CHUYÊN Đ 18: “B n quê” – Nguy n Minh Châu.Ề ế ễ
I.Gi i thi u chung. ớ ệ
1. Tác giả :
Nguy n Minh Châu (1930 -1989) là m t trong nh ng nhà văn tiêu bi u c a vănễ ộ ữ ể ủ
h c VN th i k ch ng M v i nh ng thành công v ti u thuy t và truuy n ng n. Sángọ ờ ỳ ố ỹ ớ ữ ề ể ế ệ ắ
tác c a Nguy n Minh Châu th i k này là th hi n khát v ng c a nhà văn ủ ễ ờ ỳ ể ệ ọ ủ ‘đi tìm
nh ng h t ng c n gi u trong b sâu tâm h n con ng i’ữ ạ ọ ẩ ấ ề ồ ườ
Sau kháng chi n, ông là ng i đi tiên phong trong công cu c đi m i văn h c đế ườ ộ ổ ớ ọ ể
đáp ng nh ng đòi h i c a cu c s ng m t th i k m i. ứ ữ ỏ ủ ộ ố ở ộ ờ ỳ ớ
Tác ph m c a ông đã th hi n nh ng tìm tòi đi m i v t t ng và ngh thu t,ẩ ủ ể ệ ữ ổ ớ ề ư ưở ệ ậ
gây đc nh ng ti ng vang r ng rãi trong công chúng và gi i văn h c.ượ ữ ế ộ ớ ọ
2. Tác ph mẩ : Truy n ng n «ệ ắ B n quêế » in trong t p truy n ng n cùng tên c aậ ệ ắ ủ
Nguy n Minh Châu, xu t b n năm 1985.ễ ấ ả
II. M t s câu h i xoay quanh tác ph m.ộ ố ỏ ẩ
Câu 1 : Nêu tình hu ng truy n «ố ệ B n Quêế » và tác d ng c a vi c xây d ng tìnhụ ủ ệ ự
hu ng đó.ố
* Tình hu ng.ố
- Căn b nh hi m nghèo khi n Nhĩ, ng i đã đi đn h u kh p m i n i trên th gi i -ệ ể ế ườ ế ầ ắ ọ ơ ế ớ
h u nh b li t toàn thân không th t di chuy n đc, dù ch là nhích n a ng i trênầ ư ị ệ ế ự ể ượ ỉ ử ườ
gi ng b nh. T t c m i sinh ho t c a anh đu ph i nh vào s giúp đ c a ng iườ ệ ấ ả ọ ạ ủ ề ả ờ ự ỡ ủ ườ
khác mà ch y u là c a Liên, v anh.ủ ế ủ ợ
- Tình hu ng tr trêu y l i d n đn m t tình hu ng ti p theo, cũng đy ngh ch lí. Khiố ớ ấ ạ ẫ ế ộ ố ế ầ ị
Nhĩ đã phát thi n th y v đp l lùng c a bãi b i bên kia sông ngay phía tr c c a sệ ấ ẻ ẹ ạ ủ ồ ướ ử ổ
nhà anh, nh ng anh bi t r ng s không bao gi có th đc đt chân lên m nh đtư ế ằ ẽ ờ ể ượ ặ ả ấ
y, dù nó r t g n anh, Nhĩ đã nh c u con trai th c hi n giúp mình cái đi u khaoấ ở ấ ầ ờ ậ ự ệ ề
khát y, nh ng r i c u ta l i sa ào m t đám ch i c trên hè ph và có th l chuy nấ ư ồ ậ ạ ộ ơ ờ ố ể ỡ ế
đò ngang duy nh t trong ngày.ấ
* Tác d ngụ : T o ra m t chu i nh ng tình h ng ngh ch lí nh trên, tác gi mu n l u ýạ ộ ỗ ữ ố ị ư ả ố ư
ng i đc m t nh n th c v cu c điườ ọ ộ ậ ứ ề ộ ờ : cu c s ng và s ph n con ng i ch a đngộ ố ố ậ ườ ứ ự
nh ng đi u b t th ng, nh ng ngh ch lí, ng u nhiên, v t ra ngoài nh ng d đnh,ữ ề ấ ườ ữ ị ẫ ượ ữ ự ị
c mu n, c nh ng hi u bi t và toan tính c ng i ta. Bên c nh đó, tác gi cònướ ố ả ữ ể ế ủ ườ ạ ả
mu n g i g m m i suy ng mố ử ắ ọ ẫ : trong cu c đi, ng i ta h ng đn nh ng đi u cao xaộ ờ ườ ướ ế ữ ề
