CÁC CƠ HỘI VỀ SẢN XUẤT SẠCH HƠN TRONG NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN

CÔNG NGHỆ SẢN XUẤT SẠCH HƠN (CLEANER PRODUCTION)

CBGD: TS. Võ Lê Phú Khoa Môi Trường, ĐHBK TP. HCM Email: lephuvo@yahoo.com hoặc volephu@hcmut.edu.vn

CÁC CƠ HỘI VỀ SẢN XUẤT SẠCH HƠN TRONG NGÀNH CHẾ BIẾN THỦY SẢN

CAÙC KYÕ THUAÄT THÖÏC HIEÄN SXSH

QUAÛN LYÙ NOÄI VI TOÁT

(cid:9)Khoùa chaët caùc van & kieåm tra ñöôøng oáng traùnh roø ræ;

(cid:9)Söûa chöõa vaø thay theá nhöõng choã roø ræ; (cid:9)Baûo quaûn nguyeân lieäu, traùnh nhieãm baån;

(cid:9)Ñaët löôùi chaén raùc taïi caùc hoá ga ñeå ngaên chaát thaûi raén ñi vaøo doøng thaûi. (cid:1)Quaûn lyù nhaø xöôûng toát; (cid:2)Thay ñoåi nguyeân lieäu ñaàu vaøo; (cid:3)Kieåm soaùt quy trình saûn xuaát toát hôn; (cid:4)Caûi tieán thieát bò, maùy moùc; (cid:5)Thay ñoåi coâng ngheä; (cid:6) Thu hoài, taùi söû duïng trong nhaø maùy; (cid:7)Saûn xuaát caùc saûn phaåm coù ích; (cid:8)Caûi tieán saûn phaåm.

QUAÛN LYÙ NOÄI VI TOÁT

Ví duï Tieát kieäm nöôùc töø coâng ñoaïn taùch ñaù, röûa & phaân côõ

(cid:9)Laøm veä sinh khoâ tröôùc khi coï röûa

baèng nöôùc;

Nguyeân lieäu vaø nöôùc ñaù

(cid:9)Söû duïng nöôùc tieát kieäm trong khaâu veä sinh;

Taùch ñaù, röûa vaø phaân côõ

Nöôùc Ñieän

Nöôùc thaûi

(cid:9)Thaám öôùt saøn vaø thieát bò tröôùc khi coï röûa ñeå chaát baån bong ra tröôùc khi coï laàn cuoái; (cid:9)Giaùo duïc, naâng cao nhaän thöùc cho coâng nhaân.

Nguyeân lieäu ñaõ phaân côõ

QUAÛN LYÙ NOÄI VI TOÁT

(cid:9) Söû duïng hoãn hôïp nöôùc vaø nöôùc ñaù traøn ra khoûi thuøng taùch ñaù cho caùc coâng ñoaïn khaùc yeâu caàu nöôùc coâng laïnh (vdï: ñoaïn ñaùnh vaûy).

Ví duï Quaûn lyù noäi vi trong kho laïnh (cid:9)Thöïc hieän nghieâm tuùc caùc quy trình xaû tuyeát caùc kho laïnh khi caàn thieát.

cuøng vôùi vieäc tieát kieäm nöôùc cuõng coù theå tieát kieäm naêng löôïng.

(cid:9)Neáu xaû tuyeát nhieàu quaù hoaëc ít quaù seõ laøm taêng tieâu thuï naêng löôïng.

QUAÛN LYÙ NOÄI VI TOÁT

(cid:9) Ñaûm baûo coâng suaát cuûa kho laïnh phuø hôïp vôùi coâng suaát saûn xuaát cuûa nhaø maùy.

(cid:9) Ñaûm baûo caùc phoøng laïnh hoaëc kho laïnh ñöôïc caùch nhieät ñuùng caùch vaø ñoùng khít baèng cöûa töï ñoùng vôùi caùc khe bòt kín

Ví duï Quaûn lyù noäi vi trong kho laïnh (cid:9) Caùc bieän phaùp baûo trì naøy coù chi phí raát thaáp nhöng ñoøi hoûi phaûi coù nhöõng thay ñoåi veà thoùi quen ñoái vôùi ngöôøi phuï traùch hoaëc coâng nhaân vaän haønh.

