Di chuyển nguyên sinh

Chia sẻ: Vang Thi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:23

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 3
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Quá trình di chuyển các hydrocacbon từ đá mẹ (source rock) sang đá chứa dầu được gọi là quá trình di chuyển được nguyên sinh (primary migration).Di chuyển trong dung dịch phân tử nước nư Di chuyển ở dạng keo – nhũ tương tương Di chuyển ở pha riêng biệt Di chuyển qua mạng lưới kerogen lư Di chuyển bằng khuếch tán. tán.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Di chuyển nguyên sinh

KHÁI NIỆM Quá trình di chuyển các hydrocacbon từ đá mẹ (source rock) sang đá chứa dầu được gọi là quá trình di chuyển được nguyên sinh (primary migration)
CÁC DẠNG DI CHUYỂN NGUYÊN SINH 1. Di chuyển trong dung dịch phân tử nước nư 2. Di chuyển ở dạng keo – nhũ tương tương 3. Di chuyển ở pha riêng biệt 4. Di chuyển qua mạng lưới kerogen lư 5. Di chuyển bằng khuếch tán. tán.
Di chuyển trong dung dịch phân tử nước nư  Dung dịch thật (hòa tan trong nước) trong pha chủ nư yếu sinh dầu thường có tới thư 20-25mg/l vi dầu, trong đó 20- chiếm ưu thế là các hydrocacbon bão hòa. Khi nhiệt độ càng tăng thì khả tă năng hòa tan trong nước của nư các hydrocacbua càng tăng tă (hình 2.1), nếu tăng nhiệt độ tă lên 2000 C thì khả năng này nă tăng 10 lần. Hình 2.1: Khả năng hoà tan của hydrocacbon theo nhiệt độ
Di chuyển ở dạng keo – nhũ tương tương  Quá trình tạo nhũ tại ranh giới giữa các tướng ( dầu tư – nước,…) đã tạo ra các phân tử có khả năng nă quang học, mang tính ưa nước (hình 2.3) và kỵ Hình 2.3: Micelle dạng cầu (ưa nước (hình 2.4) dưới dạng dư nước) phân tán. Chúng có khả năng làm giảm tính dính, giảm sức căng bề mặt . că Những phân tử đó được được gọi là nhũ tương hay tương micelle. Hình 2.4: Micelle dạng tấm (kỵ nước)
Di chuyển ở pha riêng biệt.  Di cư tự do khi lượng khí đạt giá trị cao hơn khả năng bão hoà của nước. cư lư hơ nă nư Khi đó khí hay hydrocacbon lỏng tách khỏi nước, di cư tự do theo dòng và nư cư xảy ra liên tục trên bề mặt của các hạt rắn.  Quá trình hòa tan hydrocacbon lỏng trong dòng khí nén đặc biệt xảy ra mạnh mẽ khi vật liệu hữu cơ ở đới chủ yếu sinh dầu. Lượng dầu khí được cơ Lư được sinh ra ồ ạt tạo nên áp lực từng phần rất lớn và đẩy chúng ra khỏi đá mẹ trong dòng khí nén.  Quá trình di cư tích cực xảy ra dưới dạng hạt, giọt, màng trong các bọt khí. cư dư Để đảm bảo dầu di cư liên tục hàm lượng của nó phải đạt >20-30% trong cư lư >20-30% chất lỏng và Corg > 1,6% (Theo Kapchenko L.N và nnk, 1980). Các lực 1980). mao dẫn và sức căng bề mặt thuộc hệ thống sét - nước - hydrocacbon cần că thiết để đẩy vi dầu từ lỗ hổng nhỏ vào lỗ hổng lớn hơn thì sức căng bề mặt hơ că của nước (7,9 Pa) phải lớn hơn của dầu (2,4Pa). Từ đó nước làm nhiệm vụ nư (7 hơ (2 nư thay thế vi dầu và đẩy dầu ra khỏi lỗ hổng nhỏ. Phạm vi tác động lực mao dẫn bị hạn chế bởi các vùng đá hạt nhỏ ngậm nước, ưa nước cũng như nhiệt nư nư như độ. Nếu nhiệt độ lớn hớn 200 0C thì tác động giữa các phân tử giảm đáng kể và sức căng bề mặt nhỏ đi nhiều. că
Di chuyển qua mạng lưới lư kerogen kerogen
Di chuyển bằng khuếch tán
BẢNG TỔNG KẾT CÁC DẠNG DI CHUYỂN VÀ CÁCH DI CHUYỂN
