Bí n đá t
ẩ
ự ị
ế d ch chuy n trên Thung lũng Ch t
ể
ữ ế Nh ng hòn đá chuy n đ ng t ể ộ tây nam bang California, M ) là m t hi n t ỹ i h Racetrack Playa thu c Thung lũng Ch t (phía ộ ể ng đ a ch t bí hi m. ấ ạ ồ ộ ệ ượ ị
ư ự c đ n nay, ch a m t ai có c h i quay phim hay nhìn th y nh ng hòn đá tr c ữ ấ ộ ơ ộ ề ẻ ng này là do bàn tay c a nh ng năng l c siêu nhiên ộ ồ i ta tin r ng hi n t ằ ườ ệ ượ ề ự ủ ữ T tr ừ ướ ế ti p chuy n đ ng trên h Racetrack. Đi u này càng làm tăng thêm v huy n bí c a ủ ể ế chúng và ng t o ra. ạ
ơ ẩ ị ồ ạ Sau h n 50 năm nghiên c u nh ng hòn đá d ch chuy n m t cách bí n trên h c n Racetrack, các nhà khoa h c v n ch a tìm ra l ộ ể i cho hi n t ng kỳ bí này. i gi ữ ứ ọ ẫ ệ ượ ư ả ờ
thuy t r ng nh ng hòn đá ế ằ ữ ả c hình thành sau khi b m t h b ớ ự ợ ề ặ ồ ị ầ ả ầ ữ ủ ậ ớ ị c 7cm và nhi Vào năm 1955, George M. Stanley l n đ u tiên đ a ra gi ư d ch chuy n v i s tr giúp c a nh ng d i băng đ ể ị c. Vào mùa đông và đ u mùa xuân, m t h đã nhi u l n b ng p v i m c ng p n ự ậ ướ c đo đ n ượ ướ ượ ặ ồ ng gi m xu ng d ố ầ t đ th ệ ộ ườ ề ầ i 0 đ . ộ ướ ả
thuy t d i băng. Qua phân tích ạ ừ ả ế ả ọ ủ ậ ằ ọ ư ủ ế ấ ể ạ ế Năm 1976, Robert Sharp và Dwight Carey lo i tr gi đ ườ ể đ ườ chuy n các hòn đá đ c. ng đi c a đá, h đ a ra k t lu t r ng vì đ c đi m và tính ch t hình h c c a nh ng ữ ặ ng đi này có liên quan đ n nhau nên các d i băng không th t o nên chúng và d ch ị ả ể ượ
H Racetrack Playa ch p t v tinh. ụ ừ ệ ồ ( nh: Geology.com) Ả
ự ữ ệ ế ọ ệ ệ ộ ể ứ ng đi d nh n th y. M t l n khác, 2 phi n đá đ Sharp and Carey cũng đã th c hi n thí nghi m dùng c c bao tròn nh ng phi n đá đ thuy t d i băng. Trong m t thí nghi m, m t hòn đá d ch chuy n đ ki m ch ng gi ể i đ l ế ạ ườ ể ể ộ ị ữ c đ t vào bên trong nh ng ượ ặ ế ả ấ ộ ầ ả ễ ậ
ế ọ ẫ ở ơ ỏ ơ ẳ ị ị ế ế ả chi c c c, viên đá nh h n d ch chuy n ra ngoài trong khi viên to h n v n bên trong ể c c. Do đó mà 2 ông kh ng đ nh không th có k t qu này n u băng đóng vai trò làm ể ọ đá d ch chuy n. ể ị
tr ừ ườ ạ ọ ị ấ i k t lu n c a Sharp và Carey. Sau khi so sánh nh ng d li u thu đ ng đ i h c Hampshire đã c sau ữ ậ ủ ạ ế ữ ệ ượ ộ ả cu i nh ng năm 1980 đ n 1994, h ng h gi ế ừ ố ọ ủ ả ầ ữ ế Năm 1995, John B. Reid, Jr. và các nhà đ a ch t khác t ph n bác l 7 l n ghé thăm Thung lũng Ch t t thuy t d i băng đ u tiên c a Stanley. ầ ế ả ủ
ồ ế ề ữ ự g n cu i đ t đ ủ ế ườ ng đ ng. M t s b l ch đi ở ầ ộ ố ị ệ ề ẽ ỡ ố ườ ỏ ơ ữ ả ả ng đi c a nh ng viên đá, h th y r ng chúng h u h t đ u có s T b n đ chi ti ọ ấ ằ ầ ừ ả i thích nguyên nhân là do t ng và h gi ọ ả ồ ươ các d i băng s v ra thành nhi u m nh nh h n khi tan ch y và nh ng viên đá bên ả trong có th tách ra. ể
ữ ỉ ể thuy t và hi n các nhà khoa h c ch a th lý ư ệ ọ ế ng đá d ch chuy n này. i chính xác hi n t Tuy nhiên, trên đây v n ch là nh ng gi ẫ gi ệ ượ ả ể ả ị
M t s hình nh và đo n phim v nh ng hòn đá bí n trên h Racetrack Playa: ề ữ ộ ố ả ạ ẩ ồ
( nh:Ả iStockphoto / Steve Geer / Stephan Hoerold)
( nh: iStockphoto / Skye Bajoul) Ả
( nh:Ả iStockphoto / Stephan Hoerold)
( nh:Ả iStockphoto / Sartriano)
( nh: iStockphoto / John Alcorn) Ả
( nh: iStockphoto / Mike Norton) Ả