mà vô tình không bi t đn nh ng v đp g n gũi ngay bên c nh mình.ế ế ữ ẻ ẹ ầ ạ
Câu 2 : Tóm t t truy n «ắ ệ B n quêế » kho ng 5 -6 dòng.ả
Bu i sáng đu thu. Nhĩ b b nh n ng n m bên c a s đ Liên - v anh săn sóc. Anhổ ầ ị ệ ặ ằ ử ổ ể ợ
nghĩ su t đi mình đã làm v kh . Nhĩ nhìn qua c a s đã phát hi n th y v đp lố ờ ợ ổ ử ổ ệ ấ ẻ ẹ ạ
lùng c a bãi b i bên kia sông ngay phía tr c c a s nhà anh và trong anh b ng b ngủ ồ ướ ử ổ ỗ ừ
lên khao khát đc đt chân lên vùng đt y, anh cũng bi t r ng s không bao giượ ặ ấ ấ ế ằ ẽ ờ
th c hi n đc đi u y. Anh sai th ng Tu n (con trai) thay anh sang bên kia sông ch iự ệ ượ ề ấ ằ ấ ơ
loanh quanh m t lúc. Chàng trai vâng l i nh ng l i ham vui nên mu n chuy n đò. B nộ ờ ư ạ ộ ế ọ
tr hàng xóm sang giúp anh. C giáo Khuy n ghé vào h i thăm. Nhĩ c s c gi tay raẻ ụ ế ỏ ố ứ ơ
ngoài c a s nh ra hi u kh n thi t cho m t ng i nào đó.ử ổ ư ệ ẩ ế ộ ườ
Câu 3 : Tìm hi u nh ng hình nh, chi ti t trong truy n mang tính bi u t ngể ữ ả ế ệ ể ượ :
Trong truy n «ệ B n quêế », h u nh m i hình nh đu mang hai l p nghĩaầ ư ọ ả ề ớ : nghĩa th cự
và nghĩa bi u t ng. Ý nghĩa bi u t ng đc g i ra t hình nh th c và hai l p nghĩaể ượ ể ượ ượ ợ ừ ả ự ớ
này g n bó th ng nh t v i nhau đem đn cho truy n ng n này m t v đp riêngắ ố ấ ớ ế ệ ắ ộ ẻ ẹ : v aừ
g i c m, sinh đng, v a khái quát tri t lí. ợ ả ộ ừ ế
- Hình nh bãi b i, b n sông và toàn b khung c nh thiên nhiên đc d ng lên trongả ồ ế ộ ả ượ ự
truy n mang ý nghĩa bi u t ng cho v đp g n gũi, bình d , thân thu c c a quêệ ể ượ ẻ ẹ ầ ị ộ ủ
h ng, x s , c a nh ng gì thân th ng nh t mà trong m t đi ng i th ng d dàngươ ứ ở ủ ữ ươ ấ ộ ờ ườ ườ ễ
lãng quên b i chính cái đi u vòng vèo hay chùng chình th ng m c ph i.ở ề ườ ắ ả
- Nh ng bông hoa b ng lăng nh t nh t khi m i nữ ằ ợ ạ ớ ở ; đm s c h n khi đã s p h t mùa,ậ ắ ơ ắ ế
r i l i càng th m màu h , m t màu tím th m nh bóng t i. Đó là ý nghĩa bi u t ngồ ạ ẫ ơ ộ ẫ ư ố ể ượ
v không gian và th i gianề ờ : cái đp g n gũi bình d r i cũng tàn phai b i th i gian luônẹ ầ ị ồ ở ờ
thay đi v i nh ng b c đi c a nh p h i hà.ổ ớ ữ ướ ủ ị ả
- Nh ng t ng đt l bên b sông khi con lũ đu ngu n đã d n v , đ p vào trongữ ả ấ ở ờ ầ ồ ồ ề ổ ụ
gi c ng c a Nhĩ báo hi u tr c s s ng c a nhân v t Nhĩ cũng đã s p l i tànấ ủ ủ ệ ướ ự ố ủ ậ ắ ụ
- Chân dung và c ch c a Nhĩ đoan cu i truy nử ỉ ủ ở ố ệ : ch còn đôi bàn tay v i nh ng ngónỉ ớ ữ
