TRƯỜNG ĐẠI HỌC THƯƠNG MẠI
VIỆN KẾ TOÁN – KIỂM TOÁN
KHOA TÀI CHÍNH- NGÂN HÀNG
----------------
HỌC PHẦN: CHÍNH PHỦ ĐIỆN TỬ
ĐỀ TÀI:
TÌM HIỂU THỰC TRẠNG MUA SẮM CÔNG ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT
NAM HIỆN NAY
Nhóm : 10
Lớp học phần : 251ECOM1311-01
Giáo viên hướng dẫn : Hoàng Hải Hà
Hà Nội , Năm 2025
2
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU .................................................................................................................. 3
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MUA SẮM ĐIỆN TỬ ............................................. 4
1.1. Những khái niệm liên quan .................................................................................. 4
1.2. Đặc điểm và vai trò của mua sắm công điện tử ................................................... 4
1.2.1. Đặc điểm của mua sắm công điện tử .................................................................... 4
1.2.2. Vai trò của mua sắm công điện tử ........................................................................ 5
1.3. Các hình thức và quy trình mua sắm công điện tử ............................................. 6
1.3.1. Các hình thức ........................................................................................................ 6
1.3.2. Quy trình mua sắm công điện tử .......................................................................... 6
1.4. Những yếu tố ảnh hưởng tới hiệu quả mua sắm công điện tử ............................ 7
CHƯƠNG 2 ..................................................................................................................... 9
THỰC TRẠNG MUA SẮM CÔNG ĐIỆN TỬ TẠI VIỆT NAM ..................................... 9
2.1. Hệ thống mua sắm công điện tử tại Việt Nam ..................................................... 9
2.1.1 Khung pháp lý áp dụng tại Việt Nam .................................................................... 9
2.1.2 Hệ thống hạ tầng và công cụ hỗ trợ cho mua sắm công điện tử .......................... 9
2.2. Thực trạng mua sắm công điện tử tại Việt Nam những năm gần đây.............. 13
2.3. Thành tựu đạt được ............................................................................................ 15
2.4 Những hạn chế tồn tại ......................................................................................... 16
CHƯƠNG 3. SO SÁNH VỚI QUỐC TẾ ....................................................................... 20
3.1. Mua sắm công điện tử tại một số nước tiên tiến ................................................ 20
3.1.1 Trung Quốc ........................................................................................................... 20
3.1.2 Singapore .............................................................................................................. 23
3.2. So sánh với Việt Nam .......................................................................................... 25
3.2.1 Việt Nam- Trung Quốc ......................................................................................... 25
3.2.2 Việt Nam- Singapore ............................................................................................ 26
CHƯƠNG 4: BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM VÀ ĐỀ XUẤT GIẢI PHÁP
....................................................................................................................................... 29
4.1. Bài học kinh nghiệm từ quốc tế .......................................................................... 29
4.1.1. Bài học từ Trung Quốc ........................................................................................ 30
4.1.2. Bài học từ Singapore ........................................................................................... 29
4.2. Đề xuất giải pháp và định hướng phát triển lâu dài cho Việt Nam .................. 31
4.2.1. Đề xuất giải pháp ................................................................................................ 31
4.2.2. Định hướng phát triển lâu dài cho Việt Nam ..................................................... 32
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................................. 34
3
LỜI MỞ ĐẦU
Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn cầu, việc ứng dụng
công nghệ thông tin trong hoạt động quản lý nhà nước đã trở thành xu thế tất yếu, góp phần
nâng cao hiệu lực, hiệu quả của bộ máy hành chính. Tại Việt Nam, Chính phủ điện tử và
tiến tới Chính phủ số được xác định là một trong những trụ cột quan trọng nhằm thúc đẩy
phát triển kinh tế - xã hội, tăng cường tính minh bạch, giảm thiểu thủ tục hành chính và
nâng cao chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp.
