HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
PHÂN HIỆU HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH QUỐC GIA
TẠI TỈNH QUẢNG NAM
ĐỀ CƯƠNG ÔN TẬP
HỌC PHẦN: CHÍNH TRỊ VÀ CHÍNH SÁCH CÔNG
Họ và tên sinh viên: Nguyễn Đức Mạnh
Mã số sinh viên: 2105QLNH-19
Lớp khóa: 2105QLNH-K21
Quảng Nam, 2024
LỜI MỞ ĐẦU
Kính chào mọi người!
Đề cương này mình soạn với mục đích ôn tập cho bản thân. Nếu mọi
người thực sự cần hãy cứ sử dụng tài liệu này làm tài liệu tham khảo nhé!
Do kiến thức của mình còn hạn chế, nên đôi khi đề cương không thể
tránh những sai sót, nên đề cương chỉ mang tính chất tham khảo.
Mình rất mong mọi người có thể đóng góp ý kiến, nhằm giúp mình có
thể bổ sung kiến thức và hoàn thiện đề cương hơn. (Zalo:0935498242)
Trân trọng và cảm ơn mọi người rất nhiều!
“Khó khăn nhất là quyết định hành động; phần còn lại chỉ đơn thuần là sự kiên
trì.”
- Amelia Earhart -
MỤC LỤC
CHÍNH TRỊ VÀ CHÍNH SÁCH CÔNG
Câu 1: Khái niệm chính trị, chính sách công, sự khác biệt giữa chính trị và
chính sách công; vai trò của nhà lãnh đạo chính trị và các công chức hành
chính trong chu trình chính sách công; ý nghĩa nghiên cứu mối quan hệ
chính trị và chính sách công.
* Khái niệm chính trị:
Chính trị là một lĩnh vực của đời sống xã hội, là toàn bộ các hoạt động
liên quan đến các mối quan hệ giữa các giai cấp, dân tộc, và các quốc gia về vấn
đề giành giữ tổ chức và sử dụng quyền lực nhà nước, là sự tham gia của người
dân vào công việc của nhà nước và xã hội, là hoạt động thực tiễn của của giai
cấp của Đảng phái chính trị, các nhà nước nhằm tìm kiếm những khả năng thực
hiện đường lối và những mục tiêu đã đề ra nhằm thỏa mãn lợi ích.
* Khái niệm chính sách công:
Chính sách công là tập hợp các quyết định có liên quan với nhau do nhà
nước ban hành, bao gồm các mục tiêu và giải pháp để giải quyết một vấn đề
công nhằm thúc đẩy xã hội phát triển theo định hướng nhất định.
* Sự khác biệt giữa chính trị và chính sách công:
a. Về mặt pháp lý:
Chính sách công mang tính nhà nước:
- Tính công cộng: phục vụ mục tiêu công, vì nhân dân, nên chỉ phục vụ
cho đối tượng thụ hưởng.
- Tính hành động thực tiễn: căn cứ vào các vấn đề hành động và gắn với
thực tiễn.
- Tính hệ thống: không có tính thống nhất, chỉ có tính hệ thống trong các
chính sách.
- Tính kế thừa lịch sử.
- Tính gắn với một quốc gia cụ thể.
- Chính sách công buộc là chủ thể là nhà nước. Chính trị chủ thể có thể là
nhà nước hoặc không phải nhà nước.
4
- Xét theo yếu tố hoạt động; chính sách công luôn phụ thuộc theo luật
pháp của nhà nước. Chính trị theo chủ thể, kỷ luật riêng của một tổ chức chính
trị nào đó.
- Quá trình hình thành: CSC theo quy định. Chính trị có thể chưa rõ ràng
chưa có giai cấp thống trị.
- Chính sách công vì lợi ích của cả cộng đồng. Chính trị phục vụ lợi ích
(cá nhân, cộng đồng).
- Chính trị xét về sự xuất hiện của chính trị trong lịch sử nhân loại: Chính
trị ra đời gắn liền với sự xuất hiện của giai cấp và nhà nước. Sụ xuất hiện đó lại
liên quan chặt chẽ đến vấn đề tư hữu tư liệu sản xuất – tư hưu những của cải dư
thừa của xã hội – cũng tức là liên quan đến hoạt động kinh tế. Để bảo vệ cho sự
tư hữu về tư liệu sản xuất đó, những tầng lớp “trên” của xã hội đã tổ chức ra nhà
nước nhằm mục đích cưỡng chế các tầng lớp xã hội khác. Như vậy chính trị xuất
hiện trong lịch sử xuất phát từ kinh tế.
b. Về mặt thực tiễn
- Chính sách công ra đời nhằm giải quyết các mâu thuẫn trong xã hội,
trong cơ chế thực hiện quyền lực các thiết chế chính trị khác nhau luôn tác động
hoặc gây áp lực lên quá trình ban hành chính sách của nhà nước, vì vậy chính
sách công luôn là sản phẩm đầu ra của hệ thống chính trị.
- Chính sách công giải quyết vấn đề liên cộng đồng, Chính trị giải quyết
vấn đề quyền lực.
- Chính sách công luôn bị ảnh hưởng và định hướng của chính trị (chính
sách công là sản phẩm đầu ra của hoạt động chính trị).
- Chủ thể, đối tượng chính sách công và chính trị.
* Vai trò của nhà lãnh đạo chính trị và công chức hành chính trong chu
trình chính sách công.
Khái niệm Nhà lãnh đạo chính trị: “là kíp người cùng với người đứng
đầu, nhằm thực hiện những mục tiêu, nhiệm vụ chính trị của chính Đảng, giai
cấp, dân tộc trong những thời kì nhất định, là người có ý thức về sứ mệnh chính
trị, có tri thức, kinh nghiệm chính trị, và nghệ thuật hoạt động chính trị”.
Khái niệm Công chức hành chính: “là một bộ phận của công chức làm
việc trong cơ quan hành chính nhà nước nhằm thực hiện các chức năng, nhiệm
vụ trong các cơ quan hành chính nhà nước”.
5