Bí quyết thành công của các doanh
nhân Trung Quốc
Tạp chí Forbes mới đây đã công bố danh sách những người giàu nhất Trung
Quốc. Theo đó, số lượng người Trung Quốc sở hữu tài sản trị giá từ 1 tỷ USD trở lên
đã tăng từ con số 3 người trong năm 2004 lên thành 10 người trong năm nay. Vậy đâu
là bí quyết thành công cho những tăng trưởng vượt bậc như vậy?
Đứng đầu danh sách những người giàu nhất Trung Quốc là Larry Rong Zhijian,
chủ tịch kiêm giám đốc điều hành tập đoàn đầu tư và tín nhiệm quốc tế Trung Quốc,
với tổng tài sản lên đến 1,64 tỷ USD, tăng 150 triệu USD so với năm 2004. Larry là
con trai của cựu phó thủ tướng Trung Quốc, Rong Yiren. Tập đoàn của Larry có trụ sở
chính tại Hồng Kông chuyên tư vấn đầu tư cho những công ty, tập đoàn đa quốc gia
nước ngoài đầu tư vào Trung Quốc. Không chỉ có vậy, Larry còn liên doanh với những
tập đoàn này để thực hiện rất nhiều dự án đầu tư lớn.
Đứng thứ hai trong danh sách Zhu Mengyi, một nhà kinh doanh địa ốc lớn tại
Bắc Kinh. Hiện tài sản người giàu thứ hai Trung Quốc này ước khoảng 1,4 tỷ USD.
Thành công của Zhu Mengyi đến từ sự phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng và đô
thị hoá tại Trung Quốc. Tiếp theo là Ding Lei, thành viên sáng lập kiêm chủ tịch tập
đoàn thông tin lớn nhất Trung Quốc, Netease.com, với tài sản khoảng 1,27 tỷ USD và
Wong Kwong Yu, chủ tịch hãng bán lẻ điện tử GoMe Appliances, sở hữu khối tài sản
gần 1,05 tỷ USD. Đứng thứ 10 trong danh sách là Chen Tianqio, thành viên sáng lập
kiêm giám đốc điều hành Shanda Interactive Entertainment, nhà cung cấp game trực
tuyến lớn nhất Trung Quốc, với tài sản trị giá 1 tỷ USD.
Sự phát triển vượt bậc của nền kinh tế Trung Quốc trong thời gian vài năm trở
lại đây là một yếu tố quan trọng giúp gia tăng số lượng các tỷ phú tại quốc gia đông
dân nhất thế giới này. Theo ước tính của Forbes thì tổng tài sản của 100 người giàu
nhất Trung Quốc hiện đã lên đến 41 tỷ USD, cao hơn nhiều so với con số 29 tỷ USD
của năm 2004. Họ là những con người tiêu biểu cho cả nền kinh tế Trung Quốc. Trước
những thành công vượt bậc như vậy, một số chuyên gia kinh tế thuộc tạp chí Nihon
Keizai, Nhật Bản đã có cuộc nghiên cứu về công thức thành công của tầng lớp doanh
nhân “đầy sức mạnh” này.
Những cái nhìn mới mẻ, mạnh bạo
Khác với các nhiều doanh nhân tại những quốc gia khác, các doanh nhân Trung
Quốc ngày nay không chấp nhận "trói mình" trong một ngành nào đó. Họ không ngán
ngại thay đổi và biết tạo ra những thành tựu kỳ diệu cũng như gây được ấn tượng
mạnh ngay trong các ngành nghề truyền thống. Nhà doanh nhân trẻ Chen Tianqio khi
đó rời bỏ một tập đoàn lớn của nước ngoài để thành lập ra Shanda Interactive
Entertainment. Anh đã gánh lấy trách nhiệm đứng đầu hàng trăm nhân viên cũng như
đối mặt với những vấn đề mới liên quan đến chiến lược trong kinh doanh các sản
phẩm game trực tuyến còn rất mới mẻ. Và kết quả đã chứng minh. Giờ đây, Chen là
một trong 10 người giàu nhất Trung Quốc.
