Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

Ể Ộ Ả Ủ

Ụ VŨ TR . CÁC CHUY N Đ NG CHÍNH C A TRÁI Đ T VÀ CÁC H  QU  C A CHÚNG – BÀI T P

A/ LÝ THUY TẾ

ụ ọ

ứ ả ậ ỉ ụ ế ề ự I. Vũ Tr . H c thuy t v  s  hình thành Vũ Tr . 1. Vũ Tr :ụ  Là kho ng không gian vô t n ch a các Thiên Hà (hàng trăm t  thiên hà).

ụ ớ ậ ố   Thám hi m vũ tr  v i v n t c ánh sáng ( 300 000 Km/s) thì :

ặ ớ ể i m t trăng

ớ ấ ệ ặ i hành tinh xa nh t trong h  M t Tròi

ớ ấ

ữ ầ ớ ệ ặ   i thiên hà Tiên N  g n h  M t

ờ ấ

ọ ệ i thiên Hà xa xăm. ề ự

ờ ế

ừ ệ ộ ỉ ộ(cid:0)

ụ ổ ặ ở ỉ

ươ ượ ậ ộ ớ   t đ  c c l n, m t đ  l n) ỉ  500 nghìn năm    ng mù dày đ c ­ giãn n  ­ loãng và ngu i d n ­ fát xa­ 1 t  năm c hình thành

ả ỉ

ờ ồ ờ ở

trung tâm ỷ ả ộ ổ ả ươ ng ­ H i v ng

ệ ổ ạ

ờ ạ ừ ự ặ ộ ụ i v a t quay quanh tr c theo

­ 1 giây t ­ 5h t ầ i ngôi sao g n nh t TĐ ­ 4 năm t ế ả ­ 75000 năm đi h t d i Ngân Hà, > 2 tri u năm t ớ ỉ Tr i nh t, > 10 t  năm t ụ ế 2. H c thuy t BigBang v  s  hình thành Vũ Tr . ụ ổ ớ ỉ ­ Ra đ i cách dây 15 t  năm sau 1 v  n  l n ệ ộ ự ớ ụ ỏ ư ầ ầ ­ Thuy t Big bang: đ u tiên vũ tr  nh  nh  đ u kim( nhi ả t đ  kho ng 1t  đ cách đây ch ng 15 t  năm sau v  n  3 phút nhi ộ ầ ư sau nh  1 đám s sau các thiên hà đ ờ ệ ặ II. H  M t Tr i ­ Hình thành cách đây kho ng 4,5 – 5 t  năm ệ ặ ­ H  M t Tr i g m:  ặ      . M t Tr i  ươ      . 8 hành tinh: Thu  ­ Kim ­ TĐ ­ Ho  ­ M c ­ Th  ­ Thiên v      . Các v  tinh:    0     ­    0  ­   1­     2    ­   16   ­   19  ­    15  ­    6   ụ      . Sao ch i (1800), thiên th ch và các đám mây b i. ể ­ Các hành tinh v a chuy n đ ng quanh M t Tr i l ồ ướ h ồ c chi u kim đ ng h .

ượ ữ ả ặ ộ ng ng  ­ Gi a qu  đ o c a sao Ho  và M c có 1 vòng dày đ c ti u hành tinh

ừ ề ỹ ạ ủ ặ ờ ượ ể ờ

ộ ệ ả ắ ố ớ ườ ộ ỉ   ặ c g i là d i Ngân Hà (M t Tr i  là 1 trong 200 t ạ   ng kính là

ố ỉ ằ

ệ ặ ấ

ủ ị

ứ ự ứ ầ ặ ờ

ự ố ấ ấ ọ ứ ­  Thiên Hà ch a M t Tr i đ ngôi sao thu c h  Ngân Hà) có d ng xo n  c, gi ng m t cái đĩa v i đ 100.000 năm ánh sáng (năm ánh sáng b ng 9460 t  Km). ờ III. Trái Đ t trong H  M t Tr i ờ ệ ặ ấ 1.V  trí c a Trái Đ t trong H  M t Tr i ấ  xa d n M t Tr i. Cách MT trung bình 149,6 ­Trái Đ t là hành tinh th  3 theo th  t tri u Kmệ ­Trong H  M t Tr i – Trái Đ t là hành tinh duy nh t có s  s ng.

ướ ệ ặ   Kích th ờ c TĐ

b

ạ Ngày so n...../...../ 200 a ề ề ệ

ụ ơ ụ

ệ ấ ả ­ A= 6378,16 Km ­ B = 6356,777 Km ­ Chi u dài vòng KT: 40.008, 5 Km ­ Chi u dài vòng XĐ: 40.075, 7 Km ­ Di n tích 510.200.000 Km2 ạ ớ ­ Ngày càng l n do thiên th ch, b i vũ tr  r i  vào ( kho ng 10tri u t n/ năm)

1

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ưở ố ầ ủ

ố ễ ạ ế i. Nên khi TĐ quay ngày đêm di n ra liên

Nhi ệ ượ t đ

ộ ở ố ậ ạ ề c đi u hoà ế ạ các vĩ đ  khác nhau t o góc nh p x

t, KH

ở ử ầ ậ ự ầ ả ng x y ra ử ầ  2 n a c u trái

ượ

ụ  quay quanh tr c

ướ ụ ừ ự quay quanh tr c theo h Tây sang Đông (ng ng t ượ   c

ộ ừ ự  c c B xu ng). ộ ộ ụ ờ ờ ( 24h 56 ph 48 s).

ấ ề ổ ị ụ ể

ừ ự

ậ ố ề ự ự ớ ự ả ầ XĐ ( 464 Km/s) và gi m d n v  c c( c c 0km/s)

ể ộ ấ ặ ặ ỹ ạ ể ầ

ậ ậ ậ ố 3/1.v n t c  30,3 km/ s ậ ố 5/7 – 7/7. v n t c  29,3 km/ s

ậ ễ ờ ể ể ặ ộ ờ ờ   .

ừ  Ả nh h ng d ng kh i c u c a TĐ ườ ng xuyên  chi u sáng, trong bóng t ­ Th t cụ → ­ Tia sáng MT chi u song song xu ng TĐ  khác nhau → ệ ệ t nh n đ oc khác nhau Hình thành vòng đai nhi Nhi ệ ượ ạ ­ TĐ d ng c u  ­ XĐ chia TĐ thành 2 n a c u – Hi n t ng c nhau ấ ể ộ 2. Các chuy n đ ng chính c a Trái Đ t ự ể ộ a.Chuy n đ ng t ể ấ ­ Trái Đ t chuy n đ ng t ố ồ kim đ ng h  nhìn t ể ­ Th i gian chuy n đ ng m t vòng quay quanh tr c là 24 gi ể ọ ị ộ ­ Khi chuy n đ ng quay quanh tr c m i đ a đi m trên Trái Đ t đ u thay đ i v  trí ắ tr  c c B c và c c Nam. ấ ở ­ V n t c quay l n nh t  ờ b.Chuy n đ ng xung quanh M t Tr i ờ ộ ­ Trái Đ t chuy n đ ng quanh M t Tr i trên qu  đ o hình Elip lúc g n lúc xa MT    . C n nh t cách  147. 166.480 km vào 1/1 –    . Vi n nh t cách 152.171.500 km vào  ộ ấ ­ Th i gian đ  Trái Đ t chuy n đ ng m t vòng quanh M t Tr i là 365 ngày 6 gi ( 365 ngày 5h 48 ph 46s) ướ ­ H ng t Tây sang Đông.

ờ ấ ặ

ổ ể ế ủ ụ ộ  G i là chuy n đ ng t nh ti n c a TĐ quanh MT.

ươ ệ ể → ng  ả ộ ủ

Ụ ườ ọ ặ Ể ộ ể ấ i nhìn th y các vì tinh tú, MT m c l n vì

ệ ế ể ộ t ngày đêm 2)

­ Khi chuy n đ ng quanh M t Tr i, tr c Trái Đ t luôn nghiêng 1 góc 66º33´và ị ọ không đ i ph ể ộ 3) Các h  qu  chuy n đ ng c a TĐ Ộ Ả H  QU  CHUY N Đ NG QUANH TR C ể Chuy n đ ng bi u ki n: Con ng 1) ủ ự TĐ quay còn s  chuy n đ ng c a MT, tinh tú là không có th t. ự ề S  đi u hoà nhi ệ ể ừ

 Bi u hi n: Ngày đêm k  ti p nhau không ng ng  ế ế  Nguyên nhân: ­ TĐ hình c uầ

­ TĐ quay quanh tr cụ

ả  H  quệ

ượ ệ t ngày đêm.

ườ ự ề c đi u hòa ­ S  đi u hoà nhi ố ế y qu c t . ố ứ ạ  – Phân ph i b c x  trên TĐ đ ấ 2.Gi  trên Trái Đ t và đ ề ể ng chuy n ngà

ờ ặ ờ ủ ể ộ ị ươ ng (gi ờ  M t Tr i) là gi c a các đ a đi m khác nhau thu c các kinh

ờ ừ ố GMT) là gi ờ ượ  đ c tính t múi s  0.

ố ế ướ ờ  Khái ni m: ệ ờ ị  đ a ph ­ Gi ế tuy n khác nhau. ờ  (gi  qu c t ­ Gi  Quy  c:

2

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ờ ố ừ ừ ờ (đánh s  t ế  0 đ n 23 t Đ ­ T). Múi gi ế    0 có kinh tuy n

ừ ơ ờ ạ  c nh nhau h n kém nhau 1h. ượ ợ ạ t KT 180º sang BCT lùi 1 ngày ­ và ngu c l i.