THAY ÑOÅI NGUYEÂN LIEÄU

Ví duï thay ñoåi NL ñaàu vaøo trong Quy trình caáp ñoâng

Saûn phaåm ñaõ cheá bieán

(cid:9)Kieåm tra chaát löôïng nguyeân lieäu; (cid:9)Thay cuïc ñaù to baèng ñaù vaûy ñeå öôùp NL; (cid:9)Löïa choïn kích côõ N L phuø hôïp vôùi saûn phaåm ñang saûn xuaát;

Bao goùi, caáp ñoâng & baûo quaûn

Taùc nhaân laïnh bò thaát thoaùt

Nöôùc Ñieän Taùc nhaân laïnh (CFC hoaëc NH3)

(cid:9)Kieåm tra noàng ñoä Chlorin phuø hôïp, vöøa ñuû; (cid:9)Thay taùc nhaân laïnh CFC baèng caùc chaát khaùc khoâng chöùa Chlor hoaëc Flour.

Saûn phaåm ñaõ caáp ñoâng

THAY ÑOÅI NGUYEÂN LIEÄU

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

(cid:9) Thay theá

(cid:9)Ñaûm baûo daây chuyeàn hôïp lyù khoâng phaûi chôø ñoâng hoaëc phaûi baûo quaûn baèng ñaù;

(cid:9)Duy trì nhieät ñoä toái öu cuûa kho laïnh baûo quaûn thöïc phaåm;

taùc nhaân laïnh amoniac (NH3) cho CFC coù theå raát toán keùm vaø aûnh höôûng ñeán nguoàn taøi chính cuûa caùc nhaø maùy xí nghieäp. Tuy nhieân, ñieàu naøy laø caàn thieát nhaèm ñaûm baûo moâi tröôøng (baûo veä taàng ozone) vaø tuaân theo coâng öôùc Montreal.

(cid:9)Toái öu hoaù quaù trình vaän haønh heä thoáng laïnh;

(cid:9)Thöïc hieän chöông trình baät - taét vaø laép ñaët

caùc ñaàu caûm bieán ñeå ngaét ñieän khi khoâng söû duïng caùc boùng ñeøn vaø thieát bò.

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

(cid:9) Toái öu hoaù quaù trình saûn xuaát nöôùc ñaù.

Theo tính toaùn vaø kieåm tra thöïc teá, theo ñònh

(cid:9)Toái öu hoùa quaù trình ñoát cuûa noài hôi; (cid:9)Toái öu hoaù ñieàu kieän laøm vieäc (nhieät ñoä,

möùc 500 caây ñaù caàn: (cid:10) 1100 m oáng Φ42 cho daøn noùng; (cid:10) 1000 m oáng Φ42 cho daøn laïnh; (cid:10) Maùy neùn 125Hp = 90kW (cid:10) Tieâu hao ñieän naêng : 3,2-3,5 kWh/caây ñaù 50kg. (cid:10) Khi vaän haønh, daøn noùng (ngöng tuï) cho nhieät ñoä taêng 10C

coâng suaát ñieän tieâu hao seõ taêng 1,5% (do ñoù giaûm T,P ngöng tuï)

(cid:10) Nhieät ñoä daøn laïnh (boác hôi) giaûm 10C, naêng suaát laøm laïnh

giaûm 4% do ñoù chi phí ñieän seõ taêng.

thôøi gian, heä thoáng kieåm soaùt, baûo oân…) cuûa thieát bò luoäc, thanh truøng… ñoái vôùi caùc saûn phaåm ñoà hoäp.

(cid:9)Toái öu hoaù cheá ñoä baûo quaûn nguyeân lieäu. (Thôøi gian, nhieät ñoä, khoái löôïng, tæ leä nöôùc ñaù/ nguyeân lieäu, trung bình laøm laïnh 100kg thuûy saûn töø 300C xuoáng 00C caàn 30-40kg nöôùc ñaù).

