PHÒNG GD & ĐT QUẬN LONG BIÊN
TRƯỜNG THCS GIANG BIÊN
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I MÔN NGỮ VĂN 6
Năm học: 2024 – 2025 – Ngày kiểm tra: 26/12/2024
Thời gian làm bài: 90 phút
(Không kể thời gian phát đề)
Đề gồm 02 trang – Học sinh làm bài vào giấy kiểm tra
PHẦN ĐỌC HIỂU (6 điểm)
Đọc bài thơ sau: Ta yêu quê ta
Yêu từng bờ ruộng, lối mòn,
Đỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâu.
Yêu con sông mặt sóng xao,
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca.
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông.
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng,
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm.
(*Lê Anh Xuân, Thơ Thiếu nhi chọn lọc, NXB Văn học, 2017, tr.94)
* Lê Anh Xuân (1940-1968) là một nhà thơ - chiến sĩ. Ông đã hy sinh trong đợt tổng công kích đợt 2 Tết
Mậu Thân năm 1968 tại mặt trận phía nam Sài Gòn. Ông được truy tặng Giải thưởng Nhà nước và danh
hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Ghi lại chữ cái trước phương án trả lời đúng vào tờ giấy thi.
Câu 1. Bài thơ trên được viết theo thể thơ nào?
A. Thơ bốn chữ.
B. Thơ năm chữ.
C. Thơ lục bát.
D. Thơ tự do.
Câu 2. Trong hai dòng thơ sau, những tiếng nào được gieo vần với nhau?
Yêu con sông mặt sóng xao,
Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca.
A. xao - rào.
B. xao - rào - ca.
C. xao - ca.
D. sông - sóng.
Câu 3. Dòng thơ nào sau đây gợi tả màu sắc cảnh vật quê hương?
A. Yêu từng bờ ruộng, lối mòn.
C. Yêu con sông mặt sóng xao.
B. Đỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâu.
D. Dòng sông tuổi nhỏ rì rào hát ca.
Câu 4. Trong bốn dòng thơ cuối, cảnh vật quê hương được hiện lên qua những hình ảnh nào?
A. Hàng ớt, con thuyền, đám dưa, đám cà. B. Hàng ớt, cánh diều, đám dưa, đám cà.
C. Hàng ớt, đám dưa, đám cà, nong dâu. D. Hàng ớt, đám dưa, đám cà, đám khoai.
Câu 5. Từ “bông” trong dòng thơ “Đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông” đồng âm với từ “bông”
trong trường hợp nào dưới đây?
A. Đám mây có màu trắng như bông. B. Những bông lúa đang uốn câu.
C. Em có nhiều bông hoa điểm tốt. D. Em tặng mẹ một bông hồng nhung.
Câu 6. Đâu là cụm động từ trong dòng thơ: “Đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông”?
A.Đám dưa, đám cà
B.Trổ nụ, trổ bông
Câu 7. Nhận xét nào đúng nhất về ý nghĩa lời ru của mẹ qua hai dòng thơ sau:
“Yêu sao tiếng mẹ ru nồng,
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm”.
A.Lời ru của mẹ đưa con vào giấc ngủ, bồi đắp tâm hồn con.
B.Lời ru của mẹ động viên, khích lệ con nỗ lực học tập tốt.
C.Lời ru của mẹ là khúc hát xua tan mệt mỏi trong lao động.
D.Lời ru của mẹ gợi nhắc những kỉ niệm tuổi thơ tươi đẹp.
Câu 8. Dòng nào sau đây nhận xét đúng nhất về điều mà tác giả muốn gửi gắm qua bài thơ?
A. Yêu quê hương là yêu những âm thanh quen thuộc.
B. Yêu quê hương là yêu cánh đồng, dòng sông tuổi nhỏ.
C. Yêu quê hương là luôn nhớ da diết mỗi khi xa cách.
D. Yêu quê hương là yêu tất cả những gì thân thuộc, gần gũi.
Trả lời các câu hỏi.
Câu 9. Em hãy phân tích tác dụng của biện pháp tu từ trong những câu thơ sau:
Yêu hàng ớt đã ra hoa
Đám dưa trổ nụ, đám cà trổ bông.
Yêu sao tiếng mẹ ru nồng,
Tiếng thoi lách cách bên nong dâu tằm.
Câu 10. Từ việc đọc hiểu bài thơ và vốn trải nghiệm của bản thân, em thấy quê hương có ý nghĩa
như thế nào đối với mỗi người? Là một học sinh, em cần làm gì để góp phần xây dựng quê hương?
PHẦN VIẾT (4.0 điểm)
Hãy viết một đoạn văn khoảng 13 đến 15 câu để thể hiện cảm xúc của em sau khi đọc bài
thơ “Ta yêu quê ta” của nhà thơ Lê Anh Xuân.
