C CH ĐI U HÀNH LÃI SU T C A NHNN
Ơ Ế
CÓ ĐI NG
Ấ Ề C TI N TRÌNH H I NH P QU C T ? ƯỢ Ế
Ố Ế
Ủ Ậ
Ộ
Ế_
Sài Gòn, ngày 23 tháng 5 năm 2008
Trong quá trình h i nh p qu c t ộ ướ ớ ỏ ố ế
ậ ể ả ề ề
ơ ế ậ ố ữ ủ
ể ệ ủ ộ ấ ề ố
c (NHNN). , chúng ta t ng b c n i l ng các rào ừ c n mang tính hành chính đ tr v cho n n kinh t v n hành theo đúng các ế ậ ả quy lu t v n có c a nó. Và m t trong nh ng lĩnh v c th hi n rõ c ch này ự là chính sách đi u hành lãi su t huy đ ng v n và cho vay c a Ngân hàng Nhà ộ n ướ
ầ Đ i v i lãi su t huy đ ng v n, NHNN quy đ nh thông qua các l n ộ ố ấ ị
ố ớ đi u ch nh sau: ỉ ề
(i)
ngày 01/10/1982 theo Ngh đ nh 165/HĐBT n đ nh m c c đ nh t ừ ị ị ứ ố ị
Ấ ị ngày 23/9/1982;
(ii)
ố ế ữ ệ ấ ộ
ự
ấ Kh ng ch chênh l ch bình quân gi a lãi su t huy đ ng và lãi su t cho vay là 0,35%/tháng còn m c c th giao cho các NHTM t quy ứ ụ ể đ nh theo Quy t đ nh s ị ố 381/QĐ-NH1 ngày 28/12/1995; ế ị
ấ ộ
ế ậ
ự ự ề ạ ề ờ ạ ủ ừ ử ị
ch c tín d ng;
(iii) Đ n ngày 28/6/1997, lãi su t huy đ ng v n đã th c s tuân theo quy ố ng khi NHNN hoàn toàn trao quy n cho các NHTM ị ườ đ phù h p v i th i h n c a t ng lo i ti n g i, đ a bàn ể ủ ừ
lu t th tr quy t đ nh ợ ớ ế ị kinh doanh c a t ng t ổ ứ ụ
ớ ế ố ị
ứ ị ế ấ ạ ộ ố
(iv) Và m i đây, ngày 16/5/2008, b ng Quy t đ nh s 16/2008/QĐ- ằ NHNN lãi su t huy đ ng s chính th c b kh ng ch trong h n m c ứ t quá 150% lãi su t c b n do NHNN quy đ nh. không v ẽ ấ ơ ả ượ ị
ờ ể ấ ả
Đ i v i lãi su t cho vay, tính đ n th i đi m này đã tr i qua 06 ế ố ớ giai đo n chính sau: ạ
(i)
c n đ nh m c c th (T ngày 01/10/1982 – ấ ượ ấ ứ ụ ể ừ ị
Lãi su t cho vay đ 01/7/1987):
- Đ t n n t n cho quy đ nh này là Ngh đ nh
ặ ề ả ị ị ị
ủ ể ị ị
s 165/HĐBT ngày ố 23/9/1982. Theo đó, Ngh đ nh xác đ nh hai ch th cho vay là Ngân hàng và H p tác xã (HTX) tín d ng. ị ụ ợ
ố ớ ị g m (i) cho vay v n l u đ ng và ồ ố ư ộ
Đ i v i Ngân hàng quy đ nh (ii) cho vay v n c đ nh;
ố ố ị
1/3
ắ Đ i v i HTX Tín d ng chia m c cho vay thành m c ng n ụ ứ ứ
i. ố ớ h n và m c còn l ạ ứ ạ
(ii)
ụ ừ ứ ầ ấ ố ớ
Áp d ng m c tr n và sàn đ i v i lãi su t cho vay (T ngày 01/7/1987– 01/01/1996):
ộ ồ ị
ng ban hành Ngh đ nh ộ ưở ị ớ ạ 2,4% i h n ộ ừ 2,1% đ nế ố ị
- Vào ngày 29/6/1987, H i đ ng B tr (i) cho vay v n l u đ ng trong gi 99-HĐBT quy đ nh ị ố ư và (ii) cho vay v n c đ nh t đ n 6%/tháng ố ế 5,4%/tháng.