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

Ví duï Toái öu hoùa quy trình ñaùnh vaûy:

Caù coøn vaûy

(cid:9)Ñieàu chænh cheá ñoä vaän haønh phuø hôïp vôùi cheá ñoä ñaùnh vaûy giaûm löôïng nöôùc söû duïng khoaûng 30 – 60% maø khoâng caàn moät khoaûng ñaàu tö naøo.

Ñaùnh vaûy

Nöôùc Ñieän

Nöôùc thaûi Vaûy caù

(cid:9)Vieäc ñieàu chænh caàn döïa treân nhöõng ñaùnh giaù veà hieäu suaát hoaït ñoäng cuûa TB.

Caù ñaõ ñöôïc ñaùnh vaûy

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

(cid:10)Tuy nhieân, coù moät voøi phun nöôùc khoâng coù ích vaø tyû leä phun töø 2 voøi coøn laïi coù theå giaûm ñaùng keå maø khoâng laøm giaûm hieäu quaû cuûa quaù trình ñaùnh vaûy. (cid:9)Taïi moät XNCB caù, löôïng nöôùc söû duïng cho coâng ñoaïn ñaùnh vaûy khoaûng 30 m3/giôø: (cid:10)Nöôùc ñöôïc caáp töø 3 voøi phun nöôùc vaøo

troáng quay töø 3 höôùng khaùc nhau.

löôïng nöôùc tieâu thuï ñöôïc giaûm khoaûng 1/3, coøn khoaûng 20m3/giôø.

(cid:10)XN thöïc hieän ñaùnh giaù hieäu suaát hoaït ñoäng cuûa TB ñaùnh vaûy: caân khoái löôïng vaûy caù töø moãi meû vaø quan saùt tröïc tieáp caù ñaõ ñöôïc ñaùnh vaûy.

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

(cid:9)Baûo oân toát caùc ñöôøng oáng nhieät noùng, (cid:9)Baûo oân caùc beà maët noùng (oáng daãn hôi

laïnh, thieát keá chieàu daøi, caùc heä thoáng phaân phoái hôi hôïp lyù; (cid:9)Caùch nhieät ñuùng caùch caùc phoøng laïnh vaø nöôùc, noài naáu, van, bình chöùng caát vaø noài haáp) coù theå laøm giaûm thaát thoaùt nhieät ñaùng keå; oáng daãn coù chöùa taùc nhaân laïnh; (cid:9)Söû duïng caùc boä ñieàu khieån töï ñoäng cung (cid:9)Kieåm tra heä soá coâng suaát, ñoä caêng cuûa caùc caáp hôi nöôùc cho caùc noài naáu; daây ñai. (cid:9)Öu tieân söû duïng caùc thieát bò coù hieäu suaát naêng löôïng cao.

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

(cid:9)Toái öu hoùa cheá ñoä vaän haønh cuûa thaùp giaûi

• Nhieät ñoä vaø noàng ñoä dung dòch Chlorin khuyeán caùo söû duïng. nhieät, ñieàu chænh toác ñoä quaït hôïp lyù (cid:10) toác ñoä quaït quaù cao coù theå laøm nöôùc bò thoåi ra khoûi

Nhieät ñoä toái thieåu,0C

• Noàng ñoä toái thieåu,mg/lít

thaùp giaûi nhieät.

pH 10 hay nhoû hôn pH 8 hay nhoû hôn

• • •

25 50 100

49 38 13

49 24 13

(cid:10) Taåy truøng trong cheá bieán thöïc phaåm laø moät trong nhöõng coâng duïng quan troïng cuûa Chlorin, nhöõng öùng duïng khaùc laø thanh truøng nöôùc uoáng, khöû truøng nöôùc thaûi, saûn xuaát döôïc lieäu vaø khoaûng 96% hoaù chaát baûo veä thöïc vaät. Chlorin vaø caùc chaát chuyeån hoaù töø Chlorin raát quan trong trong vieäc tieät truøng caùc duïng cuï coù tieáp xuùc vôùi thöïc phaåm.

(cid:9)Söû duïng hôïp lyù Chlorin ñeå taåy truøng.