Hay Wong Kwong Yu, tỷ phú trong lĩnh vực bán lẻ trực tuyến của Trung Quốc
cũng có cách thức xâm nhập thị trường một cách rất sáng tạo. Khác với thị trường Bắc
Kinh, nơi mà Wong đã có sẵn các đối tác kinh doanh rất mạnh thì Thượng Hải hầu như
là một thị trường hoàn toàn xa lạ với Wong. Cách thức xâm nhập thị trường Thượng
Hải của Wong khá độc đáo nhưng hiệu quả. Ông chỉ góp vốn bằng cách đưa nhân sự
của mình sang công ty Wong mới thành lập có tên GoMe Tech. Vốn thực của GoMe
Tech là tiền lương năm đầu tiên trả cho các nhân viên đó. Sau một năm, hãng mới phải
trả lương cho các nhân sự. Và với vốn góp bằng 1 năm tiền lương của mình, các nhân
viên của Wong và chính bản thân ông vẫn được bảo toàn trong số vốn đầu tư đồng thời
được chia sẻ lợi nhuận khi làm ăn có hiệu quả.
Dường như đối với các doanh nhân Trung Quốc, mức độ tốt xấu của một dự án
đầu tư khó có thể luận chứng bằng những con số, nhưng họ “ngửi” được nó và quyết
định tiến hành hay không. “Sinh viên tốt nghiệp đại học Havard là giám đốc chứ
không phải doanh nhân, bởi họ chỉ phụ trách xử lý các đề án đã phát sinh. Còn doanh
nhân, tất cả đều mới mẻ, chưa xác định được gì cũng như không thể dùng xác suất để
mô tả mức độ may rủi. Những gì mà người ta chưa biết thì doanh nhân bằng trực giác
của mình để phán đoán, quyết định”, Wong Kwong Yu cho biết.
Cẩn trọng và hiệu quả trong quản lý
Các doanh nhân Trung Quốc thường suy tính và lựa chọn cho mình những
phương thức tổ chức quản lý rất hiệu quả. Họ thường chú trọng vào việc quản lý theo
định hướng một cách có tổ chức, quan tâm đến các nhà quản lý, vai trò và trách nhiệm
của nhà quản lý và đặc biệt là yếu tố tài chính.
Ở Trung Quốc, chắc hẳn ai cũng biết đến công ty của 4 anh em nhà họ Vệ chỉ
tốt nghiệp phổ thông trung học nhưng đã huy động được 8 triệu USD để thành lập một
công ty sản xuất mì ăn liền. Họ phân chia trách nhiệm điều hành công ty cho bốn anh
em như sau: anh cả là Chủ tịch công ty và chịu trách nhiệm điều hành chung, người
thứ hai chịu trách nhiệm về quan hệ kinh doanh, người thứ ba là phó chủ tịch chịu
trách nhiệm tài chính, người em út làm marketing. Nhờ sự phân công rõ ràng này, anh
em họ Vệ đã thành công trong công việc quản lý điều hànhcông ty Ting Hsin. Hiện
Ting Hsin là công ty lớn nhất trong ngành công nghiệp mì ăn liền của Trung Quốc,
qua mặt cả tập đoàn Nestle.
Còn tại Tập đoàn đầu tư và tín nhiệm quốc tế Trung Quốc, các quyết định kinh
doanh của Larry Rong Zhijian, người giàu nhất Trung Quốc hiện nay, thường được
đưa ra ngoài phòng họp. Những người quản lý luôn được Larry Rong coi trọng nhưng
nhiều trường hợp, người này không phải là người lãnh đạo kinh doanh. Người lãnh
đạo kinh doanh được thuê về phải là người có tuổi, tuổi đời lẫn kinh nghiệm quản lý:
giỏi cả về quản lý chi tiết và tầm nhìn chiến lược và có tiếng nói quyết định. “Hệ thống
điều hành 2 tầng này của Larry Rong cho phép một trưởng phòng báo cáo thẳng lên
chủ tịch mà không cần đi từng bước qua hệ thống điều hành”, giáo sư kinh tế Yang
Tecce thuộc trường đại học Bắc Kinh nhận định.
Còn về phần mình, những tỷ phú như Larry Rong Zhijian, Zhu Mengyi, Ding
Lei sẽ luôn là người trực tiếp quản lý các nguồn tài chính của công ty. Đồng thời, họ
thường ít dựa vào các tổ chức bên ngoài như ngân hàng trong các công việc quản lý tài
chính kế toán.
