là ngân hàng gen kh ng l , l u tr  các lo i gen quý.

ộ ừ ạ ả ố ố Theo th ng kê, m t hecta r ng hàng năm t o nên sinh kh i kho ng 300 ­ 500

ừ ừ ấ ấ ồ ỗ ườ ấ kg, 16 t n oxy (r ng thông 30 t n, r ng tr ng 3 ­ 10 t n). M i ng ộ i m t năm

ươ ớ ượ ứ ạ ầ c n 4.000kg O2 t ng  ng v i l ng oxy do 1.000 ­ 3.000 m2 cây xanh t o ra

ệ ộ ừ ườ ấ ơ ệ ộ ấ ố trong năm. Nhi t đ  không khí r ng th ng th p h n nhi ả   t đ  đ t tr ng kho ng

ệ ố ừ ệ ặ ả ặ ấ ả 3 ­ 5oC. R ng b o v  và ngăn ch n gió bão. H  s  dòng ch y m t trên đ t có đ ộ

ủ ủ ầ ấ ớ ơ ộ ượ ấ che ph  35% l n h n đ t có đ  che ph  75% hai l n. L ủ   ng đ t xói mòn c a

ằ ượ ừ ừ ấ ấ ồ ừ r ng b ng 10% l ậ   ng đ t vùng đ t không có r ng. R ng là ngu n gen vô t n

ườ ự ậ ơ ư ủ ế ậ ộ ủ c a con ng i, là n i c  trú c a các loài đ ng th c v t quý hi m. Vì v y, t ỷ ệ   l

ủ ủ ấ ượ ừ ỗ ố ộ ỉ ấ đ t có r ng che ph  c a m i qu c gia là m t ch  tiêu đánh giá ch t l ng môi

ườ ủ ừ ệ ọ ố ộ ố ư tr ấ ng quan tr ng. Di n tích đ t có r ng c a m t qu c gia t ả ạ i  u ph i đ t 45%

ệ ổ t ng di n tích.

ưở ấ ớ ế ườ ữ  T m  nh h ầ ả ng r t l n đ n môi tr ố ng s ng, gi ớ ố    vai trò to l n đ i

ườ ớ v i con ng i.

ỉ ả ừ ự ả ưở ế S  suy gi m tài nguyên r ng không ch   nh h ả   ố ng đ n qu c gia b n

ả ế ớ ị đ a mà còn c  th  gi i.

1.3. Phân lo iạ

ử ụ ủ ế ể ượ ụ ừ ứ Căn c  vào m c đích s  d ng ch  y u, r ng có th  đ c phân thành các

ạ lo i sau đây:

ừ ượ ử ụ ủ ế ể ả ồ ướ ệ ộ: đ c s  d ng ch  y u d  b o v  ngu n n ả c, b o v ệ  R ng phòng h

ề ệ ế ậ ầ ả ạ ố ố ấ đ t, ch ng x i mòn, h n ch  thiên tai, đi u hoà khí h u, góp ph n b o v  môi

ườ ộ ượ ừ ạ tr ừ ng sinh thái. R ng phòng h  đ ộ ầ   c phân thành các lo i: R ng phòng h  đ u

ừ ừ ắ ắ ắ ộ ồ ộ ấ   ngu n, R ng phòng h  ch n gió, ch n cát bay, R ng phòng h  ch n sóng, l n

ộ ả ừ ể ệ ườ bi n, R ng phòng h  b o v  môi tr ng sinh thái.

ừ ượ ử ụ ể ả ồ ủ ế ặ ụ : đ ẫ   c s  d ng ch  y u đ  b o t n thiên nhiên, m u   R ng đ c d ng

ự ậ ậ ừ ủ ừ ệ ẩ ộ ố ồ chu n h  sinh thái r ng c a qu c gia, ngu n gen th c v t, đ ng v t r ng,nghiên

ụ ử ệ ắ ả ả ọ ị ứ c u khoa h c, b o v  di tích k ch s , văn hoá và danh la, th ng c nh, ph c v ụ

ặ ụ ừ ơ ỉ ị ượ ườ ạ ố ngh  ng i, du l ch. R ng đ c d ng đ c chia thành các lo i: V n qu c gia, khu

ừ ứ ệ ộ ả ồ b o t n thiên nhiên, khu r ng văn hoá­ xã h i, nghiên c u thí nghi m.

ừ ả ượ ử ụ ủ ế ể ả ấ ỗ ấ : đ c s  d ng ch  y u đ  s n xu t, kinh dpanh g , các  R ng s n xu t

ặ ả ừ ế ợ ộ ả ệ ườ lâm san khác, d c s n r ng và k t h p phòng h , b o v  môi tr ng sinh thái.

ấ ượ ừ ướ ổ ứ ả R ng s n xu t đ c nhà n c giao cho t ầ   ộ  ch c, cá nhân thu c các thành ph n

ế ủ ề ể ả ệ ấ ị ướ kinh t có đ  đi u ki n quy đ nh d  s n xu t, kinh doanh theo h ng thâm canh,

ế ợ ệ nông­ lâm­ nghi p k t h p.

ừ ệ ạ 2. Hi n tr ng tài nguyên r ng

ừ ệ ạ 2.1 Hi n tr ng tài nguyên r ng trên th  gi ế ớ i

ế ớ ướ ừ ả Trên toàn th  gi i, ệ c tính có kho ng 3.870 tri u ha r ng, trong đó 95% là

ự ừ ừ ồ ệ ớ ừ ở ừ r ng t nhiên và 5% r ng tr ng. Phá r ng nhi t đ i và suy thoái r ng ề    nhi u

ế ớ ữ ả ưở ự ế ạ vùng trên th  gi i đã gây ra nh ng  nh h ng tiêu c c đ n các lo i hàng hoá và

ụ ừ ừ ừ ệ ở ướ ể ổ ị ị d ch v  t r ng. Di n tích r ng các n c phát tri n đã  n đ nh và đang tăng

ẹ ở ướ ừ ứ ể ế ễ ẫ nh , còn các n ổ   c đang phát tri n, phá r ng v n đang ti p di n. M c thay đ i

ướ ế ớ ừ ệ ệ ậ ỷ c tính hàng năm di n tích r ng trên toàn th  gi i (th p k  90) là 9,4 tri u ha, là

ự ứ ừ ừ ệ ệ ố ệ s  li u d a trên m c phá r ng hàng năm là 14,6 tri u ha và di n tích r ng tăng

ướ ệ c tính là 5,2 tri u ha.

ề ệ ữ ượ ừ ẹ ấ ị Tài nguyên r ng trên trái đ t ngày càng b  thu h p v  di n tích và tr  l ng.

ố ệ ệ ấ ấ ố ổ ờ ừ S  li u th ng kê cho th y, di n tích r ng Trái đ t thay đ i theo th i gian sau:

ầ ỷ  Ð u th  k ế ỷ 20: 6 t ha

ỷ  Năm1958      :4,4 t ha

ỷ  Năm1973      : 3,8 t ha

ỷ  Năm1995      : 2,3 t ha.

ế ớ ằ ừ ấ ­ H ng năm trên th  gi ừ   ệ i m t đi trung bình 16,1 tri u ha r ng, trong đó r ng

ệ ớ ị ệ ấ ả nhi ớ ố ộ ớ t đ i b  suy gi m v i t c đ  l n nh t 15,2 tri u ha.

ế ớ ừ ệ ầ ườ ườ ­ Di n tích r ng bình quân th  gi i trên đ u ng i 0,6 ha/ng i.

ầ ớ ấ ừ ệ ấ ợ ­ Ph n l n đ t r ng r t thích h p cho canh tác nông nghi p.

ừ ệ ệ ớ ớ ướ ệ ả ỉ ­ Hi n nay r ng nhi t đ i ch  còn kho ng 50% di n tích so v i tr c đây.

ệ 2.2 Hi n tr ng ạ ở ệ am  Vi t N

ổ ế ở ấ ừ ề ơ  M t r ng x y ra ph  bi n  ả nhi u n i.

ừ ữ ệ ặ ổ ư   ố M c dù t ng di n tích r ng toàn qu c tăng trong nh ng năm qua, nh ng

ị ấ ừ ệ ở ứ ố ừ ế di n tích r ng b  m t còn m c cao. Th ng kê t năm 1991 đ n tháng 10/2008,

ị ấ ừ ệ ệ   ổ t ng di n tích r ng b  m t là 399.118ha, bình quân 57.019ha/năm. Trong đó, di n

ượ ướ ử ụ ụ ừ ể ấ ổ tích đ c  Nhà  n c  cho phép chuy n   đ i m c   đích s  d ng  đ t có r ng là

ủ ế ừ ừ ế ạ ắ ồ 168.634ha; khai thác tr ng r ng (ch  y u là r ng tr ng) theo k  ho ch hàng năm

ừ ệ ệ ạ ượ đ ị ặ c duy t là 135.175ha; r ng b  ch t phá trái phép là 68.662ha; thi t h i do cháy

ệ ạ ậ ạ ừ ệ ạ ừ r ng 25.393ha; thi t h i do sinh v t h i r ng gây thi t h i 828ha

ủ ế ư ậ ệ ấ ượ ụ ể ổ Nh  v y, di n tích m t ch  y u do đ c phép chuy n đ i m c đích s ử

ừ ế ế ệ ạ ị ệ ạ ụ d ng và khai thác theo k  ho ch chi m 76%; di n tích r ng b  thi t h i do các

ủ ạ ị ướ ề ệ ừ ả ả hành vi vi ph m các quy đ nh c a Nhà n ả   c v  qu n lý b o v  r ng tuy có gi m,

ẫ ở ứ ư ừ ế ệ ấ ổ nh ng v n m c cao làm m t 94.055ha r ng, chi m 23,5% trong t ng di n tích

ấ ệ ạ ừ r ng m t trong 7 năm qua, bình quân thi t h i 13.436ha/năm

ọ ạ ạ ậ  Tình tr ng vi ph m pháp lu t còn nghiêm tr ng.

ả ướ ừ ế ử ệ T  năm 1999 đ n tháng 10 năm 2008, c  n c đã phát hi n, x  lý 494.875

ủ ạ ị ướ ề ả ả ả ụ v  vi ph m các quy đ nh c a Nhà n ệ ừ c v  qu n lý, b o v  r ng và qu n lý lâm

ố ụ ư ạ ả ạ ặ ạ ả s n. M c dù tình tr ng vi ph m gi m qua các năm, nh ng s  v  vi ph m còn

ổ ế ở ễ ố ắ ữ ề ặ ơ ớ l n, di n ra ph  bi n nhi u n i, nh ng c  g ng trong ngăn ch n hành vi vi

ư ạ ượ ạ ể ả ậ ph m pháp lu t ch a t o đ ế c chuy n bi n căn b n.

ố ườ ụ ễ ắ Tình hình ch ng ng ế   i thi hành công v  di n ra ngày càng gay g t, quy t

ệ ố ố ổ ứ ơ ầ ườ ạ li t, hung hãn. Hành vi ch ng đ i có t ch c (có n i b u ng i lãnh đ o, t ổ ứ    ch c

ặ ẫ ậ ươ ủ ệ ả canh gác, đ t b y chông, đá, đ p phá ph ạ   ng ti n, tài s n…), dùng các th  đo n

ư ậ ắ ợ ươ ủ ệ ộ ồ tr ng tr n và côn đ , nh : đ p phá ph ơ ng ti n c a các c  quan và cán b  có

ứ ủ ề ạ ạ ả ẩ ạ ỏ ườ th m quy n, đe do  xâm h i tính m ng, s c kh e, tài s n c a ng i thi hành

ụ ệ ạ ọ ị công v  và thân nhân, gia đình h , khi b  phát hi n hành vi vi ph m, chúng dùng

ươ ệ ấ ự ượ ể ề nhi u ph ể ả ệ ng ti n t n công, k  c  vi c đâm xe vào l c l ng ki m tra, dùng

ể ấ ễ kim tiêm có máu nhi m HIV đ  t n công...

ợ ừ ậ ỗ ộ Do l ậ i nhu n cao t buôn bán g  và đ ng v t hoang dã trái phép, nên tình

ứ ạ ở ầ ễ ắ ị ươ ầ ậ ườ hình di n ra ph c t p h u kh p các đ a ph ng. Đ u n u th ặ   ấ ng gi u m t,

ườ ế ỗ ộ ể ậ ậ ạ thuê ng ậ i nghèo v n chuy n, thu gom, t p k t g , đ ng v t hoang dã t ữ   i nh ng

ậ ồ ổ ể ứ ụ ủ ể ế ề ạ ậ ơ đi m bí m t r i t ch c v n chuy n đ n n i tiêu th . Nhi u th  đo n tinh vi

ử ụ ụ ỗ ể ậ ể ậ ộ ượ đ c chúng s  d ng đ  v n chuy n, tiêu th  g  trái phép, đ ng v t hoang dã trái

ư ả phép nh : dùng xe khách, xe chuyên dùng, xe c i hoán (hai đáy, hai mui, dùng

ể ố ả ỗ ướ ấ ế ỗ ướ bi n s  gi …), gi u g  d i hàng hóa khác, k t g  chìm d ấ   ử ụ i bè, s  d ng gi y

ộ ố ườ ề ầ ệ ấ ờ t ầ  quay vòng nhi u l n... G n đây xu t hi n m t s  đ ỗ   ng dây buôn bán g ,

ậ ớ ướ ướ ộ đ ng v t hoang dã xuyên biên gi ả i, quá c nh qua n c ta sang n ứ c th  ba.

ữ ừ  Tình hình phòng cháy, ch a cháy r ng.

ả ướ ừ ế ừ ả T  năm 1995 đ n tháng10/2008, c  n ụ c x y ra 10.444 v  cháy r ng, gây

ệ ạ ừ ỗ ị thi t h i 75.318 ha r ng, bình quân m i năm b  cháy 5.380 ha.

ủ ế ữ ừ ừ ầ ồ ớ ị R ng b  cháy trong nh ng năm g n đây ch  y u là r ng tr ng, v i các loài

ố ớ ừ ự ạ cây chính là thông, tràm, b ch đàn, keo; đ i v i r ng t ủ ế  nhiên, ch  y u là cháy

ệ ừ ớ ượ ụ ồ ừ r ng nghèo ki t, r ng khoanh nuôi tái sinh m i đ ủ ế   c ph c h i. Nguyên ch  y u

ố ọ ự ừ ự ế ươ ẫ tr c ti p gây ra cháy r ng là: Do đ t d n th c bì làm n ồ   ố ọ ng r y, đ t d n đ ng

ế ộ ườ ừ ắ ru ng gây cháy, chi m 41,80%; do ng ử ể i vào r ng dùng l a đ  săn b t chim thú,

ố ọ ế ậ ắ ắ ự   ấ ố đ t đìa b t cá, trăn, rùa, r n…, hun khói l y m t ong, chi m 30,9%; đ t d n th c

ế ệ ố ố ố bì tìm ph  li u 6,1%; cháy lân tinh 5,5%; hút thu c 3%; đ t nhang 2%; c  ý 5%;

nguyên nhân khác 5,7%.

ậ ạ ừ ừ  Phòng tr  sinh v t h i r ng.

ả ướ ữ ừ ệ ư ả ệ Nh ng năm qua, trên di n tích r ng c  n ấ   ị c ch a x y ra d ch b nh làm m t

ớ ở ộ ố ị ớ ươ ư ả ạ ơ ừ r ng v i quy mô l n. m t s  đ a ph ng nh : Qu ng Ninh, L ng S n, Hà

ệ ượ ừ ế ả ả ả ị ị Tĩnh, Qu ng Bình, Qu ng tr , Th a Thiên Hu  có x y ra hi n t ng d ch sâu róm

ừ ễ ệ ồ ị ế   ệ ạ ừ h i r ng tr ng loài cây thông, có năm di n tích r ng thông b  nhi m b nh lên đ n

ụ ả ưở ế ưở ể hàng ch c ngàn hécta, đã  nh h ng đ n sinh tr ấ   ng, phát tri n và năng xu t

ử ụ ự ừ ệ ề ệ ậ ỹ nh a. Ngành lâm nghi p đã s  d ng nhi u bi n pháp k  thu t phòng, tr , nh ư

ứ ứ ệ ố ọ ụ   phun thu c sâu, bi n pháp sinh h c... Tuy nhiên, công tác nghiên c u,  ng d ng

ậ ề ệ ỹ ừ ậ ạ ừ ấ ạ ế công ngh , k  thu t v  phòng tr ủ ế    sinh v t h i r ng còn r t h n ch , ch  y u

ự ệ ớ ả ứ ệ ả ị m i th c hi n các gi i pháp  ng phó khi d ch x y ra, các bi n pháp phòng sinh

ư ượ ẽ ấ ứ ế ị ậ ạ ừ v t h i r ng ch a đ ậ c quan tâm đúng m c, do v y, s  r t lúng túng n u d ch

ủ ậ ả ớ ị ệ ả x y ra trên quy mô l n. Theo quy đ nh hi n hành c a pháp lu t, công tác qu n lý

ậ ạ ừ ừ ượ ệ ố ả ề v  phòng tr  sinh v t h i r ng đ ệ ự ậ   ơ c giao cho h  th ng c  quan b o v  th c v t.