KIEÅM SOAÙT QUAÙ TRÌNH TOÁT HÔN

Nghæ giaûi lao

TIEÁT KIEÄM NAÊNG LÖÔÏNG (cid:9)Toái öu hoùa hieäu suaát naêng löôïng cuûa thieát

hôi (cid:11) 10C thì tieâu hao naêng löôïng (cid:12) 3%;

(cid:10)Duy trì T0 ngöng tuï caøng thaáp caøng toát:T0 ngöng tuï <10C thì tieâu hao naêng löôïng (cid:12) 3%; (cid:10)Giaûm T0 nöôùc laøm maùt cuûa TB ngöng hôi

trong maùy laïnh.

bò: (cid:10)Duy trì T0 bay hôi caøng cao caøng toát: T0bay

CAÛI TIEÁN THIEÁT BÒ, MAÙY MOÙC

(cid:9) Taïi moät XNCB caù fillet, löôïng nöôùc duøng ôû coâng ñoaïn taùch ñaù coù theå giaûm ñeán 80% baèng caùc GP SXSH.

(cid:9)Thay caùc van nöôùc coù kích côõ phuø hôïp; (cid:9)Söû duïng voøi phun nöôùc coù aùp löïc cao vaø van khoùa töï ñoäng;

(cid:9) XN ñaõ laép ñaët caùc van ñieàu khieån theo möïc nöôùc ñeå kieåm soaùt vieäc cung caáp nöôùc trong quaù trình taùch ñaù.

(cid:9)Boïc caùch nhieät toát vaø thay theá vaät lieäu caùch nhieät amiang baèng polyurethane. (cid:9)Kho laïnh neân thieát keá nhieàu buoàng vaø coù haønh lang laïnh (phoøng ñeäm); (cid:9)Thay heä thoáng chieáu saùng baèng ñeøn XN tieát kieäm ñöôïc 120 m3 compact (tuoåi thoï daøi hôn, giaûm tieâu toán ñieän naêng); nöôùc trong 1 ngaøy. (cid:9)Toái öu hoùa kích thöôùc kho laïnh.

CAÛI TIEÁN THIEÁT BÒ, MAÙY MOÙC

(cid:9) Coù theå giaûm vieäc tieâu thuï nöôùc baèng caùch ñieàu chænh möùc nöôùc söû duïng theo yeâu caàu thöïc teá.

(cid:9)Söû duïng caùc van töø (Solenoid) thöôøng coù hieäu quaû hôn trong vieäc kieåm soaùt löôïng nöôùc tieâu thuï.

(cid:9) Neáu laép ñaët caùc van ñieàu chænh löôïng nöôùc söû duïng coù theå chæ töø 50 – 65% vaø tieát kieäm ñöôïc 0,2m3/taán nguyeân lieäu.

(cid:9)Söû duïng heä thoáng ngaét nöôùc töï ñoäng seõ giuùp tieát kieäm ∼ 1m3 nöôùc /taán NL, ñaàu tö ban ñaàu khoaûng 800USD.

CAÛI TIEÁN THIEÁT BÒ, MAÙY MOÙC

Ví duï Caûi tieán quy trình thanh truøng: (cid:9)Duøng caùc heä thoáng vaän chuyeån raùc

Saûn phaåm ñaõ ñoùng hoäp

Nöôùc

Thanh truøng

thaûi/CTR coù theå laøm giaûm nöôùc tieâu thu; (cid:9)Laép ñaët caùc thieát bò ñeå haïn cheá hoaëc kieåm soaùt doøng nöôùc ñoái vôùi qui trình laøm saïch thuû coâng;

Hôi nöôùc

Nöôùc thaûi

(cid:9) Laép ñaët caùc ñoàng hoà ño taïi caùc khu vöïc vaø coâng ñoaïn cheá bieán nhaèm kieåm soaùt vieäc tieâu thuï nöôùc.