(iii) Áp d ng m c tr n lãi su t cho vay (T ngày 01/01/1996 – ừ ứ ầ ấ
ụ 05/8/2000):
ế ị
- V i quy t đ nh 381/QĐ-NH1 ngày 28/12/1995, NHNN chính th c ứ ầ
ớ b m c sàn mà ch áp d ng tr n lãi su t cho vay. ụ ỏ ứ ấ ỉ
(iv)
ấ ấ ơ ả ụ ậ ằ ơ ộ
ượ ộ ừ ừ ộ ờ
Lãi su t cho vay đ c v n d ng b ng c ch lãi su t c b n c ng ế v i biên đ giao đ ng trong t ng th i kỳ (T ngày 05/8/2000 – ớ 01/6/2002)
ị ố ế
ấ ứ ả
ấ ơ ả ủ ứ
ư ấ
- Theo quy t đ nh s 241/2000/QĐ-NHNN1 ngày 02/8/2000, lãi su t cho vay c a các NHTM không ph i tuân theo m c tr n. ầ ộ NHNN chính th c công b đ nh kỳ lãi su t c b n và biên đ ố ị giao đ ng. NHTM s t mình đ a ra các m c lãi su t cho phù ứ h p v i tình hình ho t đ ng s n xu t kinh doanh. ợ
ẽ ự ạ ộ ộ ớ ả ấ
(v)
Lãi su t th a thu n (T ngày 01/6/2002 – 19/5/2008): ừ ấ ậ ỏ
ố
- Theo quy t đ nh s 546/2002/QĐ-NHNN ngày 30/5/2002 lãi su t ấ ậ do th a thu n c hoàn toàn th n i theo nguyên t c t ỏ
ế ị ượ ắ ự ả ổ
cho vay đ gi a bên đi vay và NHTM; ữ
ướ ằ
- Cũng c n nói thêm r ng, tr ấ
c đó vào ngày 29/5/2001 NHNN đã chính th c th n i lãi su t cho vay b ng USD cho các NHTM ằ theo Quy t đ nh s 718/2001/QĐ-NHNN. ầ ứ ế ị ả ổ ố
(vi) Áp d ng m c tr n lãi su t cho vay (T ngày 19/5/2008 đ n nay ) ừ ụ ứ ế ầ ấ
ạ
- Cũng nh quy đ nh t ư
ầ ế
ầ
c v ượ ượ
i quy t đ nh 381/QĐ-NH1 ngày 28/12/1995 ế ị ị i Quy t đ nh s 16/2008/QĐ- v m c tr n cho vay nh ng t ạ ố ị ư ề ứ NHNN ngày 16/5/2008 NHNN đ a ra cách xác đ nh m c tr n có ứ ị ư khác đó là lãi su t cho vay không đ ấ t quá 150% lãi su t ấ c b n do NHNN quy đ nh. ơ ả ị
ấ
ố ở ử ộ ạ ị ứ
ổ ữ Chúng ta có th th y r ng, t ớ ừ ằ ươ nh p. T ch n đ nh m c c th cho đ n lúc t ự ứ ụ ể Qua nh ng l n thay đ i quy đ nh v lãi su t huy đ ng v n và cho vay. ề ộ ng ng v i t ng giai đo n m c a và h i do th a thu n. NHNN đã có ỏ ầ ể ấ ị ừ ỗ ấ ế ậ ậ
2/3
ị ợ ữ ụ ể ớ ơ
ữ ế ấ
ự ự ả ờ
c đó. ế ự nh ng quy đ nh phù h p v i tình hình mà c th là ngày càng theo c ch t do hóa lãi su t. Song, qua nh ng l n c i cách và cho đ n khi quy t đ nh ế ị ầ 16/2008/QĐ-NHNN ngày 16/5/2008 ra đ i, th c s chúng ta đã quay l ạ ạ i v ch xu t phát c a h n 20 năm tr ủ ơ ướ ấ
