Bệnh liệt trong quản lý
Khi thành lập một doanh nghiệp hay công tác trong một công ty tốt, cả
hai chủ và người làm công đều muốn doanh nghiệp hay công ty của
mình được tồn tại và phát triển lâu bền. Thế nhưng, có nhiều doanh
nghiệp, mặc dù đã có một lịch sử kinh doanh vàng son đã phải đóng cửa
hoặc bị mua lại bởi một doanh nghiệp khác. Vì sao?
Chuyện xảy ra với hãng chế tạo lốp xe Firestone trong thập kỷ 80, và
Yeoman Engineering, hồi năm ngoái ở Mỹ, là hững ví dụ nên tìm hiểu
đối với bất cứ ai có quan tâm đến kinh doanh.
Vào những năm 1960, lốp xe hiệu Firestone đã có mặt tận làng quê
Việt Nam. Không có gì lạ vì ở Mỹ, nhãn hiệu này đã tồn tại liên tục hơn
60 năm và luôn dẫn đầu trong ngành kỹ nghệ sản xuất lốp xe. Điều hành
công ty là một người biết nhìn xa, trông rộng. Harvey Firestone Sr., luôn
trước sau như một, đối xử với người lao động trong công ty như là các
thành viên trong gia đình. Ông lập ra Câu lạc bộ Firestone, mở cửa cho
tất cả nhân viên của công ty không phân việt ngôi thứ. Bản
thân Harvey luôn duy trì mối quan hệ hữu hảo với các giám đốc hãng
chế tạo ô-tô. (Thực ra, cháu giá của ông kết hôn với cáu trai của Henry
Ford). Firestone còn tạo ra một đội ngũ các trưởng phòng trung thành
một cách đáng sợ, gắn kết bằng giá trị gia đình của công ty và cả tính địa
phương nữa. Chiến lược kinh doanh của công ty sắc bén. Hoạt động
kinh doanh được thiết kế nhằm thỏa mãn nhu cầu về lốp xe. Ví dụ, nhân
viên cửa hàng phát hiện cơ hội thị trường, viết đề nghị về đầu tư mở
rộng. Các trưởng phòng cấp trung lựa chọn những đề nghị khả thi, trình
bày với lãnh đạo công ty. Lãnh đạo công ty luôn đáp ứng các đề nghị
của cấp dưới một cách kịp thời.
Nhờ vào những đặc điểm về quản lý ở trên, công ty đã liên tục thành
công trong gần môt thế kỷ. Thế rồi, mọi chuyện đã thay đổi hầu như chỉ
qua một đêm. Công ty Michelin (Pháp) giới thiệu sáng kiến mới, chế tạo
lốp xe bằng cách xếp các lớp bố đối xứng qua tâm bánh xe. Phương
pháp này làm cho lốp bền, kinh tế và an toàn hơn. Michelin nhờ vào
sáng kiến này đã nắm hết thị trường lốp xe ở châu Âu và năm 1972, khi
Ford tuyên bố sẽ dùng lốp kiểu mới đã làm cho Michelin dẫn đầu luôn ở
Mỹ, Firestone không hề ngạc nhiên về loại lốp mới này. Hoạt động kinh
doanh rộng rãi ở châu Âu giúp cho công ty nắm thông tin về phát minh
này từ những năm 1960. Công ty cũng đã dự báo rằng loại lốp mới này
không bao lâu sẽ được các nhà chế tạo ô tô và người sử dụng ở Mỹ cháp
nhận rộng rãi. Firestone cũng đã đáp ứng một cách nhanh chóng, đầu tư
gần 400 triệu đô la xây dựng nhà máy sản xuất theo công nghệ mới và
tiến hành cải tổ các nhà máy hiện có. Năm 1979, công ty đầu tư thêm
200 triệu tiền mặt nữa. Thế nhưng tất cả nỗ lực của công ty hầu như chỉ
là con số không. Năm 1988, Firestone biến mất trên thương trường vì bị
công ty Bridgeston (Nhật) mua đứt!
Câu chuyện kinh doanh của Yeoman Enginerring có lẽ mang nhiều kịch
tính hơn. Thành lập vào năm 1959, Yeoman Engineering chuyên chế tạo
các khuôn đúc cho các chi tiết bằng nhựa phục vụ chủ yếu trong ngành
chế tạo ô tô. Yeoman nổi tiếng là một doanh nghiệp luôn dẫn đầu về đổi
mới công nghệ, tạo ra các sản phẩm chất lượng cao nhất và đối xử với
khách hàng của mình như “vàng”. Công ty được bình chọn là công ty tốt
nhất ở thành phố Hutington, Indiana. Bản thân Shari Yeoman là một
giám đốc không có gì để chê được. Thay chồng quản lý doanh nghiệp
sau khi ông qua đời độ ngột vì một cơn đau tim. Yeoman đối xử với
nhân viên của mình chẳng thua gì Harvey Firestone. Hàng tháng, bà còn
tự mình nấu cả buổi trưa cho cả công ty ăn. Nếu đối xử với công nhân
như người trong gia đình, Shari còn đối xử với khách hàng của mình như
các ông hoàng. Bà trang bị cho công nhân các máy nhắn tin để khách
hàng có thể tìm thấy họ bất cứ lúc nào. Hách hàng yêu cầu bà đưa công
nhân và một ít máy móc đến xưởng của họ để hướng dẫn kỹ thuật, bà
đáp ứng ngay. Bà còn cho phép khách hàng yếu về quản lý công nghiệp
đến tham quan học tập ở xưởng của mình. Về chuyện tiền bạc bà cũng tỏ
ra là người rộng lượng. Khi một khách hàng của công ty bị kẹt vốn vì
thực hiện một hợp đồng với General Motors, bà chỉ thu tiền vật liệu và
cho chậm thu phí nhân công đến 250.000USD. Chính khách hàng này
sau đó đã đi chuyển xưởng theo các nhà máy sản xuất ô tô
sang Mexico để tiết kiệm chi phí nhân công. Yeoman trái lại, vẫn tiếp
tục đầu tư vào công nghệ mới, phức tạp để giữ vị thế đỉnh cao. Uy tín và
đạo đức kinh doanh như thế, vậy mà tháng 10 năm ngoái, đúng vào
tháng sinh nhật năm thứ 40 của Yeoman, văn phòng công ty vắng lạnh
chỉ còn lại một mình giám đốc.