Saûn phaåm ñaõ thanh truøng

CAÛI TIEÁN THIEÁT BÒ, MAÙY MOÙC

(cid:9)Gaén lôùp caùch

(cid:9) Ñoái vôùi moät soá loaïi noài thanh truøng khoâng coù boä phaän chöùa nöôùc, tieâu toán NL cao hôn ∼∼∼∼ 75% so vôùi noài thanh truøng coù boä phaän chöùa nöôùc.

(cid:9) Laép ñaët beå chöùa nöôùc, voán ñaàu tö thaáp nhöng khaû naêng tieát kieäm nöôùc vaø naêng löôïng raát ñaùng keå: khoaûng 5-6 m3 vaø khoaûng 173 kWh.

nhieät cho noài hôi, coù theå tieát kieäm 1,4 kg nhieân lieäu/ 1 taán saûn phaåm ñoà hoäp.

THAY ÑOÅI COÂNG NGHEÄ

LOAÏI BOÛ PHEÁ LIEÄU BAÈNG PP HUÙT

(cid:9)Thay caáp ñoâng saûn phaåm trong khay ôû TB caáp ñoâng gioù baèng TB caáp ñoâng tieáp xuùc.

(cid:10)TB goàm coù bôm huùt, caùc ñöôøng oáng vaø boä

phaän taùch baèng loác xoaùy.

(cid:10)Löôïng tieâu thuï nöôùc ñaõ giaûm ñaùng keå vaø cuõng laøm giaûm haøm löôïng chaát höõu cô trong doøng thaûi.

(cid:9)Moät XNCB caù trích quy moâ lôùn ñaõ thieát keá & laép ñaët TB môùi nhaèm huùt loaïi boû pheá lieäu töø coâng ñoaïn caét boû ñaàu caù. (cid:9)Loät voû, boû ñaàu toâm khoâng duøng nöôùc; (cid:9)Laøm laïnh baèng phöông phaùp ngöôïc doøng ñoái vôùi saûn phaåm sau khi luoäc; (cid:9)Söû duïng khoâng khí neùn thay cho söû duïng nöôùc ôû caùc coâng ñoaïn phuø hôïp.

THAY ÑOÅI COÂNG NGHEÄ

(cid:9)Phöông phaùp khoâng khí aåm: taän duïng

doøng khoâng khí aám, aåm vaø khoâng söû duïng nöôùc ñeå raõ ñoâng.

(cid:9)Naêng löôïng ñaàu vaøo ∼70kwh/ taán NL giaûm thaát thoaùt NL vaø CLSP sau raõ ñoâng thöôøng toát hôn. Ví duï Thay ñoåi coâng ngheä raõ ñoâng (cid:9)Söû duïng phöông phaùp raõ ñoâng môùi -PP Lorenzo. Raõ ñoâng baèng nöôùc noùng ñeán 30 –35oC vaø duøng maùy suïc khí khuaáy nöôùc laøm taêng tieáp xuùc giöõa saûn phaåm vaø nöôùc. (cid:9)Löôïng nöôùc tieâu thuï giaûm ñöôïc 40% töùc laø (cid:9)Tieát kieäm ñöôïc 5m3 nöôùc raõ ñoâng/taán NL. khoaûng 3m3/taán NL.

THAY ÑOÅI COÂNG NGHEÄ

(cid:9) Coù

theå

thu gom 0,3 – 0,5% troïng löôïng NL neáu laép ñaët baêng chuyeàn loïc.

(cid:10) GP naøy coù theå tieát kieäm nöôùc söû duïng nhöng maët lyù cuoái ñöôøng oáng veà

haïn cheá cho caùc traïm xöû sau.

(cid:10)Tuyø thuoäc vaøo tình hình hoaït ñoäng cuûa caùc XN maø möùc thu gom coù theå leân ñeán 1%.

(cid:9) Söû duïng maùy huùt chaân khoâng ñeå loaïi boû noäi taïng caù coù theå giaûm khoaûng 70% HL COD cuûa nöôùc thaûi.

Ví duï thay ñoåi coâng ngheä thu gom pheá lieäu (cid:9)Nöôùc duøng ñeå vaän chuyeån pheá lieäu coù theå ñöôïc loïc vaø tuaàn hoaøn laïi.