ủ ế ậ ệ ố ệ ơ ớ ệ   Tuy nhiên, hi n nay h  th ng các c  quan này m i ch  y u t p trung vào vi c

ể ự ư ủ ự ệ ệ ệ ầ ồ ệ   ả b o v  cây tr ng nông nghi p, ch a có đ y đ  năng l c đ  th c hi n các bi n

ậ ạ ừ ừ pháp phòng tr  sinh v t h i r ng.

ủ ấ ướ ừ ồ  R ng là ngu n tài nguyên quý giá c a đ t n c ta

ừ ướ ả R ng n ề ệ   c ta ngày càng suy gi m v  di n

ấ ượ ỉ ệ tích và ch t l ng, t  l ủ ụ  che ph  th c v t d ậ ướ   i

ưỡ ề ặ ệ ng ng cho phép v  m t sinh thái, ¾ di n tích

ủ ướ ấ ự ớ ấ đ t đai c a n ệ c ta(so v i di n tích d t t nhiên)

ậ ồ ệ ớ ẩ là đ i núi, khí h u nhi ừ   t đ i  m gió mùa nên r ng

ệ ằ ọ ấ   ấ r t quan tr ng trong vi c cân b ng sinh thái. Đ t

ả ượ ừ ố ể có r ng ph i đ c duy trì t i thi u 50­60%, vùng

ầ ả ồ ồ đ i   núi   ph i   là   80­90%,   vùng   đ u   ngu n   sông

ả ố su i ph i là 100%.

ừ ụ ệ ấ ậ ặ ớ ỗ R ng ng p m n v i di n tích 450 nghìn ha có tác d ng cung c p g  và than.

ụ ờ ồ ữ ả ạ ấ Đ ng th i có tác d ng gi ơ    và c i t o đ t, là n i

ả ủ ấ ỷ ư c  trú và sinh s n c a các loài thu  sinh. Đ t lâm

ấ ự ế ệ ệ ừ nghi p chi m 30% di n tích đ t t nhiên(r ng t ự

ỉ ệ ừ ồ ủ nhiên  26%,   r ng  tr ng   4%).   T   l che   ph   còn

ẩ ỷ ướ d i tiêu chu n cho phép do u  ban Môi tr ườ   ng

ố ế ư ụ ầ qu c t đ a ra và áp d ng cho toàn c u là 33%. T ỉ

ủ ở ắ ắ ỉ ệ l che ph tây b c ch  còn 13,5%, đông b c còn

ủ ề ướ ừ ệ ả 16,8%.Theo đi u tra c a năm 1993 , n c ta còn kho n 8,631 tri u ha r ng (trong

ừ ừ ấ ả ộ   đó có 5.169 ngàn ha r ng s n xu t kinh doanh, 2.800 ngàn ha r ng phòng h  ,

ặ ụ ừ ừ ề ậ ố ồ 663.000 ha r ng đ c d ng). R ng phân b  không đ ng đ u , t p trung cao nh t ấ ở

ự ế ề khu v c tây nguyên (dăk lăk 1.253 ngàn ha , gia lai 838.6000 ha ), k  là mi n trung

ấ ở ồ ử ằ ấ ắ du phía b c ( Lai châu 229.000 ha) và th p nh t đ ng b ng sông c u long ( an

giang 100 ha).

ấ ẹ ố ộ ườ Là m t qu c gia đ t h p ng i đông,

ệ ừ ệ ỉ Vi t Nam  hi n nay  có  ch  tiêu  r ng  vào

ỉ ạ ấ ạ ả   ứ lo i th p, ch  đ t m c bình quân kho ng

ứ ừ ủ   0,14 ha r ng, trong khi m c bình quân c a

ớ ườ ế th   gi i   là   0,97   ha/   ng ố ệ   i.   Các   s   li u

ế ấ ố ướ th ng kê cho th y, đ n năm 2000 n c ta

ừ ệ ầ ả có kho ng g n 11 tri u hecta r ng, trong

ự ế ả ừ đó r ng t ệ    nhiên chi m kho ng 9,4 tri u

ừ ệ ả ồ hecta và kho ng 1,6 tri u hecta r ng tr ng;

ủ ủ ừ ỉ ạ ữ ữ ủ ờ ớ ủ   ộ đ  che ph  c a r ng ch  đ t 33% so v i 45% c a th i kì gi a nh ng năm 40 c a

ỗ ự ế ỉ ự ữ ệ ệ ờ th  k  XX. Tuy nhiên, nh  có nh ng n  l c trong vi c th c hi n các ch  tr ủ ươ   ng

ủ ướ ề ả ủ ừ ệ ể chính sách c a Nhà n ấ   c v  b o v  và phát tri n tài nguyên r ng, "ph  xanh đ t

ừ ệ ề ầ ọ ồ ố tr ng đ i núi tr c" nên nhi u năm g n đây di n tích r ng ở ướ  n c ta đã tăng 1,6

ừ ệ ớ ự ệ tri u hecta so v i năm 1995, trong đó r ng t ừ    nhiên tăng 1,2 tri u hecta, r ng

ệ ồ Ở ề ỉ ừ ự ạ ấ tr ng tăng 0,4 tri u hecta. nhi u t nh, r ng t nhiên giàu còn l ấ i r t th p, nh ư

ề ộ ự ả ơ Lai Châu còn 7,88%, S n La 11,95%, và Lào Cai 5,38%. S  suy gi m v  đ  che

ủ ừ ở ầ ớ ứ ề ạ ả ph  r ng ố  các vùng này là do m c tăng dân s  đã t o nhu c u l n v  lâm s n và

ẫ ớ ế ả ọ ồ ừ ệ ế ề ấ ấ đ t tr ng tr t. K t qu  đã d n t i vi c bi n nhi u vùng r ng thành đ t hoang

ữ ừ ỗ ấ ố ằ c n c i. Nh ng khu r ng còn l ạ ở i ắ  vùng núi phía B c đã xu ng c p, tr ữ ượ   ng l

ữ ừ ắ ỏ ị ỗ ấ g  th p và b  chia c t thành nh ng đám r ng nh  phân tán.

3.Nguyên nhân

ổ ụ ử ụ ể  Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t ấ

ứ ả ồ  Khai thác ngu n lâm s n quá m c cho phép

 Cháy r ngừ

ứ ố  S c ép dân s

 Nghèo đói

ậ ủ ủ ể ạ ế  H u q a c a cu c chi n tranh đ  l ộ i

ậ ư  T p quán du canh du c

ệ ự ậ  Hi u l c pháp lu t và chính sách

ậ ượ ể ể Đi vào tìm hi u 8 nguyên nhân trên chúng ta có th  nhìn nh n đ c suy thoái

ệ ề ạ ấ ừ ở r ng Vi t Nam đang là v n đ  đáng lo ng i.

ể ổ ụ ử ụ ấ 3.1. Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t:

ự ở ộ ử ụ ụ ể ấ ấ ổ ệ   Chuy n đ i m c đích s  d ng đ t chính là s  m  r ng đ t nông nghi p,

ở ộ ệ ấ ằ ấ ấ ấ   ấ ả đ t s n xu t, là m  r ng đ t canh tác nông nghi p b ng cách l n sâu vào đ t

ừ ấ ọ ừ r ng, là nguyên nhân quan tr ng nh t làm suy thoái tài nguyên r ng, suy thoái đa

ừ ể ậ ậ ặ ả ọ ừ   ạ d ng sinh h c. Phá r ng ng p m n đ  nuôi tôm là h u qu  làm suy thoái r ng.

ặ ủ ư ừ ế ể ề ệ ậ ặ ặ ị Do ch a hi u h t giá tr  nhi u m t c a h  sinh thái r ng ng p m n, ho c do

ợ ặ ắ ệ ồ ợ ừ ẩ ữ nh ng l i ích kinh t ế ướ  tr c m t, đ c bi t là ngu n l i t ấ  tôm nuôi xu t kh u nên

ặ ệ ả ủ ệ ậ ọ ị ậ ừ r ng ng p m n Vi t Nam đã b  suy thoái nghiêm tr ng. H u qu  c a vi c phá

ư ệ ặ ấ ừ ạ ậ ấ ộ ỷ ừ r ng ng p m n l y đ t nuôi tôm m t cách b a bãi nh  hi n nay là hu  ho i môi

ườ ủ ề ả ố ườ tr ứ ng,   làm   suy   gi m   m c   s ng   c a   nhi u   ng ể ả   i   dân   nghèo   ven   bi n,   nh

ủ ươ ấ ữ ể ề ả ưở h ế ng x u  đ n ch  tr ủ   ng xoá đói gi m nghèo và phát tri n  b n v ng c a

ủ ề ả ơ ở ươ ị ươ ư Chính ph .Nhi u c  quan qu n lý Trung ng và đ a ph ng ch a đánh giá

ừ ủ ệ ặ ậ ả ớ ỏ đúng vai trò to l n c a h  sinh thái r ng ng p m n; buông l ng qu n lý trong

ệ ử ụ ừ ể ậ ặ vi c s  d ng tài nguyên vùng ven bi n có r ng ng p m n; không kiên quy t x ế ử

ừ ệ ể ề ị ươ ế ợ ọ ỉ lý vi c phá r ng đ  nuôi tôm. Nhi u đ a ph ng ch  chú tr ng đ n l i ích tr ướ   c

ư ế ả ậ ắ ấ ẩ ả   m t là tôm xu t kh u mà ch a tính đ n h u qu  lâu dài do thiên tai và suy gi m

ầ ớ ự ừ ừ ắ ơ ị tài nguyên khi không còn r ng, nên r ng b  tàn phá kh p n i. Ph n l n các d  án

ự ệ ệ ộ ườ ư nuôi tôm không th c hi n vi c đánh giá tác đ ng môi tr ng mà hình nh  các c ơ

ở ự ữ ư ệ ậ ắ quan  h u  quan  cũng   không   l u   ý   nh c   nh   th c   hi n   lu t  pháp.   Ngành  lâm

ụ ề ợ ư ệ ế ề ệ nghi p cũng ch a quan tâm đ n vi c tuyên truy n giáo d c v  l ủ   i ích lâu dài c a

ủ ộ ệ ừ ế ệ ậ ấ ặ ồ ể ả ừ r ng ng p m n nên vi c đ u tranh đ  b o v  r ng c a c ng đ ng còn y u. Vì

ộ ố ấ ố ồ ườ ể ế ư ẫ ả m t ngu n sinh s ng, m t s  ng i có th  bi t là sai nh ng v n ph i làm đ ể

ướ ắ ế ắ ặ ỏ nuôi gia đình, đó là dùng l ấ ổ   i m t nh , đăng b t h t tôm tép ho c dùng ch t n ,

ỷ ệ ể ệ ồ ợ xung đi n đ  hu  di t ngu n l i.

ừ ể ầ ườ ể ồ Ngoài khai phá r ng đ  làm đ m tôm ng ừ i dân còn phá r ng đ  tr ng cà

ế ự ẽ ữ ố ợ ỷ ả ặ ặ phê. M t khác, do thi u s  ph i h p ch t ch  gi a các ngành thu  s n và lâm

ấ ừ ự ữ ệ ả ằ ộ   nghi p nên không nh ng m t r ng, mà s  cân b ng sinh thái suy gi m và cu c

ủ ộ ệ ể ể ẳ ồ ị ị ộ ố s ng c a c ng đ ng ven bi n b  xáo tr n. Có th  kh ng đ nh, vi c nuôi tôm và

ấ ố ớ ệ ạ ớ ạ ồ ố tr ng cà phê không có quy ho ch là m i đe do  l n nh t đ i v i h  sinh thái

ừ ệ ặ ậ ả ừ r ng ng p m n và làm gi m di n tích r ng.

ứ ồ ả : 3.2. Khai thác ngu n lâm s n quá m c cho phép

ố ớ ệ ạ ạ ả ồ Khai thác ngu n lâm s n đang là tình tr ng đáng lo ng i hi n nay đ i v i tài

ừ ệ ế ừ ự ế ẫ ọ nguyên r ng Vi t Nam. Đây là nguyên nhân quan tr ng tr c ti p d n đ n r ng b ị

ề ệ ự ạ ọ ộ ự suy thoái m t cách nghiêm tr ng làm cho s  đa d ng v  h  sinh thái t nhiên, s ự

ấ ượ ủ ề ậ ộ ừ phong phú v  các loài sinh v t, đ  che ph  và ch t l ị ả ng r ng b  gi m sút gây ra

ề ầ ậ ả ọ ồ ậ nhi u h u qu  nghiêm tr ng cho sinh v t và cây tr ng trên toàn c u. Khai thác

ộ ườ ạ ầ ớ ụ ề ấ ừ r ng là hành đ ng do chính con ng i t o ra là ph n l n, vì r t nhi u m c đích

ườ ướ ứ ể ề ộ khác nhau mà con ng ử ụ i đã s  d ng d i nhi u hình th c đ  tác đ ng và tàn phá

ạ ộ ừ ụ ớ ồ   tài nguyên r ng. V i các m c đích khác nhau cho nên ho t đ ng khai thác ngu n

ả ở ượ ạ ộ ủ ỗ lâm s n đây đ c chia thành 3 ho t đ ng: khai thác g , khai thác c i, khai thác

ả ỗ lâm s n ngoài g .

ỗ ườ  Khai thác g :ỗ  Ngày nay, khi giá g  tăng cao, con ng ừ   i đã không ng ng

ụ ủ ế ọ ỗ ti n hành khai thác các loài nhóm g  trên theo các m c đích c a mình. H  khai

ụ ụ ư ể ố ố ớ   ự phá đ  ph c v  cho các công trình xây d ng nh  làm giàn giáo, c ppha. Đ i v i

ỗ ề ự ể ắ ọ ở ố ớ ế loài g  b n ch c thì h  khai thác đ  xây d ng nhà ỗ , đ i v i loài g  quý hi m thì

ỉ ủ ứ ể ầ ấ ẩ ằ ọ h  khai thác nh m đ  bán và xu t kh u đáp  ng nhu c u tiêu dùng xa x  c a con

ườ ụ ụ ụ ể ệ ỗ ng ế i. Vi c khai thác các loài g  quý hi m đ  ph c v  m c đích kinh doanh

ồ ợ ứ ệ ể ấ ẩ ộ ố xu t kh u hi n nay đang là m t ngu n l i t c đáng k  cho qu c gia có tr  l ữ ượ   ng

ư ỗ ệ ạ ạ ớ ố ừ ộ ớ l n g  quý nh  Vi ủ ế   t Nam.V i t c đ  đáng lo ng i n n khai thác r ng ch  y u

ễ ở ừ ệ ớ ơ ấ ừ ư ế ầ di n ra các khu r ng nhi ư ừ   t đ i đang d n đ a đ n nguy c  m t r ng. Nh  r ng

ừ ệ ấ ớ ị Amazône là khu r ng nguyên sinh l n nh t hành tinh hi n nay cũng đang b  khai

ớ ố ộ ươ ữ ọ ỉ phá nghiêm tr ng cũng v i t c đ  khai phá này thì ch  trong vài m i năm n a thì

ẽ ị ỷ ệ ừ ườ ẽ ữ ậ ậ khu r ng s  b  hu  di t hoàn toàn và lúc đó con ng i s  nh n nh ng h u qu ả

ườ ự ế ậ ấ ẩ khó l ổ ng x y ra do s  bi n đ i khí h u trên trái đ t.