tay v a b u ch t v a run l y b y.. Cánh tay g y gu c đa ra ngoài phía c a s khoátừ ấ ặ ừ ẩ ẩ ầ ộ ư ử ổ
khoát nh đang h t h ng, c bám víu hi n t i nh ng l i vô v ng b i chính cái s vòngư ụ ẫ ố ệ ạ ư ạ ọ ở ự
vèo và chùng chình c a ng i con. Hình nh này mang ý nghĩa bi u t ng sâu s c.ủ ườ ả ể ượ ắ
Chân dung c a Nhĩ cu i truy n là chân dung c a m t con ng i đang đi vào cõiủ ở ố ệ ủ ộ ườ
ch t nh ng đã th c nh n đc cu c đi và chính mình trong «ế ư ứ ậ ượ ộ ờ m t n i mê say đy đauộ ỗ ầ
khổ ». khi n m t mũi «ế ặ đ r ng m t cách khác th ngỏ ự ộ ườ ». Hành đng cu i cùng c aộ ố ủ
Nhĩ có th hi u là anh đang nôn nóng thúc gi c c u con trai hãy mau k o l chuy n đòể ể ụ ậ ẻ ỡ ế
duy nh t trong ngày. Nh ng không d ng c th , hình nh này còn mang ý nghĩa kháiấ ư ừ ở ụ ể ả
quát. Cái cánh tay gi lên khoát khoát c a con ng i đã b c t i ng ng c a c a cáiơ ủ ườ ướ ớ ưỡ ử ủ
ch t ph i chăng là c mu n cu i cùng c a Nhĩ g i l i cho điế ả ướ ố ố ủ ử ạ ờ : anh mu n th c t nhố ứ ỉ
m i ng i hãy s ng kh n tr ng, có ích, đng sa vào nh ng cái «ọ ườ ố ẩ ươ ừ ữ vòng vèo, chùng
chình », hãy d t ra kh i nó đ h ng t i nh ng giá tr đích th c, v n r t gi n d g nứ ỏ ể ướ ớ ữ ị ự ố ấ ả ị ầ
gũi và b n v ng c a gia đình và c a quê h ng.ề ữ ủ ủ ươ
Câu 4 : Phân tích hi m khao khát c a nhân v t Nhĩ trong gi phút cu i cùng c aề ủ ậ ờ ố ủ
cu c đi.ộ ờ
- Trên gi ng b nh, qua khung c a s ,. Nhĩ đã nh n th y v đp c a thiên nhiên trongườ ệ ử ổ ậ ấ ẻ ẹ ủ
m t bu i sáng đu thu v i nh ng bông hoa b ng lăng cu i mùa th a th t nh ng l iộ ổ ầ ớ ữ ằ ố ư ớ ư ạ
đm s c h nậ ắ ơ ; con sông H ng màu đ nh t, m t sông nh r ng thêm raồ ỏ ạ ặ ư ộ ; vòm tr i nhờ ư
cao h nơ ; và sau cùng là đi m nhìn c a anh d ng l i cái bãi b i bên kia sôngể ủ ừ ạ ở ồ :
« Nh ng tia n ng s m đang t t di chuy n t m t n c lên nh ng kho ng b bãi bênữ ắ ớ ừ ừ ể ừ ặ ướ ữ ả ờ
kia sông, và c m t vùng phù sa lâu đi c a bãi b i bên kia sông H ng lúc này đangả ộ ờ ủ ồ ồ
phô ra tr c khung c a gian gác nhà Nhĩ m t m t th màu vàng thau xen l n màu xanhướ ử ộ ộ ứ ẫ
non- nh ng màu s c thân thu c quá nh da th t, nh h i th c a đt màu mữ ắ ộ ư ị ư ơ ở ủ ấ ỡ ». Th tậ
kì l , cái bãi b i v n quen thu c g n gũi y b ng nh m i m v i anh trong bu iạ ồ ố ộ ầ ấ ỗ ư ớ ẻ ớ ổ
sáng đu thu này, ng nh l n đu tiên anh c m nh n đc t t c v đp và s giàuầ ỡ ư ầ ầ ả ậ ượ ấ ả ẻ ẹ ự
có c a nó. B i đây là m t chân tr i g n gũi mà l i xa l c vì ch a h bao gi đi đnủ ở ộ ờ ầ ạ ắ ư ề ờ ế ».