Một trong những lĩnh vực được chú trọng trong tiến trình này chính là mua sắm công
điện tử – hoạt động sử dụng nền tảng số để thực hiện các quy trình đấu thầu, lựa chọn nhà
thầu, ký kết và quản lý hợp đồng. Mua sắm công điện tử không chỉ giúp đảm bảo tính công
khai, minh bạch trong sử dụng ngân sách nhà nước mà còn góp phần phòng chống tham
nhũng, tiết kiệm chi phí và thời gian cho cả cơ quan nhà nước và doanh nghiệp tham gia.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, quá trình triển khai mua sắm công điện
tử tại Việt Nam vẫn còn tồn tại nhiều hạn chế như hạ tầng kỹ thuật chưa đồng bộ, trình độ
ứng dụng công nghệ của các chủ thể tham gia chưa cao, cùng với một số rào cản về pháp
lý và nhận thức. Vì vậy, việc nghiên cứu, đánh giá thực trạng mua sắm công điện tử tại Việt
Nam là cần thiết nhằm nhìn nhận một cách toàn diện những thành tựu đạt được, những khó
khăn còn tồn tại, từ đó đề xuất các giải pháp hoàn thiện trong thời gian tới.
4
CHƯƠNG 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ MUA SẮM ĐIỆN TỬ
1.1. Những khái niệm liên quan
Mua sắm công
Mua sắm công là quá trình thực hiện việc mua sắm hàng hóa, dịch vụ hoặc xây dựng
các công trình do các cơ quan nhà nước, tổ chức chính phủ hoặc các tổ chức công lập khác
đảm nhiệm. Hoạt động này nhằm đáp ứng các nhu cầu cần thiết để duy trì hoạt động của
các cơ quan công quyền và cung cấp các dịch vụ công cộng cho xã hội. Nguồn tài chính để
thực hiện mua sắm công chủ yếu được lấy từ ngân sách nhà nước, bao gồm ngân sách trung
ương và địa phương, hoặc từ các nguồn tài trợ công như viện trợ quốc tế, vốn vay ưu đãi
và các quỹ công khác.
Mua sắm điện tử
Mua sắm điện tử (E-procurement) được hiểu là quá trình ứng dụng công nghệ thông
tin vào các hoạt động mua sắm hàng hóa, dịch vụ nhằm nâng cao tính minh bạch, tiết kiệm
chi phí, thời gian và đảm bảo hiệu quả trong hoạt động mua sắm công.
Mua sắm công điện tử
Mua sắm công điện tử là việc các cơ quan nhà nước sử dụng hệ thống phần mềm và
nền tảng trực tuyến để thực hiện toàn bộ quy trình mua sắm hàng hóa, dịch vụ, và công
trình xây dựng. Việc này thay thế các phương thức thủ công, giúp tăng cường tính minh
bạch, hiệu quả, và tự động hóa các khâu từ tìm kiếm nhà cung cấp, đánh giá, đặt hàng, đến
thanh toán, nhằm phục vụ mục đích công cộng và nhiệm vụ nhà nước.
Đấu thầu điện tử
Đấu thầu điện tử là hình thức ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông vào
toàn bộ quá trình đấu thầu, từ khâu đăng tải thông báo mời thầu, phát hành hồ sơ mời thầu,
nộp hồ sơ dự thầu, mở thầu, đánh giá và công bố kết quả, được thực hiện trên hệ thống
mạng đấu thầu quốc gia, nhằm đảm bảo tính công khai, minh bạch, cạnh tranh và hiệu quả
trong hoạt động mua sắm công.
1.2. Đặc điểm và vai trò của mua sắm công điện tử
1.2.1. Đặc điểm của mua sắm công điện tử
Không giới hạn về không gian và thời gian
Mua sắm công điện tử là hình thức thực hiện toàn bộ quy trình mua sắm, đấu thầu
của cơ quan nhà nước trên nền tảng trực tuyến. Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin, các
hoạt động như đăng tải thông báo mời thầu, phát hành hồ sơ, nộp hồ sơ dự thầu, đánh giá
và công bố kết quả đều có thể tiến hành bất cứ lúc nào, ở bất kỳ đâu chỉ cần có kết nối
Internet.Nhờ tính linh hoạt cao, mua sắm công điện tử góp phần tăng cường khả năng tiếp
cận của các doanh nghiệp, nhất là doanh nghiệp nhỏ và vừa, từ đó nâng cao tính bao trùm
và hiệu quả của hoạt động mua sắm công.