----Chúc các em làm tốt bài kiểm tra----
PHÒNG GD & ĐT QUẬN LONG BIÊN
TRƯỜNG THCS GIANG BIÊN
HƯỚNG DẪN CHẤM
ĐỀ KIỂM TRA CUỐI KÌ I MÔN NGỮ VĂN 6
Năm học: 2024 – 2025 – Ngày kiểm tra: 26/12/2024
Thời gian làm bài: 90 phút
PHẦN ĐỌC HIỂU (6 điểm)
Câu
Nội dung
Điểm
1
C. Thơ lục bát.
0.25
2
A. xao - rào.
0.25
3
B. Đỏ tươi bông gạo, biếc rờn ngàn dâu.
0.25
4
C. Hàng ớt, đám dưa, đám cà, nong dâu.
0.25
5
A. Đám mây có màu trắng như bông.
0.25
6
B.Trổ nụ, trổ bông
0.25
7
A.Lời ru của mẹ đưa con vào giấc ngủ, bồi đắp tâm hồn con.
0.25
8
D. Yêu quê hương là yêu tất cả những gì thân thuộc, gần gũi.
0.25
9
- Biện pháp tu từ điệp từ: “Yêu”.
(HS chỉ gọi tên phép điệp từ, không chỉ rõ từ thực hiện thì không cho điểm)
- Tác dụng:
+ Điệp từ cách quãng (yêu) đứng đầu mỗi câu lục (câu 6 tiếng), thể hiện tình
cảm, cảm xúc cụ thể với cảnh sắc, con người của quê hương.
+ Nhấn mạnh tình cảm yêu mến của tác giả dành cho những gì mộc mạc, gần
gũi nhưng lại gửi gắm biết bao niềm trân trọng, tự hào về quê hương.
+ Điệp từ góp phần tạo nên nhịp linh hoạt cho đoạn thơ lục bát, từ đó gây ấn
tượng với người đọc.
0,5
0.5
0.5
0.5
10
-Ý nghĩa của quê hương đối với mỗi người:
HS có thể trình bày ý kiến cá nhân dựa trên những trải nghiệm của bản thân.
GV cân nhắc cho điểm phù hợp.
Gợi ý:
- Quê hương là nơi chôn rau cắt rốn của ta, là nơi cho ta cội nguồn, gốc rễ
bền chặt.
- Quê hương giáo dục chúng ta, nuôi dưỡng tâm hồn chúng ta để ta được trở
thành một con người tốt, thành một công dân tốt.
- Chúng ta cần phải nhớ đến, yêu quý, trân trọng và biết ơn quê hương của mình.
- Hành động để góp phần xây dựng quê hương:
HS có thể trình bày ý kiến cá nhân dựa trên những trải nghiệm của bản thân. GV
cân nhắc cho điểm phù hợp.
Gợi ý:
- Học tập tốt, rèn luyện đạo đức, kĩ năng để góp phần xây dựng quê hương.
- Giữ gìn những nét đẹp, văn hoá truyền thống của quê hương.
- Tham gia những hoạt động thiện nguyện phù hợp năng lực của mình..
- Lên án, phê phán, đấu tranh với những điều tiêu cực, những cái xấu xa.
1,0
1.0
PHẦN VIẾT (4 điểm)
a. Xác định đúng yêu cầu của đề về hình thức trình bày
- Đoạn văn thể hiện cảm xúc sau khi đọc bài thơ.
- Độ dài từ 13-15 câu.
0.25
b. Xác định đúng vấn đề:
Thể hiện cảm xúc sau khi đọc bài thơ “Ta yêu quê ta” của nhà thơ Lê Anh Xuân
0.25
c. Viết được đoạn văn thể hiện cảm xúc đảm bảo các yêu cầu:
- Giới thiệu ngắn gọn về bài thơ, tác giả.
- Nêu cảm xúc về nội dung chính của bài thơ “Ta yêu quê ta”:
+ Bài thơ đã khắc họa một bức tranh quê hương với hình ảnh thiên nhiên
tươi đẹp, bình dị thân thuộc: bờ ruộng, con sông, …
+ Cuộc sống đồng quê được gợi lên sống động của qua những hình ảnh, âm thanh
quen thuộc: bông gạo đỏ tươi, ngàn dâu xah biếc, tiếng mẹ ru, tiếng thoi đưa….
+ Bài thơ thể hiện tình cảm yêu mến, gắn bó, tự hào của nhà thơ với vẻ đẹp
quê hương.
- Nêu ý nghĩa, chủ đề của bài thơ:
+ “Ta yêu quê ta” không chỉ là một bài thơ về thiên nhiên mà còn là một hành
trình trở về với những kỷ niệm, cảm xúc quý giá của mỗi người.
+ Khơi gợi tình yêu quê hương đất nước.
- Nêu cảm nhận về một số yếu tố hình thức nghệ thuật của bài thơ: Thể thơ lục
bát,nhịp, vần, các biện pháp nghệ thuật: Điệp ngữ, nhân hoá…
3,0
d. Diễn đạt:
Bảo đảm chuẩn chính tả, dùng từ, ngữ pháp tiếng Việt, liên kết văn bản.
0.25
e. Sáng tạo
Thể hiện cảm nhận sâu sắc về bài thơ; có cách diễn đạt mới mẻ, lời văn trong
sáng, giàu cảm xúc.
0.25
BGH
Hoàng Ngọc Mến
Tổ trưởng CM
Nguyễn Thị Bích Ngà
Người ra đề
Bùi Thị Thơm