CÂY B C HÀẠ
CÂY B C HÀẠ
Giáo viên h ng d n:ướ ẫ
Giáo viên h ng d n:ướ ẫ TS Ninh Th Phípị
TS Ninh Th Phípị
Nhóm sinh viên th c hi n:ự ệ
Nhóm sinh viên th c hi n:ự ệ
Nguy n Th Ph ng Anhễ ị ươ
Nguy n Th Ph ng Anhễ ị ươ
Phùng Ti n Dũngế
Phùng Ti n Dũngế
Nguy n Th Kim Khánhễ ị
Nguy n Th Kim Khánhễ ị
T Th Thanh Ph ngạ ị ươ
T Th Thanh Ph ngạ ị ươ
Nguy n Th Nh nễ ị ẫ
Nguy n Th Nh nễ ị ẫ
L p: ớ
L p: ớCTC-K49
CTC-K49
MC
??
N I DUNG Ộ
N I DUNG Ộ
Ngu n g c l ch s , thành ph n hóa h c, giá tr kinh ồ ố ị ử ầ ọ ị
Ngu n g c l ch s , thành ph n hóa h c, giá tr kinh ồ ố ị ử ầ ọ ị
t , vùng phân b cây b c hà trên th gi i và Vi t ế ố ạ ế ớ ệ
t , vùng phân b cây b c hà trên th gi i và Vi t ế ố ạ ế ớ ệ
Nam.
Nam.
-Ngu n g c l ch s .ồ ố ị ử
Ngu n g c l ch s .ồ ố ị ử
-Thành ph n hóa h c.ầ ọ
Thành ph n hóa h c.ầ ọ
-Giá tr kinh t .ị ế
Giá tr kinh t .ị ế
-Vùng phân b cây b c hà trên th gi i và Vi t Nam.ố ạ ế ớ ệ
Vùng phân b cây b c hà trên th gi i và Vi t Nam.ố ạ ế ớ ệ
Đ c tính sinh v t h c c a cây b c hà.ặ ậ ọ ủ ạ
Đ c tính sinh v t h c c a cây b c hà.ặ ậ ọ ủ ạ
-Đ c đi m th c v t h c và phân lo i.ặ ể ự ậ ọ ạ
Đ c đi m th c v t h c và phân lo i.ặ ể ự ậ ọ ạ
-Đ c đi m sinh tr ng phát tri n và đi u ki n sinh ặ ể ưở ể ề ệ
Đ c đi m sinh tr ng phát tri n và đi u ki n sinh ặ ể ưở ể ề ệ
thái c a cây b c hà.ủ ạ
thái c a cây b c hà.ủ ạ
K thu t tr ng cây b c hà.ỹ ậ ồ ạ
K thu t tr ng cây b c hà.ỹ ậ ồ ạ
MC
??
Gi i thi u chungớ ệ
Gi i thi u chungớ ệ
B c hà là m t v thu c r t ph bi n n c ta, đ c s ạ ộ ị ố ấ ổ ế ở ướ ượ ử
d ng r ng rãi c trong Tây y và Đông y. B c hà có tên khác là kim ụ ộ ả ạ
ti n b c - th ch b c hà - liên ti n th o... Trong tinh d u b c hà có ề ạ ạ ạ ề ả ầ ạ
ch a ch t menthol, t đó ng i ta đã ch ra nhi u lo i thu c nh : ứ ấ ừ ườ ế ề ạ ố ư
d u cù là, d u cao con h , k o ng m ho b c hà, r u b c hà, thu c ầ ầ ổ ẹ ậ ạ ượ ạ ố
đánh răng b c hà... ạ
Cây b c hà là m t lo i cây tr ng có giá tr kinh t l n. Nó ạ ộ ạ ồ ị ế ớ
m c d i và đ c tr ng nhi u trên th gi i và Vi t Nam. K thu t ọ ạ ượ ồ ề ế ớ ở ệ ỹ ậ
tr ng cây b c hà cũng không quá ph c t p vì v y có th t n d ng ồ ạ ứ ạ ậ ể ậ ụ
tr ng trong v n thu c gia đình hay tr ng t p trung thành các khu ồ ườ ố ồ ậ
l n nh m đáp ng nhu c u ngày càng cao c a con ng i. Tuy nhiên ớ ằ ứ ầ ủ ườ
cũng nh nhi u lo i cây thu c khác, cây b c hà ch a th c s đ c ư ề ạ ố ạ ư ự ự ượ
quan tâm đúng v i giá tr c a nó.ớ ị ủ
V y chúng ta đã bi t gì v cây b c hà?ậ ế ề ạ MC
??