(cid:9)Thu gom pheá lieäu khoâng duøng nöôùc seõ gom ñöôïc nhieàu pheá thaûi hôn vaø laøm taêng thu nhaäp nhôø baùn pheá lieäu cho caùc XNCB boät caù hoaëc thöùc aên toâm.

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

THAY ÑOÅI COÂNG NGHEÄ

(cid:9)Taùi söû duïng nöôùc laøm maùt saûn phaåm sau luoäc vaø haáp, nöôùc giaûi nhieät…(theo nguyeân taéc töø saïch ñeán dô);

(cid:9) Löôïng tieâu thuï nöôùc cuõng giaûm 67% vaø öôùc tính coù theâm 5% pheá lieäu ñöôïc thu hoài.

(cid:9)Taùi söû duïng nöôùc maï baêng, ra khuoân;

(cid:10)Tuy nhieân, heä thoáng naøy môùi chæ ñöôïc aùp duïng thöû nghieäm taïi moät soá xí nghieäp vaø caàn ruùt kinh nghieäm nhieàu hôn.

(cid:9)Taän duïng trieät ñeå caùc chaát thaûi raén coù theå ñeå saûn xuaát phuï phaåm.

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

Ví duï taùi söû duïng nöôùc

(cid:9)Thu hoài nöôùc ngöng ñeå duøng laïi cho noài hôi;

(cid:9) Taùi söû duïng nöôùc töø TB boùc toâm ñaõ qua loïc, tieát kieâm 0,4 m3-1,8 m3/T NL (2-7% löôïng nöôùc söû duïng).

(cid:9)Taän duïng nhieät thaûi

(cid:9) Tuaàn hoaøn nöôùc laøm maùt sau khi thanh truøng ñoà hoäp.

ra töø caùc heä thoáng (thí duï khoùi thaûi noài hôi; 1 taán nöôùc caáp cho noài hôi taêng 100C seõ giaûm khoaûng 1kg daàu ñoát);

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY Taùi söû duïng nöôùc trong quy trình luoäc caù:

Caù

(cid:9) Doøng thaûi sinh ra töø quaù trình luoäc coù chöùa protein vaø caùc chaát beùo hoøa tan.

Luoäc sô qua

(cid:9) Löôïng chaát beùo naøy chính laø

löôïng daàu coù trong caù.

Nöôùc Ñieän Hôi nöôùc

Nöôùc thaûi chöùa daàu & protein

Caù ñaõ luoäc sô

(cid:9) Tuøy thuoäc vaøo töøng loaïi caù maø coù theå dao ñoäng trong khoaûng 3-10 g daàu/kg caù.

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

theå

coù

(cid:9) Söû duïng laïi nöôùc luoäc nhieàu laàn neáu nhö hôùt boû daàu vaø ñem baùn cho caùc nôi saûn xuaát daàu caù.

(cid:9) Giöõ kín vaø caùch nhieät TB luoäc nhaèm giaûm thaát thoaùt nhieät, toán keùm nhöng seõ thu hoài voán nhanh.

(cid:10) Ñieàu naøy coù theå laøm giaûm oâ trong doøng

nhieãm nöôùc thaûi thaûi cuoái cuøng.

(cid:9) Taän duïng nöôùc luoäc sau khi loaïi daàu ñeå cheá bieán suùp caù.

(cid:9) Laép ñaët van thoaùt hôi cho heä thoáng luoäc- haáp keát hôïp ñieàu khieån töï ñoäng hoaëc thuû coâng coù theå giaûm thaát thoaùt hôi nöôùc.

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

Ví duï taùi söû duïng nöôùc (cid:9)Hôi nöôùc ngöng töø moät soá coâng ñoaïn coù theå taùi söû duïng cho loø hôi. Caùc oáng daãn trong HT cuõng neân ñöôïc baûo oân;

(cid:9)Chæ duøng laïi nöôùc thaûi cho caùc khaâu khoâng quan troïng.

