Đại cương về bệnh động kinh
1.1. Dịch tễ học
- Tỷ lệ người bị động kinh trên thế giới khoảng 0,5-0,8% dân số.
- Tỷ lệ mới mắc trung bình hàng năm là 20-70 người/100.000 dân.-
- Tỷ lệ hiện mắc ước tính khoảng 400-800/100.000 dân.
- Động kinh gặp ở mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở trẻ em (khoảng 50%
dưới 10 tuổi, 75% dưới 20 tuổi).
- Tuổi càng lớn thì tỷ lệ càng thấp, nhưng tăng lại ở tuổi 60 trở lên
(khoảng 100/100.000 người).
- 10-25% bệnh nhân có yếu tố gia đình.
- Đa số bệnh nhân bình thường giữa các cơn, một số ít bị ảnh hưởng
đến phát triển thể chất và tinh thần.
- Tỷ lệ tử vong tăng ở người trẻ và thể nặng, thường do tai nạn,
trạng thái động kinh, bệnh não, viêm phổi.
1.2 Nguyên nhân
- Nguyên nhân chung
+ Động kinh là do sự thay đổi bất thường của nơ ron thần kinh.
+ Có thể do các quá trình bệnh lý ảnh hưởng đến não.
+ Nếu không tìm được nguyên nhân, gọi là bệnh động kinh.
+ Nếu tìm được nguyên nhân rõ ràng, gọi là động kinh triệu chứng.
- Nguyên nhân theo độ tuổi
* Ở trẻ sơ sinh
+ Khoảng 1% trẻ sơ sinh có các cơn co giật, thường là động kinh triệu
chứng
+ Nguyên nhân: Ngạt lúc đẻ, chấn thương sản khoa, chảy máu trong sọ
não, hạ đường huyết, hạ calci huyết, hạ magne huyết, hạ Natri huyết,
thiếu hụt Pyridoxin, ngộ độc nước, nhiễm khuẩn hệ thần kinh trung
ương, rối loạn chuyển hóa.
*Ở trẻ em
+ Nguyên nhân thường gặp là động kinh nguyên phát, liệt não, nhiễm
khuẩn hệ thần kinh trung ương, tổn thương cấu trúc trong sọ, bệnh
chuyển hóa, ngộ độc (thuốc, chì), bệnh thoái hóa não, bệnh hệ thống,
bệnh di truyền, chấn thương.
*Ở người
lớn
_Động kinh
nguyên phát,
chấn thương,
tổn thương
cấu trúc não,
bệnh mạch
máu não,
nhiễm khuẩn
hệ thần kinh trung ương, bệnh thoái hóa não, bệnh hệ thống, bệnh bẩm
sinh, nhiễm độc (rượu, thuốc tâm thần, lạm dụng thuốc), rối loạn chuyển
hóa.
*Ở người già
+ Người già trên 60 tuổi động kinh có thể do u não, ung thư di căn, các
rối loạn tuần hoàn não, xơ cứng mạch não, teo não
+ Trường hợp động kinh ở người ngoài 60 tuổi là do thiếu máu cục bộ
1.3 Đặc điểm lâm sang
* Cơn động kinh toàn thể xuất hiện khi tất cả các vùng của não bị ảnh
hưởng bởi các đợt phóng điện bất thường.
1. Cơn co giật
- Triệu chứng xảy ra trước cơn động kinh
- Triệu chứng này xảy ra nhanh ngay trước cơn gọi là hiện tượng thoáng
qua (aura)
- Biểu hiện của aura rất đa dạng: aura vận động, aura cảm giác, aura cảm
xúc.
2. Cơn vắng ý thức
+ Gián đoạn ý thức và hành động trong thời gian ngắn (3-5 giây).
3.Cơn co giật
+ Giật cơ đột ngột, ngắn, đối xứng hai bên, có thể toàn thân hoặc khu
trú.
4. Cơn mất trương lực cơ
+ Mất trương lực cơ đột ngột, gây ngã, thường gặp ở bệnh nhân động
kinh nặng và bắt đầu mắc bệnh từ lúc trẻ sơ sinh.
5. Hội chứng West
+ Cơn điển hình thường rất ngắn, cơn co thắt gấp người, thường gặp ở
trẻ sơ sinh.
*Cơn cục bộ chỉ ảnh hưởng từ một phần của não nên các triệu chứng sẽ
khác nhau tùy thuộc vào vị trí cụ thể
1. Cơn cục bộ đơn giản ( không rối loạn ý thức)
- Bệnh nhân tỉnh táo, nhận thức đầy đủ trong suốt cơn.
- Triệu chứng co giật khu trú ở một phần cơ thể, thường là một chi hoặc
mặt, thường rất ngắn, dưới 90 giây.
- Ít khi tiến triển thành các loại cơn động kinh khác.
2. Cơn cục bộ phức tạp ( có rối loạn ý thức)
- Khởi phát bằng các triệu chứng cục bộ đơn giản, sau đó dẫn đến rối
loạn ý thức.
- Bệnh nhân có thể có những hành vi bất thường như:
Cởi quần áo.