X(cid:129)C (cid:30)(cid:192)NH M¸T S¨ (cid:30)I(cid:154)M DU L(cid:192)CH D¯C H(cid:128)NH LANG QU¨C L¸ 3
Nguy„n Lan Anh Tr(cid:247)(cid:237)ng (cid:30)⁄i h(cid:229)c S(cid:247) ph⁄m Th¡i Nguy¶n
1. (cid:30)(cid:176)t v§n (cid:31)•
Tuy‚n quŁc lº 3 tł H(cid:160) Nºi l¶n Cao B‹ng kh(cid:230)ng ch¿ c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a kinh t‚ v(cid:238)i v(cid:242)ng (cid:30)(cid:230)ng B›c Vi»t Nam m(cid:160) cÆn m(cid:240) ra h(cid:247)(cid:238)ng ph¡t tri”n kinh t‚ v(cid:160) du l(cid:224)ch cho c¡c (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng n‹m trong h(cid:160)nh lang khu v(cid:252)c n(cid:160)y. C¡c t¿nh d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 (Th¡i Nguy¶n, B›c K⁄n, Cao B‹ng) c(cid:226) nhi•u d§u §n g›n b(cid:226) m“t thi‚t v(cid:238)i cuºc kh¡ng chi‚n chŁng Ph¡p v(cid:190) (cid:31)⁄i - ngu(cid:231)n t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch nh¥n v«n phong ph(cid:243) v(cid:160) (cid:31)(cid:176)c s›c k‚t hæp v(cid:238)i c¡c lo⁄i t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch t(cid:252) nhi¶n t⁄o n¶n nhœng s£n ph'm du l(cid:224)ch (cid:31)ºc (cid:31)¡o v(cid:160) h§p d¤n. (cid:30)¥y l(cid:160) c(cid:236) s(cid:240) (cid:31)” h…nh th(cid:160)nh c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch, t⁄o (cid:31)i•u ki»n ph¡t tri”n ng(cid:160)nh du l(cid:224)ch, g(cid:226)p phƒn chuy”n d(cid:224)ch c(cid:236) c§u kinh t‚ cıa c¡c t¿nh mi•n n(cid:243)i ph¥n bŁ d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº n(cid:160)y.
2. Nºi dung nghi¶n cøu
2.1. X¡c (cid:31)(cid:224)nh mºt sŁ (cid:31)i”m du l(cid:224)ch d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3
2.1.1. Ph(cid:247)(cid:236)ng ph¡p (cid:31)¡nh gi¡ tŒng hæp (cid:31)i”m du l(cid:224)ch
(cid:30)” x¡c (cid:31)(cid:224)nh c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a quŁc gia, quŁc t‚ ph£i d(cid:252)a v(cid:160)o mºt sŁ ti¶u ch‰, trong (cid:31)(cid:226) quan tr(cid:229)ng nh§t l(cid:160) (cid:31)º b•n vœng; (cid:31)º h§p d¤n cıa t(cid:160)i nguy¶n; (cid:31)ƒu t(cid:247) qui ho⁄ch, t(cid:230)n t⁄o b£o v» t(cid:160)i nguy¶n v(cid:160) qu£n l‰ m(cid:230)i tr(cid:247)(cid:237)ng; søc chøa kh¡ch du l(cid:224)ch; v(cid:224) tr‰, kh£ n«ng ti‚p c“n cıa (cid:31)i”m du l(cid:224)ch v(cid:160) th(cid:237)i gian ho⁄t (cid:31)ºng du l(cid:224)ch t⁄i c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch. Do møc (cid:31)º £nh h(cid:247)(cid:240)ng cıa c¡c ti¶u ch‰ (cid:31)‚n kh£ n«ng ho⁄t (cid:31)ºng du l(cid:224)ch (cid:240) mØi mºt (cid:31)i”m l(cid:160) kh(cid:230)ng nh(cid:247) nhau n¶n ng(cid:247)(cid:237)i ta th(cid:247)(cid:237)ng cho (cid:31)i”m theo h» sŁ v(cid:238)i c¡c b“c sŁ kh¡c nhau.