Daïng di oøa Hoøa tan Daïng keo ha Pha rieâng Khueách chuyeån trong – nhuõ bieät taùn nöôùc töông aïn Haïn cheá: -khaû -ñöôøng -bò aûnh - Baùn kính aùn naêng hoøa kính cuûa höôûng heïp. tan cuûa micel quaù bôûi caùc nöôùc lôùn (>o) so 60A ñaù haït keùm. vôùi caùc nhoû -löôïng loã roãng. ngaäm nöôùc nöôùc, öa trong ñaù nöôùc. meï ít. -coù theå chæ quan troïng ñoái vôùi söï di chuyeån cuûa condensate
aùch Caùch di Qua caùc loã Qua vi Qua maïng löôùi chuyeån hoång khe nöùt kerogen - Caùc loã aùc - TOC >= 2,5% nhöng thöôøng TOC hoång quaù chæ khoaûng 1% neân maïng löôùi khoù ñöôïc aïn Haïn cheá nhoû ( thaønh laäp. thöôøng
CƠ CHẾ VÀ CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN DI CHUYỂN NGUYÊN SINH 1. Aùp lực tĩnh và áp lực động 2. Yếu tố nhiệt độ 3. Yếu tố thuỷ lực 4. Yếu tố mao dẫn 5. Yếu tố khí hòa tan 6. Vai trò của chất trám vô cơ (inorganic matrix) cơ 7. Các yếu tố khác
Aùp lực tĩnh – áp lực động Aùp lực tĩnh (do tải trọng của các lớp đất đá nằm trên) cũng như áp lực như động (do chuyển động tạo núi) đều có tác dụng nén chặt các đá lại và do đó “vắt” nước – dầu – khí ra nư khỏi đá mẹ.
Yếu tố nhiệt độ Nhiệt độ cũng đóng một vai trò quan trọng trong quá trình di chuyển nguyên sinh. Khi tăng nhiệt độ xuất hiện các sản phẩm tă hydrocacbon mới, đặc biệt là khí và các hydrocacbon nhẹ (C5 – C8). Do đó, điều kiện tăng áp được thiết lập và bắt đầu sự tă được vận động của các vi dầu. Khi lượng hydrocacbon sinh ra càng lư nhiều thì nồng độ và áp suất càng tăng do đó làm tăng khả tă tă năng di chuyển của dầu – khí. Mặt khác, khi tăng nhiệt độ làm tă cho quá trình giải phóng nước liên kết dễ dàng hơn, khả năng nư hơ nă hòa tan của các hydrocacbon trong nước tăng, các sản phẩm nư tă hydrocacbon giảm tính bám dính vào bề mặt các hạt sét, các bề mặt lỗ hổng, giảm khả năng hấp phụ của đá mẹ… làm cho dầu nă – khí di chuyển dễ dàng hơn. hơ
Yếu tố thủy lực Mối quan hệ giữa sự hòa tan và số lượng cacbon
Yếu tố mao dẫn  Độ lớn của lực mao dẫn phụ thuộc vào tính chất của vật chất dịch chuyển, tính chất của đất đá và kích thước của các lỗ hổng. Khi trong lỗ thư hổng của đá có đồng thời cả dầu và nước thì bề mặt phân chia giữa chúng là một mặt cong. Mặt cong ngày được tạo ra bởi sức căng bề được că mặt của chất lỏng. Sức căng bề mặt că của nước lớn gấp 3 lần sức căng bề nư că mặt của dầu nên lực mao dẫn của nước cũng lớn gấp 3 lần dầu. Do đó dưới tác dụng của lực mao dẫn nước có xu hướng chiếm lấy những hư lỗ hổng nhỏ hơn và đẩy dầu vào hơ những lỗ hổng lớn hơn. Hay nói hơ cách khác, dưới tác dụng của lực dư mao dẫn, dầu sẽ dịch chuyển vào Thí nghiệm của Van Tuyl. những đá trầm tích thô hơn. hơ
Yếu tố khí hòa tan  Được thành tạo đồng thời với dầu hoặc độc lập trong tầm tích.  Tỷ trọng nhỏ và dễ di chuyển ở các lỗ hổng.  Sự hoà tan một phần của khí trong dầu gây ra:  Giảm độ nhớt dầu  Giảm sức căng bề mặt của dầu. că  Tạo điều kiện dễ dàng cho sự di chuyển của dầu.
Vai trò của chất trám vô cơ cơ Có hai cách dầu có thể di chuyển: a. Di chuyển qua vi đứt gãy b. Di chuyển thành pha riêng biệt
Di chuyển qua vi đứt gãy Vi khe nứt  Pw : áp suất nước lỗ nư rỗng  Pc : áp suất mao dẫn.  T3 : sự bền kéo của matrix Mạng lưới vi đứt gãy
Di chuyển thành pha riêng biệt