ố ớ ạ ỗ ự ị  Khai thác c iủ  : Đ i v i các lo i g  ngoài giá tr  xây d ng công trình, xây

ở ụ ụ ự ữ ấ ẩ ậ ạ ự d ng nhà , ph c v  kinh doanh xu t kh u thì nh ng lo i th c v t kém giá tr ị

ườ ủ ố ụ ề ớ ườ khác l ạ ượ i đ c con ng i khai thác v i m c đích là làm c i đ t. Nhi u ng i dân

ở ớ ả ướ ề ế ầ ộ ố vùng mi n núi và nông thôn chi m m t ph n dân s  đông so v i c  n c, đã

ạ ọ ỉ ủ ể ệ ố ớ   theo thói quen trong sinh ho t h  ch  dùng c i đ  làm nguyên li u đ t và dùng v i

ấ ả ủ ữ ấ ộ ố ượ l ng c i khá cao. Nh ng h  gia đình nghèo không có đ t s n xu t, v n đ u t ầ ư

ủ ừ ề ệ ậ ố ớ đã vào r ng khai thác c i bán đ u có thêm thu nh p. V i dân s  84 tri u ng ườ   i

ề ượ ệ ầ ư ệ ủ ố hi n nay, thì nhu c u v  l ấ   ng c i đ t nh  hi n nay cũng tăng theo. Đây là v n

ế ụ ế ừ ễ ệ ạ ề đ  đáng lo ng i cho vi c tàn phá r ng ti p t c ti p di n.

ả ế ỗ  Khai thác lâm s n ngoài g : ỗ  Ngoài khai thác g  quý hi m còn khai thác

ộ ự ừ ế ả ỗ ủ c i thì khai thác lâm s n ngoài g  cũng là m t s  tàn phá đ n tài nguyên r ng.

ể ộ ệ Đây có th  xem là nguyên nhân tác đ ng làm suy ki ấ   ừ t tài nguyên r ng nhanh nh t.

ậ ậ ả ỗ ồ ộ ộ Lâm s n ngoài g  bao g m các loài đ ng v t quý, đ ng v t hoang dã… và các

ự ậ ư ứ ẩ ạ ả ỗ ạ   lo i th c v t mà cho các s n ph m ngoài g  nh : song, mây, tre, n a, lá các lo i

ể ượ ử ụ ầ ố ấ ả cây thu c, d u… T t c  các loài trên có th  đ c s  d ng trong gia đình, bán và

ấ ẩ ấ ẩ ạ xu t kh u cho nên tình tr ng khai thác, buôn bán trái phép, xu t kh u các loài

ậ ậ ượ ủ ễ ẽ ạ ấ ẩ ị ự ộ đ ng v t th c v t đang đ c di n ra m nh m . Giá tr  xu t kh u cao c a các

ớ ự ể ế ợ ẩ ậ ườ loài nói trên cùng v i s  kém hi u bi t, hám l i nhu n đã thúc đ y con ng i tìm

ở ọ ơ ấ ắ ừ ự ắ cách săn b t chúng kh p m i n i. Cùng xu t phát t s  nghèo đói mà ng ườ   i

ừ ả ổ ồ ỗ ỉ dân đ  xô vào r ng khai thác các ngu n lâm s n ngoài g . Ch  vì khai thác quá

ứ ể ệ ấ ả ấ ỉ m c đ  bán ra các t nh và cung c p nguyên li u cho các nhà máy s n xu t đũa,

ự ế ế ẫ ừ   chi u và làn giàn giáo cho các công trình xây d ng mà d n đ n suy thoái các r ng

ạ ộ ấ ọ ồ ộ ậ   ề lu ng nghiêm tr ng. Và đang còn r t nhi u ho t đ ng khai thác các loài đ ng v t

ừ ự ụ ả ậ ưở ớ ườ th c v t khác theo t ng m c đích riêng  nh h ng t i môi tr ạ   ng. Các ho t

ộ ủ ự ụ ụ ố ồ ừ   ỉ ộ đ ng khai phá trái phép này kéo dài âm  , liên t c, t c đ  c a s  ph c h i r ng

ớ ố ứ ừ ầ ộ ị ị ệ   không k p v i t c đ  phá r ng cho nên r ng đang b  suy thoái. C n có các bi n

ự ể ạ ộ ả ặ pháp tích c c đ  ngăn ch n và làm gi m các ho t đ ng trái phép này.

3.3. Cháy r ngừ

ừ ộ ọ Cháy r ng cũng là m t nguyên nhân quan tr ng làm suy thoái tài nguyên

ả ộ ưở ớ ạ ộ ủ ậ ố ấ ừ r ng m t cách r t nhanh gây  nh h ng t i các ho t đ ng s ng c a sinh v t trên

ả ấ ư ệ ậ ộ ớ ộ ụ ạ m t di n tích r ng l n và gây ra h u qu  x u nh  xói mòn, lũ l ế   t, h n hán đ n

ộ ố ườ ừ ề cu c s ng con ng i. Ngày nay cháy r ng cũng do nhi u nguyên nhân gây ra,

ể ể ế ệ ượ ư ộ ố chúng ta có th  k  đ n m t s  nguyên nhân nh : hi n t ng elnino gây ra, do các

ạ ộ ủ ườ ư ố ử ậ ấ ậ ho t đ ng khai thác c a con ng ố   i nh  đ t l a tìm m t ong, tìm m t g u hay đ t

ộ ệ ố ư ế ẫ ươ h ng tìm m  li ủ   ạ ộ t sĩ trong chi n tranh, do ho t đ ng đ t n ong làm r y c a

ườ ế ừ ữ ể ề ề ộ ị ng i dân t c mi n núi… nh ng nguyên nhân này đ u có th  khi n r ng b  cháy.

ạ ả ừ ữ ế ệ ằ ầ ị ề Và h u h t các di n tích r ng b  cháy đ u n m trong nh ng vùng nh y c m nh ư

ấ ố ậ ấ ầ ồ ướ ừ ừ r ng đ u ngu n, đ t d c, vùng sinh thái đ t ng p n ừ   c, r ng tràm, vùng r ng

ễ ộ ố ở ấ ễ ị ạ ch ng cát di đ ng nên d  gây lũ quét, xói l , đ t d  b  khô h n và thoái hoá. Cháy

ậ ắ ẽ ệ ấ ớ ộ ộ ừ r ng s  nhanh chóng lan ra trên m t di n tích r ng l n và r t khó d p t t cho nên

ệ ạ ụ ồ ạ ạ ừ ự ề ấ ọ thi t h i cũng r t nghiêm tr ng. S  ph c h i và tái t o l ệ   i r ng trong đi u ki n

ừ ế ạ ậ ấ ệ ầ này là r t ch m vì th  mà tài nguyên r ng đang c n ki t d n đi.

ứ ố 3.4. S c ép dân s

ữ ố ộ Tăng dân s  nhanh là m t trong nh ng nguyên nhân chính làm suy thoái đa

ọ ườ ự ỏ ạ d ng sinh h c, suy thoái môi tr ầ   ố ng. S  gia tăng dân s  đòi h i tăng nhu c u

ạ ầ ế ế ấ ấ ả trong sinh ho t và các nhu c u thi ấ   t y u khác, nh t là tài nguyên đ t cho s n xu t

ề ậ ộ ự ừ ự ệ ế ẫ ạ nông nghi p. S  gia tăng v  m t đ  dân đã d n đ n n n phá r ng và s  suy thoái

ự ư ề ệ ọ ấ   nghiêm tr ng v  các h  sinh thái và tài nguyên thiên nhiên. Khi ch a có s  xu t

ệ ủ ườ ừ ế ấ ụ ị ủ ầ ủ ị hi n c a con ng i, r ng che ph  h u h t đ t đai c a các l c đ a, trong l ch s ử

ủ ể ườ ờ ườ ố phát tri n c a loài ng ồ i vào th i kì đ  đá cũ, con ng i s ng hoàn toàn ph ụ

ạ ộ ạ ộ ượ ừ ắ ằ ộ thu c vào r ng b ng các ho t đ ng săn b t và hái l m, các ho t đ ng này

ệ ạ ừ ế ườ ắ ầ ế không gây thi t h i gì cho r ng. Đ n khi con ng i b t đ u bi t chăn nuôi và

ọ ồ ườ ạ ế ừ ạ ộ ữ ặ tr ng tr t thì con ng i có nh ng ho t đ ng tác h i đ n r ng, m c dù các tác

ể ủ ừ ế ự ư ư ầ ạ ộ đ ng này có ph n nào h n ch  s  phát tri n c a r ng nh ng cũng ch a đáng k ể

ừ ế ỷ ứ ướ ự ự ị ở ề ừ ớ ắ l m. T  th  k  th  3 tr c công nguyên tr  v  sau thì r ng m i th c s  b  con

ườ ấ ự ấ ừ ượ ấ ng i t n công khai phá. S  t n công khai phá r ng ngày càng đ c th y rõ nét

ở ộ ệ ầ ố ồ ờ ơ h n, khi dân s  đông d n lên, nông nghi p ngày càng m  r ng đ ng th i ngh ề

ệ ệ ườ ố ừ ể ồ ỗ ể ỉ ấ luy n kim xu t hi n. Con ng ệ   ấ i đ t r ng đ  tr ng t a, l y g  đ  làm nhiên li u,

ớ ự ứ ề ẹ ầ ị ư ế ừ ồ ỗ đ  g  làm thuy n làm bè… C  nh  th  r ng b  thu h p d n. Cùng v i s  phát

ể ủ ề ờ ố ủ ườ ầ ượ ệ tri n c a n n công nghi p, đ i s ng c a con ng i d n đ ầ   c nâng lên, nhu c u

ủ ọ ờ ố ư ầ ầ ầ trong đ i s ng c a h  cũng d n tăng cùng theo đó. Và d n d n, dân c  ngày càng

ở ị ể ễ ổ ậ t p trung ầ ủ ọ    các đô th  đ  d  dàng trao đ i buôn bán… thoã mãn nhu c u c a h ,

ư ở ữ ạ ố ị ườ ấ gây nên tình tr ng m t cân đ i gi a dân c nông thôn và thành th . Ng i dân ồ

ạ ị ế ỉ ề ế ạ ẫ ố ị t ra thành th  ki m s ng d n đ n tình tr ng đô th  hoá, đòi ho  n n kinh t ế ở khu

ể ươ ủ ệ ứ ể ồ ườ ả ự v c này ph i phát tri n t ầ ng đ ng đ  đáp  ng đ y đ  vi c làm cho ng i dân.

ầ ườ ấ ả ự ệ ầ Và khi nhu c u con ng i trong t t c  các lĩnh v c tăng cao, nhu c u vi c làm

ơ ở ế ế ệ cũng tăng thì các nhà máy, xí nghi p, các công ty, c  s  ch  bi n… b t đ u đ ắ ầ ượ   c

ầ ấ ư ế ệ ấ ỏ ộ ỉ ị hình thành. Nh ng di n tích đ t thành th  ch  chi m m t ph n r t nh  cho nên t ấ   t

ế ế ể ễ ạ ộ ả ấ ả c  các ho t đ ng tiêu dùng và s n xu t, khai thác ch  bi n không th  di n ra ở

ư ự ạ ạ ẳ đây, ch ng h n nh  xây d ng nhà máy xi măng, nhà máy g ch, các nhà máy ch ế

ự ế ể ệ ắ ị ị bi n nguyên li u mía, s n… thì không th  xây d ng trong đ a bàn thành th  vì lí

ườ ệ ễ ả ả ả ầ ả ị do đ m b o đ u vào nguyên li u d  dàng, đ m b o môi tr mh không b  ô

ễ ở ộ ọ ộ ơ ể ả ị ị nhi m ế  thành th  thì bu c h  ph i chuy n đ n m t n i cách xa thành th , cách xa

ở ở ả ộ ị ự ể ể ế ấ ố ơ n i sinh s ng, chuy n đ n m t đ a bàn nào đó đ  xây d ng c  s  s n xu t cho

ọ ấ ừ ế ế ệ ầ ộ ơ mình. Và d n h  l n chi m vào r ng, n i có di n tích khá r ng và ti n hành khai

ự ừ ệ ể ạ thác tàn phá r ng đ  xây d ng các nhà máy xí nghi p. Và t i các vùng nông thôn

ộ ố ườ ở ộ ệ ấ ả thì dân s  tăng thì bu c ng ể ả   i dân ph i m  r ng di n tích đ t canh tác đ  s n

ấ ủ ươ ự ả ộ ố ề ấ ả ườ xu t đ  l ng th c đ m b o cho cu c s ng. Đi u t t nhiên là ng i dân không

ể ở ộ ấ ả ệ ệ ấ ị ấ ồ   ố th  m  r ng di n tích đ t s n xu t xu ng cac vùng đô th , di n tích đ t đ ng

ầ ấ ả ế ấ ầ ừ ế ặ ộ ọ ằ b ng chi m ph n r t ít thì bu c h  ph i ti n sâu vào r ng, b t đ u ch t phá

ấ ế ể ấ ệ ấ ầ ầ ả ộ ỉ ừ r ng đ  l y đ t ti n hành s n xu t. Ban đ u ch  khai thác m t ph n di n tích

ở ộ ầ ấ ầ ờ ộ ỏ nh  và sau m t th i gian dài, ngoài nhu c u m  r ng đ t canh tác mà nhu c u v ề

ở ủ ườ ề ế ả ấ ạ ể nhà c a con ng i cũng tăng lên. Do n n kinh t phat tri n, giá c  đ t t i các

ị ấ ư ườ ủ ể ọ ạ đô th  r t cao nh ng ng ả i dân h  không đ  kh  năng đ  mua nhà t i các vùng

ươ ơ ọ ọ ẽ ể ả ị ằ ồ đ ng b ng và đ ng nhiên h  s  chuy n lên đ a bàn mà n i h  có kh  năng mua

ở ượ ố ố ị nhà ừ  và r ng đ ề c xem là đ a bàn sinh s ng ti m năng. Khi dân s  tăng nhanh

ề ệ ữ ở ạ ầ ả ầ không nh ng nhu c u v  vi c làm, nhà tăng mà bên c nh đó nhu c u gi trí ăn

ủ ị ườ ờ ố ề ườ ố u ng du l ch… c a con ng ơ i cũng tăng nhi u h n khi đ i s ng ng i dân đ ượ   c

ố ượ ứ ạ ữ ứ ữ ữ ả ọ nâng lên h  mu n đ c ăn nh ng th  ngon, nh ng th  l ẩ   , dùng nh ng s n ph m

ừ ư ả ự ẩ ố ồ ộ đ c đào t ậ ệ  thên nhiên, mu n có ngu n v t li u xây d ng nh  s n ph m t ừ ỗ   g

ư ế ươ ụ quý hi m nh : giáng h ng (Pterocarpus macrocarpus), g  (Sindora siamensis),

ầ ắ ẽ ườ ạ ế ụ sao đen (Hopea odaratu). Có c u t s  có cung và con ng ừ   i ti p t c vào r ng i l

ự ậ ụ ề ể ắ ộ ớ ế tìm ki m các loài đ ng th c v t quý hi m đ  săn b t, khai thác v i m c đích bán

ị ườ ừ ể ậ ạ ầ cái trên th  tr ng c n đ  có thêm thu nh p. Tài nguyên r ng thì có h n mà nhu

ườ ắ ộ ờ ỉ ầ c u con ng ộ   i thì ngày càng tăng và ch  trong m t th i gian ng n các loài đ ng

ự ậ ế ạ ị ệ ở ị ậ ậ v t, th c v t quý hi m đã b  khai thác c n ki t, th m chí có nguy c  b  tiêu di ệ   t

ố ượ ủ ể ậ ả ậ làm cho s  l ứ   ng và ch ng loài sinh v t ngày càng gi m đi. V y có th  nói s c

ừ ố ộ ẽ ế ự ép dân s  cũng tác đ ng mãnh m  đ n s  suy thoái tài nguyên r ng, con ng ườ   i

ể ạ ự ừ ế ế ạ ạ ợ ừ   ầ c n có s  khai thác h p lý có k  ho ch đ  h n ch  tình tr ng kahi thác r ng b a

ừ ả ộ ể   bài làm gi m tài nguyên r ng m t cách đáng k .

