I. MA TRẬN ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ I – NĂM HỌC 2024-2025
MÔN NGỮ VĂN LỚP 9
Mức độ nhận thức
Tổn
g
%
điể
m
Nhận biết
(Số câu)
Thông hiểu
(Số câu)
Vận dụng
(Số câu)
Vận dụng
cao
(Số câu)
TT
Kĩ
năng
TNKQ
TL
TNKQ
TL
TNK
Q
TL
TNKQ
TL
1
Đọc
hiểu
4
0
2
0
2
0
0
Tỉ lệ % điểm
20
15
15
50
2
Viết
0
1*
0
1*
0
1*
0
1
1
Tỉ lệ % điểm
20
10
10
10
50
Tỉ lệ % điểm các
mức độ nhận thức
40
25
25
10
100
II. BẢNG ĐẶC TẢ ĐỀ KIỂM TRA GIỮA HỌC KỲ I
MÔN NGỮ VĂN LỚP 9 - THỜI GIAN LÀM BÀI: 90 PHÚT
Số câu hỏi
theo mức độ nhận thức
TT
Kĩ năng
Nội
dung/
Đơn vị
kiến
thức
Mức độ đánh giá
Nhậ
n
biết
Thông
hiểu
Vận
dụng
Vận
dụng
cao
1
Đọc
hiểu
Đoạn
trích thơ
song thất
lục bát
Nhận biết:
- Nhận biết được thể thơ, cách
ngắt nhịp, gieo vần.
- Nhận biết được giọng điệu, ngôn
ngữ thơ.
Thông hiểu:
- Hiểu được ý nghĩa của một số
chi tiết, hình ảnh thơ.
- Hiểu tác dụng của việc sử dụng
từ ngữ ,biện pháp tu từ.
- Hiểu được nội dung đoạn trích.
Vận dụng:
- Nêu được cảm nghĩ về đoạn thơ
- Nêu được những việc làm thể
hiện trách nhiệm của thế hệ trẻ đối
với đất nước.
4 TN
2 TL
2TL
2
Viết
Viết bài
văn nghị
luận về
một vấn
đề cần
giải
quyết
(con
người
trong
mối
quan hệ
với tự
nhiên)
Nhận biết: nhận biết được yêu
cầu của đề về kiểu văn bản nghị
luận về một vấn đề cần giải quyết
(con người trong mối quan hệ với
tự nhiên), bài viết có bố cục 3
phần.
Thông hiểu: biết dùng từ ngữ, câu
văn đảm bảo ngữ pháp để thể hiện
quan điểm của mình về vấn đề
nghị luận.
Vận dụng: vận dụng các kĩ năng
dùng từ, viết câu, các phương tiện
liên kết, các kĩ năng lập luận, biết
kết hợp giữa lí lẽ và dẫn chứng để
làm rõ vấn đề nghị luận; ngôn ngữ
trong sáng, giản dị; thể hiện rõ
được quan điểm của mình về vấn
đề.
Vận dụng cao: sáng tạo về dùng
từ, diễn đạt, lựa chọn lí lẽ, dẫn
chứng một cách thuyết phục.
1
TL*
Tổng
4 TN
1*
2 TL
1*
2 TL
1*
1*
Tỉ lệ %
40
25
25
10
Tỉ lệ chung
65
35
3
III. ĐỀ
A. ĐỌC- HIỂU (5.0 điểm)
Đọc đoạn trích sau:
BÀ MÁ HẬU GIANG
(Trích)
Trời Hậu Giang, tù và dậy rúc
Phèn la kêu, trống giục vang đồng
Đường quê đỏ rực cờ hồng
Giáo gươm sáng đất, tầm vông nhọn trời
Quyết một trận, quét đời nô lệ
Quăng máu xương, phá bẻ xiềng gông! (…)
Má già trong túp lều tranh
Ngồi bên bếp lửa, đun cành củi khô
Một mình má, một nồi to
Cơm vừa chín tới, vùi tro, má cười...
Chết! Có tiếng gì rơi sột soạt?