Cho nên trong cái gi phút c m th y s p t giã cõi đi, trong anh b ng b ng d y khaoờ ả ấ ắ ừ ờ ỗ ừ ậ
khát mãnh li t là đc đt chân m t l n lên cái bãi b i bên kia sông- cái bãi b i thânệ ượ ặ ộ ầ ồ ồ
quen c a quê h ng mà su t c cu c đi d ng nh anh đã quên nó, h h ng v i nó.ủ ươ ố ả ộ ờ ườ ư ờ ữ ớ
Gi đây, th y l i đc v đp và s giàu có c a nó thì đã quá mu n và ni m khátờ ấ ạ ượ ẻ ẹ ự ủ ộ ề
khao y tuy bùng lên m nh m nh ng ch là m t ni m khát khao vô v ng, vì h n aiấ ạ ẽ ư ỉ ộ ề ọ ơ
h t, anh bi t ch c mình s ch ng bao gi đn đc đó. ế ế ắ ẽ ẳ ờ ế ượ
- Sang đc b sông bên kia, v i Nhĩ v a là c m , v a là suy ng m v cu c đi.ượ ờ ớ ừ ướ ơ ừ ẫ ề ộ ờ
Tính bi u t ng t «ể ượ ừ cái bên kia sông m ra hai t ng ý nghĩa. Tr c h t đó là m tở ầ ướ ế ộ
c mướ ơ : con ng i ta hãy đi đn cái «ườ ế bên kia sông » c a cu c đi mà mình ch a t i.ủ ộ ờ ư ớ
Hình nh con sông H ng ph i chăng là ranh gi i gi a cái th c và cái m ng mà chi cả ồ ả ớ ữ ự ộ ế
c u n i là con đò qua l i m i ngày ch có m t chuy n mà thôi. Mu n đn v i cái thầ ố ạ ỗ ỉ ộ ế ố ế ớ ế
gi i c m kia đng có do d , vòng vèo mà b l . Th gi i c m y ch ng quaớ ướ ơ ừ ự ỏ ỡ ế ớ ướ ơ ấ ẳ
ch là trong tâm t ng c a con ng i nên có th nó s là m t c m tuy t mĩ ho cỉ ưở ủ ườ ể ẽ ộ ướ ơ ệ ặ
ch ng là cái gì c th c . Tuy v y nó l i là cái đích mà con ng i ta ph i bôn t u,ẳ ụ ể ả ậ ạ ườ ả ẩ
ki m tìm, v t qua bao nhiêu gian truân, kh i mà ch a ch c đã đn đc. Cái vùngế ượ ổ ả ư ắ ế ượ
« m c tâm t ngơ ướ ưở » y không ph i ai cũng hi u đc n u ch a đ chín c a sấ ả ể ượ ế ư ở ộ ủ ự
t ng tr i ho c quá ngây th . Ch ng h n nh Tu n, con trai anh, do không hi u đcừ ả ặ ơ ẳ ạ ư ấ ể ượ
cái th gi i c m kia c a Nhĩ, vâng l i b mà đi nh ng không h bi t vì sao nó ph iế ớ ướ ơ ủ ờ ố ư ề ế ả
đi, bên kia sông có gì l . Nó s n sàng và sà vào đám ng i ch i phá c th bên hèở ạ ẵ ườ ơ ờ ế »
là l dĩ nhiên. Còn Nhĩ, khi bi t th ng bé đã đi, tâm h n anh trào dâng bao nhiêu náoẽ ế ằ ồ
n c. Nó cũng là «ứ m t cánh bu m v a b t gió căng ph ng lênộ ồ ừ ắ ồ ». Hình nh đa con,ả ứ
hình nh c a c v ng t «ả ủ ướ ọ ừ cái mũ cói r ng vànhộ và chi c s mi màu tr ng sáoế ơ ứ » cứ
ch p ch n, khi là đa con, khi chính là mình. Hình nh tuy t v i, tr trung này là mậ ờ ứ ả ệ ờ ẻ ơ
c c a anh. ướ ủ
- Ni m khao khát đó nói lên nhi u đi u có ý nghĩaề ề ề :
+ S th c t nh v nh ng giá tr b n v ng, bình th ng và sâu xa c a cu c s ng -ự ứ ỉ ề ữ ị ề ữ ườ ủ ộ ố
nh ng giá tr th ng b ng i ta b qua, lãng quên, nh t là lúc còn tr , khi nh ng hamữ ị ườ ị ườ ỏ ấ ẻ ữ
mu n xa v i đang lôi cu n con ng i tìm đn. ố ờ ố ườ ế
+ Đó là s th c t nh «ự ứ ỉ gi ng nh m t ni m mê say pha l n v i n i ân h n đau đnố ư ộ ề ẫ ớ ỗ ậ ớ »
nh ng đó là m t «ư ộ s th c nh n đau đn sáng ng i c a con ng iự ứ ậ ớ ờ ủ ườ » (Lê Văn Tùng)
Câu 5 : Tìm hi u ngòi bút miêu t tâm lí c a Nguy n Minh Châu truy n ng nể ả ủ ễ ở ệ ắ
này.
