TS. Đỗ Ngọc Đạt
ĐỀ CƯƠNG BÀI
GIẢNG
THỐNG KÊ GIÁO DỤC
(ĐỀ CƯƠNG CHI TIẾT)
Hà nội – 2007
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP
HỌC PHẦN THỐNG KÊ GIÁO DỤC
(Dành cho học viên ngành Sư phạm Mẫu giáo)
A. LÝ THUYẾT:
1. Đối tượng nghiên cứu của thống kê giáo dục: Đối
tượngnghiên cứu, Cơ sở lý luận và phương pháp luận của thống kê
giáo dục.
2. Quá trình nghiên cứu thống kê giáo dục: Điều tra thống
kê, tổng hợp thống kê, phân tổ, phân tích và dự đoán thống kê giáo
dục.
3. Nghiên cứu mức độ các tượng giáo dục: Số tuyệt đối, số
tương đối, số bình quân trong nhóm thống kê giáo dục.
4. Nghiên cứu thống kê sự biến động giáo dục: Dãy số
biến động (Khái niệm, ý nghĩa của dãy số biến động, các chỉ tiêu
phân tích, các phương pháp biểu hiện xu hướng phát triển), chỉ số
thống kê giáo dục (Khái niệm và sự phân loại, Phương pháp tính chỉ
số, hệ thống chỉ số).
B. BÀI TẬP:
1. Các bài tập về tính số tuyệt đối, số tương đối và số bình
quân trong thống kê giáo dục.
2. Các bài tập về Tính chỉ tiêu phân tích dãy số biến động
giáo dục như: Tính mức độ bình quân theo thời gian, tính lượng tăng
tuyệt đối, tốc độ phát triển, tốc độ tăng trưởng.
3. Các bài tập về Tính chỉ số cá thể, chỉ số phát triển, chỉ
số không gian, chỉ số kế hoạch.
TÀI LIỆU THAM KHẢO:
1. Bài giảng Thống kê giáo dục. Đỗ Tiến Đạt, Hà Nội,
2007.
2. Thống kê và ứng dụng.Đặng Hùng Thắng, NXBGD, Hà
Nội, 1999.
3. Mở đầu thống kê xác suất. Nguyễn Bác Sơn, NXBGD,
Hà Nội, 1997.
-----------------***----------------
CHƯƠNG I: ĐỐI TƯỢNG CỦA THỐNG KÊ GIÁO
DỤC
I- ĐỐI TƯỢNG CỦA THỐNG KÊ GIÁO DỤC
1. Thống kê học giáo dục là môn khoa học
Các hiện tượng mà thống kê học nghiên cứu là các hiện tượng và quá
trình xã hội về giáo dục, bao gồm:
- Các hiện tượng và quá trình mở rộng giáo dục.
- Các hiện tượng về dân số tham gia giáo dục.
- Các hiện hiện tượng về đời sống vật chất và văn hoá giáo dục.
- Các hiện tượng về xu hướng chính trị, xã hội của giáo dục.
Thống kê học nghiên cứu các hiện tượng xã hội, nhưng các hiện
tượng xã hội và hiện tượng tự nhiên có quan hệ chặt chẽ với nhau, cho nên
khi nghiên cứu hiện tượng xã hội không thể không nghiên cứu hiện tượng
tự nhiên.
2. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của thống kê học giáo dục rất rộng:
Khác với tất cả các môn học khoa học xã hội khác, thống kê học
không trực tiếp nghiên cứu bản chất và quy luật của hiện tượng xã hội.
Thống kê học nghiên cứu mặt lượng sự liên hệ mật thiết với mặt chất của
hiện tượng xã hội của giáo dục.
Các con số thống kê có thể phản ánh được mặt chất của hiện tượng,
vì mặt chất và mặt lượng là hai mặt không thể tách rời nhau của sự vật hay
hiện tượng trong giáo dục.
Hiện tượng thống kê học nghiên cứu trong hoạt động giáo dục là
hiện tượng số lớn, tức là tổng thể bao gồm nhiều hiện tượng cá biệt. Thống
kê học coi tổng thể các hiện tượng cá biệt trong giáo dục như một thể hoàn
chỉnh và lấy đó làm đối tượng nghiên cứu.
Nói thống kê học nghiên cứu hiện tượng số lớn không có nghĩa tuyệt
đối không nghiên cứu hiện tượng cá biệt, như nhà trường; hình thức tổ
chức…
Đối tượng của thống kê học giáo dục bao giờ cũng tồn tại trong
những điều kiện thời gian và không gian, địa điểm và môi trường diễn ra
hoạt động giáo dục.
II – CƠ SỎ LÝ LUẬN CỦA THỐNG KÊ HỌC GIÁO DỤC
1. Nhận thức bản chất và quy luật phát triển của hiện tượng và
quá trình
Chủ nghĩa dauy vật lịch sử nghiên cứu bản chất và những quy luật
chung nhất và cơ bản nhất về sự phát triển xã hội của giáo dục.
Khi nghiên cứu hiện tượng trong giáo dục phải dựa trên cơ sở nhận
thức đầy đủ bản chất và quy luật phát triển của hiện tượng, tức là phải vận
dụng khái niệm, phạm trù, các quy luật của duy vật lịch sử.
2. Ý nghĩa thông tin trong khoa học giáo dục
Sựphát triển của thống kê gắn chặt với sự phát triển của thông tin
trong giáo dục.
Hoạt động của con người trong cuộc sống hàng ngày đựơc thông qua
thông tin, mỗi con người sống trong xã hội, dù có ý thức hay không có ý
thức đều thường xuyên hoạt động gắn với thống kê. Có hai cách biểu hiện:
- Biểu hiện thụ động: con người thu nhận thông tin qua các phương
tiện truyền tin.
- Biểu hiện chủ động: con người đưa ra những tin tức về kết quả hoạt
động của bản thân.
Kết quả chất lượng của công tác thống kê giáo dục phụ thuộc vào các
tài liệu mà những người làm công tác giáo dục và học sinh cung cấp.
Mối quan hệ giữa cán bộ giáo dục, học sinh, giáo viên với người
quản lý phụ thuộc vào khối lượng thông tin thống kê ngày càng phong phú.
Sự phát triển mạnh mẽ của ngành giáo dục chính là sự phân công và
mở rộng phạm vi giáo dục.