ờ ­ Chia TĐ thành 24 múi gi ở ữ ố  gi a g c đi qua  ỗ ự ­ M i khu v c gi ế  BCĐ v ­ N u đi t  Công th c tính gi ứ

ộ ầ

ộ c1ướ :Tính múi giờ ộ ộ ắ →  A thu c múi 24 – x)

ệ ầ ả

→ ề ệ ề ế B (đã bi t) +;­ (K.c chênh l ch 2 múi) (+) tính v  phía đông, (­ ) tính  v  phía

ơ ấ ề c 3:Tính gi ự ự

ổ ậ ủ c 4:Tính ngày ầ ầ ộ  c a KT 180° lùi m t ngày ( BCT sang

ạ ộ i to  đ  trên TĐ

ng t

ị ự ụ ưở ế ụ ị ng là đ a tr c ề ặ ạ ỗ i ch .

ơ ụ ớ ớ ụ ứ ấ

ặ ị ầ ữ ặ ẳ ắ ớ ỏ

ế

ị ự ố ng th ng n i 2 đ a c c ể ạ ộ ướ ể ị ị

ẳ i to  đ  dùng đ  xác đ nh v  trí các đ a đi m trên TĐ. ể ộ ướ ủ ể ậ ườ ạ ị ng chuy n đ ng c a các v t th

ớ ướ ộ ể ng chuy n đ ng.

ươ ể ế ể ậ ộ ng kinh tuy n

ậ ố ể ọ ộ ộ quay­ M i đi m thu c vĩ đ  khác nhau có v n t c dài khác nhau, h ướ   ng

Tây sang Đông. Ộ Ể Ờ Ủ Ấ Ệ

Ặ ặ ủ ế ằ

B ọ    ­  A thu c bán c u đông Kinh đ  A:15= x làm tròn theo quy t c toán h c ặ    ­   A thu c bán c u tây : (360­ A):15 = y (  Ho c A:15 = x  c 2ướ : Tính kho ng cách chênh l ch 2 múi gi ờ   B ờ Gi tây     ướ B ơ ầ C n tính khu v c múi cao h n thì (+)tính v  phía Đông ầ  C n tính khu v c múi th p h n thì(­) v  phía Tây                                       ướ B ­ Cùng bán c u không đ i ngày ­ Khác bán c u đ i ngày theo quy lu t T­Đ BCĐ lùi 1 ngày) ướ ạ 4) M ng l ượ ­ TĐ quay quanh 1 tr c t ­ Đ a c c: N i tr c TĐ ti p xúc b  m t TĐ, khi TĐ quay thì quay t ử ầ   ­ XĐ vòng tòn l n nh t ch a tâm TĐ vuông góc v i tr c, chia TĐ thành 2 n a c u ằ b ng nhau ế ­ Vĩ tuy n m t ph ng song song v i XĐ c t m t đ a c u thành nh ng vòng tròn nh ọ g i là VT ­ Kinh tuy n là đ → ạ  KT, VT t o m ng l ự ệ 5) S  l ch h  Hi n t ệ ượ ng ệ BBC l ch sang bên ph i  ệ NBC l ch sang bên trái     so v i h          Công th c: ứ F= 2mΩv.sin 0  Tác đ ng: vào các v t th  chuy n đ ng theo ph ộ  Nguyên nhân ự ­ Do TĐ t ộ ể chuy n đ ng t Ả H  QU  CHUY N Đ NG XUNG QUANH M T TR I C A TRÁI Đ T ể ộ ờ 1).Chuy n đ ng bi u ki n h ng năm c a M t Tr i ộ ố ể ệ  M t s  khái ni m

ẽ ế ỉ ị ỉ

ế   ế ­ MT lên thiên đ nh – hình v  xác đ nh ti p tuy n MT lên thiên đ nh, XĐ góc chi u sáng.

3

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ẳ ớ

ế

ể ế ả ị

ể ậ ượ ọ ể ể ế ể ộ ị ể   ế ỉ ầ ượ ộ ­ M t năm tia sáng MT ch  l n l  các đ a đi m ự   ư ả ế ộ thu c 2 chí tuy n, khi n ta có c m giác MT di chuy n giũa 2 chí tuy n. Nh ng th c ế t    không ph i MT di chuy n mà là TĐ chuy n đ ng t nh ti n xung quanh MT – chuy n đ ng đó không có th t đ ặ ấ ở t chi u th ng góc v i m t đ t  ế ể ộ ộ c g i là chuy n đ ng bi u ki n.

ỉ ờ ộ ặ ế

 H  quệ ả ự ộ ế ầ ờ ỉ ộ ặ Ở

ộ ầ ạ ế ế ự ầ  chí tuy n, m t năm có 1 l n M t Tr i lên thiên đ nh. ế

ng mùa

ớ ế ế ờ

→ → ế ắ ỏ ờ

ệ ạ t và ánh sáng ­ đó là mùa l nh.

ượ c nhau.

ắ ầ ướ ủ ế ớ c vùng chí tuy n mùa đ ượ   c

­ Khu v c n i chí tuy n, m t năm có 2 l n M t Tr i lên thiên đ nh. ­  ế   ự ­ Khu v c ngo i chí tuy n luôn có ánh MT chi u ch ch. Càng g n c c đ  ch ch càng tăng. ệ ượ 2) Hi n t ể ệ * Bi u hi n ế ừ + T  21/3 đ n 23/9 ậ   ả ề . BBC ng  v  phia MT ­ Góc chi u sáng l n, th i gian chi u sáng dài ­ nên nh n ệ ề ượ c nhi u nhi t và ánh sáng ­ đó là mùa nóng.  đ ượ ạ c l . NBC ng i. ế ừ + T  23/9 đ n 21/3 ả ề ế .BBC không ng  v  phia MT  Góc chi u sáng nh , th i gian chi u sáng ng n ậ ượ c ít nhi nên nh n đ ượ ạ c l i    .NBC ng ử ầ ở + Mùa   2 n a c u trái ng ­ Có 4 mùa: Xuân, h , thu, đông .Vùng ôn đ i 4 ngày này là b t đ u c a mùa, còn n ớ tính s m 45 ngày. ệ ượ 2. Hi n t ng ngày đêm dài ng n theo mùa.  Bi u hi n ệ ề

ắ ạ

ấ ơ

ự ự ừ

ặ ờ hai vòng c c v  c c có ngày ho c đêm dài 24 gi .

ắ   ­ Mùa xuân và mùa h  có ngày dài đêm ng n, mùa thu và mùa đông có ngày ng n, đêm dài. ạ ­ Xích đ o quanh năm có ngày dài b ng đêm. ằ ắ ­ Ngày 21/3 và 23/9 kh p n i trên Trái Đ t có ngày dài b ng đêm. ề ệ ­ T  XĐ v  2 c c s  chênh l ch ngày đêm ngày càng tăng ự ề ự ự ừ ­ Khu v c t ệ ượ  Nguyên nhân 2 hi n t ng:

ổ ướ ụ ể ộ ­ Do tr c TĐ luôn nghiêng và không đ i h ng trong quá trình chuy n đ ng quanh

MT

Ả Ạ

Ộ Ể B/ BÀI T P V N D NG H  QU  CHUY N Đ NG C A TRÁI Đ T QUANH Ờ D NG 1: TÍNH GI TR CỤ

ờ ướ

ắ ộ

ầ ầ ộ ộ

ệ ờ

ướ ướ ự ề

ả ơ ờ ầ  C n tính khu v c múi cao h n thì (+)tính v  phía Đông ơ ầ ề ấ

4

ự ầ ướ ổ

ầ ậ ổ ộ Công th cứ     B c1:Tính múi gi ọ    ­       A thu c bán c u đông Kinh đ  A:15= x làm tròn theo quy t c toán h c            A thu c bán c u tây : (360­ A):15 = y    ặ                                              Ho c A:15 = x thì A thu c múi 24­x B c 2:Tính kho ng cách chênh l ch hai múi gi B c 3:Tính gi                           C n tính khu v c múi th p h n thì (­) v  phía Tây                     B c 4:Tính ngày­ Cùng bán c u không đ i ngày                             ­ khác bán c u đ i ngày theo quy lu t T­Đ lên m t ngày

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

5

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

0 Đ là 16 gi

ế ố ờ kinh tuy n s  100 ngày 19/9/2004. Tính gi ờ ở kinh

ế t gi ố ế Bài s  1ố : Bi ờ ở   0 T,1150 T ,1760 Đ tuy n mang s  100

Bài làm

ư ộ ờ 7

0 Đ thu c múi gi ờ ộ : 100:15=6 d  10. Nên thu c múi gi 0 T thu c múi gi ờ ộ :

ế ế Kinh tuy n 100 Kinh tuy n 100

ộ ờ 17

0 T thu c múi gi ộ

ế ư ­(360­100):15=17 d  5. Nên thu c múi gi ­24­7=17 Kinh tuy n 115

: (360­115):15= ự ươ

ờ Sau đó làm t ớ ườ ng t ợ ậ  bài t p 1 ế ở ầ ở ng h p 2 kinh tuy n : 1 đ u múi , 1 ố    cu i

