Bí ẩn chùa Võng La
Chùa Võng La, một ngôi chùa cổ vẫn còn giữ được nét cổ kính, nguyên sơ vốn có,
cảnh vật chùa đẹp thơ mộng, hữu tình làm say đắm lòng người.
Ngôi chùa này còn là nơi chứa đựng nhiều câu chuyện huyền bí khá độc đáo, trong đó có
dấu tích người Chăm Pa cổ.
Chùa Võng La
Từng là căn cứ kháng chiến
Trong không gian thanh tịnh của chốn cửa thiền, sư thầy Thích Đàm Hòa kể cho chúng
tôi nghe về những truyền thuyết gắn liền với ngôi chùa. Chùa Võng La được nhân dân
thuộc tổng Võng La xưa xây dựng vào khoảng thế kỷ 17, trên mảnh đất rộng gần 1000m2
nằm ven sông Hồng với cảnh vật khá hữu tình. Tương truyền Đức Thánh Tổ của chùa
giỏi y thuật, từng chữa khỏi bệnh cho mẹ Chúa Trịnh, nên được nhân dân tạc tượng bằng
đá để thờ cúng trong chùa. Chùa chính được xây dựng theo lối kiến trúc thời Lê, nhưng
qua chiến tranh đã bị tàn phá nhiều, sau đó được nhân dân tôn tạo lại.
Chùa được xây dựng theo lối chữ đinh, với đầy đủ các hạng mục công trình như bảy gian
tiền đường, ba gian thiêu hương và thượng điện, hậu cung, thờ các bậc thần thánh, vua
chúa như: Đức Ông, Thánh Tăng, A Di Đà, Quan Âm, Ngọc Hoàng…v.v. Phía sau chùa
chính còn có điện thờ Mẫu, thờ Tổ cùng các công trình phụ. Hiện nay trong khuôn viên
chùa vẫn còn lưu giữ được 14 bia đá, phần lớn được tạc vào thời Nguyễn. Một số tạc vào
thời Lê, chứa đựng nhiều tư liệu lịch sử quý, có giá trị. Những bia đá này có lối chạm
khắc đặc trưng của thế kỷ 17-18.
Về nguồn gốc của chùa cổ Võng La, chúng tôi còn được nghe các cụ già trong làng kể,
nó gắn liền với một truyền thuyết khá thú vị. Trước đây chùa từng có nhiều tên gọi như:
Chùa Chài, chùa Ba, Bạch Sam Tự, rộng 100 gian, thời chiến tranh loạn lạc chùa đã bị
phá hủy hoàn toàn, chỉ còn trơ lại một bãi đất trống cỏ dại mọc um tùm. Sau đó, Đức
Thánh Tổ bảo với nhân dân trong vùng, ở đâu muốn có chùa thì về san đất, Ngài sẽ dựng
chùa cho. Sau một trận lũ, nước sông Hồng dâng lên, phù sa bỗng san bằng nền chùa cũ
trước đây. Sau đó, Ngài sang làng Gạ phía bên sông, dùng phép thuật chuyển chùa từ bên
đó về làng Võng La. Từ đó, làng Võng La có chùa để thờ cúng. Khi ngôi chùa xin từ bên
làng Gạ về đây vẫn y nguyên, không có gì thay đổi, rong rêu vẫn bao phủ khắp mái ngôi
chùa.
Không chỉ là một địa chỉ tâm linh lý tưởng, trước Cách mạng tháng 8-1945 chùa Võng La
còn được Đảng chọn là căn cứ kháng chiến quan trọng. Trong cuộc kháng chiến chống
Pháp, chùa từng là nơi nuôi giấu cán bộ, trong chùa có căn hầm bí mật nằm dưới ngay
bức tượng Đức Thánh Tổ.
Hiện vật Chăm cần được giữ gìn
Ở chùa Võng La, huyện Đông Anh, Hà Nội, hiện còn giữ được 2 bức tượng Chăm
“nguyên chất”, đó là bức tượng Siva và Bà Mẹ xứ sở. Hai bức tượng này đã được các nhà
nghiên cứu phát hiện từ trước đó khá lâu, nhưng phải đợi đến năm 2004, hai nhà khảo cổ