Ví duï taùi söû duïng nöôùc (cid:9) Taän duïng nöôùc raû ñoâng ñeå vaän chuyeån chaát thaûi baèng maùng hay ñeå laøm saïch böôùc ñaàu trong caùc khu vöïc caàn veä sinh; (cid:9) Taùi söû duïng nöôùc ñaù tan trong caùc khuoân suoát quaù trình bieán ñoåi ñeå laøm laïnh hôn cho heä thoáng saûn xuaát nöôùc laïnh;

THU HOÀI, TAÙI SÖÛ DUÏNG TRONG NHAØ MAÙY

SAÛN XUAÁT CAÙC SAÛN PHAÅM COÙ ÍCH

(cid:9) Xöông, noäi taïng cheá bieán

thöùc aên gia suùc;

(cid:9) Taùi söû duïng nöôùc sau khi thanh truøng ñeå tuaàn hoaøn vaø laøm nguoäi, söû duïng cho thaùp laøm laïnh.

(cid:9) Thu gom môõ cheá bieán ñeå

baùn;

(cid:9) Sau khi ñaõ tuaàn hoaøn nhieàu laàn, duøng cho caùc hoaït ñoäng VS saøn nhaø.

(cid:9) Voán ñaàu tö thaáp (laép ñaët ñöôøng oáng vaø bôm) & coù theå söû duïng laïi ∼ 85% löôïng nöôùc.

(cid:9) Ñoái vôùi moät soá loaïi thuyû saûn coù theå thu vaây, ruoät, da ñeå cheá bieán caùc loaïi SP giaù trò nhö voû toâm cheá bieán Chitin, Chitosan..

SAÛN XUAÁT CAÙC SAÛN PHAÅM COÙ ÍCH

CAÙC KYÕ THUAÄT TOÁT NHAÁT

(cid:9) Phaân loaïi saûn phaåm coù cuøng

(cid:9) Thieát bò loät da;

kích côõ;

(cid:9) Thieát bò ñaùnh vaûy, loaïi

boû ñaàu;

(cid:9) Thieát bò röûa nguyeân lieäu;

(cid:9) Saûn xuaát caùc saûn phaåm thích hôïp theo kích côõ cuûa nguyeân lieäu: (cid:10) Caù nhoû saûn xuaát boät caù; (cid:10) Caù vöøa ñoùng hoäp; (cid:10) Caù lôùn fillet sao cho giaûm ñeán

(cid:9) Thieát bò maùy phaân côõ

möùc toái thieåu pheá lieäu.

toâm;

CAÙC HÖÔÙNG SX SAÛN PHAÅM PHUÏ

CAÙC KYÕ THUAÄT TOÁT NHAÁT

(cid:9) Thuûy phaân axít ñeå saûn xuaát

(cid:9) Thieát bò thanh truøng coù

thuøng chöùa nöôùc;

thöùc aên gia suùc uû siloâ; (cid:9) Thuûy phaân protein caù; (cid:9) Saûn xuaát Biogas töø pheá lieäu

(cid:9) Van töø (solenoid) vaø caùc

caù;

loaïi thieát bò phun nöôùc aùp

(cid:9) Saûn xuaát chitin, chitosan töø

löïc cao (Karcher).

voû toâm.

Chi phí naêng löôïng trong SX ñaù Chi phí naêng löôïng (cid:9)Laøm ñoâng laïnh nöôùc thaønh (cid:9)Nhieät dung rieâng cuûa caù maêng nöôùc ñaù 0,8658 : kcal/kg0C : 0,391 – 0,509 (cid:9)Caù daønh tuyø loaïi kcal/kg0C (cid:9)Coâng maùy khuaáy nöôùc muoái (cid:9)Toån thaát do tan ñaù (cid:9)Toån thaát laïnh ra ngoaøi beå ñaù (cid:9)Toån thaát ôû khuoân ñaù : : : : : 82%; 4%; 4%; 3%; 7%. : (cid:9)Caù tröôùc khi keát ñoâng 0,8 – 0,9 kcal/kg0C (cid:9)Sau keát ñoâng (-250C) : 0,44 kcal/kg0C.

Chi phí ñaù Chi phí ñaù

(cid:9)Thí duï laøm laïnh 100kg caù töø 300C ñeán 00C (cid:9)Öôùp laïnh caù caàn 30% ñaù so vôùi khoái thì caàn (theo lyù thuyeát): löôïng caù.