0 Đ đ n100 ế

0 T là 200

ả ệ ế

ờ là: 16­13=3 gi

Cách khác: Không chính xác v i tr múi  ­Kho ng cách chênh l ch hai kinh tuy n là: 100 ­T c là chênh nhau: 200:15=13 múi ­1000 T s  có gi ờ ẽ Bài s  2ố  (5đi m)   ể ế ờ ố ấ Hà N i (múi gi

ươ ậ ượ s 7 ) vào lúc m y gi ộ ừ ệ ộ ứ t,đánh m t b c đi n đi t ế ớ ề ng trên th  gi ộ i đ u nh n đ

ờ ố ờ ố ờ   , c trong cùng m t ngày? Các   ờ ố    s  s  5), B c Kinh (múi gi

ng: Matxcova (múi gi ờ ố s  2), NiuĐêli (múi gi ố ắ ờ ố Hãy cho bi ị ể ấ ả t c  các đ a ph đ  t ươ ị đ a ph 8), Tôkiô (múi gi s  0) là bao nhiêu. ờ s 19), Paris (múi gi

ờ (1)

ị ậ ệ ộ s 9), Niu Yôc (múi gi Bài làm ờ ộ  (0

ọ ể ả ạ

ệ ờ ệ ừ ­ G i th i gian đánh đi n t ể ­ Đ  các đ a đi m trên th  gi ề tho  mãn các đi u ki n sau: ờ  ­ T i múi gi  12:  ằ ở ể ờ  + Đi m n m   phía BCĐ có gi  là x + 5< 24h ờ ằ ở ể  là x + 5> 24h  phía BCT có gi  + Đi m n m  ả ả ấ ề ế ợ K t h p các đi u ki n trên ta th y x ph i tho  mãn: x =19 gi

Ế TÍNH KINH TUY N KHI BI T GI

ế ố

ế

ế ố + Phía đông kinh tuy n g c: x = 15 m ­7,5 thì m = (x + 7,5) :15 + Phía tây kinh tuy n g c; m= 24 ­ ((x ­7,5) :15)                                        x:kinh tuy n, m là múi gi

ướ ề ừ ướ ế ớ c ngoài đi chuy n bay li n t n

ơ

ớ ờ ỏ ừ ố cùng ngày . H i ông ta đi t t nam là 6 gi i sân bay c mình t ồ   ấ ồ ậ    qu c gia có

ộ Bài s  3ố  : M t hành khách n ệ ấ Tân S n Nh t – Vi ủ c a mình kém v i gi ờ ộ ủ th  đô thu c múi gi t Nam vào lúc 20 h ngày 24/12/2005 . Ông nh n th y đ ng h ờ ệ  Vi  bao nhiêu .

ấ ệ ờ ề Vi t Nam là 6 múi v  phía T

Bài làm ớ ờ  7 – 6 = 1 ộ ộ múi gi  : 7,5 đ  – 22,5 đ  .

ề ộ

ừ ứ ộ ư ậ ờ ơ ­ Nh  v y múi gi  n i xu t phát chênh v i múi gi ở ướ ủ ậ c đó  – V y th  đô n ế ừ ộ ẽ – S  thu c kinh tuy n t ế Bài s  4ố : Có m t hành khách đi máy bay theo chi u vĩ tuy n Ng ượ   A­B ông nói " Đ c m t đêm dài ra" i th  1:Bay t

ườ 6

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ừ ộ i th  2: Bay t

ố ọ ề ườ ượ ề ả ứ ỗ ượ  C­D ông nói"Đ c m t ngày dài ra" i trong s  h  đã bay cùng chi u hay ng c chi u quay cu  Trái

ố ọ ề ượ ề ể ậ ườ i trong s  h  bay cùng chi u hay ng ế ủ   c chi u v n đông bi u ki n c a

ặ ườ Ng ỏ a/H i m i ng Đ t.ấ ỗ b/M i ng ờ M t Tr i.

Bài làm

ượ

c chi u quay c a  ậ ủ Trái Đ t.ấ ể ề ề ả ả ấ ấ i th  1 : khi xu t phát ph i là đêm và bay ng ế ủ   i th  2 : khi xu t phát ph i là ngày và bay cùng chi u v n đông bi u ki n c a

ộ ừ ờ ượ –8 v

Los Angeles t ờ ị múi gi ươ ừ  đ a ph

ố ế ờ ộ   ề t TBD v  Hà N i ế   ng ngày 28/2/2003 . Chuy n ấ ờ ườ ứ Ng ứ ườ Ng ặ M t Tr i . Bài s  5ố  : M t hành khách bay t ờ múi gi ế bay h t 15 gi ấ  +7 . Máy bay c t cánh vào lúc 19 gi ườ ỏ   . H i ng – ngày nào i khách đ  đ n HN vào lúc m y gi

Bài làm

ộ ờ  ngày 1/3/2003 ế ộ  Hà N i là : 10 ờ ở

ứ ngày 2/3 /2003 .

ế  –  t c là 1 gi ấ ượ ấ

c 1 đêm dài ra ờ ế ủ ề ộ ể c chi u v n đ ng bi u ki n c a M t Tr i.

ượ ể ề ợ ế ủ c chi u bi u ki n c a M t Tr i (T – Đ )

ừ  Tây Ban Nha & luôn đi v  h ấ ề ướ ư

ng tây. Sau g n 3 năm đoàn thám hi m tr  v ạ ự ầ ậ ỏ ạ ạ ẫ ộ Los Angeles  – HN cách nhau 8+7 =15 múi ơ ở  HN : 19 + 15 =34 = 10 gi Khi xu t phát thì gì   ờ ớ ế ế  m i đ n Hà N i lúc đó đ n  sân bay thì gi Chuy n bay h t 15 gi ờ ờ + 15 = 25 gi ờ Bay trong th i gian đó th y trái đ t vào ban đêm nên đ ượ ặ ậ Và bay theo ng ứ ế ổ ứ ụ  ch c các chuy n bay cho h p lý ng d ng t ặ ờ Ông ta đã bay ng ấ     Bài s  6ố : Cu c hành trình vòng quanh trái đ t c a Magienlăng vào 20/9/1619 xu t ấ ủ ộ ở ề   phát t ơ n i xu t phát vào ngày 7/9/1621.Nh ng nh t ký c a đoàn l   i ghi 6/9/1621 nghĩa là ớ ị ậ ch m m t ngày so v i l ch Tây Ban Nha. H i t ư ậ i có s  nh m l n nh  v y ầ ủ i sao l

Tr  l iả ờ

ẫ ầ ự Ở ả ị ậ

ở ủ ể ắ ượ   c

ậ ổ

0

ế ở i  ta l y kinh tuy n 180

ộ ấ ừ  Đ sang T lùi m t ngày và ng Thái Bình D ng làm ượ ạ c l ươ i

ủ   +  đây không có s  nh m l n nào c ­l ch Tây Ban Nha cũng đúng mà nh t ký c a ể đoàn thám hi m cũng đúng. ệ ự +S  dĩ có s  chênh l ch là do đoàn thám hi m c a Magienlăng không n m đ ấ quy lu t đ i ngày khi đi vòng quanh trái đ t ướ ệ ườ c ng +Hi n nay theo quy  ố ế ể ườ  : tàu đi t ng chuy n ngày qu c t đ ờ ố ờ ụ Ví d  : Múi gi  7/9  g c là 12 gi ờ ế ệ ố             Múi đ i di n có kinh tuy n 180     Đi theo phía T là 24 gi  6/9  7/9ờ                   Đi theo phía Đ là 24 gi

ư ậ ể ả Nh  v y chênh nhau 1 ngày nên ph i chuy n ngày

Ị Ị

ƯƠ ƯƠ

ƯỚ ƯỚ

D NG 2 : XÁC Đ NH PH QUY T C XÁC Đ NH PH

NG H NG H

NG NG

ế ế

ươ

Ắ ế + Xác đ nh kinh tuy n ,v  tuy n + D a vào kinh tuy n xác đ nh  ­  Ph

ươ

ế ế

ị       ­  Ph

ng N là phía d

ươ ươ

ế + D a vào v  tuy n xác đ nh     ­   Ph       ­   Ph

ng B là phía trên kinh tuy n ướ i kinh tuy n ế ng T là tay trái vĩ tuy n ế ng Đ là tay ph i vĩ tuy n

7

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ị ự ế ể ế ế ặ

BÀI S  7Ố  : Th  nào là đ a c c , xích đ o ,vĩ tuy n, kinh tuy n. Nêu đ c đi m các ạ ườ đ ng đó.

Bài làm

ộ ụ ưở ụ ọ ị ng g i là đ a tr c.