Ngu n g c l ch s cây b c hàồ ố ị ử ạ
Ngu n g c l ch s cây b c hàồ ố ị ử ạ
Nguy n Th Nh nễ ị ẫ
??
1. Trên th gi i:ế ớ
- B c hà có ngu n g c t châu Âu và Xibia. T n c Anh qua vùng B c Âu ạ ồ ố ừ ừ ướ ắ
đ n vùng th p c a châu Âu (thu c Nga). Qua Uran đ n t n Xibia, xu t hi n ế ấ ủ ộ ế ậ ấ ệ
b c hà ng t (b c hà Âu) ạ ọ ạ Mentha piperita Huds. Lo i b c hà đ c xem là b t ạ ạ ượ ắ
ngu n t n c Anh – Mitxam vì tr c đây h n 100 năm đã tr ng lo i cây này.ồ ừ ướ ướ ơ ồ ạ
Năm 1840 n c Anh b t đ u tr ng b c hà nh ng hi n nay di n tích tr ng ướ ắ ầ ồ ạ ư ệ ệ ồ
b c hà tr ng không đáng k .ạ ồ ể
M tr ng 2 lo i b c hà Ở ỹ ồ ạ ạ Mentha piperita Huds và Mentha spicata L.. Tr c ướ
chi n tranh th gi i II cây b c hà đ c tr ng ch y u Misigan và Indiana. ế ế ớ ạ ượ ồ ủ ế ở
Nh ng hi n nay tr ng ch y u Washington, Oregon và Wincosin. Và k t ư ệ ồ ủ ế ở ế
qu nghiên c u cho th y tinh d u b c M là m t trong nh ng lo i t t nh t ả ứ ấ ầ ạ ở ỹ ộ ữ ạ ố ấ
trên th gi i.ế ớ
Nga cây b c hà đ c tr ng t p trung vùng Vorone, Tunska, Caran và Ở ạ ượ ồ ậ ở
Iaroxlap ch y u tr ng b c hà ng t.ủ ế ồ ạ ọ
Italia tr ng b c hà ồ ạ Mentha piperita Huds t năm 1903 t p trung ừ ậ ở
Panacaliori, Polongera, Vigon, Fole, ....
Balan năm 1950 di n tích tr ng b c hà ệ ồ ạ M. piperita Huds là 8000 deca.
Năm 1956 lên 40 nghìn deca.
Nam T di n tích tr ng b c hà hàng năm bi n đ ng kho ng 20 nghìn ư ệ ồ ạ ế ộ ả
– 50 nghìn deca.
Nh t B n tr ng b c hà Ở ậ ả ồ ạ M. arvensis Linn .var. piperascens Holms.
Cu i th k 19 s n xu t b c hà ch t p trung Khondo. Đ u th k 20 ố ế ỷ ả ấ ạ ỉ ậ ở ầ ế ỷ
t p trung Uren, Xinao, Amoto, Hirosima, .... S phát tri n m nh m ậ ở ự ể ạ ẽ
cây b c hà th i kỳ này đã đ a Nh t B n lên v trí hàng đ u s n xu t ạ ờ ư ậ ả ị ầ ả ấ
tinh d u. Năm 1914, 50% b c hà c a th gi i đ c s n xu t Nh t ầ ạ ủ ế ớ ượ ả ấ ở ậ
B n. Năm 1936 lên t i 190 nghìn deca và vùng này hi n nay là Hokaido. ả ớ ệ
Trung Qu c tr ng b c hà ố ồ ạ M. arvensis Linn .var. glabrata Holms t p ậ
trung m t s t nh phía nam.ở ộ ố ỉ
Nguy n Th Nh nễ ị ẫ
??