1
Stt Ti¶u ch‰
B£ng 1. (cid:30)¡nh gi¡ tŒng hæp (cid:31)i”m du l(cid:224)ch B“c sŁ H» sŁ 3 9 9 4 12 12 3 3 2 6 6 1 3 3 1 (cid:30)º b•n vœng 2 (cid:30)º h§p d¤n du kh¡ch
3 6 3 12 9 3
4 4 2 8 6 2
5 4 2 8 6 2 (cid:30)ƒu t(cid:247) qui ho⁄ch, t(cid:230)n t⁄o b£o v» t(cid:160)i nguy¶n v(cid:160) qu£n l‰ m(cid:230)i tr(cid:247)(cid:237)ng Søc chøa Kho£ng c¡ch (cid:31)i”m du l(cid:224)ch
1 2 28 1 14 4 56 3 42 6 Th(cid:237)i gian ho⁄t (cid:31)ºng TŒng sŁ
K‚t qu£ (cid:31)¡nh gi¡ (cid:31)i”m t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch (cid:31)(cid:247)æc th(cid:252)c hi»n b‹ng ph(cid:247)(cid:236)ng ph¡p (cid:31)¡nh gi¡ tŒng hæp c¡c y‚u tŁ g(cid:231)m c¡c h» sŁ (3,2,1) v(cid:160) b“c sŁ (4,3,2,1). (cid:30)i”m cıa tłng ti¶u ch‰ l(cid:160) (cid:31)i”m cıa b“c (cid:31)¡nh gi¡ nh¥n v(cid:238)i h» sŁ. (cid:30)i”m h§p d¤n cıa (cid:31)i”m du l(cid:224)ch l(cid:160) tŒng sŁ (cid:31)i”m cıa c¡c ti¶u ch‰ [4]: (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a quŁc t‚ v(cid:160) quŁc gia: tł 42-56 (cid:31)i”m; (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a v(cid:242)ng: tł 28-41 (cid:31)i”m; (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng: tł 14-27 (cid:31)i”m.
2.1.2. T(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3
QuŁc lº 3 c(cid:226) tŒng chi•u d(cid:160)i 343,44 km chı y‚u (cid:31)i qua 3 (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) h(cid:160)nh ch‰nh (Th¡i Nguy¶n, B›c K⁄n, Cao B‹ng) trong (cid:31)(cid:226) c(cid:226) tŒng sŁ 10 huy»n, 1 th(cid:160)nh phŁ v(cid:160) 3 th(cid:224) x¢ quŁc lº 3 tr(cid:252)c ti‚p (cid:31)i qua. (cid:30)(cid:226) l(cid:160) c¡c huy»n, th(cid:224): PhŒ Y¶n, th(cid:224) x¢ S(cid:230)ng C(cid:230)ng, th(cid:160)nh phŁ Th¡i Nguy¶n, Ph(cid:243) L(cid:247)(cid:236)ng (t¿nh Th¡i Nguy¶n), Chæ M(cid:238)i, th(cid:224) x¢ B›c K⁄n, B⁄ch Th(cid:230)ng, Ng¥n S(cid:236)n (t¿nh B›c K⁄n), Nguy¶n B…nh, Ho(cid:160) An, th(cid:224) x¢ Cao B‹ng, Tr(cid:160) L(cid:190)nh, Qu£ng Uy¶n, Ph(cid:246)c Ho(cid:160) (t¿nh Cao B‹ng). (cid:30)¥y l(cid:160) c¡c t¿nh mi•n n(cid:243)i c(cid:226) ti•m n«ng (cid:31)” ph¡t tri”n du l(cid:224)ch do c(cid:226) nhi•u (cid:31)(cid:231)i, n(cid:243)i, s(cid:230)ng suŁi v(cid:160) c¡c di t‰ch l(cid:224)ch sß nŒi ti‚ng.
C¡c t¿nh d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 c(cid:244)ng c(cid:226) (cid:31)i•u ki»n (cid:31)(cid:224)a h…nh (cid:31)a d⁄ng v(cid:160) søc h§p d¤n l(cid:238)n nh(cid:247): (cid:31)(cid:231)ng b‹ng ch¥n n(cid:243)i, thung l(cid:244)ng, tri•n (cid:31)(cid:231)i xanh m(cid:247)(cid:238)t b(cid:226)ng c¥y c(cid:229), v(cid:247)(cid:237)n ch–, c¡c (cid:31)¿nh n(cid:243)i cao ch¶nh v¶nh l(cid:230)i k†o ham muŁn chinh ph(cid:246)c cıa du kh¡ch, c¡c hang (cid:31)ºng n†p m…nh trong n(cid:243)i (cid:31)¡ 'n chøa bi‚t bao (cid:31)i•u k… th(cid:243). (cid:30)(cid:224)a b(cid:160)n c(cid:226) n•n kh‰ h“u nhi»t (cid:31)(cid:238)i 'm k‚t hæp v(cid:238)i m(cid:242)a (cid:31)(cid:230)ng l⁄nh t⁄o ra s(cid:252) (cid:31)a d⁄ng v• kh‰ h“u, thu“n læi ph¡t tri”n c¡c lo⁄i h…nh du l(cid:224)ch c›m tr⁄i, th«m quan, tr'y hºi. . . (cid:31)(cid:176)c bi»t l(cid:160) du l(cid:224)ch du xu¥n l„ hºi (cid:31)ƒu n«m. Ngo(cid:160)i ra, mºt sŁ (cid:31)(cid:224)a (cid:31)i”m cÆn xu§t hi»n tuy‚t r(cid:236)i v(cid:160)o m(cid:242)a (cid:31)(cid:230)ng nh(cid:247): Tr(cid:242)ng Kh¡nh, Tr(cid:160) L(cid:190)nh (Cao B‹ng). (cid:30)¥y l(cid:160) mºt lo⁄i th(cid:237)i ti‚t (cid:31)(cid:176)c bi»t c(cid:226) søc thu h(cid:243)t kh¡ch du l(cid:224)ch (cid:31)Łi v(cid:238)i mºt (cid:31)§t n(cid:247)(cid:238)c nhi»t (cid:31)(cid:238)i nh(cid:247) Vi»t Nam.
