Trường THCS Lý Tự trọng Đề kiểm tra cuối kì 1- Năm học 2023-2024
Môn: Ngữ văn- lớp 9
Thời gian: 90 phút
ĐỀ :
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (5,0 điểm)
Đọc kĩ đoạn trích sau và thực hiện các yêu cầu:
Con nợ mẹ một lời tạ ơn
Cả cuộc đời mẹ dành cho con
Có lẽ chẳng thể nào trả mẹ
Được hết công lao sinh thành
Nợ suốt đời một lời xin lỗi
Cảm ơn mẹ vì luôn bên con
Lúc đau buồn và khi sóng gió
Giữa giông tố cuộc đời
Vòng tay mẹ chở che khẽ vỗ về.
Bỗng thấy lòng nhẹ nhàng bình yên
Mẹ dành hết tuổi xuân vì con
Mẹ dành những chăm lo tháng ngày
Mẹ dành bao hi sinh để con chạm lấy ước mơ.
Mẹ là ánh sáng của đời con
Là vầng trăng khi con lạc lối
Dẫu đi trọn cả một kiếp người
Cũng chẳng hết mấy lời mẹ ru…
(Trích lời bài hát Con nợ mẹ, Nguyễn Văn Chung)
Câu 1: (0,5điểm) Chỉ ra các từ láy có trong phần trích?
Câu 2.(1,0 điểm) Các từ in đậm và gạch chân trong các trường hợp sau, từ nào
được dùng với nghĩa gốc, từ nào được dùng với nghĩa chuyển?
- Con nợ mẹ một lời tạ ơn
- Mẹ dành bao hi sinh để con chạm lấy ước mơ.
- Bỗng thấy lòng nhẹ nhàng bình yên
- Dẫu đi trọn cả một kiếp người
Câu 3. (0,5 điểm ) Xác định từ Hán Việt trong các từ sau đây: sóng gió, vỗ về,
sinh thành, vầng trăng, hi sinh, ánh sáng, kiếp người.
Câu 4: (1,0 điểm) Chỉ ra và nêu tác dụng của biện pháp tu từ trong những câu
thơ sau:
Mẹ dành hết tuổi xuân vì con
Mẹ dành những chăm lo tháng ngày
Mẹ dành bao hi sinh để con chạm lấy ước mơ.
Câu 5: (1,0 điểm) Nêu nội dung của đoạn trích trên?
Câu 6. (1,0 điểm) Theo em, lời cảm ơn có ý nghĩa như thế nào trong cuộc sống?
II. PHẦN TẠO LẬP VĂN BẢN (5 ,0 điểm)
Đề : Đóng vai nhân vật Trương Sinh kể lại “Chuyện người con gái Nam
Xương”.
-Hết-
HƯỚNG DẪN CHẤM
I. PHẦN ĐỌC HIỂU (5,0 ĐIỂM)
Câu 1 - Từ láy: vỗ về, nhẹ nhàng (0,5 điểm)
HS ghi sai 2 từ trở lên trừ 0,25 điểm
Câu 2 - Từ: “lời”, “mẹ” dùng với nghĩa gốc (0,5 điểm) ; từ “lòng”. “đi”
dùng với nghĩa chuyển (0,5 điểm)
Câu 3 - Từ Hán Việt: sinh thành, hi sinh (1 từ-0,25điểm; 2 từ-0,5 điểm)
(HS ghi sai 2 từ trở lên trừ 0,25 điểm)
Câu 4
- BPTT: Điệp ngữ (0,25 điểm) (Mẹ dành) (0,25điểm)- Nếu học sinh
ghi biện pháp tu từ liệt kê (tuổi xuân, chăm lo, hi sinh) vẫn cho
điểm.
Tác dụng:
+ Nhấn mạnh sự chăm lo, hi sinh tuổi xuân, đánh đổi cả cuộc đời để
con được trưởng thành, được chạm tới những ước mơ, khát vọng.
(0,5 điểm)
Hoặc
+ Khẳng định vai trò và tầm quan trọng của người mẹ trong cuộc
đời mỗi con người.(0,5 điểm)
Câu 5
Mức 1: (1,0điểm) HS trả lời đủ 2 ý sau:
- Thể hiện lòng biết ơn, kính trọng của người con đối với mẹ, người
đã luôn hi sinh tất cả vì con.(0,75 điểm)
- Lời bài hát như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về lòng hiếu thảo.
(0,25 điểm)
Mức 2: (0,75 điểm) HS trả lời được ý:
- Thể hiện lòng biết ơn, kính trọng của người con đối với mẹ, người
đã luôn hi sinh tất cả vì con.
Mức 3: (0,25 điểm) HS trả lời được ý:
- Lời bài hát như một lời nhắc nhở nhẹ nhàng về lòng hiếu thảo.
Mức 4: (0 điểm) HS trả lời sai hoặc không trả lời.
Câu 6 Mức 1: (1,0 điểm) Hs trả lời đủ 2 ý sau:
- Cảm ơn thể hiện đạo lí “ Uống nước nhớ nguồn”, sống có tình có
nghĩa. (0,5 điểm)
- Cảm ơn là nét sống văn minh của con người có học thức, có giáo
dục, là quy tắc giao tiếp giữa con người với con người; bạn đang tự
làm đẹp mình khi biết nói hai từ cảm ơn.(0,5 điểm)
Mức 2: (0,5 điểm) HS trả lời được 1 trong 2 ý trên.