100 kg x 0,8kcal/kg0C (30-0)

=

Gñaù

(cid:9)Thöïc teá, öôùp laïnh caù hoàng baèng nöôùc ñaù côõ 4x4 cm töø 200C xuoáng 10C thì thaáy raèng: (cid:10)Neáu duøng nöôùc ñaù ít hôn 75% löôïng caù thì

80 kcal.kg

thôøi gian laøm laïnh caù raát laâu;

=

30 kg ñaù

(cid:10)Neáu duøng döôùi 50% löôïng caù thì haàu nhö

khoâng theå ñaït ñeán 10C.

Tieát kieäm naêng löôïng- Noài hôi

(cid:9)Heä soá khoâng khí thöøa thöôøng ñöôïc choïn (cid:9)Nhieät ñoä khoùi thaûi aûnh höôûng roõ reät leân toån thaát nhieät trong noài hôi.

(cid:9)Tính toaùn lyù thuyeát vaø thöïc teá cho thaáy: T0 theo kinh nghieäm: (cid:10)Ñoát nhieân lieäu loûng vaø khí laáy ~ 1,05 -1,10 (t toaùn lyù thuyeát caàn ~ 9,7 m3 tc/ kg nhieân lieäu); toån

(cid:10)Ñoát than phun laáy töø 1,15 - 1,25; (cid:10)Ñoát than caùm laáy 1,5, treân ghi thuû coâng laáy

khoaûng 1,4 -1,5.

khoùi thaûi (cid:11)12 – 160C thaát nhieät do khoùi thaûi mang ra ngoaøi taêng 1%.

(cid:9)Veà maët hieäu suaát, töùc laø tieát kieäm nhieân lieäu, T0 khoùi thaûi caøng thaáp caøng toát.

Tieát kieäm naêng löôïng- Noài hôi

(cid:9)Kinh nghieäm thöïc teá so saùnh kinh

(cid:9)Khi ñoát nhieân lieäu khoâng coù S thì T0 ñoïng söông cuûa khoùi < 500C,

(cid:9)Coù 1% löu huyønh thì nhieät ñoä ñoïng

teá vaø kyõ thuaät, thöôøng choïn: (cid:10)Nhieät ñoä khoùi thaûi 110 – 1500C cho

söông cuûa khoùi < 1300C, noài hôi lôùn vaø (cid:9)Cöù theâm 1% löu huyønh thì (cid:11)(cid:11)(cid:11)(cid:11) ~100C.. (cid:10)200 – 3000C cho noài hôi nhoû töông öùng toån thaát nhieät do khoùi loø töø 4-8%.

BAØI TAÄP VEÀ TIEÁT KIEÄM NAÊNG LÖÔÏNG

BAØI TAÄP 1

(cid:9)Laøm theo nhoùm (moãi nhoùm

(cid:13) Ñaàu vaøo: 100kg caù vaø 100 kg nöôùc ñaù, sau khi sô cheá thu ñöôc 48 kg thòt caù. Haõy:

4-5 hoïc vieân).

(cid:1) Tính löôïng chaát thaûi raén, nöôùc thaûi

(cid:9) Caùc baïn coù 30 phuùt ñeå laøm

vaø chi phí naêng löôïng nöôùc thaûi.

baøi taäp naøy.

(cid:2) Cho bieát nhieät ñoâng ñaëc cuûa nöôùc ñaù laø 80 kcal/kg; 1kWh = 861 kcal = 0,35kg daàu D.O (maùy phaùt ñieän lôùn chaïy diesel loaïi coøn toát).

BAØI TAÄP 2

YÙ KIEÁN & HOÛI - ÑAÙP

(cid:13) Noài hôi coù löu löôïng khí thaûi laø 500 m3 tc/h , nhieät ñoä 3500C. Neáu ñònh möùc cho pheùp nhieät ñoä laø 2000C. Haõy: (cid:2) Tính toån thaát nhieät qui ra tieàn cuûa doøng khoùi thaûi naøy.