3.5. Nghèo đói

ườ ự ề ầ ộ Suy thoái môi tr ng có nhi u nguyên nhân trong đó m t ph n là do s  đói

ớ ự ế ả ộ ấ   nghèo tác đ ng nên. Đói nghèo luôn đi đôi v i s  khan hi m tài nguyên s n xu t

ứ ự ế ẫ ạ đã d n đ n tình tr ng khai thác tài nguyên thiên nhiên quá m c làm tăng s  khan

ố ố ế ả ớ ở ệ hi m và suy thoái. V i kho ng 80% dân s  s ng nông thôn, Vi ộ   t Nam là m t

ụ ệ ấ ộ ướ n c  nông nghi p ph  thu c  vào tài nguyên thiên nhiên.  Đ t nông nghi p ệ ở

ề ế ề ơ ọ ườ ả ố ự ừ nhi u n i thi u nghiêm tr ng và nhi u ng ờ ố   i ph i s ng d a vào r ng, đ i s ng

ệ ế ấ ả ộ ộ ế   ấ r t th p kho ng 50% gia đình thu c vào di n đói nghèo. Vì thi u ru ng, thi u

ầ ư ố ữ ườ ườ ả ế ữ ạ ơ v n đ u t nh ng ng i nghèo đói th ố ng ph i đ n sinh s ng t o nh ng n i có

ậ ợ ệ ề ầ ư ầ ố ả ộ ấ đi u ki n không thu n l i mà c n ít v n đ u t ph i bóc l t đ t và tài nguyên

ộ ố ể ạ ầ ị thiên nhiên đ  duy trì cu c s ng làm cho các lo i tài nguyên nay d n b  suy thoái

ư ứ ả ỏ ộ ề nhanh chóng. Nh ng cũng ph i ch ng t ồ    m t  đi u là: nghèo đói không đ ng

ệ ượ ạ ộ ỗ ủ ừ ư ặ ớ nghĩa v i vi c đ ả   c tàn phá r ng nh  ho t  đ ng khai thác g , c i,  đ c s n

ấ ả ư ể ấ ố ầ   ừ r ng… đ  đem đi bán. Nh ng vì nghèo, không có đ t s n xu t, không có v n đ u

ể ố ủ ộ ọ ể ả ố ọ ư t ả , bu c h  ph i tàn phá đ  nuôi s ng b n thân và gia đình h , có th  s  c i, gôx

ọ ượ ố ề ỉ ả ư ớ ồ ạ mà h  khai thác đ c ch  b n ra v i giá là 50.000 đ ng nh ng s  ti n đó l i nuôi

ế ầ ậ ọ ộ ộ ườ ấ ượ đ c gia đình h  trong m t tu n. n u thu nh p m t ng ơ   i/ ngày mà th p h n

ượ ữ ộ ộ 15.000 thì đ c xét là h  nghèo thì nh ng h  gia đình ố ạ  l ộ ố i có cu c s ng khó

ạ ộ ủ ứ ầ ầ ơ ọ ộ khăn h n. Các ho t đ ng khai phá c a h  cũng m t ph n đáp  ng nhu c u tiêu

ữ ườ ụ ụ ụ ữ dùng cho nh ng ng i giàu có, ph c v  m c đích kinh doanh cho nh ng con

ườ ạ ộ ấ ỳ ỏ ẻ ề ạ ng i có ti n b c. Tuy ho t đ ng n  mang tính nh  l , manh múm, không ồ ạ     t

ạ ượ ặ ặ ạ ấ ả ờ ộ ư nh ng l c l p đi l p l i đ i trong m t th i gian khá dài nên r t khó qu n lý và

ạ ạ ệ ầ ủ ừ ừ ả gây nên tình tr ng c n ki t d n c a tài nguyên r ng. Khi r ng ngày càng gi m v ề

ư ẹ ệ ế ẫ ậ ồ ị ố ượ s  l ệ   ng cây tr ng, v t nuôi hay di n tích r ùng b  thu h p đã d n đ n hi n

ạ ụ ấ ấ ặ ả ượ t ng h n hán lũ l ỗ   t, kh  năng ngăn ch n xói mòn đ t là r t kém. Cho nên m i

ế ạ ậ ữ ườ ế ụ ị ổ ầ l n thiên tai  p đ n l i chính nh ng ng ấ   i nghèo ti p t c gánh ch u t n th t

ả ố ề ơ ố ọ ạ ầ ừ ặ n ng n  h n do ph i s ng g n r ng. V n dĩ h  đã nghèo nay l ơ   i càng nghèo h n,

ủ ọ ườ ộ ố ư ọ ể ự s  nghèo đói luôn xây quanh cu c s ng c a h , d ng nh  h  khó có th  thoát ra

ặ ả ừ ộ ố ế ụ ừ ể ấ ượ đ ậ   ỗ ủ c cu c s ng ti p t c phá r ng l y g ,c i, đ c s n r ng bán đ  có thu nh p.

ụ ậ ố ộ Vì m c đích là có thu nh p nuôi s ng gia đình mình mà các h  dân nghèo đói đang

ậ ầ ầ ả ồ ầ d n d n làm suy gi m ngu n tài nguyên thiên nhiên. V y c n có các chính sách

ư ế ệ ươ ỗ ợ ả h  tr gi ộ i quy t vi c làm cho h  nghèo đói nh  các ch ể   ng trình phát tri n

ệ ụ ể ả ệ ượ ớ ừ ngành ngh  ph … đ  gi m b t hi n t ng khai thác r ng.

ọ ể ạ ả ủ ộ ế ậ 3.6. H u qu  c a cu c chi n tranh hoá h c đ  l i:

ấ ộ ế ế ằ ọ ộ ộ ữ Cu c chi n tranh hoá h c chính là nh ng cu c chi n tranh b ng ch t đ c da

ử ụ ấ ướ ả ộ ỳ ệ cam/đioxin mà quân đ i Hoa K  đã s  d ng và r i lên đ t n c Vi t Nam trong

ớ ố ượ ế ộ các cu c chi n tranh. V i s  l ấ   ng r t

ả ặ ộ ặ   ọ ớ l n chát đ c hoá h c đã r i, l p đi l p

ề ầ ộ ờ ạ l i nhi u l n trong m t quãng th i gian

ớ ồ ữ ấ ầ ấ ọ ỷ dài v i n ng đ  cao, chúng ng m và d n phân hu  trong đ t, không nh ng đã làm

ế ễ ố ườ ộ ờ ch t cây c i mà còn gây ô nhi m môi tr ả   ng trong m t th i gian dài và làm đ o

ự ấ ộ ả ứ ữ ủ ậ ệ ộ l n các h  sinh thái t ờ  nhiên. Nh ng h u qu  t c th i và lâu dài c a ch t đ c hoá

ố ớ ườ ừ ấ ị ọ h c đ i v i tài nguyên và môi tr ng r ng là r t rõ ràng. Trong quá trình b  tác

ữ ấ ị ỗ ớ   ộ đ ng, hàng trăm loài cây đã b  trút lá, đáng quan tâm nh t là nh ng cây g  l n

ộ ọ ầ ầ ư ộ ầ ế ọ ậ   thu c t ng nhô và t ng  u th  sinh thái thu c h  d u ( Dipterocarpaceae), h  đ u

ư ề ế ỗ ươ (   Fabaceae).   Nhi u   loài   cây   g   quý   hi m   nh   giáng   h ng   (   Pterocarpus

ộ ố ụ macrocarpus), g  ( Sindora siamensis), sao đen ( Hopea odorata)… và m t s  cây

ị ế ẫ ộ ầ ừ ế ế ạ ồ ố   ọ ầ h  d u thu c t ng cao trong r ng đã b  ch t d n đ n khan hi m ngu n h t gi ng

ừ ỡ ị ườ ừ ổ ị ủ ộ ố c am t s  loài cây quý. Tán r ng b  phá v , môi tr ng r ng b  thay đ i nhanh

ủ ừ ỗ ư ữ ứ ư ứ chóng, nh ng loài cây c a r ng th  sinh nh  tre, n a, các loài cây g   a ánh sáng

ọ ị ế ỗ ả ệ ấ ấ ị m c nhanh, kém giá tr  kinh t thì chúng xu t hi n và l n át cây g  b n đ a.

ạ ộ ỷ ặ ừ ề ề ặ ớ ị ặ   Nhi u khu r ng đã b  phá hu  n ng n  do quy mô phá ho i r ng l n và l p đi l p

ề ầ ủ ề ớ ộ ạ l i nhi u l n, kéo dài trong nhi u năm, kèm theo v i các tác đ ng khác c a bom

ỏ ạ ư ỏ ừ ậ ả ị ế ạ đ n…   H u   qu   là   cây   r ng   b   ch t   đi,   các   loài   cây   c   d i   nh   c   M ỹ

ấ ỏ ( Pennisetum polystachyon), c  tranh(Imperate  cylindrica), lau lách xâm l n và

ư ượ ừ ẫ ụ ồ ọ ả ế đ n nay r ng v n ch a đ ừ   ấ ộ c ph c h i. Ngoài ra, ch t đ c hoá h c r i lên r ng

ệ ạ ỗ ư ượ ề ạ còn gây thi t h i nhi u cho các lo i tài nguyên khác ngoài g  ch a đ ế   c tính đ n

ậ ừ ư ầ ự ậ ố ộ ả ủ   nh  d u nh a, cây thu c, song mây và các loài đ ng v t r ng. Và h u qu  c a

ọ ủ ế ề ế ẫ ộ ố ệ ạ ỹ ả cu c chi n tranh hoá h c c a M  r i xu ng còn d n đ n nhi u thi t h i khác v ề

ườ ạ môi tr ọ ng và tính đa dn g sinh h c làm cho quá trình trút lá ồ ạ ế   ẫ t đã d n đ n

ệ ượ ứ ọ ưỡ ệ ố ế ả hi n t ng đ ng dinh d ng và có 10­15 tri ệ    h  bom chi m kho ng 1% di n

ừ ệ ấ ẩ ớ tích r ng Nam Vi ặ ị ả ộ t Nam làm cho l p đ t m t b  đ o l n và thúc đ y quá trình

ở ự ồ ừ ụ ế ế ễ ế ả ấ ậ ả ử r a trôi đ t. h u qu  trên c n tr  tr c ti p đ n di n th  ph c h i r ng và tác

ế ừ ộ ầ ữ ừ ầ ấ ồ ộ đ ng x u đ n r ng phòng h  đ u ngu n. Tuy nh ng năm g n đây, cây r ng cũng

ượ ượ ầ ư ấ ượ ư ể đã đ c chăm sóc, đ c đ u t phát tri n thêm nh ng ch t l ng và s  l ố ượ   ng

ượ ấ ằ ậ ả ẫ v n không đ ộ   c cao. Qua phân tích trên chúng ta th y r ng h u qu  mà cu c

ể ạ ế ọ ừ ừ ệ ả chi n tranh hoá h c đ  l i là gi m di n tích r ng, làm cho tài nguyên r ng Vi ệ   t

ị ổ ươ ấ ặ ư ề ặ Nam b  t n th ế   ả ng r t n ng n . M c dù, đã tr i qua trên 30 năm nh ng v t

ươ ư ệ ề ế ẫ ổ ướ th ừ ng đó v n ch a lành, di n tích r ng thì có nhi u bi n đ i theo xu h ng suy

ọ ủ ư ế ề ả ỹ gi m do nhi u nguyên nhân khác nhau nh ng chi n tranh hoá h c c a M  đã đ ể

ộ ậ ừ ả ố ệ ạ l i m t h u qu  tàn kh c lên tài nguyên r ng Vi t Nam.

ậ ư 3.7. T p quán du canh du c

ờ ủ ư ệ ề ả ấ ậ ộ Du canh du c  là t p quán s n xu t nông nghi p lâu đ i c a nhi u dân t c ít

ệ ườ ệ ạ ồ ng ườ ở i Vi t Nam mà th ấ ng xu t hi n t ơ   i các vùng đ i núi và cao nguyên. n i

ổ ố ị ằ ổ ờ ố ạ ấ ả ộ ị nh m  n đ nh s n xu t và đ i s ng trong m t ph m vi lãnh th  c  đ nh. Vào mùa

ườ ề ắ ố ệ ườ ườ khô và th ng là cu i mùa đông( mi n B c Vi t Nam), ng i dân th ng vào

ấ ừ ừ ệ ả ả ộ ợ ố sâu trong r ng tìm m t kho nh đ t r ng phù h p, đ t cháy m nh di n tích đ ủ

ố ườ ể ề ụ ể ườ ố ộ r ng theo ý mu n( th ng là không th  đi u khi n theo m c đích ng i đ t vì

ộ ẩ ủ ộ ị ừ ế ả ử ừ l a r ng b  tác đ ng c a gió và đ   m, nhi ệ ộ ạ t đ  t ầ   i kho nh r ng). Và đ n đ u

ườ ặ ươ ủ ế ắ ạ ợ ụ ư mùa m a, ng i ta đi tra h t( ch  y u là ngô), ho c  m s n, l i d ng l ượ   ng

ẽ ả ư ầ ạ ố ưở ấ ố ấ ướ ướ ẩ n c  m do m a, h t gi ng s  n y m m, cây sinh tr ng r t t t do đ t d i tán

ượ ưỡ ủ ệ ấ ờ ừ r ng có hàm l ng dinh d ố ừ   ng r t cao và cũng nh  than tro c a vi c đ t r ng

ư ế ườ ở ạ ộ ớ ti n hành. Nh ng ng i dân canh tác đây l i ít có tác đ ng t ồ i cây tr ng mà

ủ ế ặ ch   y u   là   thoái   m c   chúng   cho   t ự

ớ ạ nhiên và t i mùa thì thu ho ch. Thông

ườ ẫ ỉ th ng ch  sau 3­4 mùa r y, do n ướ   c

ư ử ặ m a r a trôi và xói mòn, m t khác l ạ   i

ượ ấ ổ không   đ c   b   sung   các   ch t   dinh

ẫ ẽ ưỡ d ấ ng   nên   đ t   r y   s nghèo   dinh

ể ồ ưỡ d ng, cây tr ng phát tri n kém. Lúc

ườ ẽ ỏ ẫ ừ ế ả ớ ộ ạ ố ừ này, ng i dân s  b  r y cũ, tìm đ n m t kho nh r ng m i và l i đ t r ng thành

ủ ọ ườ ộ ố ớ ẫ ả ắ ẫ r y. Cu c s ng c a h  th ả ng g n bó v i r y nên c  gia đình, b n làng cùng di

ộ ậ ụ ư ạ ậ ẫ ậ   ư c  theo r y. Và đây chính là t p quán du canh du c , là m t t p t c cũ, l c h u,

ộ ố ấ ấ ồ ườ ấ ấ năng su t cây tr ng th p, cu c s ng ng ấ   i dân b p bênh gây thoái hoá đ t, m t

ườ ệ ở ề ậ ụ ừ r ng. Vì t p t c này th ấ ng xu t hi n ể ể    các vùng mi n núi nên cũng có th  hi u

ấ ể ả ộ ể ấ ọ ế ủ ườ ề ằ r ng, h  không có đ t đ  s n xu t và trình đ  hi u bi t c a ng i dân mi n núi

ộ ố ỉ ậ ư ế ạ ọ ỉ ẫ v n đang còn h n ch , ch  vì m u sinh cu c s ng qua ngày nên h  ch  t p trung

ệ ạ ủ ứ ắ ầ ấ ộ ờ ọ ấ ả s n xu t trong m t th i gian r t ng n đáp  ng nhu c u hi n t i c a h , ng ườ   i

ầ ư ặ ư ể ế ỹ dân phó m c thiên nhiên mà không có đ u t , ch a có hi u bi ậ t k  thu t canh tác

ả ủ ố ươ ư ệ ậ ắ ấ ơ ể đ  có năng su t cao h n và ch a n m rõ h u qu  c a vi c đ t n ẫ   ng làm r y

ả ộ ừ ể ớ ố ạ ề ệ ủ ọ c a h  có th  tàn phá c  m t di n tích r ng rông l n. Sinh s ng t i mi n núi thì

ấ ạ ơ ứ ạ ư ế ề ả ố ị ti n hành s n xu t t ả   i n i sinh s ng, nh ng đ a hình mi n núi ph c t p, khó s n

ấ ầ ườ ớ ữ ệ xu t trên ph n di n tích này nên ng i dân càng không quan tâm t ạ   i nh ng ho t

ấ ủ ệ ậ ả ặ ố ớ ộ đ ng s n xu t c a mình. M t khác, cùng v i vi c gia tăng dân s  mà t p quán du

ư ở ấ ừ ấ ộ ọ canh du c  tr  thành m t nguyên nhân quan tr ng làm m t r ng, thoái hoá đ t và

ư ệ ả ộ ấ ả ạ ọ ồ ố ế k t qu  là đã t o nên c  m t vùng đ t trr ng đ i núi tr c nh  hi n nay. Tăng dân

ấ ể ả ở ộ ệ ả ấ ớ ươ ự ố ồ s  đ ng nghĩa v i vi c m  r ng s n xu t đ  s n xu t thêm l ẩ   ng th c ph m