ấ ị ỗ

ấ ớ ề ặ ấ ế

ị ự ắ ướ ọ ị ự ọ i g i là đ a c c nam

ể ặ

ơ ặ ỡ ủ ế ế ơ ỉ ị ự 1/Đ a c c ệ ượ ng t +Khái ni m:Trái đ t quay quanh m t tr c t ạ ị ự i ch            Đ a c c là­ v  trí khi trái đ t quay nó quay t ấ ơ ụ          ­N i tr c trái đ t ti p xúc v i b  m t trái đ t         ­Phía trên g i là đ a c c b c,phía d +Đ c đi m:                ­Đ a c c là n i g p g  c a các kinh ,vĩ tuy n­n i vĩ tuy n ch  còn là

ị ự ể m t đi m  ị ự ố ứ ị ự ở

ắ ả ị ự

ấ ấ ế ỗ ạ i ch

ấ ẳ ặ ệ ứ ưở ớ ụ

ng t ớ

ế

ằ ẳ ấ ấ

ấ ạ ạ ể ể ằ ặ ặ ọ ị ọ ị ờ ở ữ ỉ ầ gi a đ nh đ u vào hai

ạ ắ ị ầ ệ ẳ ẳ ặ ớ

ặ ỏ ọ ế

ữ ặ ể

ế ề ả ạ ộ ự  xích đ o v  hai c c

ế

ườ ẳ ị ự ố ng th ng n i hai đ a c c

ề ế ằ

ệ ạ ế ấ ố

ừ ế ầ ộ ạ  ph n thu c xích đ o có ngày đêm dài

ấ             ­Hai đ a c c đ i x ng qua tâm trái đ t           ­  hai đ a c c có ngày dài 6 tháng , đêm dài 6 tháng ấ           ­Đ a c c là kho ng cách ng n nh t đ n tâm trái đ t ị ự           ­Khi trái đ t quay đ a c c quay t 2/Xích đ o:ạ ượ ng ch a tâm trái đ t&vuông góc v i tr c trái +Khái ni m: là m t ph ng t ấ ấ ấ ắ đ t c t trái đ t thành vòng tròn l n nh t ặ +Đ c đi m: ấ            ­Là vĩ tuy n dài nh t trên trái đ t: 40075,7Km ử ầ ạ            ­M t ph ng xích đ o chia trái đ t thành hai n a c u b ng nhau            ­M i đ a đi m trên xích đ o có ngày dài b ng đêm            ­M i đ a đi m trên xích đ o cũng th y M t Tr i  ngày xuân phân và thu phân 3/Vĩ tuy n:ế ữ +Khái ni m: Nh ng m t ph ng song song v i m t ph ng xích đ o c t đ a c u theo nh ng vòng tròn nh  g i là vĩ tuy n +Đ c đi m: ớ ế             ­Các v  tuy n song song v i nhau ừ             ­Đ  dài các vĩ tuy n gi m t ớ ụ             ­Các vĩ tuy n vuông góc v i tr c 4/Kinh tuy n:ế ệ +Khái ni m: Là đ ể +Đ c đi m:              ­Các kinh tuy n có chi u dài b ng nhau ế              ­Hai kinh tuy n đ i di n t o thành vòng kinh tuy n chia trái đ t thành hai ằ ử ầ n a c u b ng nhau ể              ­ Các đ a đi m trên kinh tuy n tr ằ b ng nhau còn l

ị ạ ề i đ u khác nhau       Ắ Ị ƯƠ ƯỚ NG H NG

ị QUY T C XÁC Đ NH PH ế ế +Xác đ nh kinh tuy n ,vĩ tuy n

8

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ị ế ự ế

ướ

i kinh tuy n ế ự ế

ươ ươ ươ ươ ả +D a vào kinh tuy n xác đ nh  ­  Ph               ­  Ph ị +D a vào vĩ tuy n xác đ nh       ­   Ph                ­   Ph ng B là phía trên kinh tuy n ế ng N là phía d ng T là tay trái vĩ tuy n ế ng Đ là tay ph i vĩ tuy n

ọ ướ ướ ư ậ   ng tây? T i sao nh  v y?

ạ ứ ặ ướ ng nào l n h ạ ng nào?

ế ấ ứ ị ể

ấ ướ ớ ặ ướ ng T

ớ ế

ẽ ọ ướ ướ ặ ở ạ  trên xích đ o nên MT s  m c h ng ĐĐB và l n h ng TTB

ừ ạ ế  22/3 đ n22/9)

t c  các ngày t ặ ướ ờ ỉ ặ   ng ĐĐB ho c

ạ ạ

ặ ớ ặ ướ ẳ ng TTB ng ĐĐB, l n h

ừ ừ

ấ ề ừ ấ m i đ a đi m trên trái đ t đ u th y trái đ t quay t ề    T­Đ đi u ứ  : Đ ng

ở ọ ị ạ Bài t p 8:ậ ặ ặ ờ a/Khi nào m t tr i m c đúng h ng đông và l n đúng h ọ ướ b/Đ ng trên xích đ o vào ngày 20/5 MT m c h Bài làm ạ a/Ngày 21/3 & 23/9 do MT chi u vuông góc v i xích đ o nên b t c  đ a đi m nào ọ ấ trên trái đ t cũng th y MT m c đúng h ng Đ l n đúng h Vì: MT chi u vuông góc v i xích đ o mà tia MT song song b/Ngày 20/5 MT  ấ ả (Vào t Vì: xích vĩ m t tr i không quá CTB và CTN nên ch  trong cungh ĐĐN) ở xích vĩ MT là góc t o b i tia sáng MT v i m t ph ng xích đ o ọ ướ +T  22/3­22/9 MT m c h +T  24/9­20/3                           ĐĐN                 TTN                       Bài t p 9ậ ấ ể đó đúng hay sai? T i sao?

Tr  l iả ờ

ấ ừ ự ặ ề ướ ể ứ ng B

ề ở ọ ị  m i đ a đi m trên trái đ t(tr  c c N) quay m t v  h ừ  T­Đ

ộ ừ ủ ấ

ươ ề ướ ộ  th  đô Hà N i bay theo ph ng N 1000 Km,bay v  h ng B 1000 ng T 1000

ề ơ ấ

ả ự ướ ạ ố

ươ ạ ướ ướ i KT,VT. ỏ ướ ề ạ Câu nói đó sai­Đ ng  ấ ta đ u th y TĐ quay t ế Bài s  10ố  : M t chi c máy bay xu t phát t ề ướ ẽ ướ Km,r  h ng Đ 1000 Km, sau đó đi v  h ỏ Km. H i máy bay có v  n i xu t phát không? Bài làm ng ph i d a vào m ng l i hình thang cân có đáy nh  h ng  v  phía c c ( ự ở

ứ ẽ ườ ng bay trên t c là bay theo hình thang cân nên s  không v ề

ị +Mu n xác đ nh ph ng h +Mà   KT,VT t o m ng l BBC ) +Máy bay bay theo đ ấ ơ n i xu t phát.

Ự Ậ Ạ Ụ D NG 3:V N D NG L C Coriolit

ụ ớ ậ ố ề ở ở XĐ – min ự  2 c c

ề ậ

ể ng các v t th  chuy n đông theo chi u KT ấ ể ớ ơ L c Coriolít : – Nguyên nhân :   . TĐ hình c u ầ ự  quay quanh tr c    . TĐ t ấ   . Trái đ t quay quanh tr c v i v n t c không đ u: max  ộ – Tác đ ng : ệ ướ   . Làm l ch h ả ề ệ   BBC l ch v  tay ph i so v i n i xu t phát

9

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ườ ạ ồ

ớ ơ ề ự  XĐ v  2 c c  ổ ng gió th i , dòng bi n , đ ơ ồ ể ư ng đ n bay , đi thuy n bu m … ơ ồ ề ấ ự ể : Hoàn thành s  đ  hoàn l u khí quy n trên trái đ t d a vào s  đ  phân

ị ầ ệ ề   NBCl ch v  tay trái so v i n i xu t phát ầ ừ   . L c tăng d n t ướ ệ   . Làm l ch h Bài t p 11ậ ố b  các dòng khí trên đ a c u

Tr  l iả ờ

n i áp cao t ả ưở ể ậ ơ ể   í các v t th  chuy n

ướ ề ớ ơ ớ ơ ệ ề ấ ấ

ớ ơ i n i áp th p ng t ế ng kinh tuy n ả ơ ồ ệ ừ ụ Áp d ng quy lu t: ổ ừ ơ ­Gió th i t ự ­L c cô­ri­ô­lít  nh h ộ đ ng theo h   BBC l ch v  tay ph i so v i n i xu t phát NBC l ch v  tay trái so v i n i xu t  phát­T  đó ta có s  đ

ả ả ẽ ư ề ơ ồ và gi i thích ậ Bài t p 12 :  V  và đi n s  đ  khí áp và hoàn l u khí quy n . Mô t

ở ấ

ả ở ố ộ ộ ế  XĐ b c lên cao to  ra 2 bên đ n vĩ đ  30 đ  BN 2 kh i khí này

ạ ỗ ộ ố i ch  sinh ra 2 vành đai khí áp cao do đ ng l c ộ  30 đ  BN

ế ầ i c a KK b  nén trong vành đai khí áp cao

ở ộ ạ ự ở ố 2 vùng c c BN quanh năm nhi

ệ ự ở ự  c c

t l c  ự ể ề ở ộ ộ khu v c khí aps cao di chuy n v  vĩ đ  60 đ  BN hình thành gió đông

ể Bài làm ố ạ – T i XĐ nóng quanh năm , không khí n  ra b c lên cao hình thành đai áp th p XĐ – ệ ự t l c . do nhi – Không khí nóng  ự ở ề ố chìm xu ng đ  lên KK t ộ ị ướ ủ ầ   – Ph n d  vĩ tuy n 30 đ  BN , 1 ph n di ớ   ộ ầ ề ể chuy n v  XĐ thành gió tín phong . M t ph n lên vĩ đ  60 đ  BN thành gió tây ôn đ i ệ ộ ấ –    i chìm xu ng hình thành 2 khu t đ  th p KK co l khí áp cao do nhi ạ – KK l nh  c c ự

10

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ồ ừ ự đai cao áp CT lên ( gió tây ) sau