T(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch nh¥n v«n l(cid:160) mºt th‚ m⁄nh cıa c¡c (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng d(cid:229)c h(cid:160)nh
2
lang quŁc lº 3. (cid:30)(cid:224)a b(cid:160)n (cid:31)(cid:247)æc bi‚t (cid:31)‚n v(cid:238)i c¡c t¿nh Th¡i Nguy¶n, B›c K⁄n, Cao B‹ng l(cid:160) mºt bº ph“n cıa ti”u v(cid:242)ng du l(cid:224)ch mi•n n(cid:243)i (cid:30)(cid:230)ng B›c - c«n cø cıa khu T(cid:252) tr(cid:224) Vi»t B›c v(cid:238)i nhœng n«m th¡ng g›n li•n v(cid:238)i cuºc kh¡ng chi‚n chŁng th(cid:252)c d¥n Ph¡p thƒn k… cıa d¥n tºc. (cid:30)¥y kh(cid:230)ng ph£i l(cid:160) n(cid:236)i c(cid:226) m“t (cid:31)º di t‰ch t“p trung nh§t cıa c£ n(cid:247)(cid:238)c nh(cid:247)ng nhœng di t‰ch l(cid:224)ch sß tr¶n (cid:31)(cid:224)a b(cid:160)n l⁄i mang (cid:254) ngh(cid:190)a l(cid:224)ch sß, v«n h(cid:226)a s¥u s›c: di t‰ch l(cid:224)ch sß x¢ Ti¶n Phong, khu ATK (cid:30)(cid:224)nh H(cid:226)a - Ph(cid:243) L(cid:247)(cid:236)ng (Th¡i Nguy¶n), hƒm b‰ m“t dŁc Ti»m, nh(cid:160) hºi tr(cid:247)(cid:237)ng h…nh chœ U, di t‰ch l(cid:224)ch sß N(cid:160) Tu (B›c K⁄n), khu rłng Trƒn H(cid:247)ng (cid:30)⁄o, (cid:31)(cid:231)n Phay Kh›t, hang Th'm Loong, ph¡o (cid:31)(cid:160)i th(cid:224) x¢ Cao B‹ng (Cao B‹ng). . .
C¡c t¿nh d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 l(cid:160) n(cid:236)i t“p trung c(cid:247) tr(cid:243) cıa nhi•u d¥n tºc, t⁄o n¶n ngu(cid:231)n vŁn phong ph(cid:243) v• phong t(cid:246)c t“p qu¡n, lŁi sŁng sinh ho⁄t, th(cid:226)i quen c(cid:247) tr(cid:243), trang ph(cid:246)c d¥n tºc. . . v(cid:160) c¡c l„ hºi g›n li•n v(cid:238)i b£n s›c v«n h(cid:226)a cıa (cid:31)(cid:231)ng b(cid:160)o c¡c d¥n tºc ‰t ng(cid:247)(cid:237)i. H(cid:160)ng n«m (cid:240) (cid:31)¥y c(cid:226) r§t nhi•u l„ hºi nŒi ti‚ng nh(cid:247): l„ (cid:30)•n (cid:30)uŒm, Ch(cid:242)a Hang, hºi (cid:30)•n Gi¡, hºi l(cid:160)ng C(cid:236)m HÆm (Th¡i Nguy¶n), hºi Xu¥n Ba B”, hºi Phı Th(cid:230)ng, hºi ch(cid:242)a Th⁄ch Long (B›c K⁄n), hºi Ph¡o Hoa, hºi M(cid:237)i M(cid:181) Tr«ng, hºi (cid:31)•n Vua L¶, hºi (cid:31)•n K(cid:253) Sƒm (Cao B‹ng), l„ hºi L(cid:231)ng T(cid:231)ng. . . S(cid:252) phong ph(cid:243) v(cid:160) s¥u s›c v• t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch nh¥n v«n tr¶n (cid:31)(cid:224)a b(cid:160)n cÆn th” hi»n (cid:240) c¡c l(cid:160)n (cid:31)i»u d¥n ca trœ t…nh: h¡t Then - lo⁄i h…nh ca h¡t (cid:31)ang (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)• cß UNESSCO c(cid:230)ng nh“n l(cid:160) di s£n v«n h(cid:226)a phi v“t th”, h¡t Sli. . . ngo(cid:160)i ra cÆn c(cid:226) c¡c (cid:31)i»u m(cid:243)a cıa d¥n tºc T(cid:160)y, N(cid:242)ng, Dao, Hm(cid:230)ng ph¥n bŁ r£i r¡c tr¶n (cid:31)(cid:224)a b(cid:160)n v(cid:238)i c¡c trÆ ch(cid:236)i d¥n gian cŒ truy•n mang (cid:31)“m tinh thƒn th(cid:247)æng vª: b›n n(cid:228), tung cÆn, (cid:31)§u v“t. . . Khu v(cid:252)c n(cid:160)y cÆn nŒi ti‚ng v(cid:238)i nhœng m(cid:226)n «n, (cid:31)(cid:231) uŁng mang (cid:31)(cid:247)æm h(cid:247)(cid:236)ng s›c n(cid:243)i rłng, th§m (cid:31)¤m t¥m h(cid:231)n v(cid:160) v· (cid:31)(cid:181)p con ng(cid:247)(cid:237)i v(cid:242)ng cao: b¡nh tr(cid:247)ng B(cid:237) (cid:30)“u (Th¡i Nguy¶n), t(cid:230)m chua Ba B” (B›c K⁄n), ph(cid:240) chua, h⁄t d· Tr(cid:242)ng Kh¡nh (Cao B‹ng). (cid:30)(cid:176)c bi»t, (cid:31)(cid:176)c s£n ch– Th¡i (cid:31)¢ nŒi ti‚ng kh›p m(cid:229)i mi•n (cid:31)§t n(cid:247)(cid:238)c v(cid:238)i h(cid:247)(cid:236)ng th(cid:236)m n(cid:231)ng (cid:31)(cid:247)æm, n(cid:247)(cid:238)c xanh, c(cid:226) v(cid:224) ch¡t (cid:240) (cid:31)ƒu l(cid:247)(cid:239)i nh(cid:247)ng khi uŁng v(cid:160)o l⁄i c(cid:226) v(cid:224) ng(cid:229)t thanh.
2.1.3. X¡c (cid:31)(cid:224)nh mºt sŁ (cid:31)i”m du l(cid:224)ch d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3
D(cid:252)a tr¶n vi»c (cid:31)¡nh gi¡ ti•m n«ng du l(cid:224)ch cıa c¡c t¿nh d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 v(cid:160) d(cid:252)a v(cid:160)o ph(cid:247)(cid:236)ng ph¡p (cid:31)¡nh gi¡ (cid:31)º h§p d¤n cıa (cid:31)i”m du l(cid:224)ch d(cid:229)c theo quŁc lº 3, c(cid:226) th” chia 38 (cid:31)i”m du l(cid:224)ch l(cid:160)m hai nh(cid:226)m ch‰nh:
B£ng 2. (cid:30)i”m tŒng hæp c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch cıa c¡c huy»n d(cid:229)c h(cid:160)nh lang QL3
TT (cid:30)i”m DL Søc chøa X‚p lo⁄i (cid:30)º b•n vœng (cid:30)º h§p d¤n (cid:30)i”m tŒng hæp Th(cid:237)i gian ho⁄t (cid:31)ºng Kho£ng c¡ch (cid:31)‚n (cid:31)i”m DL Ho⁄t (cid:31)ºng qui ho⁄ch b£o t(cid:231)n
Th¡i Nguy¶n
3
6 9 6 3 8 4 36 1 H(cid:231) N(cid:243)i CŁc v(cid:242)ng
2 6 6 6 6 8 4 36 v(cid:242)ng
3 6 3 2 3 8 3 25 DTLS x¢ Ti¶n Phong DTLS C«ng B¡ V¥n
6 3 2 3 8 3 25 4 (cid:30)•n L(cid:246)c Gi¡p
kh(cid:240)i 5 6 3 2 3 8 3 25
t(cid:160)ng 12 12 12 6 8 8 4 56 (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng quŁc gia
7 6 6 6 6 8 4 36 v(cid:242)ng DTLS ngh(cid:190)a TN B£o VHCDTVN Khu gang th†p TN
9 9 4 6 8 4 40 v(cid:242)ng
9 6 3 2 3 8 3 25 (cid:30)H to(cid:160)n (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
10 6 3 2 3 8 3 25 (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng 8 (cid:30)•n (cid:30)uŒm (cid:30).(cid:31)i”m CST(cid:30) quŁc L1 (cid:30).(cid:31)i”m x(cid:247)(cid:240)ng qu¥n gi(cid:238)i c.khu VB
11 6 6 6 3 6 4 31 v(cid:242)ng
12 6 6 6 3 6 4 31 v(cid:242)ng
6 6 6 6 4 3 31 B›c K⁄n Hƒm b‰ m“t dŁc Ti»m Hºi tr(cid:247)(cid:237)ng h…nh chœ U 13 N(cid:160) Tu v(cid:242)ng