ủ ứ ớ ườ ề ấ ữ ườ ộ ố đáp  ng v i cu c s ng c a con ng i. Và đi u t t nhiên là nh ng ng i dân sinh

ở ể ở ề ấ ọ ố ố s ng ồ   ệ  mi n núi h  không th  m  rông di n tích d t canh tác xu ng vùng đ ng

ượ ủ ọ ấ ả ố ơ ằ b ng đ ữ   c vì theo thói quen sinh s ng c a h , thói quen trong s n xu t, h n n a

ủ ể ọ ế ệ ế ằ ồ ộ ỏ ỉ ầ ấ di n tích đ ng b ng ch  chi m m t ph n r t nh  không đ  đ  h  ti n hành canh

ườ ể ở ộ ấ ả ả ấ ừ ấ tác. Cho nên ng i dân ph i l n sâu vào r ng đ  m  r ng đ t s n xu t và h ọ

ế ụ ố ươ ứ ế ượ ạ ẫ ừ ừ ệ ố ti p t c đ t n ng r ng t o r y canh tác. Di n tích r ng c  th  đ c đ t cháy

ạ ự ầ ư ự ệ ạ ắ ắ ư nh ng l i không có s  đ u t cũng không có s  tái t o thì ch c ch n di n tích

ẽ ầ ẹ ạ ị ủ ướ ờ ủ ừ r ng s  d n b  co h p l i theo th i gian. Ngày nay, th  t ng Chính ph  cũng đã

ỗ ợ ị ư ế ề ồ ị ị banh hành Quy t Đ nh v  chính sách h  tr  đ nh canh đ nh c  cho đ ng bào dân

ể ố ả ướ ể ạ ạ ộ t c thi u s  giai đo n 2007­2010 trên ph m vi c  n ụ   ể ầ c đ  có th  d n khôi ph c

ố ể ư ậ ừ ủ ệ ớ ị ị di n tích r ng và v i 70% s  đi m đ nh canh, đ nh c  t p trung có đ  các công

ế ế ạ ợ ớ ồ ơ ở ạ ầ trình c  s  h n t ng thi t y u, phù h p v i quy ho ch chung, bao g m: đ ườ   ng

ỷ ợ ệ ạ ộ ỏ ớ ẫ ọ ồ giao thông, đi n thu  l i nh , l p h c, nhà m u giáo, nhà sinh ho t c ng đ ng và

ộ ố ế ế ố ộ ồ ể ố ộ m t s  công trình thi t y u khác; 100% s  h  đ ng bào dân t c thi u s  du canh

ư ượ ổ ứ ị ạ ị du c  đ ư  ch c đ nh canh đ nh c  theo quy ho ch, có nhà c t ở ấ ở ấ ả   , đ t s n , đ t

ướ ể ầ ả ạ ộ ỗ ấ xu t, n c sinh ho t…đ  d n không còn h  đói, m i năm gi m 2­3% s  h ố ộ

ỗ ợ ư ả ấ nghèo. Tuy đã có chính sách h  tr nh ng theo thói quen trong s n xu t, trong

ạ ướ ầ ạ ọ ớ ớ sinh ho t, b ộ ố c đ u h  khó thích nghi v i cu c s ng m i nên tình tr ng khai thác

ớ ự ể ớ ự ễ ẫ ố ế ừ r ng v n di n ra. Cùng v i s  gia tăng dân s , cùng v i s  hi u bi ủ t ít c a mình

ư ủ ậ ữ   thì   t p   quán   du   canh   du   c   c a   nh ng

ườ ố ạ ề ng i   dân   sinh   s ng   t i   mi n   núi   cũng

ự ế đang   là   nguyên   nhân   tr c   ti p   gây   nên

ệ ượ ả hi n t ừ ng suy thoái r ng, làm gi m s ự

ủ ừ ạ đa d ng c a r ng.

ừ ệ ớ ệ ệ ế ệ V i di n tích r ng Vi t Nam là 14 tri u ha vào năm 1945 đ n hi n nay ch ỉ

ạ ư ậ ừ ệ ỗ ệ ẹ ị còn l i 6,5 tri u ha, nh  v y trung ình m i năm r ng Vi t Nam b  thu h p tù 160­

ế ự ả ề ệ ẫ ọ 200 ngàn ha…. Nguyên nhân d n đ n s  gi m sút nghiêm tr ng v  di n tích là do

ộ ố ủ ế ậ ố khai hoang trong chi n tranh, do t p quán s ng du canh c a m t s  dân t c ộ ở

ỗ ấ ự ừ ấ ấ ồ   ừ vùng cao, do cháy r ng, do s  khai phá b a bãi l y g  l y đ t canh tác…, ngu n

ủ ừ ậ ạ ộ ệ ị ả tài nguyên đ ng v t đa d ng c a r ng Vi ọ   t Nam cũng b  gi m sút nghiêm tr ng

ị ừ ể ấ ự ừ ẩ ả ắ là do s  săm b t thú b a bãi đ  l y lông, da, th t, s ng và các s n ph m khác đ ể

ệ ế ậ ố ướ ậ làm thu c, còn do vi c buôn l u thú quý hi m ra n c ngoài… Trong 4 th p k ỷ

ướ ơ ộ ủ ệ ị qua theo c tính s  b  đã có 200 loài chim đã b  tuy t ch ng và 120 loài thú đã

ấ ả ậ ề ả ườ ự ế ị ệ b  di t vong. T t c  h u qu  trên đ u do con ng i tr c ti p gây ra. Và qua phân

ở ấ ả ệ ậ ề ế ớ tích trên chúng ta th y c  7 nguyên nhân đ u có mói liên h  m t thi t v i nhau,

ố ẫ ự ế ề ả ộ ộ ưở cùng tác đ ng và chi ph i l n nhau, đ u tác đ ng tr c ti p làm  nh h ng tài

ề ặ ừ ấ ấ ừ nguyên r ng, làm suy thoái tài nguyên r ng r t nhanh. V n đ  đ t ra cho các ban

ể ả ữ ừ ể ệ ầ ộ ngành ki m lâm c n có nh ng chính sách tác đ ng đ  b o v  tài nguyên r ng, có

ẽ ớ ừ ữ ặ ộ ộ ự   ộ ự ể s  ki m soát ch t ch  v i nh ng hành đ ng khai thác tr m b a bãi các đ ng th c

ế ề ầ ườ ế ạ ủ ề ậ v t quý hi m. C n tuyên truy n cho ng i dân bi ấ t tác h i c a v n đ  tàn phá

ứ ừ ể ả ồ ệ ệ ộ ừ r ng đ  tăng ý th c b o v  c ng đ ng làm cho r ng Vi t Nam ngày càng đa

ề ủ ố ượ ạ ơ ạ d ng h n v  ch ng lo i và s  l ng..

ậ ứ .  Nh n th c

ứ ủ ộ ả ề ế ậ ồ K t qu  đi u tra nh n th c c a c ng đ ng o Yok Don (vung o Tay nguyen)

ườ ủ ầ ọ ố ạ ề v  vai trò và t m quan tr ng c a V n qu c gia Yok Đôn t ệ   i 3 xã vùng đ m

ấ ậ ầ (Krông Na, Ea Huar, Ea Wer) cho th y 51% nh n bi ế ượ t đ c vai trò và t m quan

ọ ế ư ớ ạ tr ng, 21% bi t nh ng không rõ, 18% không rõ ranh gi i, còn l i 10% không bi ế   t

ườ ố ở ư ề ề V n qu c gia Yok Đôn ự    đâu. Đi u này là do công tác tuyên truy n ch a th c

ệ ố ố ượ ấ ộ ấ ọ hi n t t. Nguyên nhân là do trình đ  dân trí th p. S  l ng h c sinh các c p trong

ề ườ ừ ằ ậ toàn vùng con thap. Nhi u ng i cho r ng tài nguyên r ng là vô t n nên luôn luôn

ạ ố ộ ệ ề mu n tìm cách khai thác và khai thác m t cách c n ki ơ ộ t khi có c  h i. Nhi u tr ẻ

ế ườ ậ ượ ố ẹ em không thích đ n tr ng, th m chí chúng cũng không đ ế   c b  m  khuy n

ế ườ ạ ừ ả ả khích đ n tr ng mà l i thích vào r ng thu hái lâm s n và chăn th  gia súc.

ệ ự ậ 3.8. Hi u l c pháp lu t và chính sách

ệ ự ộ ị ậ ồ ộ ươ Hi u l c thi hành pháp lu t trong c ng đ ng và cán b  đ a ph ạ   ng còn h n

ư ủ ạ ụ ượ ế ẩ ch , hành lang pháp lý ch a đ  m nh. Các v  v ể ấ   ề t quá th m quy n chuy n c p

ử ư ụ ụ ờ ộ ồ trên th i gian x  còn kéo dài ch a có tác d ng giáo d c cho c ng đ ng. Chính

ủ ộ ướ ố ớ ự ượ ư ể sách đãi ng , quan tâm c a Nhà n c đ i v i l c l ỏ   ng ki m lâm ch a th a

ườ ố ượ ữ ở ị ể đáng. Ki m lâm th ọ ng xuyên b  đe d a b i nh ng đ i t ng có hành vi khai

ế ể ư ệ ả ọ ộ ớ thác tr m lâm s n. H  ch a yên tâm v i công tác. Hi n biên ch  ki m lâm còn

ế ầ ệ ề ế ớ ị thi u nhi u (theo quy đ nh v i di n tích 115.545ha, biên ch  c n là 231 ng ườ   i,

ớ ỉ ườ ộ ư nh ng t ớ i năm 2008 m i ch  có 72 ng i o Yok Don). Đây là m t khó khăn trong

ệ ừ ườ ự ệ ả ả ỹ ố công tác qu n lý b o v  r ng V n qu c gia . Vi c nâng cao năng l c k  năng

ư ự ể ậ ạ ọ ầ   ề ả ồ v  b o t n đa d ng sinh h c và th c thi pháp lu t cho ki m lâm ch a ngang t m

ệ ụ nhi m v .

ế ự ủ ừ ộ ả 4. Tác đ ng c a suy gi m tài nguyên r ng đ n t nhiên – môi tr ườ   ng

s ngố .

ưở ớ ườ ự Ả 4.1.  nh h ng v i môi tr ng t nhiên:

ự ừ ả ả ưở ố ớ ự ư ế S  suy gi m tài nguyên r ng có  nh h ng nh  th  nào đ i v i t nhiên và

ườ môi tr ng?

ố ớ ự  Đ i v i t :  nhiên

ố ớ ướ ấ ừ ủ ế ế ­ Đ i v i tài nguyên n ộ c: m t r ng gây bi n đ ng th y ch  sông ngòi,

ự ề ủ ế ả ẫ ả ụ ạ gi m s  đi u hòa c a dòng ch y, d n đ n lũ l ố   t khô h n, làm tăng quá trình b c

ả ượ ướ ơ h i gi m l ng n ầ c ng m.

ố ớ ử ấ ­ Đ i v i tài nguyên đ t: Làm tăng qúa trình xói mòn, r a trôi, đá ong hóa

ấ ị ẽ ạ ệ m nh m  làm tăng di n tích đ t b  thoái hóa.

ố ớ ấ ừ ậ ả ạ ọ   ­ Đ i v i tài nguyên sinh v t: M t r ng làm suy gi m tính đa d ng sinh h c,

ự ậ ị ủ ệ ộ ố ượ s  l ng loài đ ng th c v t b  tuy t ch ng ngày càng tăng

ố ớ  Đ i v i môi tr ườ : ng

ố ớ ườ ị ặ ừ ượ ­ Đ i v i môi tr ng không khí: R ng b  ch t phá làm tăng l ng CO2, tăng

ệ ộ ủ ể ể ầ nhi t đ  không khí, th ng t ng Ôzôn, ô nhi m khí quy n.

ố ớ ệ ộ ổ ố ­ Đ i v i sinh thái: nhi t đ  không khí tăng làm thay đ i vùng phân b  và

ể ủ ề ệ ầ ớ ệ ấ c u trúc qu n th  c a nhi u h  sinh thái, ranh gi i các h  sinh thái có xu h ướ   ng

ể ơ ệ ộ ừ chuy n dich lên cao h n. Nhi t đ  tăng làm tăng khă năng cháy r ng.

ưở ủ ừ ế ả ườ Ả 4.2.  nh h ng c a suy gi m tài nguyên r ng đ n môi tr ố ng s ng.

ừ ả ở  Suy gi m tài nguyên r ng gây thiên tai ơ ề  nhi u n i

ằ ệ ớ ự ế ủ ổ ộ ị N m trong vùng nhi t đ i gió mùa và ch u tác đ ng tr c ti p c a bão châu

ộ ổ ế ớ ớ ệ ươ Á ­Thái Bình D ng ­ m t trong 5 ủ  bão l n c a th  gi i, Vi t Nam th ườ   ng

ả ố ặ ớ ướ ạ ằ ố xuyên ph i đ i m t v i các lo i hình thiên tai. N c ta còn n m trong s  10

ề ầ ế ớ ầ ữ ạ ớ ướ n ấ ị c hàng đ u v  t n su t b  thiên tai trên th  gi i, v i nh ng lo i thiên tai ph ổ

ạ ở ấ ế bi n là bão, lũ, lũ quét, s t l ạ  đ t, h n hán.

ủ ệ ể ấ ố ộ Th ng kê c a B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn cho th y, 10 năm

ả ỗ ườ ế ấ ầ g n đây, bình quân m i năm, có kho ng 750 ng i ch t và m t tích do thiên tai,

ệ ạ ề ả ướ ế ả ị giá tr  thi t h i v  tài s n c tính chi m kho ng 1,5% GDP. Theo các chuyên

ườ ệ ẽ ế ụ ả ứ ề ợ ị ề gia v  môi tr ng, Vi t Nam s  ti p t c ph i h ng ch u nhi u đ t thiên tai trong

ớ ầ ề ơ ườ ị ự ả ộ ạ ơ ưở ươ t ấ ng lai v i t n su t nhi u h n, c ng đ  m nh h n do ch u s   nh h ủ   ng c a

ừ ủ ế ả ậ ầ ổ ộ bi n đ i khí h u toàn c u ­ tác đ ng c a suy gi m tài nguyên r ng.

Ả ưở ủ ạ ố ớ ừ ụ ượ ậ nh h ng c a n n phá r ng đ i v i lũ l t đã và đang đ c tranh lu n trên

ế ớ ắ ứ ề ộ ở ư ề ỳ kh p th  gi i. Các cu c nghiên c u và đi u tra ơ    Hoa K  cũng nh  nhi u n i

ế ớ ầ ủ ứ ằ ụ khác trên th  gi i đã ch ng minh r ng nguyên nhân hàng đ u c a lũ l t là có quá

ủ ừ ư ề ệ ắ ả ộ ờ ể ả   nhi u m a x y ra trong m t th i gian ng n ng i, và vi c phá r ng có th   nh

ố ớ ọ ụ ư ở ư ẹ ạ ề ưở h ng quan tr ng đ i v i lũ l ự t trong các l u v c h n h p nh mi n Trung.

ả ố ư ả ệ ấ Cây c i có kh  năng gi ữ ướ  n ể c cũng nh  gi m thi u vi c đ t đai s t l ạ ở ượ   . L ng

ở ộ ố ẽ ơ ượ ề ướ ừ ộ ướ n c lũ m t vùng có nhi u cây c i s  ít h n l ng n c lũ t m t vùng tr ơ

ế ạ ự ướ ở ừ ể ọ ạ ư tr i. Vì th  n n phá r ng có th  gia tăng m c n c các vùng h  l u.

ừ ễ ạ ạ ị  Khi r ng b  suy thoái thì x y ấ ấ   ả ra n n ô nhi m môi sinh, n n trái đ t  m

ỏ ừ ề ạ ế ạ ạ ầ d n lên, n n đói kém, l ụ ộ t l i, n n voi b  r ng v  buôn làng gi t h i con ng ườ   i,

ả ạ phá ho i tài s n .v.v.