ộ ộ ự

ườ

ư

ừ ụ ề  c c v  ( gió đông c c ) và lu ng kk t ố ở  vĩ đ  60 đ  BN b c lên cao sinh ra vành đai áp th p do đ ng l c  ớ ự ự ưở ướ ạ ng c a l c Cô­ri­ô­lít làm h ng gió th i b  l ch h ả   ng sang bên ph i

ấ ở BBC , bên trái

ướ ủ ự ớ ơ  NBC so v i n i xu t phát ự ậ ể ố

ướ ở ạ ươ ươ ự ể ộ ng chuy n đ ng thành các dòng , t dòng ng t

ụ ị

ồ – Lu ng kk t ấ ộ ặ khi g p nhau  ề ặ ầ ề ặ   ư ậ ả ng xuyên trên b  m t c u làm cho b  m t   nh  v y v i s  hình thành d i khí áp th ấ ể trái đ t có s  luân phiên kk t o thành vòng hoàn l u khí quy n  ổ ị ệ ả – Do  nh h ở Bài t p 13ậ  : Hãy rút ra quy lu t chung và s  phân b  các dòng bi n   ứ ế I/ Ki n th c chung : * Khái ni mệ   : N c   đ i d ả ư sông trong l c đ a đó là h i l u  * Nguyên nhân sinh ra : – do gió

– xung l c c  h c  : nhi

ụ Ví d  : n

ệ ộ t đ  , đ  m n  ơ ướ ế c m n đ n n i n ớ ơ ướ ạ i n i n ộ ặ ạ c nh t c l nh

ả ậ ệ ư ơ ọ ặ ướ ướ   N c nóng t ạ ả ệ ộ ộ ặ t đ , đ  m n thì ch y ch m

ả ư ữ ả ạ ệ ớ t đ i 2 bên xích đ o có nh ng dòng h i l u nóng ch y theo

ươ ng T­Đ ụ ề

ợ ề

ướ ể ở ng v  phía B BBC và phía N ở

ặ ụ ư

ế ạ ệ ầ ng c a l c cô– ri– ôlít m nh d n nên l ch sang tay ph i ả ở

ụ ng ĐB

ướ ng TN

ự ề ả ộ ấ  Vĩ đ  th p sinh ra do gió thì ch y m nh ộ  Vĩ đ  cao sinh ra do chênh l ch nhi ả ề * Mô t  v  các dòng bi n: + Các dòng nóng – Trong vùng nhi ướ h Ví d  : TBD ng – BBC có dòng ngu c chi u tín phong                              – NBC dòng theo chi u tín phong nam ể ị ề – G p l c đ a các dòng bi n nóng chuy n h ỏ ự ệ NBC nh ng l ch ít vì l c nh ủ ự ưở ả ộ – Đ n vĩ đ  30  nh h ở BBC và tay trái   NBC ư Ví d  : dòng C rôsivô­h ướ             dòng Braxil­h ạ + Các dòng l nh :  ừ ấ – Xu t phát t

ệ  vòng c c v  phía XĐ – BBC l ch tay ph i so v i n i xu t phát  ệ ớ ơ ớ ơ ấ ấ – NBC l ch tay trái so v i n i xu t phát

ậ ủ

ộ ộ ấ vĩ đ  th p lên vĩ đ  cao  vĩ đ  cao lên vĩ đ  th p

ủ ự ư

ề ưở ả ộ ở ự ộ ự ạ ớ ầ   ng c a l c cô – ri – ôlít nh ng l c côriôlít tăng d n ệ    kho ng 30 đ  tr  nên l c m i tác đ ng m nh làm l ch

ố ứ ở ầ 2 bán c u – không rõ nét

ể ờ ụ ị ườ ữ ể

ấ ng có các dòng bi n trái tính ch t ờ Ví dụ ể * Quy lu t c a cácdòng bi n ; ả ừ ộ ấ + Dòng nóng ch y t ộ ả ừ ạ + Dòng l nh ch y t ị ả ề ể + Các dòng bi n đ u b   nh h ỉ ừ ự ừ  XĐ v  2 c c nên ch  t t ướ h ng rõ các dòng bi n . * Phân b  :ố + Các dòng bi n đ i x ng qua XĐ  + Gi a 2 b  l c đ a th ỉ Ch  tiêu

B  tây l c đ a ờ ụ ị ạ ươ ụ ị B  Đ l c đ a ạ ươ ờ ( B  Đ đ i d ng ) ờ ( B  T đ i d ng )

11

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ự dòng nóng dòng l nhạ

ạ ả ư ớ ườ dòng l nhạ dòng nóng ng t o thành vòng tròn

ở ể ươ ế ậ

ệ ớ ư ố ứ phía (tính không đ i x ng trong t đ i ( 35 đ  N )

ưở ưở t : ng c a dòng bi n : ệ ng t

ế ề

ả ạ ơ ướ c khó bão hòa

ặ ướ ơ ướ ạ ặ c h i n

ư ườ ươ ng di n ra vào Noel ); hình thành ng  tr ư   c ng ng ớ   ng l n ng mù dày ( th

t .

ễ ả ư ưở ứ ậ ạ ớ ậ i SV : h i l u v n chuy n sinh v t phù du – T o th c ăn cho cá – ng t

ư ừ ế ậ

ư ườ ặ ơ ớ ng l n

ả ư ử ậ ả ả ư ậ

ọ ờ ể ớ ư ườ ng l n. ư ươ ng l u nóng­l nh g p nhau hhình thành ng  tr ồ ắ ể ề ồ ị

ể ớ ế ơ ồ  sông H ng , Sông Đáy d n v  Ninh Bình , i 100 m

ế ng t

ộ ấ Vùng vĩ đ  th p (< 30đ  ) ộ Vùng vĩ đ  cao (Ôn đ i và c c ) Các dòng h i l u th (Hai mùa gió khác nhau cũng t o thành vòng tròn)  ắ ộ ở  BBC lan r ng đ n t n B c Băng D ng , nh ng  + Các dòng bi n nóng  ộ ậ ượ ầ t quá c n nhi nam bán c u không v ậ ị ủ sách các quy lu t đ a lý chung c a TĐ)  Ả ủ *  nh h ớ Ả i nhi +  nh h ư ệ ờ t tăng – m a nhi u    – N u đi sát b  – dòng nóng – nhi ố ơ ả ệ t gi m – b c h i gi m và h i n        – dòng l nh – nhi ạ                              hình thành hoang m c khô h n ế ơ   – N i dòng nóng l nh g p nhau – băng trôi đ n tan ra – m t n ễ ườ ế k t thành s ờ ế ộ (VN) . Hình thành bão, nhi u đ ng th i ti ể Ả +  nh h Hình thành bãi tôm cá  Ví d  :ụ ậ     – H i l u ĐB­TN d c b  bi n VN đ a t ng đàn cá đ n Ninh Thu n, Bình Thu n , vùng C u Long t o ng  tr ạ   – Nh t B n n i có d ờ ể ể +H i l u v n chuy n b i đ p b  bi n :  ộ ậ ừ    – V nh BB  v n chuy n phù sa t ồ ắ Thanh Hóa b i đ p cho Kim S n, Nga S n ti n ra bi n t  Cà Mau ti n ra bi n 60 – 80 m   – T ủ ự ụ ề ế ự ổ ự ộ ể nhiên : Dòng Elninô

ơ ể ươ (cid:0) Ví d  v  tác đ ng c a dòng bi n đ n s  thay đ i t   ạ và hoang m c Atacama .

0– 2, 3 độ0 N

ở ạ ự ế ị

ị ỳ ộ ế i XĐớ ừ

ư ữ ệ ớ ổ

ể ự ậ ộ ạ ộ ừ ể

ể ạ

ộ ấ ệ ạ ạ ư ư

ạ ế ỷ ẫ ổ ế ữ ể ổ ỉ

ườ ể i Inca đã s  d ng đ  bón phân cho ru ng .

ướ ẽ ả ả ợ ồ ộ ng gió thích h p vào hình v  sau,  mô t i thích ( xoáy và gi

ị Ể Ộ ậ Ự Ờ Ủ Ấ Ặ Ả Ệ

– S  hình thành hoang m c Ata ca ma quy t đ nh b i dòng Pe ru (35, 40 ) – Vào mùa hè BBC lên t – Vào mùa đông y u đi – T  XĐ lan r ng dòng nóng đ nh k  Enninô .  ầ – 12 năm 1 l n ( T2– T3 ) dòng Enninô xu ng quá phía nam ( 12– 134 đ  ) – Hình   ọ   ố ơ t đ i đ  xu ng Ata ca ma – Trong hoang m c sâu b  , thành nh ng c n m a rào nhi ạ    bi n tràn vào – Hoang m c sinh đ ng kéo dài th c v t , sông phát tri n – Chim t ề ủ ị   i ch u tác đ ng c a dòng bi n Pêru – 3– 4 tháng . Sau đó Enninô lùi v  phía B, l ả ạ ờ ể i nh  x a . Trên b  bi n và các đ o l hoang m c l i xu t h n các lo i chim muông   ế   ề ở ề ư ả  đây kéo dài nhi u th  k  d n đ n nh  h i âu …S  phong phú v  các loài chim  ố ữ hình thành nh ng đ ng phân chim kh ng l   , nh ng v a phân chim bi n n i ti ng mà ử ụ ng ề Bài s  14ố : Đi n h thu n, ngh ch ) S  CHUY N Đ NG C A TRÁI Đ T QUANH M T TR I – H  QU ậ ộ I/ V n đ ng :