ả ứ ế ị
ả ể ề ệ ư ố
ứ
chính. Tuy v y, khi đ ng trên ph l ỷ ệ ạ ế ố ệ ệ ậ ứ
ể ơ
ậ ể ộ ậ ủ ề ị
Lãi su t vay do các bên tho thu n nh ng không đ ử ự ạ ả ấ
ố ố ớ ướ
i cho quy t đ nh này khi đ ng trên quan Có nhi u nguyên nhân lý gi ề qu c gia nh NHNN. đi m c a C quan qu n lý vĩ mô chính sách ti n t ủ ơ ộ l m phát và s c tăng k l c c a h s CPI hi n nay là m t Trong s đó, t ỷ ụ ủ ệ ố ố ng di n l p pháp có trong nh ng y u t ươ ữ ế th nói, Quy t đ nh 16 là cách đ NHNN “s a sai” khi t cho mình c ch ế ị ự riêng b t ch p quy đ nh c a B lu t dân s . T i kho n 1, đi u 476, BLDS ả ấ ấ t 2005 quy đ nh « ượ ượ c v ư ậ quá 150% c a lãi su t c b n do Ngân hàng Nhà n ạ c công b đ i v i lo i ấ ơ ả cho vay t ị ủ ươ ứ ». ng ng
ơ ế ệ ự ừ
C ch lãi su t t ấ ự c đó, BLDS 1995 t
Lãi su t vay do các bên tho ấ
ướ ứ ». Đ lý gi ể ả ị
ể ạ
ố ơ ụ
ấ ng ng ế ị ụ ằ ệ ề ị ỉ ạ ả
ngày 01/6/2002 nh ng ư do th a thu n có hi u l c t ỏ ậ ả tr i kho n 1, đi u 473 « ả ấ ướ ề ạ t quá 50% c a lãi su t cao nh t do Ngân hàng c v thu n nh ng không đ ượ ượ ư ậ ủ ế nhà n c quy đ nh đ i v i lo i cho vay t i cho quy t ươ ố ớ ạ quy t đ nh s 546/2002/QĐ-NHNN, đ nh trái lu t này, t i th i đi m ban hành ờ ậ ị ch c tín d ng nên áp d ng c ch riêng và quy đ nh NHNN cho r ng các t ế ổ ứ c a BLDS ch đi u ch nh quan h vay tài s n n m ngoài ph m vi đi u ch nh ỉ ủ c a Lu t các t ậ ủ ằ ỉ ề ổ ứ ch c tín d ng 1997. ụ
v n hành theo c ệ ể ự ề
Nh v y, đ th c hi n đúng ch tr ự
ậ
ủ ệ ữ
ơ n n kinh t ng « ế ậ ư ậ ủ ươ ộ ướ », m t l n n a NHNN bu c c ng và có s qu n lý c a Nhà n ch th tr ữ ộ ầ ả ế ị ườ do th a thu n trong quan h tín d ng ph i n m trong khuôn phép và s t ụ ỏ ự ự ộ ầ ». Th t ti c thay, và cũng m t l n ở « bàn tay h u hình ch u s đi u hành b i ị ự ề n a chúng ta đã đi ng ậ ượ ữ c ti n trình h i nh p qu c t ộ ả ằ ậ ế ./. ố ế ế
Tr n Văn Trí – 0983 789 059 ầ
Chuyên viên pháp ch - Công ty C ph n Ch ng khoán Sài Gòn ứ ế ầ ổ