ườ ướ ế ớ ừ ế ạ ỗ ệ ấ Ng i ta c tính, n n phá r ng khi n m i năm th  gi i thi t m t m t s ộ ố

ề ớ ỷ ộ ố ề ố ề ừ ỹ ti n lên t i 45 t ớ   ề ậ  M  Kim. Tuy s  ti n v a đ  c p là m t s  ti n vô cùng l n

ữ ư ể ế ạ ậ ộ lao; th  nh ng nh ng chính sách hay hành đ ng có tính thi n c n, t o ra vô vàn

ệ ạ ệ ạ ấ ạ ứ ầ ọ ệ ạ ề thi t h i khác mà thi t h i có' t m m c nghiêm tr ng nh t l i là thi t h i v  tính

ư ạ ị ế ừ ệ ớ ữ ộ ặ ệ đa d ng sinh thá .Nh  ta đã bi t r ng nhi t đ i gi m t vai trò đ c bi t trong

ả ồ ơ ở ủ ớ ệ ị ủ ạ ạ vi c b o t n tính đa d ng sinh thá  Đây là n i c a t ố   i 70% ch ng lo i cây c i

ứ ớ ơ ủ ủ ấ ờ ơ ồ và muông thú c a trái đ t; đ ng th i cũng là n i ch a t ạ   ệ i h n 13 tri u ch ng lo i

ụ ừ ệ ớ ứ ớ ạ ạ ố ấ ả khác nha  R ng nhi t đ i ch a t i 70% lo i cây co ' ng m ch, 30% t t c  các

ậ ộ ươ ố ỳ ệ ừ ệ ớ loài chim và 90% loài đ ng v t không x ng s ng. Đă c bi t r ng nhi t đ i còn

ổ ế ậ ộ ữ ư ủ ố ơ ộ là n i sinh s ng c a nh ng loài đ ng v t đ c đáo n i ti ng nh  các loài linh

ưở ư ườ ươ ượ ứ ọ ộ ố tr ng nh  đ i i, v n; các gi ng thu c h  miêu, t c mèo nh  s  t ư ư ử ọ   , c p,

ủ ừ ự ả ạ ộ ệ ớ beo, v.v. Riêng trong lĩnh v c ch ng lo i th o m c mà thôi, r ng nhi t đ i cũng

ẫ ừ ứ ớ ơ ụ ủ ạ ỗ ỳ ự c c k  đa d ng và m i m u r ng ch a t ệ   ạ i h n 200 ch ng lo i khác nha  Vi c

ạ ừ ậ ị ủ ủ ế ệ ạ ố phá ho i r ng khi n hàng nghìn ch ng lo i cây c i và thú v t b  tuy t ch ng. S ố

ủ ệ ị ườ ả ượ l ng chính xác b  tuy t ch ng là bao nhiêu thì ng ế ư   i ta qu  không rõ; th  nh ng

ườ ủ ệ ả ạ ỗ ị có ng ủ i đoán m i năm kho ng 50.000 ch ng lo i khác nhau b  tuy t ch ng.

ừ ả ưở ế ậ ị ươ ẽ ậ  R ng  nh h ng đ n khí h u đ a ph ng và có l ị ầ    khí h u toàn đ a c u

ừ ớ ị ệ ộ ủ ồ ữ n a. R ng trung hòa và làm d u b t nhi ồ   t đ  c a lu ng khí nóng ban ngày đ ng

ờ ượ ộ ẩ th i duy trì đ c đ   m.

ụ ượ ừ ứ ể ả ấ R ng h p th  l ng carbon trong khí quy n và nh  ra khí oxy, t c d ưỡ   ng

ề ở ươ ể ượ ừ ệ ọ khí cho chúng ta th . V  ph ng di n này, r ng có th  đ c coi là máy l c, hút

ả ưỡ ườ ự ế ộ ộ thán khí và nh  d ng khí cho con ng ủ   i dùng. M t tác đ ng tr c ti p khác c a

ị ả ộ ệ ệ ậ ấ ấ ạ ầ   vi c tình tr ng môi sinh b  đ o l n là chuy n khí h u trái đ t đang  m d n

ứ ỗ ậ ờ ộ ấ   ế ỷ lên.ngu i ta đoán tiên đoán là trong th  k  21 này, c  m i m t th p niên, trái đ t

ấ ấ ố ượ ầ ộ ộ ệ trái đ t  m d n lên đ  0,3 đ  C. Lý do là vì s  l ệ   ng carbon dioxide hi n di n

ể ừ ầ ớ ể trong b u khí quy n gia tăng; và k  t ố  150 năm qua, s  này đã tăng t i 25%; và

ị ầ ủ ế ể ầ ặ ộ ỉ m c dù ch  chi m có 1/20 c a m t ph n trăm khí quy n đ a c u, carbon dioxide

ụ ả ượ ấ có kh  năng h p th  năng l ứ ạ ấ ng b c x  r t cao.

ấ ừ ự ạ ậ ậ ướ ặ  M t r ng ng p m n s  đ y m nh s  xâm nh p n ặ ẽ ẩ ấ ề   c m n vào đ t li n,

ẩ ở ồ ướ ễ ấ thúc đ y quá trình xói l , gây ô nhi m đ t và ngu n n c

̃ ́ ́ ̀ ượ ̣ ̣ ̉ Trong vong 50 năm qua, Viêt Nam đa mât đi hoăc suy giam chât l ơ   ng h n

́ ̀ ̀ ̣ ư ư ư ở ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ ̣ 80% diên tich r ng ngâp măn. Đăc biêt giai đoan t ̀  1995 tr  lai đây, r ng ngâp

̃ ̀ ́ ́ ́ ́ ơ ̣ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̣ ồ   măn đa bi tan pha v i tôc đô nhanh khung khiêp đê phuc vu hoat đông nuôi tr ng

̀ ̃ ̀ ̀ ̀ ủ ả ươ ư ượ ̣ ̣ ̣ th y s n. Tai nhiêu đia ph ng, nuôi tôm đa t ng đ c coi la môt nghê siêu l ợ   i

́ ̀ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ơ ơ ẫ ư ̣ ̣ ̀ nhuân, d n đên phong trao n i n i, nha nha đâu t ̀  vao nganh nay môt cach t ự

́ ̀ ́ ́ ̀ ̀ ́ ư ̣ ̉ ̣ ̣ ̣ ́ ̀ phat, lam chêt hoăc chu đông pha đi hang trăm ngan ha r ng ngâp măn, bât châp

̀ ̀ ̃ ̀ ̀ ̃ ơ ư ̉ ̉ ̣ ̣ nh ng rui ro va nguy c  tiêm ân vê tinh trang ô nhiêm môi tr ̀ ̀ ươ ng, vê sinh an toan

̀ ́ ́ ̀ ́ ̣ ự ự ư ẩ ̉ ̉ ̉ ̃ th c ph m va nh ng biên cô, tham hoa t nhiên co thê xay ra. Phong trào này đông

̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̃ ́ ́ ̀ ơ ự ư ̣ ̣ ̣ ̣ ̃ ́   th i keo theo hang loat cac vân đê kinh tê xa hôi ph c tap khac. Th c trang nay đa

̀ ́ ́ ở ở ̉ ̉ ̣ ̣ ̣ ̉ ̃ diên ra ̃  nhiêu tinh duyên hai, đăc biêt thây ro ̀ ̣   môt sô tinh miên Tây Nam Bô

́ ̀ ́ ̀ ́ ư ̣ ̣ ̣ ̉ nh  Ca Mau, Kiên Giang, Soc Trăng, Bac Liêu… Điêu đo, môt măt phan anh s ự

́ ́ ̀ ́ ́ ́ ́ ́ ự ̉ ̣ ̉ ̣ ́ thiêu hiêu biêt va thai đô bât châp cua ng ̀ ́ ươ i dân, măt khac cho thây s  yêu kem

́ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ươ ị ̉ ̣ ̉ trong vân đê quan ly, quy hoach cua chinh quyên đ a ph ̀ ́ ơ   ng đôi v i nguôn tai

́ ́ ̃ ̃ ư ươ ̣ ̣ ̣ ̉ ̣ nguyên thiên nhiên cung nh  cac hoat đông kinh tê xa hôi cua đia ph ng.

́ ̀ ̀ ư ự ơ ơ ̣ ̣ ̣ ̣ Sau h n 10 năm th c hiên “công cuôc  tan pha r ng ngâp măn",  gi ̀  đây

̀ ́ ̃ ̀ ươ ở ư ơ ̣ ̉ ́ không ai khac ma chinh ng ̀ ươ i dân đia ph ng ́ ư    nh ng n i nay đang phai ch ng

́ ̀ ́ ́ ̀ ́ ̃ ̣ ̣ ̉ ̣ ̀ kiên va ganh chiu hâu qua vê sinh thai va kinh tê xa hôi.

ừ ệ ặ ậ ướ ể ắ Vi c phá r ng ng p m n làm đìa tôm tr c m t có th  đem l ạ ợ i l ậ   i nhu n

ỉ ồ ư ậ ả ỗ ườ ự ế hàng trăm t  đ ng m i năm, nh ng h u qu  thì khôn l ộ ng. M t th c t là ở

ơ ừ ữ ặ ị ượ ư ả ậ nh ng n i r ng ng p m n b  tàn phá, l ệ ng m a gi m rõ r t, không khí nóng

ễ ầ ị ượ ứ ơ b c h n, b u không khí b  ô nhi m do l ng khí CO2 tăng.

ừ ệ ở ổ ế                 Phá r ng nuôi tôm đã tr  thành chuy n ph  bi n

ườ ườ ụ ủ ấ ơ ườ ấ   Môi tr ng đ t là n i trú ng  c a con ng ầ   i và h u   Môi tr ng đ t:

ậ ạ ụ ự ề ế h t các sinh v t c n, là n n móng cho các công trình xây d ng dân d ng, công

ủ ệ ườ ấ ồ ộ nghi p và văn hóa c a con ng i. Đ t là m t ngu n tài nguyên quý giá, con

ườ ử ụ ạ ộ ể ả ệ ấ ấ ả ng ả   i s  d ng tài nguyên đ t vào ho t đ ng s n xu t nông nghi p đ  đ m b o

ấ ươ ồ ự ự ẩ ệ ấ ị ngu n cung c p l ng th c th c ph m cho con ng ườ .Hi n nay đ t đang b  suy i

ạ ộ ủ ố ườ ặ ệ ạ ộ thoái do các ho t đ ng s ng c a con ng i đ c bi ừ   t là ho t đ ng khai thác r ng

ươ ữ ẫ ấ ố ừ ừ b a bãi,đ t r ng làm n ả   ạ ộ ng r y,…Chính nh ng ho t đ ng này đã làm m t th m

ự ậ ả ệ ấ ử ừ ả ỏ th c v t b o v  đ t kh i xói mòn,r a trôi, ngoài ra suy gi m tài nguyên r ng còn

ủ ấ ấ ị ộ ẩ ệ ả ộ làm gi m đ   m, đ  phì c a đ t… làm tăng di n tích đ t b  thoái hóa. Riêng chỉ

ệ ự ế ạ ấ ấ ớ ở v i Vi t Nam, th c t suy thoái tài nguyên đ t là r t đáng lo ng i và nghiêm

tr ng.ọ

ệ

ệ ệ

ư ử ụ ệ ấ

ệ ấ ị ấ ượ ử ụ ặ ị ả Hi n nay, Vi   t Nam có kho ng 9 tri u ha đ t b  hoang hóa, trong đó có 5,06 tri u ha   đ t ch a s  d ng và 2 tri u ha đ t đang đ c s  d ng b  thoái hóa n ng.

ệ ượ Hi n t ng suy thoái trên th  gi ế ớ i

ấ ả ệ ế ớ ệ ọ ị i đã b  suy thoái nghiêm tr ng trong

ả ượ ế ớ ươ ự ả ấ ơ ặ ng th c th  gi i trong 25 ng l

Kho ng 2/3 di n tích đ t nông nghi p th  gi 50 năm qua do xói mòn ,r a trôi,sa mac hóa, chua hóa, m n hóa…Thoái hóa môi  ườ tr năm t ử ng đ t có nguy c  làm gi m 10­20% s n l i.ớ

ế ớ ấ ừ ư ấ

ứ ủ ả ặ ố

ệ ệ ợ ỷ ọ T  tr ng đóng góp gây thoái đ t trên th  gi i nh  sau; m t r ng 30%,khai thác  ừ r ng quá m c (ch t cây c i làm c i…) 7%,chăn th  gia súc 35%, canh tác nông  nghi p không h p lí 27%,công nghi p hóa 1%.

ừ ấ ả ấ Qua đây ta th y suy gi m tài nguyên r ng là nguyên nhân gây suy thoái đ t.

ườ ừ ụ ừ ấ ỉ ả ướ  R ng không ch  có kh  năng h p th  CO2 mà r ng Môi tr ng n c:

ầ ữ ổ ồ ấ ướ ị ư ể ả góp ph n gi n đ nh ngu n c p n ơ ạ c, gi m thi u nguy c  h n hán cũng nh  lũ

ừ ệ ằ ụ l ả ố ị t. R ng còn giúp cân b ng dòng ch y c  đ nh cho các h  sinh thái và các trung

ị ở ậ ủ ừ ế ế ả ả ộ ự tâm đô th .B i v y,suy gi m r ng gây bi n đ ng th y ch  sông ngòi, gi m s

ố ơ ủ ề ả ả ượ ướ ầ ẫ đi u hòa c a dòng ch y,làm tăng quá trình b c h i gi m l ng n c ng m,d n

ụ ệ ạ ướ ế ướ ễ ạ ế đ n lũ l t khô h n. Hi n nay,n c ta  đang di n ra tình tr ng thi u n c trong

ặ ệ ở ở ụ mùa khô đ c bi t là ỉ  các t nh Tây Nguyên và lũ l ư . ố t trong su t mùa m a

ệ ượ ủ ổ ộ ộ ế ả ầ Hi n t ừ ng này m t ph n do suy gi m r ng và tác đ ng c a bi n đ i khí

h u.ậ

R ng là ‘ lá ph i xanh”,có kh  năng h p th  CO

2 t o ạ

ườ ừ ổ ng không khí:

ụ ệ ộ ộ ẩ ưở ừ ả ợ t đ ,đ   m

Môi tr khí O2 thông qua quá trình quang h p.R ng có  nh h không khí,thành ph n khí quy n và có ý nghĩa đi u hòa khí h u.

ả ấ ế ng đ n nhi ậ ể ề ầ

ấ ả ạ ằ ơ ớ ạ

ườ i b ng xe c  gi ữ

i,..) chúng ta th i ra  ẽ ả ễ ấ ụ ữ ư ể

ả Trong quá trình s n xu t và sinh ho t (đi l ơ môi tr ng không khí hàng t n b i,khí,sol khí…nh ng khí th i này s  bay l ế ữ l ng và n u nh  không có nh ng hàng cây đ  chúng bám vào thì ô nhi m không  khí là không tránh đ c.ượ

ụ ầ ỉ ố t ch  s

ọ ấ c ta do b i là r t tr m tr ng, v ự ấ ừ ứ ộ ẩ ề ầ ữ ở ướ ễ M c đ  ô nhi m không khí   n tiêu chu n cho phép nhi u l n, trong đó có nh ng khu v c g p t ượ  3 – 4.

ạ ừ ẽ ượ ệ ộ

2 ,tăng nhi ế ớ

ướ ị ả ưở ng CO c ta mà toàn th  gi ệ ứ t đ …hi u  ng nhà ng  i đang ch u  nh h

ế ậ ả Bên c nh đó suy gi m r ng s  làm tăng l ở ậ kính tăng.B i v y,không riêng gì n ổ ủ c a bi n đ i khí h u.

ị ả ế ỷ ủ t Nam đã và đang ch u  nh h

ưở ế ố ầ ng này còn tr m tr ng và kh c li

ế

ậ ổ ng c a bi n đ i khí h u. Trong th  k  XXI,  ệ ơ ữ ủ t h n n a. Theo  y ban liên  ẽ ể ả ạ ế ượ ớ ệ ộ ệ ấ ể ế ng khí  t đ  Trái đ t có th  tăng đ n 4,8°C so v i năm

ưở ệ Vi ọ ữ ả nh ng  nh h ủ ề chính ph  v  BĐKH, n u không có các bi n pháp m nh m  đ  gi m l ầ ả th i toàn c u thì đ n 2100, nhi 1990.

ả ơ ả ả ệ ừ 5. Gi i pháp c  b n b o v  tài nguyên r ng.

ứ ề ổ ế ề ậ ả ụ 5.1. Tuyên truy n, ph  bi n, giáo d c, nâng cao nh n th c v  qu n lý

ả ệ ừ b o v  r ng.