Mức 3( 0,25 điểm) HS trả lời được 1 trong 2 ý trên nhưng trả lời
chưa được rõ ràng.
Mức 4: (0 điểm) HS trả lời sai hoặc không trả lời.
( Lưu ý câu 4+ 5+ 6 : Tùy vào cách diễn đạt của HS mà GV ghi điểm; HS có
cách diễn đạt khác nhưng đúng ý vẫn được điểm tối đa . )
PHẦN TẠO LẬP VĂN BẢN (5,0 ĐIỂM)
B. LÀM VĂN (5.0 điểm)
Đóng vai nhân vật Trương Sinh kể lại “Chuyện người con gái Nam Xương”.
Tiêu chí đánh giá
*Yêu cầu chung:
- Thí sinh biết kết hợp kiến thức và kĩ năng để viết bài văn tự sự.
- Bài viết phải có bố cục đầy đủ, rõ ràng, cách viết hấp dẫn, diễn đạt mạch lạc;
hạn chế mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.
- Kết hợp nhuần nhuyễn giữa tự sự với các yếu tố miêu tả nội tâm và nghị
luận.
*Yêu cầu cụ thể:
a. Đảm bảo cấu trúc bài tự sự (0,5 điểm)
+ Điểm 0,5: Trình bày đầy đủ mở bài, thân bài, kết bài. Mở bài dẫn dắt hợp lý,
nêu được vấn đề. Thân bài biết tổ chức thành nhiều đoạn văn, liên kết chặt chẽ
với nhau cùng làm sáng tỏ vấn đề. Phần kết bài, khái quát được vấn đề, thể
hiện được cảm xúc của cá nhân.
+ Điểm 0,25: Trình bày đầy đủ mở bài, thân bài, kết bài. Nhưng các phần chưa
được đầy đủ như trên. Thân bài chỉ có một đoạn văn.
+ Điểm 0: Thiếu mở bài hoặc kết bài, thân bài chỉ có một đoạn văn hoặc cả bài
viết chỉ có một đoạn văn.
b. Xác định đúng vấn đề cần tự sự (0,25 điểm)
+ Điểm 0,25: Đóng vai nhân vật Trương Sinh kể lại “Chuyện người con gái Nam
Xương”.
+ Điểm 0: Xác định sai vấn đề tự sự, trình bày sai lạc sang vấn đề khác
c.Triển khai bài văn: Vận dụng tốt kĩ năng tự sự kết hợp với các yếu tố miêu tả
nội tâm và nghị luận; học sinh có thể trình bày nhiều cách khác nhau, sau đây là
một số gợi ý:
c1. Mở bài:
- Giới thiệu chung về câu chuyện kể.
c2. Thân bài:
- Câu chuyện bắt đầu như thế nào?
- Diễn biến của câu chuyện.
- Kết thúc của câu chuyện.
( Học sinh làm bài có ý thức lồng ghép các yếu tố miêu tả nội tâm, độc thoại
nội tâm, nghị luận một cách thuyết phục, nhằm tăng giá trị của bài viết, không
quá gượng để có yếu tố.)
+ Điểm 3,5: Đảm bảo các yêu cầu trên và có thể trình bày theo định hướng sau:
+ Điểm 2,75 đến 3,25: Cơ bản đáp ứng được các yêu cầu trên, các ý rõ ràng, lập
luận khá tốt nhưng một trong các luận điểm còn trình bày chưa đầy đủ hoặc liên
kết chưa thật sự chặt chẽ.
+ Điểm 1,75 đến 2,5: Đáp ứng được khoảng 2/3 các yêu cầu trên, các ý rõ ràng
nhưng lập luận chưa chặt chẽ.
+ Điểm 0,75 đến 1,5: Đáp ứng được khoảng 1/3 các yêu cầu trên, hiểu vấn đề
nhưng lập luận chưa chặt chẽ, còn lúng túng trong diễn đạt.
+ Điểm 0,25 đến 0,5: Bài sơ sài, diễn đạt yếu, hầu như không đáp ứng được yêu
cầu nào trong các yêu cần trên.
+ Điểm 0: Không đáp ứng được yêu cầu nào trong các yêu cầu trên.
d. Sáng tạo ( 0,5 điểm)
- Điểm 0,5: Có nhiều cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo (viết câu, sử dụng từ
ngữ, hình ảnh và các yếu tố biểu cảm…); văn viết giàu cảm xúc; thể hiện khả
năng cảm thụ văn học tốt; có quan điểm và thái độ riêng, sâu sắc nhưng không
trái với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
- Điểm 0,25: Có mộ số cách diễn đạt độc đáo và sáng tạo thể hiện được một số
suy nghĩ riêng, hoặc quan điểm và thái độ với chuẩn mực đạo đức và pháp luật.
e. Chính tả, dùng từ, đặt câu ( 0,25 điểm)
- Điểm 0,25: Không mắc lỗi chính tả, dùng từ, đặt câu.