Giàu có nhưng không hoang phí
Khá nhiều tỷ phú giàu có của Trung Quốc vẫn đang sống dưới vỏ bọc nghèo
khổ. Thông thường, những doanh nhân này giàu có là nhờ sự tiết kiệm, dành tiền để
mua cổ phiếu tại những thị trường chứng khoán nước ngoài. Người ta rất ít khi thấy họ
bán cổ phiếu ra và khi giá cổ phiếu tăng mạnh sẽ khiến đồng vốn của họ được bổ sung
rất lớn. Đa số họ đều đã nếm mùi gian khổ ở thời kỳ kinh tế bao cấp trì trệ của Trung
Quốc trong thập niên 80.
Theo số liệu thống kê của công ty nghiên cứu Spectrem Group, chi nhánh tại
Trung Quốc thì ở Trung Quốc có khoảng hơn 1000 doanh nhân có số tài sản trên 1
triệu USD sau thuế. Trái ngược với một số nhà triệu phú tại các quốc gia khác tiêu pha
hoang phí trong khi vẫn nợ nần chồng chất thì đa phần các triệu phú Trung Quốc là
“ky bo”, họ luôn giữ kín số tài sản của mình. Các nhà tâm lý giải thích hiện tượng trên:
“Họ chấp nhận cuộc sống cơ hàn, sợ có tội khi cảm thấy mình xa hoa trên cái nghèo
khổ còn đầy rẫy ngoài xã hội hoặc đó chỉ là thói quen tiết kiệm từ nhỏ. Thay đổi thói
quen đã ăn sâu vào máu là điều không thể”, giáo sư tâm lý Zhun Yangmin của trường
đại học Quảng Đông khẳng định.
Tin về cái chết của doanh nhân Jenchun Lam ở Quảng Đông nhanh chóng lan ra
cả nước. Số tài sản của ông lên tới 10 triệu USD. Con số này cũng chưa phải là quá lớn
tại Trung Quốc ngày nay song người ta đồn đại vì chuyện khác. Lúc còn sống, không
một ai nghĩ ông lại có nhiều tiền như vậy. Dây thắt lưng của ông chỉ là một loại dây da
đã cũ kỹ, Jenchun thường mua thức ăn ở một cửa hàng lương thực thuộc hạng bình
dân và từ chối lắp điện thoại tại nhà với lý do quá tốn kém. Hay trường hợp bà Emma
Chun cũng chẳng kém. Bà thuộc nhóm nhân viên đầu tiên của một trong những công
ty tài chính tư nhân lớn nhất Trung Quốc hiện nay, công ty Deluxe Finance. Phần lớn
tài sản của bà nằm trong số cổ phiếu của công ty. Chưa bao giờ người ta thấy Chun
cho người phục vụ quá 1 USD. Khi còn sống bà chỉ tặng tiền nhỏ giọt cho nhà thờ và
các hội từ thiện.
Quả thật, tuy là những ông chủ tập đoàn, công ty hay nhà kinh doanh giàu có
nhưng các doanh nhân Trung Quốc vẫn rất tiết kiệm. Phần lớn đó chính là tính cách
của họ, có thể do xuất thân từ nghèo khó hay do hoàn cảnh mồ côi nên đã tạo cho họ
sự “tằn tiện”. Nhiều người nhìn họ với con mắt khâm phục nhưng cũng có nhiều người
lại “cười khẩy” vào họ cho rằng họ có vấn đề khi mà có tiền mà không tiêu. Nhưng dù
sao đi nữa, họ đã tạo ra một “bộ mặt” mới cho nền kinh tế Trung Quốc, một quốc gia
mà trong con mắt mọi người đã trở thành một hiện tượng kinh tế của thế kỷ 21.
Khả năng suy tính và phán đoán
Ông trùm bất động sản Zhu Mengyi, người giàu thứ hai tại Trung Quốc ngày
nay, đã nổi lên nhờ có khả năng suy tính và phán đoán. Khi một số nhà đầu cơ bất
động sản đang chờ giá khách sạn Pierr trên đường số 5 của Bắc Kinh hạ xuống để mua
thì Zhu đã bất ngờ bỏ tiền ra mua khách sạn này. Mọi người đều cho rằng Zhu bỏ tiền
ra quá sớm mà không ngờ được rằng sau khi mua lại khách sạn, ông đã tân trang lại và