Quy trình thực hiện và thanh toán thuận tiện, minh bạch
Trong môi trường mua sắm công điện tử, toàn bộ quy trình được số hóa và quản lý
thống nhất trên hệ thống trực tuyến — từ bước công khai kế hoạch lựa chọn nhà thầu, phát
5
hành hồ sơ, nhận và mở thầu cho tới việc đánh giá, phê duyệt và ký kết hợp đồng. Sự số
hóa này giúp giảm thiểu tối đa các thủ tục giấy tờ phức tạp, tiết kiệm thời gian và chi phí
cho cả bên mời thầu và nhà thầu. Đồng thời, mọi thông tin, dữ liệu về quá trình đấu thầu
được lưu trữ và công khai minh bạch, góp phần nâng cao trách nhiệm giải trình, phòng ngừa
hành vi tiêu cực, gian lận và đảm bảo tính công bằng trong chi tiêu ngân sách nhà nước.
Nguồn cung hàng hóa, dịch vụ đa dạng và khả năng so sánh giá cao
Các nền tảng mua sắm công điện tử thường tích hợp cơ sở dữ liệu lớn (Big Data) về
nhà cung cấp, sản phẩm và dịch vụ thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Nhờ đó, các cơ quan,
đơn vị mua sắm có thể dễ dàng tra cứu, đánh giá, so sánh giá cả, chất lượng, năng lực của
nhà cung cấp cũng như các hợp đồng tương tự đã thực hiện. Việc có thể so sánh giá và lựa
chọn nhà thầu một cách khách quan, minh bạch giúp nâng cao hiệu quả sử dụng ngân sách,
tránh tình trạng đội giá hoặc lựa chọn sai lệch, đảm bảo nguyên tắc “chi tiêu công – hiệu
quả – tiết kiệm”.
Tính tương tác và cá nhân hóa thông tin
Mua sắm công điện tử không chỉ là một nền tảng giao dịch, mà còn là công cụ tương
tác giữa các bên liên quan. Hệ thống cho phép các bên gửi, nhận thông báo, giải đáp thắc
mắc, phản hồi thông tin hồ sơ hoàn toàn trực tuyến. Điều này giúp đảm bảo tiến độ và chất
lượng trong quá trình đấu thầu.
Hơn nữa, nhờ ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) và dữ liệu lớn, hệ thống có thể phân
tích hành vi và lịch sử tham gia của cơ quan mua sắm, từ đó đưa ra gợi ý phù hợp như danh
sách nhà thầu tiềm năng, sản phẩm tương ứng hoặc hình thức lựa chọn nhà thầu tối ưu. Tính
cá nhân hóa này giúp nâng cao năng suất và chất lượng ra quyết định của cơ quan nhà nước.
Tiềm năng mở rộng quy mô và hiện đại hóa hoạt động mua sắm công
Việc áp dụng mô hình mua sắm công điện tử góp phần chuẩn hóa và thống nhất quy
trình trên phạm vi toàn quốc. Khi dữ liệu về các gói thầu, hợp đồng, nhà cung cấp được tích
hợp tập trung, Nhà nước dễ dàng theo dõi, kiểm soát và đánh giá hiệu quả của các hoạt
động mua sắm công. Đồng thời, hệ thống này tạo nền tảng cho việc ứng dụng các công
nghệ tiên tiến như blockchain, AI hay phân tích dữ liệu trong giám sát chi tiêu công. Đây
là bước tiến quan trọng hướng tới xây dựng Chính phủ điện tử hiện đại, minh bạch, hướng
tới Chính phủ số, nơi các hoạt động quản lý – điều hành – chi tiêu đều dựa trên dữ liệu và
công nghệ.
1.2.2. Vai trò của mua sắm công điện tử
Nâng cao tính công khai, minh bạch trong chi tiêu công
Mua sắm công điện tử giúp toàn bộ thông tin liên quan đến quá trình đấu thầu như
kế hoạch lựa chọn nhà thầu, hồ sơ mời thầu, kết quả trúng thầu, giá gói thầu,... được đăng
tải công khai trên hệ thống trực tuyến. Việc công bố rộng rãi này không chỉ giúp người dân
và cơ quan quản lý dễ dàng giám sát, mà còn hạn chế đáng kể nguy cơ tiêu cực, tham nhũng
hay “xin – cho” trong hoạt động đấu thầu. Nhờ đó, quá trình mua sắm công trở nên minh
bạch, công bằng và nâng cao niềm tin của xã hội đối với khu vực công.