C b n: Đi n t tr ngơ ả ệ ừ ườ
15-02-2009 | lqv77 | 0 ph n h i »ả ồ
1 - Khái ni m v t tr ng. ệ ề ừ ườ
* Nam châm và t tính .ừ
Trong t nhiên có m t s ch t có th hút đ c s t g i là nam châm t nhiên.ự ộ ố ấ ể ượ ắ ọ ự
Trong công nghi m ng i ta luy n thép ho c h p ch t thép đ t o thành nam châmệ ườ ệ ặ ợ ấ ể ạ
nhân t o.ạ
Nam châm luôn luôn có hai c c là c c b c North (N) và c c nam South (S) , n u ch tự ự ắ ự ế ặ
thanh nam châm ra làm 2 thì ta l i đ c hai nam châm m i cũng có hai c c N và S – đóạ ượ ớ ự
là nam châm có tính ch t không phân chia..ấ
Nam châm th ng đ c ng d ng đ s n xu t loa đi n đ ng, micro ho c mô t DC.ườ ượ ứ ụ ể ả ấ ệ ộ ặ ơ
* T tr ng ừ ườ
T tr ng là vùng không gian xung quanh nam châm có tính ch t truy n l c t lên cácừ ườ ấ ề ự ừ
v t li u có t tính, t tr ng là t p h p c a các đ ng s c đi t B c đ n c c nam.ậ ệ ừ ừ ườ ậ ợ ủ ườ ứ ừ ắ ế ự
* C ng đ t tr ng ườ ộ ừ ườ
Là đ i l ng đ c tr ng cho đ m nh y u c a t tr ng, ký hi u là H đ n v là A/mạ ượ ặ ư ộ ạ ế ủ ừ ườ ệ ơ ị
* Đ t c mộ ừ ả
Là đ i l ng đ c tr ng cho v t có t tính ch u tác đ ng c a t tr ng, đ t c m phạ ượ ặ ư ậ ừ ị ộ ủ ừ ườ ộ ừ ả ụ
thu c vào v t li u . VDộ ậ ệ S t có đ t c m m nh h n đ ng nhi u l n . Đ t c mắ ộ ừ ả ạ ơ ồ ề ầ ộ ừ ả
đ c tính b i công th cượ ở ứ
B = µ.H
Trong đó B : là đ t c mộ ừ ả
µ : là đ t th mộ ừ ẩ
H : là c ng đ t tr ngườ ộ ừ ườ
* T thôngừ
Là s đ ng s c đi qua m t đ n v di n tích, t thông t l thu t v i c ng đ tố ườ ứ ộ ơ ị ệ ừ ỷ ệ ậ ớ ườ ộ ừ
tr ng.ườ
* ng d ng c a Nam châm vĩnh c u.Ứ ụ ủ ử
Nam châm vĩnh c u đ c ng d ng nhi u trong thi t b đi n t , chúng đ c dùng đử ượ ứ ụ ề ế ị ệ ử ượ ể
s n xu t Loa, Micro và các lo i Mô t DC.ả ấ ạ ơ
2 – T tr ng c a dòng đi n đi qua dây d n th ng. ừ ườ ủ ệ ẫ ẳ
Thí nghi m trên cho th y, khi công t c bên ngoài đóng, dòng đi n đi qua bóng đèn làmệ ấ ắ ệ
bóng đèn sáng đ ng th i dòng đi n đi qua dây d n sinh ra t tr ng làm l ch h ngồ ờ ệ ẫ ừ ườ ệ ướ
kim nam châm .