- Tinh tế : phát hi n nh ng bi n thái tinh t trong tâm tr ng nhân v t. Nhĩ đã nh n raệ ữ ế ế ạ ậ ậ
b ng tr c giác cái gi phút cu i cùng c a cu c đi đã đn (câu h i c a Nhĩ vói Liênằ ự ờ ố ủ ộ ờ ế ỏ ủ :
« Đêm qua lúc g n sáng em có nghe th y ti ng gì khôngầ ấ ế ? » và « Hôm nay đã là ngày
m y r i em nhấ ồ ỉ ? ». nh ng tác gi đã không đ cho Liên tr l i thì đó chính là nhânư ả ể ả ờ
đo. Liên c m nh n đc tình c nh c a Nhĩ nên ch đã l ng tránh.ạ ả ậ ượ ả ủ ị ả
- Ng i cha s p t giã cõi đi đang gi u m t tâm s bí m t gì đó trong cái v lúngườ ắ ừ ờ ấ ộ ự ậ ẻ
túng. Đó là m t nh n xét tinh t c a tác gi v Nhĩ khi anh b t đu nói chuy n v iộ ậ ế ủ ả ề ắ ầ ệ ớ
con đ nh c y nó sang cái bãi b i bên sông h mình. Và trong cu c đi tho i này, tâmể ờ ậ ồ ộ ộ ố ạ
lí Nhĩ đã b c l th t đúng qua s miêu t tinh t c a t ác gi (qua thái đ, l i nói) vàộ ộ ậ ự ả ế ủ ả ộ ờ
chính s tinh t này l i th m đm tinh th n nhân đo ch nó đã nói lên m t cáchự ế ạ ấ ượ ầ ạ ở ỗ ộ
sâu s c cái c mu n nh nhoi c a Nhĩ. ắ ướ ố ỏ ủ
- Cũng nh v y, đo n Nhĩ nghĩ v con ng i khi nh n ra th ng con trai c a anh đangư ậ ạ ề ườ ậ ằ ủ
sà vào m t đám ng i ch i phá c th có th s b l chuy n đò ngang sang sông duyộ ườ ơ ờ ế ể ẽ ị ỡ ế
nh t trong ngày và hình nh cu i cùng khi Nhĩ c h t s c đu mình nhô ng i ra ngoài,ấ ả ố ố ế ứ ườ
gi m t cánh tay g y gu c ra phía ngoài c a s khoát khoát… đu là nh ng nét miêuơ ộ ầ ộ ử ổ ề ữ
t tâm lí v a tinh t , v a nhân đo c a tác gi .ả ừ ế ừ ạ ủ ả
Câu 6 : Phân tích hình nh nhân v t Nhĩ đo n cu i truy nả ậ ở ạ ố ệ
Đây là hình nh cu i cùng c a nhân v t đ l i m t n t ng m nh m và sâu s cả ố ủ ậ ể ạ ộ ấ ượ ạ ẽ ắ
trong lòng ng i đc. Tác gi miêu t m t nét chân dung khác th ng v i m t c chườ ọ ả ả ộ ườ ớ ộ ử ỉ
cũng r t khác th ng c a nhân v t. Gi đây, trong nh ng kho nh kh c cu i cùng c aấ ườ ủ ậ ờ ữ ả ắ ố ủ
cu c đi, Nhĩ m i th m thía. Anh đang c g ng b u ch t tay vào c a s nh bámộ ờ ớ ấ ố ắ ấ ặ ử ổ ư
ch t l y ni m h nh phúc cu i cùng. Anh run lên trong n i xúc đng, n i mê say đyặ ấ ề ạ ố ỗ ộ ỗ ầ
đau kh . Ph i chăng lúc này, ranh gi i gi a s s ng và cái ch t m ng manh nh tổ ả ớ ữ ự ố ế ỏ ư ờ
gi yấ ? Ph i chăng anh đang c m nh n đc s ng n ng i c a đi ng iả ả ậ ượ ự ắ ủ ủ ờ ườ ? Vì th anhế
l y h t s c « đu mình,ấ ế ứ nhô ng i ra ngoài c a sườ ử ổ » nh đ đc đn g n h n v iư ể ượ ế ầ ơ ớ
mi n đt m c. Cánh tay g y gu c nh kh n thi t ra hi u cho con trai th c hi nề ấ ơ ướ ầ ộ ư ẩ ế ệ ự ệ
