1
ÔN THI VÀO LỚP 10 HÓA HỌC 9
Dng 1: HOÀN THÀNH SƠ Đ PHN NG
Phương php: Nm chc kin thc v tnh cht ha hc ca cc cht
,mi quan h gia cc hp cht, điu ch cc hp cht.
V d 1: Vit phương trnh phn ng ha hc theo sơ đ chuyn ha sau:
a)S (1) SO2 (2) SO3 (3) H2SO4 (4) SO2 (5) H2SO3 (6) Na2SO3
(7) (8)
NaHSO3 Na2SO4
b) FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 FeCl3
Fe(NO)3
Bi gii
a)
(1) S + O2 SO2
(2) 2SO2 + O2 2SO3
(3) SO3 + H2O H2SO4
(4) H2SO4 + Na2SO3 Na2SO4 + H2O + SO2
(5) SO2 + H2O H2SO3
(6) H2SO3 + 2NaOH Na2SO3 + H2O
(7) SO2 + NaOH NaHSO3
(8) H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + H2O
b)
(1) FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl
(2) Fe(OH)3 + 3HCl FeCl3 + H2O
(3) 2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O
(4) FeCl3 + 3AgNO3 3AgCl + Fe(NO)3
(5) Fe(NO3)3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaNO3
(6) Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O
V d 2: C nhng cht sau: Na2O, Na, NaOH, NaHCO3, Na2SO4,
Na2CO3,NaCl, NaClO.
t0
t0, V2O5
t0
2
a) Da vo mi quan h gia cc cht, hy sưps xp cc cht trên thnh mt
đ chuyn ha không nhnh.
b) Vit phương trnh ha hc theo sơ đ trên.
a) Sơ đ chuyn ha:
Na Na2O NaOH NaHCO3 Na2CO3 NaCl NaClO
b) Phương trnh ha hc:
4Na + O2 2Na2O
Na2O + H2O 2 NaOH
NaOH + CO2 NaHCO3
NaOH + NaHCO3 Na2CO3 + H2O
Na2CO3 + H2SO4 Na2SO4 + CO2 + H2O
Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + NaCl
NaCl + H2O đin phân dd NaClO + H2
Không mn
V d 3: C nhng cht sau: Zn, Zn(OH)2, NaOH, Fe(OH)3, CuSO4, NaCl,
HCl. Hy chn cht thch hp đin vo mi sơ đ phn ng sau v lp phương trnh
ha hc:
a) ... Fe2O3 + H2O
b) H2SO4 + ... Na2SO4 + H2O
c) H2SO4 + ... ZnSO4 + H2O
d) NaOH + ... NaCl + H2O
e) ... + CO2 Na2CO3 + H2O
Bi gii:
a) 2Fe(OH)3 Fe2O3 + 3H2O
b) H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + H2O
c) H2SO4 + Zn(OH)2 ZnSO4 + H2O
d) NaOH + HCl NaCl + H2O
e) 2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O
Dng 2: PHƯƠNG PHP GII BÀI TP NHN BIT
Phương php:
1. Nguyên tc:
Dng ha cht thông qua phn ng c hin tưng xut hin đ nhn bit cc
ha cht đng trong cc bnh mt nhn.
2. Phn ng nhn bit:
t0
t0
3
Phn ng nhn bit phi l phn ng đc trưng: tc l phn ng xy ra: Nhanh,
nhay, d thc hin, phi c du hiu, hin tưng d quan st ( kt ta, ha tan kt ta,
thay đi mu sc, si bt kh, c mi...).
3. Cc kiuu hi nhn bit thưng gp:
Kiu 1: Nhn bit vi cc cht (rn, lng, kh) riêng bit.
Vi kiu bi nhn bit ny, nu c n cht, ta cn nhn bit n - 1 cht, cht cn
li l cht th n. VD: Bng phương php ha hc, nhn bit 4 dung dch đng trong 4
l: NaCl, Na2CO3, NaNO3, Na2SO4.
Kiu 2: Nhn bit ha cht trong cng hn hp
Trong trưng hp ny vi n cht ta phi nhn bit n cht trong cng mt hn
hp. VD: Lm th no đ nhn bit đưc 3 axit HCl, HNO3, H2SO4 cng tn ti
trong mt dung dch long.
4. Cc dng bi nhn bit trong mi kiu:
Dng 1: Nhn bit vi thuc th không hn ch.
VD: Bng phương php ha hc, nhn bit cc dung dch sau: BaCl2, AgNO3,
NaOH, H2SO4
Dng 2: Nhn bit vi thuc th hn ch ( c th thuc th cho sn hơcj phi
tm) VD: Ch dng nưc c th nhn bit 3 cht rn: BaO, Al2O3, MgO đng trong 3
l sau không? Nu c hy nhn bit.
Dng 3: Nhn bit m không dng thuc th ngoi.
VD: Không s dng thuc thư ngoi, nhn bit 5 dung dch sau:HCl, Na2CO3,
BaCl2, Na2SO4, NaCl.
5. Cch trnh by mt bi nhn bit (gm 4 c chnh).
Cch 1: Dng phương php mô t.