Má già run, trán toát mồ hôi
Chạy đâu? Thôi chết, chết rồi!
Gót giày đâu đã đạp rơi liếp mành.
Một thằng cướp, mắt xanh mũi lõ
Đốc gươm dài tuốt vỏ cầm tay
Rung rinh bậc cửa tre gầy
Nghênh ngang một ống chân đầy lối đi!
Hắn rướn cổ, giương mi, trợn mắt
Như hổ mang chợt bắt được mồi
Trừng trừng trông ngược trông xuôi
Trông vào bếp lửa: Một nồi cơm to.
Hắn rống hét: “Con bò cái chết!
Một mình mày ăn hết này sao?
Đừng hòng che được mắt tao
Khai mau, du kích ra vào nơi đâu?(…)
Lưỡi gươm lạnh toát kề hông
“Các con ơi! Má quyết không khai nào!”
Sức đâu như ngọn sóng trào
Má già đứng dậy, ngó vào thằng Tây
Má hét lớn: “Tụi bay đồ chó!
Cướp nước tao, cắt cổ dân tao!
Tao già không sức cầm dao
Giết bay, có các con tao trăm vùng!
Con tao, gan dạ anh hùng
Như rừng đước mạnh, như rừng tràm thơm!
Thân tao chết, dạ chẳng sờn!”
Thương ôi! Lời má lưỡi gươm cắt rồi!
Một dòng máu đỏ lên trời
Má ơi, con đã nghe lời má kêu!
Nước non muôn quý ngàn yêu
Còn in bóng má sớm chiều Hậu Giang.
(Tuyển tập thơ Tố Hữu, NXBGD, 2002)
*Chú thích:
- Tố Hữu (1920-2002) tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành. Ông là một nhà thơ cách
mạng, ở ông có sự thống nhất đẹp đẽ giữa cuộc đời cách mạng và cuộc đời thơ, giữa lý tưởng
trong trái tim và những câu thơ trên đầu bút. Chặng đường thơ của Tố Hữu là chặng đường
lịch sử của cả một dân tộc. Ông được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến.
- “Bà má Hậu Giang” viết năm 1941, in trong tập “Xiềng xích”. Bài thơ ca ngợi người
mẹ miền sông Hậu kiên gan trước họng súng quân thù.
* Chọn câu trả lời đúng nhất ghi vào giấy làm bài
Câu 1 (0.5đ). Đoạn thơ trên được viết theo thể thơ gì?
A. Thất ngôn bát cú. B. Thất ngôn tứ tuyệt.
C. Song thất lục bát. D. Lục bát biến thể.
Câu 2 (0.5đ). Những câu thơ có 7 tiếng trong đoạn trích chủ yếu được ngắt nhịp như thế nào?
A. Lẻ trước chẵn sau: 3/2/2 hoặc 3/4. B. Chẵn trước lẻ sau: 2/2/3 hoặc 4/3.
C. Lẻ trước chẵn sau: 1/3/3 hoặc 1/6. D. Chẵn trước lẻ sau: 4/2/1 hoặc 6/1.
4
Câu 3 (0.5đ). Trong hai câu thơ sau, những tiếng nào hiệp vần với nhau?
Nước non muôn quý ngàn yêu
Còn in bóng má sớm chiều Hậu Giang.
A. nước – sớm B. ngàn– hậu
C. yêu- chiều D. muôn - ngàn
Câu 4 (0.5đ). Phương án nào nói đúng nhất về việc sử dụng từ ngữ trong bài thơ?
A. Dùng nhiều điển cố, điển tích phức tạp B. Từ ngữ gần gũi, mộc mạc, dễ hiểu
C. Ngôn ngữ mang tính phóng đại, hài hước D. Dùng từ Hán Việt nhiều hơn thuần Việt
* Thực hiện các yêu cầu sau:
Câu 5(1.0đ). Xác định và nêu tác dụng của một biện pháp tu từ có trong đoạn thơ sau:
Hắn rướn cổ, giương mi, trợn mắt
Như hổ mang chợt bắt được mồi
Trừng trừng trông ngược trông xuôi
Trông vào bếp lửa: Một nồi cơm to.