12

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ầ ặ ặ

ộ ấ ể ậ ố

ỹ ạ ấ ơ ầ ơ ướ ờ T– Đ ( v n t c trung bình 28 km/h ) ờ 48 giây 46 phút

ờ ể

ọ ộ ổ ớ ặ ụ ỹ ạ

ị ế

ặ ể ế ủ :

ộ ấ ể ụ

ờ ặ ờ ặ ờ ề ộ ữ ế ế

ộ ớ

ể ạ  vuông gtóc v i xích đ o vào 12h tr a . ặ ấ ạ ế ớ ư ư i chí tuy n vào 12h tr a

ỹ ạ ầ ấ ế ế ạ

ặ ấ ị ộ ế ạ

ấ ế ủ ạ

ế ạ ộ

23 đ  27 phút N– Đông chí t ị ể ế ạ

ặ ấ ấ ạ

ự ượ ặ ờ ự ữ ế ế ớ   c tia sáng m t tr i chi u vuông góc v i

ặ ấ ữ

ượ ữ ỉ ế   c tia sáng chênh ch ch

ự ế ầ ự ộ ế

ự ặ ấ ệ ượ ắ

ẳ ầ – Qu  đ o êlíp g n tròn, m t ph ng hoàng đ o dài 995040000 km  ờ – Trái đ t lúc g n lúc xa M t Tr i : ệ     . N i g n cách 147 tri u km , vào ngày 3/1     . N i xa nh t cách 152 tri u km , vào ngày 5/7 ừ – H ng chuy n đ ng t – Th i gian : 365 ngày 5 gi ổ   ộ ộ ấ   – Trong khi chuy n đ ng tr c trái đ t bao gi  cũng nghiêng m t phía không đ i ẳ ộ   ( nghiêng v i m t ph ng qu  đ o m t góc không đ i 66 đ  33 phút ) . Đây g i là ộ ể ặ ờ chuy n đ ng t nh ti n xung quanh m t tr i ả ệ II/ H  qu    ờ ể ộ 1, Chuy n đ ng bi u ki n c a M t Tr i   Nguyên nhân  ổ   Do Trái đ t chuy n đ ng quanh m t tr i , tr c luôn nghiêng v  m t phía không d i ả nên ngu i ta có  o giác hàng năm m t tr i di đ ng bi u ki n gi a hai chí tuy n  ặ ờ ở ả – 21/3 và 23/9  o giác m t tr i  ế ặ ờ – 22/6 và 22/12 m t tr i chi u vuông góc v i m t đ t t ể ộ Quá trình chuy n đ ng trên qu  đ o : ặ ờ ớ   – Ngày 22/ 6 Trái đ t đ n v  trí g n mút hoàng đ o m t tr i chi u vuông góc v i ạ ư ở i chí tuy n B  23đ  27 phút B – Ngày h  chí t m t đ t vào 12h tr a  ớ   ế ặ ờ ị – 22/12 Trái đ t đ n v  trí bên kia c a mút hoàng đ o m t tr i chi u vuông góc v i ư ở i chí tuy n nam 21/3 , 23/9 m t đ t vào 12h tr a    ớ   ặ ờ ủ ế Trái đ t di chuy n đ n v  trí trung tâm c a hoàng đ o m t tr i chi u vuông góc v i ư xích đ o vào 12 h tr a – đóv là ngày xuân phân , thu phân . –Khu v c gi a hai chí tuy n là khu v c đ ư m t đ t vào lúc gi a tr a vào hai ngày trong năm – Khu v c gi a hai chí tuy n và c c quanh năm ch  nhân đ ớ v i m t đ t , càng g n c c đ  ch ch càng tăng  2 , Hi n t ng mùa và ngày đêm dài ng n theo mùa: ầ * nguyên nhân : – Trái đ t hình c u

ấ ấ ấ ự ấ

ộ ể ổ ướ ặ ờ ụ ộ ng m t góc 66 đ  33 phút

ụ  quay quanh tr c        – Trái đ t t ộ        – Trái đ t chuy n đ ng quanh m t tr i tr c trái đ t nghiêng            không đ i h ng mùa

ệ ế ế ặ ờ ờ

ớ ế ắ ự ả ề ề ủ ầ ậ ệ ơ

ử ầ ờ

ử ầ ờ ỳ ế ể ả

ặ ờ ư ế ề  ư

ươ ẻ ệ ấ ử ầ ầ  2 bán c u   ;.p  ng đ ng  – là mùa  m áp  và mát m  . c t

ệ ượ * Hi n t ể +Bi u hi n : – 21/3 đ n 23/9 : N a c u b c ng  v  phía m t tr i – góc chi u sáng , th i gian ơ chi u sáng l n h n ­ Nh n đ oc nhi u ánh sáng và nhi t h n – NCB là mùa nóng , NCN là mùa l nhạ ế ặ ờ ắ ế ế – 23/9 đ n 21/3 : N a c u b c xa m t tr i – góc chi u sáng , th i gian chi u sánga ử ầ ắ ử ầ ỏ ơ ử ầ nh  h n n a c u nam  – N a c u b c là mùa l nh , n a c u nam là mùa nóng ấ ướ ng c  hai n a c u v – Vào th i k  chuy n ti p xuân phân , thu phân trái đ t h ế ờ phía m t tr i nh  nhau – hai n a c u có góc chi u sáng và th i gian chi u sáng nh ộ ở nhau trên cùng 1 vĩ đ   ậ ượ ươ – nhi t nh n đ 13

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ầ  hai bán c u trái ng

ượ ng ngày đêm dài ng n theo mùa :

ắ ặ ờ ố

ử ầ ắ c nhau ắ ả ề ướ ự ề ớ

ệ ề ế ử ầ ắ ố ặ ẳ i đi   ơ   ệ c c c nam – mi n di n tích chi u sáng   l n h n ơ ử ầ   i – n a c u b c ngày dài h n đêm , n a c u nam đêm

ử ầ ặ ờ ắ ở ẳ ố

ả ướ ự ắ ế ầ

ử ầ ắ ử ầ ỏ ơ ệ ơ ầ ắ ố

ặ i đi  ng  xa m t tr i  – m t ph ng phân chia sáng t ắ c c c b c – n a c u b c ph n di n tích chi u sáng i – n a c u b c ngày ng n h n đêm ậ ố ệ ạ ạ ở ngày h  chí

ắ ầ ở – Mùa  ệ ượ * Hi n t – 21/3 – 23/9 : n a c u b c ng  v  phía m t tr i  – M t ph ng phân chia sáng t ự qua phía sau c c b c , phía tr mi n di n tích trong bóng t ơ dài h n ngày  – 23/9 – 21/3 : n a c u b c  ự qua phía sau c c N , phía tr ệ nh  h n ph n di n tích trong bóng t ộ ả Bài s 15ố  : Cho b ng s  li u: Đ  dài ngày và góc nh p x  lúc 12 h  ộ ủ c a các vĩ đ  khác nhau ầ Bán c u b c Vĩ độ Bán c u nam

ộ ờ ờ ư Đ  cao MT 12h tr a ban trong

55 đ 1/2ộ 46–1/2 43 36–1/2 26–1/2 16–1/2 6–1/2 0 0 0 0

ố S   gi ngày 900  11h32 10h55 80 70 10h30 66033’ 10h12 9h20 60 8h04 50 40 5h52 0 30 23027’ 0 0 20 10 0 0

ế ả ở ộ i thích

ố ờ

ộ ố   Đ   cao   MT   lúc S   gi 12h ngày ộ 23 đ  27  24 33 đ  27ộ 24 43 đ  27ộ 24 47 24 53–1/2 18h53 63–1/2 16h23 73–1/2 15h01 83–1/2 14h05 90 13h30 86–1/2 13h21 76–1/2 12h43 66–1/2 12h07 ế a/ Tính góc chi u sáng  ề ộ ậ b/ Hãy nh n xét v  đ  dài ngày đêm , góc chi u sáng  Bài s  16ố  : S  gi ế ế  chi u sáng và góc chi u sáng thay đ i theo vĩ đ 21/3 22/6 23/9 22/12

các vĩ đ  . Gi ộ ổ Góc c/s trong ngày 22/6 21/3,23/9 22/12

ngày 24 Đêm 0 12 12

13,5 12 10,5 12

12 12 12 12

10,5 12 13,5 12

0 12 24 12

ữ ậ ấ

ướ ủ ạ a/ Tính góc nh p x  lúc MT lên cao nh t ( gi a ngày ) vào các ngày 21/3, 22/6, 23/9, ộ ở ả 22/12 c a các vĩ đ b ng d i đây .

14

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ậ ả ề ộ ế ở ộ b/ Nh n xét và gi i thích v  đ  dài ngày đêm , góc chi u sáng các vĩ đ  .

Bài làm

ộ ậ ề

ằ ạ Ở xích đ o quanh năm ngày đêm b ng nhau

ộ ụ ộ ớ ế ự ọ ơ ự

ỉ ợ ộ ủ ườ ệ ớ

ạ ủ ề ụ XĐ . Càng v  c c các c nh c a 2 góc càng xa nhau

ờ ấ ạ

ố ơ ự ự ừ ấ ừ 1 nga  đ n 6 tháng

ộ ớ ể ơ ở ị    đ a b t c  đ a đi m nào trên NCB đ  dài cùa ngày cũng l n h n

i . ở ấ ứ ị ng  ng trên NCN . ượ ạ c l

ề ộ ở ơ    2 bán c u thì BBC có s  ngày toàn ngày nhi u h n

ở ơ ậ ố ặ ờ xa M t tr i nên đi ch m h n .