- Bưc 1: Trch mu th( Thưng l ly ra mi cht mt t lm mu th).
- Bưc 2: Chn thuc th ( ty thuc vo yêu cu đ bi: Thuc th không hn
ch, n ch hoc không dng thuc th ngoi).
- c 3: Cho thuc th vo mu th, trnh by hin tưng quan st đưc t đ
tm ra ha cht cn nhn bit.
- c 4: Vit tt c cc phương trnh phn ng xy ra.
Cch 2: Dng phương php lp bng
Cng qua cc c như cch (1). Riêng bưc 2 v 3 thay v mô t, gp li
thnh bng: Trnh t nhn bit.
V d:
Cht cn
nhn bit
Thuc
th dng
X
Z
....
A
_
....
B
///
....
///
....
Kt lun đ nhn
X
Z
....
4
Quy ưc: (-): Không c du hiu g xy ra( mc d c th c phn ng), (///)
cht đ nhn bit đưc.
V d 1: Hy phân bit cc l mt nhn đng cc dung dch: NaCl, Na2SO4,
NaNO3
Bi gii:
Trch cc mu th t cc dung dch.
Cho cc mu th vo 3 cc đng dung dch BaCl2. Mu no c kt ta trng l
Na2SO4
Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl
Cho hai mu th ca hai dung dch cn li vo hai cc đng dung dch AgNO3.
Mu th no to kt ta trng l NaCl:
NaCl + AgNO3 AgCl + NaNO3
Mu cn li không c hin tưng g l NaNO3
V d 2: Ch dng nưc v kh cacbonnic c th phân bit 5 cht bt trng sau
đây không? NaCl, Na2CO3, Na2SO4, BaCO3, BaSO4. Nu đưc hy trnh by cch
nhn bit.
Bi gii:
Ta c đ nhn bit:
Cht th
NaCl
Na2CO3
Na2SO4
BaCO3
BaSO4
H2O
tan
tan
tan
CO2
Tan (dd1)
không tan
Dd (1)
CO2
tan
Không tan
Phương trnh ha hc:
CO2 + H2O + BaCO3 Ba( HCO3)2
Ba( HCO3)2 + Na2CO3 BaCO3 + 2NaHCO3
Ba( HCO3)2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaHCO3
CO2 + H2O + BaCO3 Ba(HCO3)2
V d 3: Không dng ha cht khc, nhn bit: HCl, K2CO3, NaCl, Na2SO4 v
Ba(NO3)2
Bi gii:
Cho cc dung dch tc dng vi nhau tng đôi mt, kt qu đưc trnh by
bng sau:
HCl
K2CO3
NaCl
Na2SO4
Ba(NO3)2
HCl
(x)
CO2
-
-
-
K2CO3
CO2
(x)
-
-
BaCO3
NaCl
-
-
(x)
-
-
Na2SO4
-
-
-
(x)
BaSO4
Ba(NO3)2
-
BaCO3
-
BaSO4
(x)
5
- Dung dich không to hin tưng g l NaCl
- Dung dch to CO2 vi mt dung dch khc l dung dch HCl.
- Dung dch to kt ta trng vi mt dung dch khc l Na2SO4
- Dung dch to kt ta trng vi hai dung dch khc l Ba(NO3)2
- Dung dch va to CO2 va to kt ta trng vi hi dung dch khc l K2CO3
Dng 3: PHƯƠNG PHP GII BÀI TP TCH BIT
Phương php:
1. Ni dung:
C hn hp nhiu cht trn ln vi nhau dng phn ng h hc kt hp vi s
tch, chit, đun sôi, cn, đ tch mt cht ra khi hn hp hay tch cc cht ra khi
nhau.
2. Cc dng ton tch riêng
a) Tch mt cht ra khi hn hp.
Dng ton ny ch cn tch riêng mt cht ra khi hn hp, loi b cc cht
khc, ta c mt trong hai cch gii sau:
* Cch 1: Dng ha cht phn ng tc dng lên cc cht cn loi b, cn cht
đưc tch riêng không tc dng sau phn ng đưc tch ra d dng
V d 1: C hn hp Cu, zn, Fe. Hy Cu ra khi hn hp.
Bi gii:
Cho hn hp vo cc đng dung dch HCl th Zn, Fe tan ra. Cu không tc
dng đưc tch ra.
Zn +2HCl ZnCl2 + H2
Fe +2HCl FeCl2 + H2
V d 2: Bt kim loi st c ln nhôm. Hy nêu phương php lm sch st.
Bi gii:
Cho hn hp bt vo dung dch NaOH , nhôm tn hon ton trong dung dch,
cn li st nguyên cht.
2Al + 2NaOH +2H2O 2NaAlO2 + 3H2
V d 3: C hn hp kh CO2 v O2. lm th no c th thu đưc kh O2 hn
hp trên? Trnh by cch lm v vit phương trnh ha hc
Bi gii:
Dn hn hp vo dung dch nưc vôi trong dư, lc đ CO2 b hp th hon ton
theo phn ng:
CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O
Cn O2 Không phn ng, thot ra khi dung dch đưc thu ly.