14 6 6 6 6 4 3 31 v(cid:242)ng
9 9 4 6 4 4 36 v(cid:242)ng
Th⁄ch 16 6 6 6 6 4 3 31 v(cid:242)ng DTLS (cid:30)(cid:231)n Phı Th(cid:230)ng 15 (cid:30)•n Th›m Ch(cid:242)a Long
6 6 4 3 4 4 27 17 (cid:30)(cid:231)i Khau M⁄
6 6 4 3 4 4 27 18 (cid:30)–o Gi(cid:160)ng
12 9 4 6 4 3 38 19 Th¡c Ro(cid:229)m
6 3 2 3 8 3 25 20 Ch(cid:242)a Cao
6 3 2 3 8 3 25 21 (cid:30)•n Th¡c Gi‚ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:242)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
4
Cao B‹ng
4 3 33 6 6 3 6 22 (cid:30)•n Vua L¶
4 4 27 6 6 4 3 23 (cid:30)•n K(cid:253) Sƒm
4 3 38 12 9 4 6 v(cid:242)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:242)ng
4 3 31 25 6 6 6 6 v(cid:242)ng t(cid:231)n nhi¶n
M¡c 4 4 27 26 6 6 4 3 (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
4 3 33 27 6 6 3 6 v(cid:242)ng
4 4 27 28 6 6 4 3 24 H(cid:231) Thang Hen Khu b£o thi¶n Ph(cid:224)a (cid:30)†n Ng(cid:247)(cid:237)m Men Khu rłng Trƒn H(cid:247)ng (cid:30)⁄o Di t‰ch ph¡o (cid:31)(cid:160)i TX CB
4 3 33 6 6 3 6
29 (cid:30)(cid:231)n Phay Kh›t K†o 4 4 27 30 6 6 4 3
Th'm 4 4 27 31 6 6 4 3 Hang Qu£ng Hang Lo(cid:229)ng
4 4 27 6 6 4 3 32 DTLS N“m L…n
N“m 4 4 27 33 6 6 4 3 DTLS Sl(cid:247)a
4 4 27 6 6 4 3 34 Mi‚u B⁄ch Linh
ch(cid:242)a 4 4 27 35 6 6 4 3
4 3 33 6 6 3 6 Chu(cid:230)ng (cid:30)(cid:160) Qu“n 36 Ch(cid:242)a PhŁ C(cid:244)
4 4 27 37 6 6 4 3 (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:242)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng v(cid:242)ng (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng
4 4 40 38 9 9 8 6 v(cid:242)ng T(cid:247)æng (cid:31)(cid:160)i H(cid:231) Ch‰ Minh Cßa kh'u QG T(cid:160) L(cid:242)ng
- Nh(cid:226)m (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a quŁc gia v(cid:160) v(cid:242)ng: (cid:31)(cid:176)c tr(cid:247)ng cıa nh(cid:226)m n(cid:160)y l(cid:160) s(cid:252) (cid:31)ºc (cid:31)¡o v• t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch v(cid:160) kh£ n«ng thu h(cid:243)t kh¡ch kh¡ cao, c(cid:226) 19 (cid:31)i”m du l(cid:224)ch d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3: H(cid:231) N(cid:243)i CŁc, di t‰ch l(cid:224)ch sß x¢ Ti¶n Phong, B£o t(cid:160)ng V«n h(cid:226)a c¡c d¥n tºc Vi»t Nam, khu Gang th†p Th¡i Nguy¶n, (cid:31)•n (cid:30)uŒm (Th¡i Nguy¶n), hƒm b‰ m“t dŁc Ti»m, N(cid:160) Tu, (cid:31)(cid:231)n Phı Th(cid:230)ng, (cid:31)•n Th›m, ch(cid:242)a Th⁄ch Long, th¡c Ro(cid:229)m (B›c K⁄n), (cid:30)•n Vua L¶, H(cid:231) Thang Hen, khu b£o t(cid:231)n thi¶n nhi¶n Ph(cid:224)a (cid:30)†n, khu rłng Trƒn H(cid:247)ng (cid:30)⁄o, (cid:31)(cid:231)n Phay Kh›t, ch(cid:242)a PhŁ C(cid:244), cßa kh'u quŁc
5
gia T(cid:160) L(cid:242)ng (Cao B‹ng). . .