Khi đ i chi u dòng đi n, ta th y kim nam châm l ch theo h ng ng c l i , nh v yổ ề ệ ấ ệ ướ ượ ạ ư ậ
dòng đi n đ i chi u s t o ra t tr ng cũng đ i chi u.ệ ổ ề ẽ ạ ừ ườ ổ ề
2. T tr ng c a dòng đi n đi qua cu n dây.ừ ườ ủ ệ ộ
•Khi ta cho dòng đi n ch y qua cu n dây, trong lòng cu n dây xu t hi n tệ ạ ộ ộ ấ ệ ừ
tr ng là các đ ng s c song song, n u lõi cu n dây đ c thay b ng lõi thépườ ườ ứ ế ộ ượ ằ
thì t tr ng t p trung trên lõi thép và lõi thép tr thành m t chi c nam châmừ ườ ậ ở ộ ế
đi n, n u ta đ i chi u dòng đi n thì t tr ng cũng đ i h ngệ ế ổ ề ệ ừ ườ ổ ướ
•Dòng đi n m t chi u c đ nh đi qua cu n dây s t o ra t tr ng c đ nh, dòngệ ộ ề ố ị ộ ẽ ạ ừ ườ ố ị
đi n bi n đ i đi qua cu n dây s t o ra t tr ng bi n thiên.ệ ế ổ ộ ẽ ạ ừ ườ ế
•T tr ng bi n thiên có đ c đi m là s t o ra đi n áp c m ng trên các cu nừ ườ ế ặ ể ẽ ạ ệ ả ứ ộ
dây đ t trong vùng nh h ng c a t tr ng , t tr ng c đ nh không có đ cặ ả ưở ủ ừ ườ ừ ườ ố ị ặ
đi m trên.ể
•ng d ng: Ứ ụ
T tr ng do cu n dây sinh ra có r t nhi u ng d ng trong th c t , m t ngừ ườ ộ ấ ề ứ ụ ự ế ộ ứ
d ng mà ta th ng g p trong thi t b điên t đó là R le đi n t . ụ ườ ặ ế ị ử ơ ệ ừ
R le đi n tơ ệ ừ
Khi cho dòng đi n ch y qua cu n dây, lõi cu n dây tr thành m t nam châm đi n hútệ ạ ộ ộ ở ộ ệ
thanh s t và công t c đ oc đóng l i, tác d ng c a r le là dùng m t dòng đi n nh đắ ắ ự ạ ụ ủ ơ ộ ệ ỏ ể
đi u khi n đóng m ch cho dòng đi n l n g p nhi u l n.ề ể ạ ệ ớ ấ ề ầ
3. L c đi n tự ệ ừ
N u có m t dây d n đ t trong m t t tr ng, khi cho dòng đi n ch y qua thì dây d nế ộ ẫ ặ ộ ừ ườ ệ ạ ẫ
có m t l c đ y => đó là l c đi n t , n u dây d n đ t do chúng s chuy n đ ngộ ự ẩ ự ệ ừ ế ẫ ể ụ ẽ ể ộ
trong t tr ng, nguyên lý này đ c ng d ng khi s n xu t loa đi n đ ng.ừ ườ ượ ứ ụ ả ấ ệ ộ
Nguyên lý ho t đ ng c a Loaạ ộ ủ ( Speaker )
Cu n dây đ c g n v i màng loa và đ t trong t tr ng m nh gi a 2 c c c a namộ ượ ắ ớ ặ ừ ườ ạ ữ ự ủ
châm , c c S là lõi , c c N là ph n xung quanh, khi cho dòng đi n xoay chi u ch y quaự ự ầ ệ ề ạ
cu n dây , d i tác d ng c a l c đi n t cu n dây s chuy n đ ng, t c đ ng chuy nộ ướ ụ ủ ự ệ ừ ộ ẽ ể ộ ố ộ ể
đ ng c a cu n dây ph thu c vào t n s c a dòng đi n xoay chi u, cu n dây chuy nộ ủ ộ ụ ộ ầ ố ủ ệ ề ộ ể
đ ng đ c g ng vào màng loa làm màng loa chuy n đ ng theo, n u chuy n đ ng ộ ượ ắ ể ộ ế ể ộ ở
t n s > 20 Hz chúng s t o ra sóng âm t n trong d i t n s tai ng i nghe đ c.ầ ố ẽ ạ ầ ả ầ ố ườ ượ
4. C m ng đi n t .ả ứ ệ ừ
C m ng đi n t là hi n t ng xu t hi n đi n áp c m ng c a cu n dây đ c đ tả ứ ệ ừ ệ ượ ấ ệ ệ ả ứ ủ ộ ượ ặ
trong m t t tr ng bi n thiên.ộ ừ ườ ế
Ví d : m t cu n dây qu n quanh m t lõi thép , khi cho dòng đi n xoay chi u chayụ ộ ộ ấ ộ ệ ề
qua, trên lõi thép xu t hi n m t t tr ng bi n thiên, n u ta qu n m t cu n dây khácấ ệ ộ ừ ườ ế ế ấ ộ ộ
lên cùng lõi thép thì hai đ u cu n dây m i s xu t hi n đi n áp c m ng. B n thânầ ộ ớ ẽ ấ ệ ệ ả ứ ả
cu n dây có dòng đi n ch y qua cũng sinh ra đi n áp c m ng và có chi u ng c v iộ ệ ạ ệ ả ứ ề ượ ớ
chi u dòng đi n đi vào.ề ệ