ni m mong c cu i cùng này c a mình hay nh mu n ch m vào, mu n v i đnề ướ ố ủ ư ố ạ ố ớ ế
mi n đt m cề ấ ơ ướ ? Cánh tay v y v y đó cũng nh đang v y chào con đò, t m bi t conẫ ẫ ư ẫ ạ ệ
đò quen thu c đã ch n ng m c c a Nhĩ, con đò đã đa Nhĩ sang sông trong tâmộ ở ặ ơ ướ ủ ư
t ng, v i ni m mê say đy đau kh v i quê h ng, v i cu c s ng. Cái v y tay yưở ớ ề ầ ổ ớ ươ ớ ộ ố ẫ ấ
nh l i vĩnh bi t c a anh, vĩnh bi t t t c nh ng gì là thân thu c, g n gũi, nh ng nétư ờ ệ ủ ệ ấ ả ữ ộ ầ ữ
đp vĩnh h ng c a đi s ng mà nhi u khi nh ng b n r n lo toan, m c đích c a cu cẹ ằ ủ ờ ố ề ữ ậ ộ ụ ủ ộ
s ng đã cheố l p khi n cho chúng ta không d nh n ra, khi nh n ra thì cũng là lúc anhấ ế ễ ậ ậ
ph i xa lìa. Đó cũng là l i nh c nh đy xót xa, day d t c a Nguy n Minhả ờ ắ ở ầ ứ ủ ễ Châu t iớ
t t c chúng taấ ả : hãy s ng có ích, đng sa đà vào nh ng đi u vòng vèo, chùng chình,ố ừ ữ ề
nh ng cám d , hãy d t ra kh i nó đ h ng t i m t cu c s ng t t đp, hãy d t kh iữ ỗ ứ ỏ ể ướ ớ ộ ộ ố ố ẹ ứ ỏ
nó đ h ng t i nh ng giá tr đích th c, v n gi n d , g n gũi và b n v ng c a gia đìnhể ướ ớ ữ ị ự ố ả ị ầ ề ữ ủ
và quê h ng. ươ
Câu 7 : Em có suy nghĩ gì v nh ng ng i xung quanh Nhĩ.ề ữ ườ
- Nh ng ng i xung quanh Nhĩ là nh ng ng i r t t t. H có l s ng ân tình, quanữ ườ ữ ườ ấ ố ọ ẽ ố
tâm đn m i ng i. Hình nh c giáo Khuy n sáng nào đi qua cũng t t vào thăm Nhĩế ọ ườ ả ụ ế ạ
là m t hình nh ân tình ân nghĩa nuôi d ng tâm h n. M t câu h i thăm v s c kho ,ộ ả ưỡ ồ ộ ỏ ề ứ ẻ
m t l i đng viên, an i ân c nộ ờ ộ ủ ầ : « Hôm nay ông Nhĩ có v kho ra nhẻ ẻ ỉ ? » th t cao quýậ
và m áp nghĩa tình. Các cháu Hu , Hùng, Vân, Tam, xinh t i, ngoan ngoãn, nghe Nhĩấ ệ ươ
g i, chúng ríu rít ch y lên, xúm vào, n ng nh giúp anh xê d ch ch n mọ ạ ươ ẹ ị ỗ ằ t mép t mừ ấ
n m ra mép t m ph n, l y g i đt sau l ng Nhĩ, làm cho anh nh tr l i «ệ ấ ả ấ ố ặ ư ư ẻ ạ toét mi ngệ
c i v i t t c , t n h ng s thích thú đc chăm sóc và ch i v iườ ớ ấ ả ậ ưở ự ượ ơ ớ ». Hu đã giúpệ
nhi u nên đã quen v i vi c đ cho Nhĩ n m xu ng. Đc bi t là v con Nhĩ. Tu nề ớ ệ ỡ ằ ố ặ ệ ợ ấ
không hi u m c đích c a chuy n đi, nh ng v n s n sàng nghe l i b , d p thú đcể ụ ủ ế ư ẫ ẵ ờ ố ẹ ọ
sách l i đ đi sang bên kia sông. V Nhĩ thì vì ch ng mà t m t cô thôn n tr thànhạ ể ợ ồ ừ ộ ữ ở
ng i đàn bà th thành, v n m c áo vá, t n t o và ch u đng, không kêu ca m t l i. Cóườ ị ẫ ặ ầ ả ị ự ộ ờ
gì h nh phúc h n khi đc s ng trong tình yêu th ng c a gia đình và quê h ng nhạ ơ ượ ố ươ ủ ươ ư
thế ?