ươ ụ ề ề   Xây d ng các ch ự ng trình v  thông tin ­ giáo d c ­ truy n thông, ph ổ

ứ ề ể ừ ậ ả ế ệ ế ằ ậ ứ   bi n ki n th c v  pháp lu t b o v  và phát tri n r ng nh m nâng cao nh n th c

ủ ừ ệ ừ ủ ề ấ ộ   ề ả v  b o v  r ng c a các ch  r ng, chính quy n các c p, các ngành và toàn xã h i.

ớ ổ ươ ớ ừ ố ượ ề ợ ế Đ i m i ph ng pháp tuyên truy n phù h p v i t ng đ i t ậ   ng ti p nh n

ộ ố ấ ở ư ố ớ ồ thông tin, nh t là đ i v i đ ng bào dân t c s ng ế    vùng sâu, vùng xa. Đ a ki n

ứ ơ ả ề ả ừ ươ ạ ở ấ ả ệ th c c  b n v  b o v  tài nguyên r ng vào ch ng trình gi ng d y ể    c p ti u

ệ ể ề ấ ọ ọ h c và trung h c. In  n, phát hành các tài li u tuyên truy n đ  phân phát cho các

ề ở ự ả ồ ự ữ ộ ộ c ng đ ng, xây d ng các b ng tuyên truy n nh ng khu v c công c ng, trên

ộ ử ừ giao l , c a r ng...

ầ ừ ế ả ệ ừ ậ ộ ộ ố V n đ ng các h  gia đình s ng trong và g n r ng ký cam k t b o v  r ng;

ự ệ ướ ả ệ ừ ở ấ ự xây d ng và th c hi n các quy c b o v  r ng c p xã.

ạ ừ ổ ị ậ ạ ị 5.2. Quy ho ch, xác đ nh lâm ph n các lo i r ng  n đ nh.

ố ự ộ ỷ ỉ ươ ổ ứ U  ban nhân dân các t nh, thành ph  tr c thu c Trung ng t ch c rà soát,

ạ ừ ủ ạ ị ươ ệ ể ộ ậ l p quy ho ch 3 lo i r ng c a đ a ph ng; B  Nông nghi p và Phát tri n nông

ố ợ ớ ườ ừ ạ ộ thôn ph i h p v i B  Tài nguyên và Môi tr ậ   ng rà soát quy ho ch r ng ng p

ể ệ ả ặ ả ả ườ ể ể m n ven bi n đ m b o an toàn b o v  môi tr ng ven bi n và phát tri n nuôi

ạ ừ ủ ạ ả ợ ổ ồ ố ợ tr ng th y s n h p lý, t ng h p quy ho ch ba lo i r ng qu c gia trình Th ủ

ạ ừ ủ ệ ể ạ ố ổ ướ t ng Chính ph  phê duy t quy ho ch t ng th  ba lo i r ng toàn qu c;

ệ ố ụ ệ ể ộ B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn rà soát danh m c h  th ng r ng ừ

ể ổ ủ ướ ị ủ ệ ế ặ ụ đ c d ng đ   n đ nh đ n năm 2020 trình Th  t ng Chính ph  phê duy t trong

ứ ự ư ầ ư ị ừ ơ ở năm 2006. Trên c  s  đó, xác đ nh th  t u tiên đ u t ặ    cho các khu r ng đ c

ế ượ ả ồ ệ ố ả ệ ụ d ng theo Chi n l c qu n lý h  th ng khu b o t n thiên nhiên Vi t Nam đã

ủ ướ ệ ượ đ c Th  t ủ ng Chính ph  phê duy t.

ị ớ ạ ừ ự ả ồ ị Xác đ nh ranh gi ệ   i ba lo i r ng trên b n đ  và th c đ a; hoàn thành vi c

ể ắ ọ ố ớ ừ ụ ừ ặ đóng c c m c, c m bi n báo ranh gi ộ ầ   i r ng đ c d ng và r ng phòng h  đ u

ồ ngu n vào năm 2010.

ể ế ệ ậ 5.3. Hoàn thi n th  ch , chính sách và pháp lu t

ụ ả ứ ệ ị ướ ủ Phân đ nh rõ ch c năng, nhi m v  qu n lý nhà n ộ c c a các B , ngành, U ỷ

ể ừ ố ớ ệ ả ả ấ ban nhân dân các c p đ i v i công tác qu n lý, b o v  và phát tri n r ng. Thi ế   t

ừ ệ ấ ả ậ ơ ế ổ ứ l p c  ch , t ợ    ch c qu n lý r ng và đ t lâm nghi p theo ngành và liên ngành h p

ệ ừ ể ệ ả ả ả lý đ  qu n lý, b o v  r ng có hi u qu .

ố ợ ủ ệ ể ộ ớ B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch  trì, ph i h p v i các B , ộ

ệ ố ệ ố ạ ả ậ   ngành có liên quan rà soát, h  th ng hóa h  th ng văn b n quy ph m pháp lu t

ử ổ ể ừ ề ả ự ệ ệ ổ ớ hi n hành v  b o v  và phát tri n r ng; s a đ i, b  xung, xây d ng m i các văn

ề ợ ả ả ạ ậ ả b n quy ph m pháp lu t có liên quan đ m b o quy n l ệ i, trách nhi m và nghĩa

ủ ừ ề ấ ườ ả ụ ủ v  c a ch  r ng, chính quy n các c p và ng ả   i dân trong công tác qu n lý, b o

ể ừ ơ ở ế ượ ự ệ v  và phát tri n r ng. Trên c  s  đó, xây d ng chi n l c khung pháp lu t v ậ ề

ể ừ ệ ế ạ ổ ị ả b o v  và phát tri n r ng đ n năm 2020, t o hành lang pháp lý  n đ nh trong

ạ ộ ệ ho t đ ng lâm nghi p.

ủ ự ệ ể ộ B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn ch  trì xây d ng chính sách v ề

ệ ừ ướ ả ợ ả ủ ữ ườ ề ừ ả b o v  r ng theo h ng  đ m b o l i   ích c a  nh ng ng i làm ngh  r ng,

ữ ườ ự ệ ừ ầ ư ự ế ạ ả ộ nh ng ng i tr c ti p tham gia b o v  r ng, t o đ ng l c thu hút đ u t cho

ử ổ ể ừ ệ ề ả ớ ề   công tác b o v  và phát tri n r ng. Trong đó, s m s a đ i chính sách v  quy n

ợ ủ ế ị ủ ừ ủ ướ ủ ưở h ng l i c a ch  r ng theo Quy t đ nh 187/TTg c a Th  t ủ   ng Chính ph ;

ệ ừ ừ ả chính sách giao, cho thuê r ng, khoán b o v  r ng; chính sách đ u t ầ ư ơ ở ạ c  s  h

ệ ướ ế ỷ ọ ầ ư ự ầ t ng lâm nghi p tr c h t là nâng cao t ố  tr ng v n đ u t xây d ng c  s  h ơ ở ạ

ừ ồ ộ ươ ứ ổ ố ầ t ng t ố  ngu n v n thu c ch ng trình 661 lên m c 15% ­ 20% t ng v n ch ươ   ng

ừ ế ệ ậ ỗ ồ ẩ trình; chính sách khuy n khích nh p kh u g  nguyên li u và tr ng r ng nguyên

ế ỗ ừ ệ ự li u thay th  g  r ng t nhiên.

ố ự ộ ỷ ỉ ươ ế ụ U  ban nhân dân các t nh, thành ph  tr c thu c Trung ng ti p t c rà soát

ế ắ ườ ể ố ồ ươ và s p x p các lâm tr ờ ng qu c doanh; đ ng th i tri n khai ngay các ph ng án

ệ ừ ồ ừ ệ ấ ườ ố ả b o v  r ng và đ t lâm nghi p thu h i t các lâm tr ng qu c doanh, không đ ể

ề ự ừ ủ ạ ở ủ ề tình tr ng r ng tr  thành vô ch . Trao quy n t ch  v  kinh doanh và tài chính

ườ ế ạ ắ ố cho các nông, lâm tr ng qu c doanh sau khi s p x p l i.

ủ ừ ủ ệ ề ấ 5.4. Nâng cao trách nhi m c a ch  r ng, chính quy n các c p và s ự

ủ ổ ứ ả ệ ừ ộ tham gia c a các ngành, các t ch c xã h i vào b o v  r ng.

ố ớ ủ ừ  Đ i v i ch  r ng.

ủ ừ ệ ừ ệ ả ả ị ượ ướ Ch  r ng ph i ch u trách nhi m b o v  r ng đ c Nhà n c giao, cho

ủ ừ ủ ữ ệ ậ ả ị thuê theo quy đ nh hi n hành c a pháp lu t. Nh ng ch  r ng qu n lý trên 500ha

ự ượ ệ ừ ủ ả ả ừ r ng ph i có l c l ng b o v  r ng c a mình.

ự ươ ệ ừ ệ ề ả ượ Xây d ng các ch ng trình, đ  án b o v  r ng trên di n tích đ c giao,

ồ ự ể ừ ạ ậ ả ả ố ị ượ đ c thuê đ m b o b  trí các ngu n l c không đ  r ng b  xâm h i trái pháp lu t.

ố ớ ấ ỷ  Đ i v i U  ban nhân dân các c p.

ự ệ ệ ả ướ ề ả ệ ừ Th c hi n nghiêm túc trách nhi m qu n lý Nhà n c v  b o v  r ng theo

ạ ổ ứ ể ừ ậ ả ự ượ ệ ị quy đ nh t i Lu t b o v  và phát tri n r ng. T  ch c các l c l ng truy quét lâm

ừ ạ ị ươ ặ ờ ị ườ ợ ặ t c phá r ng t i đ a ph ng. Ngăn ch n k p th i các tr ng h p khai thác, phá

ấ ừ ỉ ạ ử ế ắ ấ ổ ứ ừ r ng và l n chi m đ t r ng. Ch  đ o x  lý nghiêm kh c các t ch c, cá nhân vi

ậ ề ả ệ ừ ữ ạ ườ ế ph m pháp lu t v  b o v  r ng và nh ng ng ặ   i bao che, ti p tay cho lâm t c.

ữ ị ươ ể ả ủ ị ừ ạ ỷ Nh ng đ a ph ng đ  x y ra tình tr ng phá r ng trái phép thì Ch  t ch U  ban

ị ử ể ể ệ ấ ả ị nhân dân các c p ph i ki m đi m làm rõ trách nhi m và b  x  lý theo quy đ nh.

ụ ạ ứ ổ ừ ệ ế ị ị T  ch c khôi ph c l ủ   ấ i di n tích r ng b  phá, l n chi m trái quy đ nh c a

ậ ờ pháp lu t trong th i gian qua.

ế ể ưỡ ế ấ ả ườ ư ự ỏ Ti n hành ki m tra, c ng ch  t ữ t c  nh ng ng i di d  t do ra kh i các

ặ ụ ừ ừ ừ ộ vùng r ng nguyên sinh, r ng đ c d ng, r ng phòng h .

ề ử ụ ừ ứ ấ ậ ấ Hoàn thành giao đ t, giao r ng và c p gi y ch ng nh n quy n s  d ng đ t ấ   ấ

ổ ứ ộ cho các t ch c, h  gia đình, cá nhân vào năm 2010.

ố ớ ự ượ  Đ i v i l c l ng Công an.

ố ỗ ợ ố ợ ỉ ạ ộ ỉ B  Công an ch  đ o công an các t nh, thành ph  h  tr  và ph i h p th ườ   ng

ớ ự ượ ữ ừ ể xuyên v i l c l ng ki m lâm trong công tác phòng cháy, ch a cháy r ng theo

ộ ơ ế ố ấ ổ ứ ố ượ ề ắ m t c  ch  th ng nh t; t ắ  ch c đi u tra n m ch c các đ i t ừ ng phá r ng, kinh

ặ ả ệ ể ệ ả doanh buôn bán lâm s n trái phép, đ c bi t ph i tri n khai các bi n pháp kiên

ế ừ ặ ị ệ ể ố ườ quy t tr ng tr  thích đáng; ngăn ch n tri ạ t đ  tình tr ng ch ng ng i thi hành

ố ợ ự ượ ụ ớ ừ ọ công v ; ph i h p v i các l c l ể   ng có liên quan truy quét b n phá r ng và ki m

ụ ử ư ứ ể ể ả ự ồ   tra, ki m soát l u thông lâm s n. Rà soát và x  lý d t đi m các v  án hình s  t n

ự ả ệ ừ ọ đ ng trong lĩnh v c b o v  r ng.

ố ớ ự ượ ộ  Đ i v i l c l ng Quân đ i.

ừ ề ể ặ ộ ơ ộ ị Huy đ ng các đ n v  quân đ i ngăn ch n các đi m nóng v  phá r ng: B ộ

ỉ ạ ộ ư ệ ố ộ Qu c phòng ch  đ o các Quân khu, Quân đoàn, B  t l nh Biên phòng; B  ch ỉ

ố ợ ự ề ộ ớ ỉ ỉ ị   huy quân s  và B  ch  huy biên phòng các t nh ph i h p v i chính quy n đ a

ươ ự ừ ữ ừ ề ể ặ ị ệ ph ng xác đ nh nh ng khu v c r ng đang là đi m nóng v  phá r ng, đ c bi t là

ộ ể ổ ứ ộ ắ ự ị khu v c Tây Nguyên, Đông Nam B , B c Trung B  đ  t ơ  ch c các đ n v  quân

ố ữ ớ ả ự ắ ố ị ộ đ i đóng quân, ch t gi , xây d ng đ a bàn qu c phòng an ninh g n v i b o v ệ

ự ượ ươ ườ ự ẵ ợ ố ừ r ng, b  trí l c l ng, ph ệ ng ti n th ng tr c s n sàng tham gia các đ t truy

ừ ặ ố quét ch ng ch t phá r ng.

ả ả ổ ừ ế ị Sau khi gi ộ   i quy t căn b n  n đ nh tình hình phá r ng trái phép trong m t

ệ ừ ề ệ ả ơ ờ ộ ị ị   th i gian, các đ n v  quân đ i bàn giao vi c b o v  r ng cho chính quy n đ a

ươ ể ế ụ ệ ừ ả ở ữ ự ph ng đ  ti p t c duy trì công tác b o v  r ng. Tuy nhiên, nh ng khu v c có

ừ ề ể ả ọ ố ơ   ị v  trí quan tr ng v  qu c phòng, thì có th  giao qu n lý r ng lâu dài cho các đ n

ộ ị v  quân đ i.

ừ ữ ơ ộ ộ ị Huy đ ng các đ n v  quân đ i tham gia phòng cháy, ch a cháy r ng ở

ự ừ ữ ư ơ ừ nh ng khu v c r ng có nguy c  cháy r ng cao nh : U Minh, Tây Nguyên, Đông

ả ộ ỷ ỉ ươ ể ộ Nam B , U  ban nhân dân các t nh ph i có ph ng án đ  huy đ ng l c l ự ượ   ng

ự ượ ộ ố ị ườ ự quân đ i đóng quân trên đ a bàn b  trí l c l ng th ẵ   ng tr c, canh phòng và s n

ừ ữ ể ả ộ ủ ộ   sàng ch a cháy r ng vào các tháng mùa khô cao đi m. Quân đ i ph i ch  đ ng

ươ ườ ự ượ ễ ậ ạ ệ ấ ự ph ng án tăng c ng l c l ng, hu n luy n và di n t p t i các khu v c này,

ặ ể ả ư ố ử ừ ệ ị ả ố ố ph i coi ch ng l a r ng nh  ch ng gi c đ  b o v  đ a bàn qu c phòng.

ự ượ ừ ộ ồ Huy đ ng l c l ộ ng quân đ i tham gia tr ng r ng, khoanh nuôi tái sinh

ệ ể ộ ố ộ ứ   ừ r ng: B  Qu c phòng và B  Nông nghi p và Phát tri n nông thôn nghiên c u

ừ ơ ộ ồ ị chính sách thu hút các đ n v  quân đ i tham gia tr ng r ng, khoanh nuôi tái sinh

ự ượ ơ ộ ị ự ượ ộ ỉ ừ r ng. Các đ n v  quân đ i duy trì l c l ng b  khung ch  huy, l c l ng lao

ự ượ ụ ự ừ ủ ế ử ụ ộ đ ng ch  y u s  d ng l c l ng nghĩa v  quân s . Sau khi r ng khép tán có th ể

ề ể ườ ệ ả bàn giao cho chính quy n đ  giao cho ng ả i dân qu n lý b o v , kinh doanh

ộ ế ụ ự ả ặ ơ ị ho c giao cho các đ n v  quân đ i ti p t c qu n lý kinh doanh theo d  án và quy

ủ ậ ị đ nh c a pháp lu t.