- Nh(cid:226)m (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng: (cid:31)(cid:176)c tr(cid:247)ng cıa c¡c (cid:31)i”m n(cid:160)y l(cid:160) t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch kh(cid:230)ng th(cid:252)c s(cid:252) (cid:31)(cid:176)c s›c ho(cid:176)c qu¡ xa (cid:31)(cid:247)(cid:237)ng giao th(cid:230)ng n¶n søc h§p d¤n du kh¡ch ‰t nhi•u b(cid:224) h⁄n ch‚. D(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 c(cid:226) 19 (cid:31)i”m du l(cid:224)ch thuºc nh(cid:226)m n(cid:160)y: (cid:30)(cid:224)a (cid:31)i”m x(cid:247)(cid:240)ng qu¥n gi(cid:238)i chi‚n khu Vi»t B›c, (cid:31)(cid:224)a (cid:31)i”m (cid:30)⁄i hºi Chi‚n s(cid:190) thi (cid:31)ua to(cid:160)n quŁc lƒn thø nh§t, di t‰ch l(cid:224)ch sß C«ng B¡ V¥n (Th¡i Nguy¶n), (cid:31)•n Th¡c Gi‚ng, Ch(cid:242)a Cao, (cid:30)–o Gi(cid:160)ng (B›c K⁄n), t(cid:247)æng (cid:31)(cid:160)i H(cid:231) Ch‰ Minh, mi‚u B⁄ch Linh, hang Th'm Lo(cid:229)ng, di t‰ch ph¡o (cid:31)(cid:160)i th(cid:224) x¢ Cao B‹ng (Cao B‹ng). . .
2.1.4. Mºt sŁ (cid:31)i”m du l(cid:224)ch (cid:31)i”n h…nh
a. B£o t(cid:160)ng v«n h(cid:226)a c¡c d¥n tºc Vi»t Nam (Th¡i Nguy¶n)
B£o t(cid:160)ng v«n h(cid:226)a c¡c d¥n tºc Vi»t Nam (cid:31)(cid:247)æc x¥y d(cid:252)ng v(cid:160)o n«m 1960 trong mºt khu(cid:230)n vi¶n rºng, c(cid:226) nhi•u c¥y cŒ th(cid:246) ngay t⁄i trung t¥m th(cid:160)nh phŁ Th¡i Nguy¶n. B£o t(cid:160)ng c(cid:226) tŒng di»n t‰ch 28.000 m2 v(cid:238)i h(cid:236)n 3.000 m2 sß d(cid:246)ng cho vi»c tr(cid:247)ng b(cid:160)y, kho b£o qu£n hi»n v“t v(cid:160) c¡c ho⁄t (cid:31)ºng kh¡c. B£o t(cid:160)ng (cid:31)¢ tr(cid:247)ng b(cid:160)y, gi(cid:238)i thi»u (cid:31)(cid:247)æc di s£n v«n h(cid:226)a truy•n thŁng cıa (cid:31)⁄i gia (cid:31)…nh c¡c d¥n tºc Vi»t Nam. Hi»n nay, b£o t(cid:160)ng l(cid:247)u giœ h(cid:236)n 10.000 (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) t(cid:160)i li»u, hi»n v“t thuºc di s£n v«n h(cid:226)a cıa 54 d¥n tºc Vi»t Nam. B£o t(cid:160)ng (cid:31)¢ thu h(cid:243)t nhi•u kh¡ch du l(cid:224)ch trong v(cid:160) ngo(cid:160)i n(cid:247)(cid:238)c, ki•u b(cid:160)o (cid:31)‚n tham quan, t…m hi”u b£n s›c v«n h(cid:226)a d¥n tºc Vi»t Nam. H» thŁng tr(cid:247)ng b(cid:160)y g(cid:231)m 6 phÆng sß d(cid:246)ng gƒn 2000 t(cid:160)i li»u khoa h(cid:229)c: phÆng M(cid:240) (cid:31)ƒu; phÆng Vi»t - M(cid:247)(cid:237)ng; phÆng T(cid:160)y - Th¡i; phÆng M(cid:230)ng - Dao v(cid:160) c¡c nh(cid:226)m Nam (cid:129), phÆng M(cid:230)n - Khmer; phÆng H¡n - Hoa, T⁄ng Mi‚n, M⁄ v(cid:160) ˘-p(cid:230)-li-n¶-di.