Câu 8 : Nh n xét nào sau đây đúng v i câuậ ớ : « Đêm qua lúc g n sáng, em có ngheầ
th y ti ng gì khôngấ ế ? »
A. Ch là m t câu h i bình th ng, không có hàm ý gìỉ ộ ỏ ườ ?
B. Có hàm ý nói đn vi c đt l ven sôngế ệ ấ ở .
C. Có hàm ý nói đn vi c đt l ven sông, g i s đ v , m t mát, g i s liên t ngế ệ ấ ở ợ ự ổ ỡ ấ ợ ự ưở
đau lòng đn tình tr ng nguy k ch c a ng i ch ng đang m, khi n anh lo bu n thêm. ế ạ ị ủ ườ ồ ố ế ồ
(Câu C đúng v i câu đó)ớ
Cau 9 : Gi i thích nhan đ truy n «ả ề ệ B n quêế ».
- Đt tên cho truy n ng n «ặ ệ ắ b n quêế », đi u y v a bình th ng, v a có gì khácề ấ ừ ườ ừ
th ng. Nó bình th ng chườ ườ ở ỗ « : B n quê là n i sinh ho t đông vui làng quêế ơ ạ ở như
b n n c, mái đình, cây đa…ế ướ ; b n quê còn là n i b n đu c a con đò quen thu c, c aế ơ ế ậ ủ ộ ủ
nh ng con ng i quê h ng đã t ng bôn ba đây đó, đã t ng tr i qua nhi u sóng gióữ ườ ươ ừ ừ ả ề
c a cu c đi nay tr v s ng nh ng ngày tháng cu i cùng, c m th y đc che ch vàủ ộ ờ ở ề ố ữ ố ả ấ ượ ở
bình yên. B n quê v i h lúc này là n i trú ng êm đm nh t trong cu c đi m i conế ớ ọ ơ ụ ề ấ ộ ờ ỗ
ng i b i con ng i ta ai ch ng có m t quê h ng đ m t đi g n bó. Còn khácườ ở ườ ẳ ộ ươ ể ộ ờ ắ
th ng là chườ ở ỗ : cái b n quê y, cái bãi b i bên kia mà nhân v t Nhĩ h ng v ch aế ấ ồ ậ ướ ề ư
h n là n i chôn rau c t r n c a anhẳ ơ ắ ố ủ ? Có l đó là quê h ng c a nh ng ng i mà anhẽ ươ ủ ữ ườ
nhìn th yấ : c m t đám khách đi đò, quê h ng c a nh ng ng i đi b hay d t xeả ộ ợ ươ ủ ữ ườ ộ ắ
đp, rõ h n n a, trong s y có «ạ ơ ữ ố ấ m t vài t p đàn bà đi chộ ố ợ v đang ng i kháoề ồ
chuy n ho c x tóc ra b t ch yệ ặ ổ ắ ấ » đng kia. V i nhân v t Nhĩ, đây ch là m t mi nằ ớ ậ ỉ ộ ề
t ng nh , m t m c xa xôi. Con đò sang bên kia sông cũng là con đò ch ni m aoưở ớ ộ ơ ướ ở ề
c g n gũi mà xa v i c a anh. Và con đò đn b n b cũng là th c hi n ni m ao cướ ầ ờ ủ ế ế ờ ự ệ ề ướ
y. Nhan đ truy n cho th y cách l a ch n đ tài c a tác gi th t dung d nh ng mangấ ề ệ ấ ự ọ ề ủ ả ậ ị ư
tính bi u t ng sâu s c. Đó là m t đc đi m ngh thu t bao trùm c a «ể ượ ắ ộ ặ ể ệ ậ ủ B n quêế » t oạ
