Bán vốn Nhà nước: Những trở ngại tưởng như
đơn giản
Cuối tuần qua, SCIC đã tổ chức hội nghị với các công ty chứng khoán - những đầu
mối không thể thiếu trong quá trình thoái vốn của “siêu tổng công ty” này thời
gian qua, cũng như trong thời gian tới.
Nội dung chính của hội nghị là nhận diện những khó khăn trong hoạt động bán
vốn Nhà nước tại các doanh nghiệp, cũng như tìm giải pháp thúc đẩy kế hoạch bán
vốn trong thời gian tới.
Vướng từ doanh nghiệp
Có gần 20 công ty chứng khoán tham gia hội nghị trên. Đây là những đầu mối trực
tiếp tham gia triển khai, tư vấn cho các đợt đấu giá, bán phần vốn mà SCIC đại
diện tại những doanh nghiệp không cần nắm giữ trong thời gian qua.
Thông thường, khó khăn của SCIC trong thoái vốn là những trở ngại từ thị trường,
như trong bối cảnh chứng khoán suy giảm; hay do một số vướng mắc trong cơ
chế; hay do chất lượng nguồn hàng hạn chế… Nhưng, phản ánh từ những đầu mối
trên đưa ra lại là những trở ngại tưởng như đơn giản.
Đã 3 năm qua TVSI hợp tác với SCIC trong hoạt động thoái vốn. Nhìn lại, đã có
nhiều thành công nhưng không phải trường hợp nào cũng dễ thực hiện. Bởi theo
phân tích của ông Cường, chính những yếu tố về tiềm lực và sức phát triển kinh tế
của mỗi địa bàn, cụ thể ở các ngành và lĩnh vực, có ảnh hưởng lớn tới tiến độ và
kết quả của việc thoái vốn. Điều này đã được TVSI kiểm nghiệm khi tiếp cận với
khối doanh nghiệp ở khu vực miền Trung.
Và theo phản ánh của đại diện một số công ty chứng khoán khác, những vướng
mắc họ gặp phải khi xúc tiến các dịch vụ tư vấn hỗ trợ SCIC thoái vốn cũng chủ
yếu có từ các doanh nghiệp cần bán; tập trung ở khả năng tiếp cận thông tin để
định giá, công bố thông tin.
Theo đại diện Công ty Chứng khoán ACB (ACBS), có những trường hợp họ rất
khó tiếp cận để khai thác thông tin hoàn thiện hồ sơ; nhất là với những doanh
nghiệp vẫn chưa có thói quen cập nhật và công bố thông tin, hoặc khi công bố
thì... chưa biết làm như thế nào.
Thực tế đó cũng được đại diện của SCIC khu vực phía Nam chia sẻ rằng, qua thực
tế, kinh nghiệm mà tổ chức tư vấn rút ra là cần làm một bản mẫu công bố thông
tin, để sẵn nhưng khoảng trống cho doanh nghiệp “lắp” vào, bởi có những trường
hợp không biết làm sao để thực hiện các “gạch đầu dòng” mà phía công ty chứng
khoán yêu cầu.
Cung cấp và công bố thông tin tưởng như đơn giản, nhưng theo một số ý kiến đưa
ra tại hội nghị, việc tiếp cận khó khăn khiến các tổ chức tư vấn tốn kém cả về thời
gian và công sức, thậm chí có thể ảnh hưởng tới yếu tố cơ hội trên thị trường.
Trong trường hợp thông tin khó thẩm định và không đầy đủ, họ có thể gặp phải rủi
ro…
Tránh thoái trách nhiệm
Tuy nhiên, những khó khăn mà các công ty chứng khoán đưa ra nói trên không dễ
để khắc phục được ngay; nhất là với những doanh nghiệp chưa có thói quen và
ngại thay đổi, hoặc chưa thực sự có tinh thần hợp tác.
Một phân tích tại hội nghị cho thấy, không hẳn tất cả các doanh nghiệp mà SCIC
lên kế hoạch thoái vốn đều ủng hộ và sẵn sàng hợp tác, bởi một lo ngại đặt ra là
sau khi bán vốn Nhà nước, hiệu quả hoạt động của doanh nghiệp đó sẽ như thế
nào? Điều này cũng đòi hỏi SCIC cân nhắc trách nhiệm của mình.
cũng nhấn mạnh rằng hoạt động thoái vốn là nhiệm vụ được giao cho SCIC,
nhưng yêu cầu đặt ra là không phải bán cho nhanh, cho được để “thoái” trách
nhiệm đối với giá trị vốn Nhà nước, với chính hiệu quả của doanh nghiệp rút vốn.
“Bán vốn của mình thì dễ, của Nhà nước thì khó, vì vốn Nhà nước là sở hữu toàn
dân, có sự giám sát chặt chẽ. Bán vốn là kế hoạch, mục tiêu đề ra, nhưng thoái vốn
xong cũng phải đảm bảo không xáo trộn và ảnh hưởng đến hiệu quả hoạt động của
doanh nghiệp. Theo đó, việc thoái vốn phải xác định thực tế hoạt động của họ như
thế nào, vào thời điểm nào cho phù hợp và thoái vốn là để doanh nghiệp sau đó
hoạt động tốt hơn”
Theo hướng trên, ý kiến ông Hải đưa ra là SCIC cần có cơ chế để khuyến khích
các công ty chứng khoán xúc tiến việc tìm kiếm và mở rộng các nhà đầu tư tham
gia các đợt thoái vốn, vừa tạo môi trường cạnh tranh để có những nhà đầu tư chất
lượng cho doanh nghiệp, vừa tạo điều kiện để nâng cao giá trị phần vốn của Nhà
nước
