BIẾN KẾ NGƯỜI THÀNH KẾ MÌNH
(Tương kế tựu kế)
Đó là mưu kế nhân kế của kẻ địch biến thành kế của mình để giành thắng lợi
Trong Tam Quốc Diễn Nghĩa, hồi 54, 55 có đoạn kể Khổng Minh đã dùng kế này
để đưa Lưu Bị sang Đông Ngô và trở lại Kinh Châu an toàn. Số là, sau khi chiếm Kinh
Châu, Lưu Bị theo mưu kế của
Khổng Minh nói là mượn tạm của Đông Ngô, khi nào chiếm được đất khác sẽ
trả. Xẩy ra việc vợ Lưu Bị chết, Chu Du (đô đốc của Đông Ngô) bàn với Tôn Quyền
(vua của Đông Ngô) giả vờ mời Lưu Bị sang chơi Đông Ngô và gả em gái của Tôn
Quyền cho Lưu Bị. Nếu Lưu Bị mắc mưu này mà sang Đông Ngô thì bắt giữ và đòi lấy
Kinh Châu chuộc lại. Khổng Minh đã nhân kế của Chu Du biến thành kế của mình.
Trước khi Lưu Bị sang Đông Ngô, Khổng Minh cho lính sang Đông Ngô trước ra phố
sắm sửa tấp nập để cho dân Đông Ngô biết tin Lưu Bị sang hỏi vợ ở Đông Ngô. tin
này đến tai mẹ của Tôn Quyền là Ngô Quốc Thái. Lập tức một mặt Quốc Thái cho gọi
Ngô hầu (Tôn Quyền) lại để hỏi hư thực xem sao, một mặt cho người ra phố xá nghe
ngóng tình hình. Mọi người về đều nói rằng:
- Quả thực có việc ấy thực! Chàng rể mới nghỉ ở nhà khách, năm trăm quân sĩ
đi theo đang tíu tít mua sắm dê lợn, hoa quả để sửa lễ kết hôn. Bên nhà gái thì Lã
Phạm, bên nhà trai thì Tôn Càn, hai người làm mối, hiện đã ở cả nơi nhà khách tiếp
đãi nhau.
Quốc Thái giật mình. Một lát, Tôn Quyền vào, Quốc Thái cứ đấm bụng khóc ầm
lên. Quyền nói:
- Sau mẫu thân phiền não thế?
Quốc Thái nói:
- Mày thật không coi tao ra gì nữa rồi! Khi chị ta lâm chung, dặn lại mày những
câu gì?
Quyền thất kinh hỏi:
- Mẫu thân có điều gì cứ cho con biết, sao lại khổ sở như vậy?
Quốc Thái nói:
- Trai khôn dựng vợ, gái lớn gả chồng, vẫn là lẽ thường xưa nay. Tao là mẹ
mày, có việc gì cũng phải nói với tao trước mới phải chứ! Nay mày đem em gả cho
Lưu Huyền Đức (Lưu Bị), sao mày lại giấu tao? Con gái phải quyền ở tao chớ?
Quyền giật mình, hỏi:
- Mẫu thân nghe chuyện ấy ở đâu vậy?
Quốc Thái nói:
- Trừ phi không làm thì mới không biết thôi! Nay trăm họ trong thành ai ai cũng
biết cả, mày lại còn giấu giếm gì?
Quyền nói:
- Không phải đâu. Đó là kế của Chu Du, vì muốn lấy Kinh Châu, cho nên mượn
tiếng thế, cốt lừa Lưu Bị đến đây, bắt giam lại, đổi lấy Kinh Châu, nếu không nghe thì
giết đi. Đó là mưu kế chớ không phải là sự thật.
Quốc Thái nổi giận mắng Chu Du rằng:
- Người làm đại đô đốc sáu quận, tám mươi mốt châu, không nghĩ được một kế
gì để lấy Kinh Châu mà phải mượn tiếng con gái bà, dùng kế mỹ nhân? Lưu Bị bị
giết, con bà chưa chồng mà té ra mang tiếng goá bụa, còn ai lấy nữa, có phải lỡ cả
một đời con gái bà không? Thế cũng đòi lập mưu với lập mẹo.
Tôn Quyền ngồi im thin thít. Kiều Quốc Lão can rằng:
- Việc đã lỡ thế này rồi, nhưng xét Lưu Huyền Đức cũng là tôn thân nhà Hán,
chi bằng gả đi, kẻo mang tiếng xấu (Kiều Quốc Lão đã được Lưu Bị lo lót trước đó).
Quyền nói:
- E không vừa đôi phải lứa.
Quốc Thái nói :
- Ta chưa biết mặt Lưu Hoàng Thúc ra sao, ngày mai mời đến chùa Cam Lộ cho
ta xem mặt. Nếu không vừa ý ta thì mặc bọn ngươi muốn làm thế nào thì làm. Nếu
vừa ý thì ta gả quách con ta cho Hoàng Thúc cũng được.
Cuối cùng, Lưu Bị lấy được vợ và về lại Kinh Châu an toàn (SĐD, tập 4, trang
116-132).