ở ộ ừ ệ ấ ơ ộ ồ ị M  r ng di n tích r ng giao cho các đ n v  quân đ i (nh t là các Đ n Biên

ổ ứ ự ế ả ả ườ ố phòng) t ệ  ch c qu n lý, b o v ; xây d ng các tuy n đ ng an ninh qu c phòng

ệ ừ ớ ườ ọ ớ ả ả ả ắ g n v i công tác b o v  r ng hai bên đ ế ng d c tuy n biên gi i; h i đ o và các

ự ừ ở khu v c r ng vùng sâu, vùng xa.

ổ ứ ộ  Đ i v i các t ố ớ ch c xã h i.

ự ấ ố ợ ớ ổ ứ ệ ề Ph i   h p   v i   chính   quy n   các   c p   xây   d ng   và   t ự   ch c   th c   hi n   các

ươ ậ ề ả ệ ừ ụ ề ậ ộ ch ng trình tuyên truy n, v n đ ng và giáo d c pháp lu t v  b o v  r ng cho

ừ ệ ấ ạ ậ   các thành viên; phát hi n, đ u tranh, phòng ng a các hành vi vi ph m pháp lu t;

ể ừ ệ ả ầ ổ ứ t ch c các phong trào qu n chúng tham gia b o v  và phát tri n r ng.

ố ổ ứ ự ủ ự ượ ủ 5.5. C ng c  t ch c, nâng cao năng l c c a l c l ể ng ki m lâm.

ổ ậ ả ể ệ Đ i m i t ớ ổ ứ ự ượ  ch c l c l ể ừ   ng ki m lâm theo Lu t b o v  và phát tri n r ng

ớ ừ ự ứ ề ệ ắ ớ ớ ể ể đ  ki m lâm g n v i chính quy n, v i dân, v i r ng, th c hi n ch c năng tham

ư ề ị ươ ổ ứ ả ặ ụ ệ ừ ừ m u cho chính quy n đ a ph ng, t ch c b o v  r ng đ c d ng và r ng phòng

ể ừ ệ ệ ậ ả ả ấ ố ộ ả h , b o đ m ch p hành pháp lu t trong vi c b o v  và phát tri n r ng. B  trí

ể ị ở ừ ư ể ề ki m lâm đ a bàn 100% các xã có r ng đ  tham m u cho chính quy n c  s ơ ở

ả ướ ẽ ễ ề ệ ặ trong công tác qu n lý nhà n ế   c v  lâm nghi p, theo dõi ch t ch  di n bi n

ặ ờ ị ừ ầ ữ ụ ừ ạ ệ ừ r ng; k p th i phát hi n, ngăn ch n ngay t đ u nh ng v  vi ph m. T ng b ướ   c

ự ượ ế ể ả ứ ể ả tăng biên ch  cho l c l ị ng ki m lâm đ  b o đ m đ nh m c bình quân 1.000ha

ể ừ r ng có 1 ki m lâm.

ườ ế ị ể ồ ươ ệ Tăng c ng trang thi t b  cho ki m lâm g m các ph ạ ộ   ng ti n ho t đ ng

ệ ố ớ ị ừ ạ ợ ế ị phù h p v i đ a bàn r ng núi, h  th ng thông tin liên l c, thi t b  phòng cháy,

ừ ữ ch a cháy r ng.

ạ ộ ộ ố ề ệ Ban hành m t s  chính sách v  kinh phí cho ho t đ ng nghi p v , ti n ụ ề

ế ộ ươ ệ ỹ ơ ế ử ụ ươ l ng, ch  đ  th ng binh, li t s , c  ch  s  d ng vũ khí, công c  h  tr  đ ụ ỗ ợ ể

ứ ể ẩ ấ ặ ạ tr n áp lâm t c. Ban hành tiêu chu n ng ch công ch c ki m lâm vào năm 2006.

ệ ừ ế ề ạ ậ ả ạ ả ầ Đánh giá nhu c u đào t o v  qu n lý b o v  r ng, l p k  ho ch đào t o, ạ

ố ượ ụ ệ ề ị ồ ưỡ b i d ng v  chuyên môn nghi p v  và chính tr  cho các đ i t ự   ng. Xây d ng

ế ượ ổ ứ ề ả ệ ừ ạ ươ chi n l ế c đào t o v  b o v  r ng đ n năm 2010. T  ch c các ch ng trình trao

ệ ừ ệ ề ả ả ổ đ i kinh nghi m v  công tác qu n lý, b o v  r ng.

ỗ ợ ờ ố ườ 5.6. H  tr  nâng cao đ i s ng ng i dân.

ệ ừ ừ ệ ệ ả ấ ẩ ạ Đ y m nh vi c giao r ng và đ t lâm nghi p, khoán b o v  r ng cho các

ủ ế ư ố ệ ề ặ ằ ồ ộ ệ ộ h  gia đình, c ng đ ng dân c  s ng ch  y u b ng ngh  lâm nghi p, đ c bi t là

ự ắ ộ ờ ồ ố ớ ồ đ i v i đ ng bào dân t c khu v c Tây Nguyên và Tây B c; đ ng th i hoàn thành

ề ử ụ ệ ấ ủ ừ ứ ấ ấ ậ vi c c p gi y ch ng nh n quy n s  d ng đ t cho các ch  r ng.

ủ ươ ớ ả ế ấ ở ấ ả ỗ ợ S m hoàn thành ch  tr ng gi i quy t đ t ấ , đ t s n xu t, h  tr  nhà ở

ề ặ ắ ộ ồ ớ ươ cho đ ng bào dân t c đang g p nhi u khó khăn, g n v i các ch ụ   ng trình m c

ề ả ố ươ ư ị tiêu qu c gia v  xóa đói gi m nghèo, ch ạ   ị ng trình đ nh canh đ nh c , quy ho ch

ổ ự ứ ệ ổ ị ế ớ ể ườ và t ự  ch c th c hi n các d  án  n đ nh vùng kinh t m i đ  ng i dân có thu

ậ ừ ả ấ ớ ổ ớ ự ệ ộ ố ả ị ộ nh p t s n xu t, s m  n đ nh cu c s ng, gi m b t s  l thu c vào thu nh p t ậ ừ

ạ ộ ừ ậ các ho t đ ng khai thác r ng trái pháp lu t...

ệ ổ ị ươ ụ ậ ẫ Rà soát  n đ nh di n tích canh tác n ủ   ng r y theo phong t c t p quán c a

ở ộ ố ự ừ ướ ể ươ ứ ồ đ ng bào m t s  khu v c, t ng b c chuy n sang ph ng th c canh tác thâm

ớ ậ ệ ả ấ ồ ố ợ ị ế canh, cung c p gi ng cây tr ng phù h p v i l p đ a, có hi u qu  kinh t cao và

ẫ ồ ỹ ướ h ậ ng d n k  thu t cho đ ng bào.

ỗ ợ ủ ứ ướ ươ ươ Nghiên c u chính sách h  tr  c a Nhà n ồ c cho đ ng bào t ng đ ớ   ng v i

ậ ừ ươ ẫ ươ ươ thu nh p t ả  canh tác qu ng canh n ệ ng r y hi n nay (t ng đ ả ng kho ng 1

ế ấ ấ ờ ố ừ   ế đ n 1,5 t n thóc/hécta/năm) trong th i gian 3 đ n 5 năm, cung c p gi ng cây r ng

ộ ố ậ ư ầ ế ộ ạ ồ ỗ ể ể và m t s  v t t c n thi t khác cho đ ng bào dân t c t ả   i ch  đ  chuy n căn b n

ọ ượ ưở ừ ồ ồ ờ ừ ẩ ả ọ h  sang tr ng r ng, đ ng th i cho h  đ c h ng 100% s n ph m r ng.

ơ ở ạ ầ ầ ư ự ế ị ả ệ ừ 5.7. Xây d ng c  s  h  t ng, đ u t trang thi t b  b o v  r ng.

ụ ụ ả ạ ệ ễ ả ặ ắ L p đ t và khai thác có hi u qu  tr m thu  nh vi n thám ph c v  cho công

ế ừ ự ừ ễ ả tác d  báo, c nh báo cháy r ng và theo dõi di n bi n r ng.

ệ ừ ự ừ ữ ả Xây d ng các công trình phòng cháy, ch a cháy r ng, b o v  r ng (đ ườ   ng

ứ ồ ướ ệ ườ ạ ầ ở băng, chòi canh, h  ch a n ả c, tr m b o v , đ ng tu n tra...) ừ    các khu r ng

ể ộ ọ ượ ừ ề ị ặ ụ đ c d ng, phòng h , các vùng tr ng đi m đã đ c xác đ nh v  phá r ng và cháy

r ng. ừ

ầ ư ự ạ ấ Đ u t ự   ệ  xây d ng các Trung tâm hu n luy n, đào t o chuyên ngành cho l c

ệ ừ ả ượ l ng b o v  r ng.

ị ươ ứ ệ ệ ầ ườ Trang b  ph ng ti n đáp  ng yêu c u công tác hi n tr ạ   ng cho các H t

ể ố ướ ắ ậ ầ ư ể Ki m lâm trên toàn qu c, tr c m t t p trung đ u t ạ  cho các H t Ki m lâm ở

ữ ể ọ nh ng vùng tr ng đi m.

Ứ ụ ọ ệ 5.8.  ng d ng khoa h c công ngh .

ụ ễ ệ ả ả ọ  ng d ng công ngh  tin h c, GIS, vi n thám vào công tác qu n lý b o v Ứ ệ

ễ ệ ấ ế ừ ừ r ng, theo dõi di n bi n r ng và đ t lâm nghi p.

ế ậ ả ạ ử ụ ệ Thi ự   t l p và s  d ng có hi u qu  m ng máy tính chuyên ngành; xây d ng

ụ ừ ế ễ ề ạ ầ ả ậ   ph n m m qu n lý, theo dõi di n bi n tài nguyên r ng và các v  vi ph m Lu t

ể ừ ệ ả b o v  và phát tri n r ng.

ổ ứ ự ề ệ ạ Xây d ng, t ự ch c th c hi n quy trình giám sát, đi u tra đa d ng sinh h c ọ ở

ặ ụ ừ các khu r ng đ c d ng.

ứ ứ ụ ự ừ ữ ệ Nghiên c u,  ng d ng công ngh  phòng cháy, ch a cháy r ng; xây d ng và

ừ ự ữ ệ ạ ậ ỹ ổ ứ t ch c th c hi n các quy trình, quy ph m k  thu t phòng cháy, ch a cháy r ng.

5.9. Tài chính.

ự ứ ế ườ ồ ự Nghiên c u và xây d ng quy ch  tăng c ng ngu n l c tài chính và thu hút

ầ ư ồ ố ơ ế ệ ừ ầ ư ả các ngu n v n đ u t cho b o v  r ng; ban hành c  ch  tài chính đ u t cho các

ặ ụ ừ ộ khu r ng đ c d ng, phòng h .

ớ ơ ổ ừ ướ ị Đ i m i c  ch  c p phát tài chính t ế ấ ngân sách nhà n ự c; xây d ng đ nh

ứ ườ ệ ừ ề ệ ả ả m c chi phí th ng xuyên v  qu n lý b o v  r ng tính theo quy mô di n tích và

ầ yêu c u th c t ự ế .

ạ ộ ế ề ệ ừ ự ả ơ ừ Xây d ng c  ch  v  đóng góp tài chính cho ho t đ ng b o v  r ng t các

ợ ừ ị ườ ổ ứ t ch c, cá nhân đ ượ ưở c h ng l ụ  d ch v  môi tr i t ừ ng r ng.

ộ ế ầ ư ộ ỷ ỉ B  K  ho ch và Đ u t ạ ứ   , B  Tài chính và U  ban nhân dân các t nh đáp  ng

ầ ư ự ươ ể ừ ề ả ệ ủ ố đ  v n đ u t cho các d  án, ch ng trình v  b o v  và phát tri n r ng đ ượ   c

ệ ớ ổ ỷ ồ ầ ư ồ duy t v i t ng kinh phí 2.077 t đ ng bao g m: đ u t cho công tác phòng cháy,

ữ ừ ỷ ồ ặ ụ ừ ệ ệ ả ch a cháy r ng 502 t đ ng; khoán b o v  4,5 tri u hécta r ng đ c d ng, phòng

ỷ ồ ạ ộ ụ ệ ế ị ả ộ h  1.250 t đ ng; ho t đ ng nghi p v , công trình và trang thi ệ ừ   t b  b o v  r ng

ỷ ồ ơ ở ồ ưỡ ự ệ ấ ạ 225 t đ ng; xây d ng c  s  và hu n luy n đào t o, b i d ng nâng cao năng

ệ ừ ỷ ồ ự ề ả l c v  b o v  r ng 100 t đ ng.

ố ế ợ 5.10. H p tác qu c t .

ệ ố ự ể ề ướ ố ế ệ Tri n khai th c hi n t t các Đi u c qu c t mà Vi t Nam là thành viên

ướ ố ế ề ự ậ ậ ộ (Công c v  buôn buôn bán qu c t các loài đ ng v t, th c v t hoang dã nguy

ụ ề ễ ệ ố ị ấ c p ­ CITES; Hi p đ nh ASEAN v  ch ng ô nhi m khói b i xuyên biên gi ớ   i ­

ễ ầ ổ haZE; Di n đàn h  toàn c u ­ GTF,...)

ậ ủ ộ ỗ ợ ỹ ồ ố ồ Thu hút các ngu n v n ODA và các h  tr  k  thu t c a c ng đ ng qu c t ố ế

ệ ừ ả cho công tác b o v  r ng.

ự ự ệ ậ ỏ ươ ề ợ ả Xây d ng và th c hi n các th a thu n song ph ng v  h p tác b o v ệ

ớ ớ ướ ừ r ng liên biên gi i v i các n c Lào và Campuchia.

ừ ữ 5.11. Phòng cháy ch a cháy r ng.

ụ ườ ề ả ị Chi c c ki m lâm th ể ng xuyên theo dõi và truy n t ấ   ờ ả i k p th i b n tin c p

ế ừ ị ể ừ ơ ị ươ ể ự d  báo cháy r ng đ n t ng đ n v  ki m lâm các đ a ph ầ   ủ ộ ng đ  ch  đ ng tu n

ệ ử ừ ụ ữ ệ ệ ể ằ ớ tra liên t c nh m s m phát hi n l a r ng đ  có bi n pháp ch a cháy hi u qu ả

nh t.ấ

ị ể ủ ừ ả ậ ơ ộ Các đ n v  ki m lâm, ban qu n lý r ng phòng h , ch  r ng t p trung tri n ể   ừ

ươ ủ ữ ừ ệ ố ỉ khai các ph ng án phòng cháy ch a cháy r ng: c ng c , ki n toàn ban ch  huy

ệ ấ ổ ừ ữ ấ ổ ỉ huy n, ban ch  huy c p xã, t phòng cháy ch a cháy r ng c p thôn và t xung

ệ ừ ừ ữ ả ạ ể ọ kích b o v  r ng, phòng cháy ch a cháy r ng t i các vùng tr ng đi m.

ữ ề ẩ ạ Đ y m nh công tác tuyên truy n, ki m tra tình hình phòng cháy ch a cháy ể

ở ươ ườ ồ ử ủ ể ườ ị  các đ a ph ng, tăng c ng ki m soát ngu n l a c a ng i dân trong quá trình

ể ả ừ ự ồ ấ ử x  lý th c bì đ  s n xu t hoa màu, tr ng r ng,…

ườ ế ị ệ ạ ể ừ ố Tăng c ắ ng mua s m các thi ệ   t b  hi n đ i đ  phòng ch ng cháy r ng hi u

qu .ả

Ế

Ậ   K T LU N

ấ ượ ự ư ề ấ ộ ổ D a vào nh ng thông tin trên ta đã th y đ ề c m t cái nhìn t ng quát v  v n đ

ấ ượ ừ ừ ệ ả ả suy gi m r ng hi n nay. T  đó ta đã th y đ c vai trò,nguyên nhân và  nh

ừ ủ ế ả ườ ư ố ượ ệ ưở h ng c a suy gi m r ng đ n môi tr ng s ng,qua đó đ a ra đ c các bi n

ừ ụ ể ể ệ ể ả pháp đ  khác ph c các nguyên nhân gây ra suy gi m r ng đ  có th  làm cho di n

ề ả ố ượ ừ ấ ượ tích r ng tăng lên v  c  s  l ng và ch t l ng.