nên cách hi u đa d ng và ý nghĩa nhi u t ng c a thiên truy n. ể ạ ề ầ ủ ệ
10. Nh n xét ngh thu t miêu t c nh thiên nhiên trong truy n «ậ ệ ậ ả ả ệ B n quêế ».
- Thiên nhiên trong truy n ng n «ệ ắ B n quêế » không mang v đp nh thiên nhiên trongẻ ẹ ư
nhi u thi ph m khác mà ta đã đc bi t. N u nh trong các tác ph m «ề ẩ ượ ế ế ư ẩ Cô Tô » c aủ
Nguy n Tuân, «ễ Sang thu » c a H u Th nh, «ủ ữ ỉ Đoàn thuy n đánh cáề » c a Huy C n,ủ ậ
hay « L ng l Sa Paặ ẽ » c a Nguy n Thành Long… c nh thiên nhiên đp r c r , lungủ ễ ả ẹ ự ỡ
linh, huy n o, m ng m đc c m nh n qua tâm h n rung c m c a ng i ngh sĩề ả ộ ơ ượ ả ậ ồ ả ủ ườ ệ
thì trong truy n ng n «ệ ắ B n quêế », thiên nhiên hi n lên dung d h n qua c m nh n c aệ ị ơ ả ậ ủ
m t ng i con quê h ng. Đo n truy n đã th hi n rõ cái c m quan hi n th c c aộ ườ ươ ạ ệ ể ệ ả ệ ự ủ
ng i vi t - m t cái nhìn thiên nhiên, khung c nh r t đi, r t g n gũi. Trong nh ngườ ế ộ ả ấ ờ ấ ầ ữ
giây phút cu i đi, anh nhìn ra ngoài c a s , nh n th y nh ng thay đi r t nhố ờ ử ổ ậ ấ ữ ổ ấ ỏ
nh tặ nh «ư nh ng cánh hoa b ng lăng d ng nh th m m u h n- m t màu tím th mữ ằ ườ ư ẫ ầ ơ ộ ẫ
nh bóng t iư ố ». Nh ng tia n ng s m đang t t di chuy n t m t n c lên nh ngữ ắ ớ ừ ừ ể ừ ặ ướ ữ
kho ng b bãi bên kia sông, và c m t vùng phù sa lâu đi c a bãi b i bên kia sôngả ờ ả ộ ờ ủ ồ
H ng lúc này đang phô ra tr c khung c a gian gác nhà Nhĩ m t m t th màu vàngồ ướ ử ộ ộ ứ
thau xen l n màu xanh non- nh ng màu s c thân thu c quá nh da th t, nh h i th c aẫ ữ ắ ộ ư ị ư ơ ở ủ
đt màu mấ ỡ ». Nh ng s c màu thân thu c nh khí tr i, h i th , g n gũi nh đi s ngữ ắ ộ ư ờ ơ ở ầ ư ờ ố
nh ng d ng nh l n đu tiên Nhĩ m i nh n ra, m i th m thía h t v đp c a nó.ư ườ ư ầ ầ ớ ậ ớ ấ ế ẻ ẹ ủ
Ph i chăng, trong cu c s ng bình d cũng có nh ng nét đp c a nó nhi u khi không dả ộ ố ị ữ ẹ ủ ề ễ
nh n ra. Trong câu h i anh h i vậ ỏ ỏ ợ : « Đêm qua em có nghe th y ti ng gì khôngấ ế ? » ta
b t g p nh ng âm thanh quen thu c mà bình th ng Nhĩ cũng ch ng b n tâm, nh ngắ ặ ữ ộ ườ ẳ ậ ư
gi đây v i anh nó th t thân thu c và quý giá bi t baoờ ớ ậ ộ ế ! Hình nh cánh bu m nâu cả ồ ứ
tr đi tr l i trên con sông nh đng l i trong tâm t ng c a Nhĩ, anh quá hi u r ngở ở ạ ư ọ ạ ưở ủ ể ằ
mình ch có th sang b đt m c trong tâm t ng mà thôi. Cánh bu m t ng tr ngỉ ể ờ ấ ơ ướ ưở ồ ượ ư