b. Di t‰ch l(cid:224)ch sß x¢ Ti¶n Phong (Th¡i Nguy¶n) X¢ Ti¶n Phong c¡ch t¿nh l(cid:224) Th¡i Nguy¶n 40 km v• ph‰a Nam, l(cid:160) mºt trong ba x¢ (cid:240) ven b¢i s(cid:230)ng Cƒu (cid:31)(cid:247)æc xø ıy ch(cid:229)n l(cid:160)m An to(cid:160)n khu II tł n«m 1942 (cid:31)‚n 1945. (cid:30)¥y kh(cid:230)ng nhœng l(cid:160) n(cid:236)i (cid:31)(cid:176)t c(cid:236) quan cıa c¡c xø ıy m(cid:160) cÆn l(cid:160) (cid:31)i”m dłng ch¥n cıa c¡n bº Trung (cid:247)(cid:236)ng v• v(cid:160) tł v(cid:242)ng xu(cid:230)i l¶n cø (cid:31)(cid:224)a Vi»t B›c. Nh(cid:160) (cid:230)ng Ng(cid:230) H£i Long l(cid:160) tr(cid:246) s(cid:240) v(cid:160) n(cid:236)i l(cid:160)m vi»c cıa c¡c (cid:31)(cid:231)ng ch‰ Tr(cid:247)(cid:237)ng Chinh, Ho(cid:160)ng QuŁc Vi»t trong xø ıy B›c k… th(cid:237)i 1941, 1942. Nh(cid:160) b(cid:160) Ho(cid:160)ng Th(cid:224) T(cid:253) l(cid:160) n(cid:236)i (cid:31)(cid:176)t c(cid:236) s(cid:240) in b¡o C(cid:237) gi£i ph(cid:226)ng cıa Trung (cid:247)(cid:236)ng (cid:30)£ng. Nh(cid:160) b(cid:160) L(cid:247)u Th(cid:224) Ph“n, n(cid:236)i (cid:31)(cid:231)ng ch‰ Tr(cid:247)(cid:237)ng Chinh chı tr… cuºc h(cid:229)p phŒ bi‚n chı tr(cid:247)(cid:236)ng hºi ngh(cid:224) Trung (cid:247)(cid:236)ng lƒn thø 8 (12/1942) v(cid:160) Soi Qu(cid:254)t, n(cid:236)i (cid:31)(cid:231)ng ch‰ Tr(cid:247)(cid:237)ng Chinh tr(cid:243) 'n khi b(cid:224) gi(cid:176)c (cid:31)uŒi b›t l(cid:160) nhœng (cid:31)i”m di t‰ch (cid:31)¡ng l(cid:247)u (cid:254).
c. H(cid:231) N(cid:243)i CŁc (Th¡i Nguy¶n) H(cid:231) N(cid:243)i CŁc n‹m c¡ch trung t¥m th(cid:160)nh phŁ Th¡i Nguy¶n 15 km v• h(cid:247)(cid:238)ng T¥y Nam. (cid:30)¥y l(cid:160) (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a quan tr(cid:229)ng nh§t cıa t¿nh. H(cid:231) n‹m giœa mºt khung c£nh thi¶n nhi¶n k… th(cid:243) (cid:16)s(cid:236)n thıy hœu t…nh(cid:17). N(cid:243)i CŁc - t¶n g(cid:229)i mºt v(cid:242)ng (cid:31)§t, v(cid:242)ng h(cid:231) n¶n th(cid:236) lung linh s›c m(cid:160)u huy•n tho⁄i v• c¥u chuy»n t…nh thıy chung giœa n(cid:160)ng C(cid:230)ng - ch(cid:160)ng CŁc. H(cid:229) y¶u nhau nh(cid:247)ng kh(cid:230)ng th(cid:160)nh, mºt ng(cid:247)(cid:237)i ra (cid:31)i n(cid:247)(cid:238)c m›t h(cid:226)a th(cid:160)nh s(cid:230)ng, ng(cid:247)(cid:237)i kia ch(cid:237) (cid:31)æi m(cid:228)i mÆn h(cid:226)a th(cid:160)nh n(cid:243)i.