ự ự ắ ự

ẽ ằ ạ ả ở ệ   i thích hi n BBC. Gi

Bài làm ắ

ụ ộ ọ ỷ ng tr ng quá trình chu en đ ng .

ư

ự các vĩ đ  :

ẳ ặ ầ ố i chia XĐ thành 2 ph n b ng nhau .

ệ ệ

ộ ớ ỉ 0 – 23 đ  27 phút , đ nh

ạ ộ ở

ợ ủ  vĩ đ  cao các c nh c a góc càng xa nhau . ừ ụ  XĐ nên càng  ự ự ộ 1 – 6 tháng

ự ế ạ ỉ

ự ự

ự ượ ạ c l i )

ủ ụ

ể ừ ự ự ừ ự ể ạ ộ ị  XĐ – CTB – XĐ v  trí c a tr c phân chia ST  sau c c B thêm 1 đo n cung 23đ  27 ph nên c c B

ề ằ 1/ Nh n xét v  ngày đêm trên các vĩ đ  :  –  ấ – Xuân phân , thu phân m i n i trên trái đ t có ngày đêm b ng nhau ạ ừ – T  xích đ o đ n c c có s  chênh l ch đ  dài ngày đêm ngày m t l n vì tr c trái ấ ng phân chia S – T h p v i nhau thành 1 góc 23 đ  27 phút đ nh c a 2 đ t và đ ở góc  ặ ộ – Ngày h  chí ,đông chí là ngày các vĩ đ  có th i gian ngày dài nh t ho c đêm dài ộ ề nh t trong năm ( ngày đêm so le nhau nhi u nh t trong năm trên các vĩ đ  ) ộ ỳ ế – T  vòng c c – c c là n i có s  ngày dài 24 h giao đ ng t ầ ự ố ề càng g n c c s  ngày toàn ngày ho c toàn đêm càng nhi u. ử ầ Gi a 2 n a c u : – 21/3 –23/9  ươ ứ ể đi m t – 23/9 – 21/3 ng ầ – Trong đó trên cùng 1 vĩ đ   ơ ờ NBC vì BBC có th i gian mùa hè dài h n do     Vòng c c có 1 ngày vào 22/6 , 22/12 .      + C c b c có 186 ngày toàn ngày – 179 ngày toàn đêm      + C c nam có 179 ngày toàn ngày – 186 ngày toàn đêm Bài s  17ố : Trình bày b ng hình v  các ngày h  chí, đông chí  ộ ượ t ng ngày đêm trên các vĩ đ  khác nhau trong 2 ngày đó           * Nguyên nhân có ngày đêm dài ng n khác nhau : – TĐ hình c u ầ – TĐ quay quanh tr c ụ ổ   – TĐ quay xung quanh MT , tr c TĐ luôn ngiêng 1 góc 66 đ  33 ph và klhjông đ i ướ h ẽ * Trình bày : nh  hình v   ộ ở ệ t khác nhau  * S  khác bi – XĐ ngày đêm luôn b ng nhau 12 h ằ   Vì m t ph ng phân chia sáng t ớ ự – Càng xa XĐ s  chênh l ch ngày đêm càng chênh l ch l n  ầ ừ   Vì tr c TĐ và XĐ h p thành 1 góc – góc này l n d n t ở góc  ố ừ – T  VC – c c là khu v c có s  ngày đêm dài 24 h dao đ ng t ặ   . Vòng c c có 1 ngày toàn ngày ho c toàn đêm khi MT lên thiên đ nh t i chí tuy n .   . C c có 6 tháng là ngày và 6 tháng là đêm .( c c B 186 ngày toàn ngày – 179 ngày toàn đêm . c c N ng   Vì vào mùa nóng lúc MT di chuy n t luôn di chuy n trong khu v c t luôn n m trong mi n chiêú sáng nên toàn ngày

15

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ọ ố ề

ự ộ ướ

ộ ẽ ớ ừ ẽ i đây : ế ừ t t ng vĩ đ  sau : 0°, 40°, 60°, 90° phù h p v i t ng hình v  nào .

ả ộ ệ ượ ở i thích hi n t ng ngày đêm hình B .

Bài làm

Ơ ạ ớ BBC vì : ngày dài vào mùa h  ( 0,5 đ ) v i các tháng có ngày dài vào 4,5,6,7,8,9.

i thích :

ự ỉ

ạ ầ ộ ộ ỉ

ữ Bài s  18 : Đ  QG năm h c 2000 – 2001  D a vào hình v  ngày đêm trên các vĩ đ  d ợ Hãy : + Cho bi           + Các hình A , B , C , D thu c bán c u nào , vì sao .           + Trình bày và gi    + A : 0 – B :40 – C : 60 – D : 90 ( 2 đi m )ể +  ( 0,25 đ ) ả + Gi ừ ướ – T  sau ngày 21/3 – tr c ngày 23/9 (0,25 đ ) NCB chúc v  phía MT ( 0,25 đ )  ằ ườ đ ng phân chia ST n m sau c c B ( 0,5 đ ) nên ch  có ngày mà không có đêm .  Bài 19 : T i vĩ đ  10 đ  B trong 1 năm có bao nhiêu l n MT lên thiên đ nh . Vào nh ng ngày nào trong năm .

Bài làm

ộ ỉ ỉ ừ ừ ộ  XĐ – CTB : 93 ngày đi 1 cung 23 đ  27 ph  ộ  XĐ – 10 đ  : x ngày đi 1 cung 10 đ

ờ ờ ừ th c :

ộ ỉ ỉ

Th i gian MT lên thiên đ nh t Th i gian MT lên thiên đ nh t ỷ ệ ứ T  đó ta có t  l        x       10               nên x = a…        93     23đ  27ph ầ MT lên thiên đ nh l n I : 21/3 + a ầ MT lên thiên đ nh l n II : 23/9 – a ả B ng s  ngày theo tháng  T4 T1 30 31 T3 31 T5 31 T6 30 T7 31 T8 31 T9 30 T10 T11 T12 31 30 31

ố T2 28,2 9

ế ằ ớ ứ ạ i A bi t r ng : Vào ngày đông chí góc t i b c x  MT vào lúc

ộ ạ ộ ư ữ 21/3 – 22/6 : 92 ngày 20 h là 93 ngày 22/6 – 23/9 : 92 ngày 14 h là 93 ngày 23/9 – 22/12 : 89 ngày 18 h là 89 ngày  22/12– 21/3 : 89 ngày BBC mùa hè 186 ngày – NBC hè 179 ngày . Bài 20 : Tìm vĩ đ  t gi a tr a là 60 đ  . Cùng ngày bóng ng  v  phía B .

ế

ể ả ề Bài làm ở  CTN  ộ

ả ề ứ ạ

– Ngày đông chí MT chi u vuông góc   – Bóng ng  v  phía B nên đi m A thu c BBC . ẽ  – Coi tia b c x  MT song song – ta có hình v  bên . CM

16

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ử ầ N a c u nam

ố ố ố ố ắ N a c u b c S  ngày có 24 h toàn ngày  S  ngày có 24 h toàn đêm 90đ 186 179 85 161 153 80 134 127 75 103 97 ử ầ 70 65 S  ngày có 24 h toàn đêm 60 S  ngày có 24 h toàn ngày

ờ ệ ữ ệ ượ ạ ng chênh l ch th i gian gi a 2 mùa nóng và l nh :

ự ế ặ

ớ ệ ấ ọ ự ế

ự ấ

ấ ọ ớ 3, Hi n t    ậ 4/ Các chí tuy n và vòng c c chia m t Trái Đ t thành các đ i khí h u khác nhau : ệ t các mùa trên Các chí tuy n và vòng c c có vai trò quan tr ng trong vi c phân bi ạ ớ trái   đ t . Chia TĐ thành các khu v c hình vành đai , song song v i xích đ o bao quanh trái đ t­g i là đai hay đ i .

ộ ặ ể

ị ộ Vành đai 1.Xích đ o ạ ị V  trí theo vĩ đ 00–100 56 ừ 0 33’­900

ệ ớ 2.Nhi t đ i 100 – 230 27’ 47 ừ 0­900

ộ ộ

ệ ị  10 ứ ộ ề

ờ ộ ệ ộ t đ   ặ 3.Á nhi ệ ớ   230 27’ – 400 t đ i

ộ ị ị ờ ặ ờ ủ

ơ

4 . Ôn đ i ớ 40 –58 độ ạ   ổ  tr a thay đ i trong ph m

6h – 18 h

ộ ổ ừ ư ủ ư 58 – 66 đ  33 ph 0–

ữ ắ

5.Có   đêm  ắ tr ng   mùa   ạ   h   và   ngày ắ   ấ r t   ng n mùa đông ấ ượ ạ c l i .