Câu 6 (0.5đ). Sau khi đọc hiểu đoạn thơ, em biết thêm được điều gì về cuộc kháng chiến
chống thực dân Pháp của nhân dân ta trước Cách mạng tháng Tám năm 1945?
Câu 7(1.0đ) Viết đoạn văn ngắn ( khoảng 7 dòng) nêu cảm nghĩ của em về đoạn thơ sau:
Má hét lớn: “Tụi bay đồ chó!
Cướp nước tao, cắt cổ dân tao!
Tao già không sức cầm dao
Giết bay, có các con tao trăm vùng!
Con tao, gan dạ anh hùng
Như rừng đước mạnh, như rừng tràm thơm!
Thân tao chết, dạ chẳng sờn!”
Thương ôi! Lời má lưỡi gươm cắt rồi!
Câu 8 (0.5đ). Từ hình ảnh bà má Hậu Giang trong đoạn trích, em hãy nêu những việc làm thể
hiện trách nhiệm của tuổi trẻ với đất nước trong cuộc sống hiện nay.
II. VIẾT( 5.0đ):
Viết bài văn nghị luận bàn về giải pháp phù hợp để giảm thiểu rác thải nhựa trong đời sống.
……………….HẾT………………
5
IV. HƯỚNG DẪN CHẤM:
PHẦN I: ĐỌC HIỂU (5.0 điểm)
Câu
Nội dung
Điểm
ĐỌC HIỂU TRẮC NGHIỆM
5,0
TN
1-C, 2- A, 3-C, 4-B,
0,5/1 câu
5
HS nêu được một trong ba biện pháp tu từ : so sánh, điệp từ, liệt kê
Nêu được tác dụng của một biện pháp tu từ mà mình chỉ ra
0.5
0.5
Mức 1 (0.5 đ)
Mức 2 (0.25đ)
Mức 3
(0.0đ)
6
- Học sinh nêu được hai ý hợp lý. Gợi ý:
+ Nhân dân quyết tâm đấu tranh với khí
thế sục sôi với mong muốn đánh đuổi
được thực dân Pháp xâm lược.
+ Nhiều cuộc đấu tranh bị thực dân Pháp
nhấn chìm trong bể máu.
+ Nhân dân khốn cùng, làng xóm điêu
linh dưới sự tàn sát của kẻ thù.
+ Những người mẹ anh hùng nuôi giấu
cán bộ bất chấp tính mạng bị đe dọa.
+…
HS nêu được một ý hợp lý.
Trả lời
sai hoặc
không
trả lời.
7
Mức 1 (1.0 đ)
Mức 2 (0.25- 0.75đ)
Mức 3
(0.0đ)
-HS viết được đoạn văn nêu cảm nghĩ của
mình về đoạn thơ với các gợi ý sau:
+Nội dung: hình ảnh người mẹ anh hùng
với lời lẽ đanh thép, khí thế quật cường,
hiên ngang trước lưỡi gươm, họng súng
quân thù
+ Nghệ thuật: động từ mạnh, câu cảm
thán, biện pháp so sánh…
-HS viết được đoạn văn nêu
cảm nghĩ của mình về đoạn thơ
nhưng nội dung và nghệ thuật
còn sơ sài, lủng củng
Trả lời
sai hoặc
không
trả lời.
8
Mức 1(0.5đ)
Mức 2(0.25đ)
Mức
3(0.0đ)
- Học sinh nêu được ít nhất hai việc cần
làm để thể hiện trách nhiệm của mình.
Lưu ý phải phù hợp với chuẩn mực đạo
đức và pháp luật. Gợi ý:
- Học sinh nêu được một việc
cần làm để thể hiện trách
nhiệm với các thế hệ đi trước.
Lưu ý phải phù hợp với chuẩn
mực đạo đức và pháp luật.
Trả lời
sai hoặc
không
trả lời.