ệ ể ệ ố Đ c đi m ữ ư – Đ  cao MT lúc gi a tr a xê d ch t ằ – Ngày đêm luôn b ng nhau  ệ ượ ng mùa  – Không có hi n t ư ữ – Đ  cao MT lúc gi a tr a xê d ch t ổ ừ h 30’ – 13h 30’ – Đ  dài ngày đêm thay đ i t ớ – Có 2 mùa trong năm v i m c đ  chênh l ch ít v nhi ỉ  lên thiên đ nh; đ  cao – M t tr i không bao gi ừ 0 – 260 23’. ư ủ  90 c a m t tr i lúc gi a tr a xê d ch t ừ h 8’ – 14h 51’ – Đ  dài c a ngày và đêm xê d ch t  9 ạ ệ ệ Mùa h  và đông bi u hi n rõ r t . Xuân và thu ể ệ bi u hi n ít h n . ộ ủ ữ ư  Đ  cao c a MT lúc gi ộ ừ  8 đ  33ph – 55 đ  33ph  vi t ừ ị ộ – Đ  dài ngày đêm xê d ch t ệ ớ ệ ể ố – B n mùa bi u hi n rõ r t v i 2 mùa đông và h ầ ằ dài g n b ng nhau . ộ –  Đ   cao  c a   MT   lúc   gi ã   tr a   thay   đ i  t ộ 55đ  33ph  ữ   ạ ầ – Có nh ng đêm tr ng g n ngày h  chí và nh ng ở ầ ngày r t ng n g n ngày đông chí     NCB , NCN ng ơ   – B n mùa bi u hi n rõ r t . Mùa đông dài h n

17

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ộ ữ ủ

ừ ộ ộ ự   ậ 6.   C n   c c đ i ớ 66   đ   33ph   – ộ 74đ  33ph ạ ư  46đ  54ph – 38 đ  54 ph

ộ ủ ộ ở ự ớ 7. C c đ i 2 c c là 23 đ  27 ph

ừ ặ 74đ   33ph   –90 đ  ộ ạ ặ  1– 103 ngày ho c đêm dài 24 h. ự  103 – 186 ngày ho c đêm dài 24 gi

ớ mùa h  .ạ ổ   ộ – Đ  cao c a Mt lúc gi a tr a vào mùa h  thay đ i trong ph m vi t ừ – Có t ộ – Đ  cao c a MT  ờ – Có t  . – Các mùa trong năm trùng v i ngày và đêm .

ị ự

ộ ể ế ỹ ạ

ị ấ ươ ượ ử ụ Ai ị ng l ch đ ừ ờ ổ ở  th i c c s  d ng   t

ở ậ ằ ấ ử ị la Mã cho s a l ch b ng cách cho 1 năm nhu n có

ậ ế ố ủ

ị ẫ ư ậ

ứ ẽ ậ ị

ơ ấ ử ị

ầ ạ ỏ ế ỷ ầ ầ ỏ i b  đi 3l n – Năm b  là năm đ u th  k  mà

ố ế

ọ ế

ướ ử ạ ẫ ị c cách m ng tháng 10 v n theo l ch Xêra không s a nên sai 13 ngày

ổ ị

ươ c tính toán trên ị ng l ch âm d

ơ ử ụ c Châu Âu có thói quen s  d ng  ủ ả ặ ể ỳ

ặ ợ ớ

ượ ươ ơ c tính toán s m h n các mùa trong d ng l ch 45 ngày .

ị ữ ữ ế ế ỉ ị t ch  v  trí gi a các

ở ươ  d

ỳ ạ ữ ự ớ gi a âm d ươ   ng

ươ ươ

ươ ươ ị ị ng l ch

D ng l ch  365,2422x 19 năm =

5/  L ch và s  phân chia các mùa trong năm  – TĐ chuy n đ ng trên qu  đ o h t 365 ngày 5 h 48 phút, 46 giây ẵ – Làm l ch l y ch n 365 ngày – năm d c p )ậ – 4 năm sai 1 ngày . – Năm 45, Julê Xêda ch p chính  366 ngày – L ch Ju ly   Năm nhu n là năm con s  c a năm chia h t cho 4  Nh  v y L ch July v n sai 11 phút 4 giây – sau 384 năm s  ch m 3 ngày.  ầ ộ ị – Năm 1582 t c là 1257 năm sau h i ngh  Nixia ( 325 ) l ch July sai g n 10 ngày – ổ ằ nên giáo hoàng G regoa s a l ch b ng cách l y nhanh lên 10 ngày : đ i 5/10 thành 15/10 . ậ ứ   C  100 l n nhu n trong 100năm l con s  hàng trăm không chia h t cho 4 (  ơ ị G i là l ch G rêgoa dùng đ n ngày nay . ướ – N c nga tr ạ . Lúc cách m ng n  ra vào 25/10 thì l ch G rêgoa đã là 7/11. ộ ố ướ ượ  đ – M t s  n ơ ở ấ ộ ố ợ c  s  ph i h p chu k  chuy n đ ng c a c  M t Trăng và Trái Đ t . ậ ỗ   . M i năm có 12 tháng , năm nhu n có 13 tháng . ầ ỗ   . M i tháng có 29 ho c 30 ngày phù h p v i tu n trăng. ớ   . Các mùa đ ạ   . Các ti t xuân phân , thu phân , h  chí , đông chí là nh ng ti ạ ị mùa xuân h  thu đông  ng l ch .  ị ậ ng l ch 19 năm có 7 năm nhu n và có s  trùng kh p k  l   . Âm d ị ng l ch  lich và d ạ ị Lo i l ch  ố s  ngày trong 19 năm

Âm d 19 năm x 12 tháng + 7 tháng =235 tháng  29,53 ngày / tháng x 235 tháng = 6939,55 ngày 6939,6 ngày

ướ ệ ậ ươ ị ờ   ng l ch, th i

ớ ự ở ư c phân chia nh  sau : BBC đ

*N c ôn đ i s  phân hóa ra 4 mùa khí h u rõ r t nên theo d ượ gian các mùa  – Mùa xuân : 21/3 – 22/6

18

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

ệ ầ t tăng d n , ngày dài ra

ệ ư ệ ặ ấ ể ừ ớ ừ ỏ XĐ – CTB nên l ệ ượ ng nhi ở  NCN , nay tích nhi t khi MT ề t ch a nhi u  nên nhi t

ể ừ

ặ ấ ậ ượ t trong mùa xuân mà còn nh n thêm đ c 1

ệ ộ ề  CTB v  XĐ  ệ ề ượ c nhi u nhi t đ  tăng cao .

ư ệ ệ ự ữ ừ ướ ẫ t nh ng nhi t d  tr t mùa tr ề   c v n còn nhi u

ệ ộ ư t đ  ch a th p l m .

ể ừ

CTN – XĐ  ế ượ ệ ự ữ ượ ứ ạ ư ng nhi t d  tr , l ng b c x  tuy có tăng nh ng ít

ươ ị ng l ch 45 ngày

ớ ậ ơ c tính s m h n các mùa d ạ

ậ ậ

ậ ậ

ứ ấ . MT di chuy n t   . M t đ t m i v a t a nhi ộ ư đ  ch a cao . ạ – Mùa h  : 22/6 –23/9 :    . MT di chuy n t   . M t đ t đã tích lũy đ ứ ạ ớ ượ ng b c x  l n nên nhi l – Mùa thu : 23/9 – 22/12  ể ừ   . MT di chuy n t  XĐ – CTN  ặ ấ ắ ắ ầ ỏ   . M t đ t b t b t đ u t a nhi ấ ắ nên nhi – Mùa đông : 22/12– 21/3 :   . MT di chuy n t ặ ấ   . M t đ t đã tiêu hao h t l ấ ạ nên r t l nh .  ượ ệ t Nam các mùa đ * Vi ậ – Mùa xuân : l p xuân  ( 5/2 ) – l p h  ( 6/5 ) ậ ạ – Mùa h  : L p h  – L p thu ( 8/8) ậ – Mùa thu : l p thu – l p đông (8/11) – Mùa đông : l p đông – l p xuân . ứ  Bài t p 21ậ

ậ ế ừ

ậ ứ ứ

ệ ượ ự ậ ủ ộ ặ ấ ng sóng

ơ ứ ứ ệ ể ằ ậ ả ơ ị ữ ẫ  tâm TĐ bi u hi n 1 cách đ n gi n b ng công

ở ố ượ ứ

ậ  : Ngày 26/1/2005 là th  4.v y ngày 26/1/2010 là th  m y  Bài làm ổ   ộ +T  26/1/2005 đ n 26/1 2010 là 5 năm (có m t năm 2008 là năm nhu n) nên có t ng ầ ư ố s  ngày là: 5.365+1=1826 ngày =260 tu n d  6 ngày. ứ       Vì v y: 26/1/2010 là th : th  4+6ngày­7= th  3 ầ ư +365 ngày :7=52 tu n d  1   Nên: 26/1/2005 là th  4ứ           26/1/2006            5                    2007           6                    2008           7                    2009           2 (2008 là năm nhu n)ậ                    2010           3 6/ S  v n đ ng c a hành tinh đôi Trái đ t – M t Trăng và hi n t tri u :ề ặ – M t trăng cách TĐ 384000 km . Gi a chúng có 1 s c hút l n nhau  – Theo đ nh lu t Niu T n s c hút  th c : Fo = M x m : 60R2       M kh i l ố ượ

ữ ng TĐ ặ ng M t Trăng  ả m kh i l    60 R là kho ng cách gi a TĐ và M t trăng .

ặ C     TĐ ặ M t trăng

A                 B

19

Ề Ồ ƯỠ

Ỏ Ị

CHUYÊN Đ  B I D

NG H C SINH GI

I Đ A LÍ 12

09.2010

­H t­ế

20