6
Di»n t‰ch m(cid:176)t h(cid:231) rºng kho£ng 25 km2. LÆng h(cid:231) s¥u trung b…nh 35m, dung t‰ch kho£ng 226,5 tri»u m3 n(cid:247)(cid:238)c. Tr¶n m(cid:176)t h(cid:231) rºng m¶nh m(cid:230)ng c(cid:226) t(cid:238)i 89 hÆn (cid:31)£o (cid:31)ƒy ch§t th(cid:236), ch§t huy•n tho⁄i: (cid:31)£o Ti¶n N‹m, (cid:31)£o CÆ, (cid:31)£o Kh¿. . .
d. Di t‰ch l(cid:224)ch sß (cid:30)(cid:231)n Phı Th(cid:230)ng (B›c K⁄n) (cid:30)(cid:231)n Phı Th(cid:230)ng n‹m tr¶n (cid:31)(cid:224)a b(cid:160)n th(cid:224) tr§n Phı Th(cid:230)ng, huy»n B⁄ch Th(cid:230)ng, t¿nh B›c K⁄n. Trong cuºc kh¡ng chi‚n chŁng th(cid:252)c d¥n Ph¡p x¥m l(cid:247)æc, B›c K⁄n l(cid:160) c«n cø (cid:31)(cid:224)a kh¡ng chi‚n, v(cid:242)ng tr(cid:229)ng (cid:31)i”m trong c¡c k‚ ho⁄ch t§n c(cid:230)ng l¶n Vi»t B›c cıa th(cid:252)c d¥n Ph¡p Thu - (cid:30)(cid:230)ng n«m 1947. Ng(cid:160)y 8/10/1947, Chı t(cid:224)ch H(cid:231) Ch‰ Minh gßi th(cid:247) k¶u g(cid:229)i bº (cid:31)ºi, d¥n qu¥n, du k‰ch v(cid:160) to(cid:160)n th” (cid:31)(cid:231)ng b(cid:160)o ra søc ti¶u di»t (cid:31)(cid:224)ch. B(cid:247)(cid:238)c sang n«m 1948, qu¥n ta m(cid:240) chi‚n d(cid:224)ch Xu¥n - H–. Ph¡t huy th›ng læi cıa tr“n m(cid:240) m(cid:160)n, v(cid:160) (cid:31)(cid:247)æc s(cid:252) t«ng c(cid:247)(cid:237)ng cıa mºt sŁ (cid:31)(cid:236)n v(cid:224) chı l(cid:252)c, (cid:31)¶m 12/3/1948 qu¥n ta l⁄i t“p k‰ch (cid:31)¡nh v(cid:160)o (cid:31)(cid:231)n Phı Th(cid:230)ng. Tr“n Phı Th(cid:230)ng (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc Trung (cid:247)(cid:236)ng (cid:30)£ng, Bº TŒng ch¿ huy bi”u d(cid:247)(cid:236)ng, ti”u (cid:31)o(cid:160)n 11 (cid:31)(cid:247)æc mang danh hi»u (cid:16)Ti”u (cid:31)o(cid:160)n Phı Th(cid:230)ng(cid:17).
e. Khu rłng Trƒn H(cid:247)ng (cid:30)⁄o (Cao B‹ng) (cid:30)i v• h(cid:247)(cid:238)ng T¥y Nam, c¡ch trung t¥m th(cid:224) x¢ Cao B‹ng 50 km, b⁄n s‡ (cid:31)‚n khu di t‰ch rłng Trƒn H(cid:247)ng (cid:30)⁄o thuºc x¢ Tam Kim, huy»n Nguy¶n B…nh. (cid:30)¥y l(cid:160) khu rłng nguy¶n sinh v¤n cÆn giœ (cid:31)(cid:247)æc v· hoang s(cid:236), c(cid:226) kh‰ h“u m¡t m· quanh n«m, nhi»t (cid:31)º trung b…nh n«m kho£ng 15 - 200C. Khung c£nh thi¶n nhi¶n cıa rłng th(cid:252)c s(cid:252) l(cid:160) n(cid:236)i l‰ t(cid:247)(cid:240)ng cho vi»c nghi¶n cøu v(cid:160) du l(cid:224)ch sinh th¡i (cid:31)Łi v(cid:238)i du kh¡ch trong v(cid:160) ngo(cid:160)i n(cid:247)(cid:238)c. Khu rłng n(cid:160)y cÆn l(cid:160) n(cid:236)i di„n ra l„ th(cid:160)nh l“p (cid:31)ºi Vi»t Nam Tuy¶n truy•n Gi£i ph(cid:226)ng qu¥n - ti•n th¥n cıa Qu¥n (cid:31)ºi Nh¥n d¥n Vi»t Nam (22/12/1944) trong kh(cid:230)ng kh‰ x(cid:243)c (cid:31)ºng v(cid:160) trang nghi¶m do (cid:30)⁄i t(cid:247)(cid:238)ng Vª Nguy¶n Gi¡p ch¿ huy. (cid:30)¥y l(cid:160) mºt b(cid:247)(cid:238)c ngo(cid:176)t quan tr(cid:229)ng tr¶n con (cid:31)(cid:247)(cid:237)ng (cid:31)§u tranh c¡ch m⁄ng cıa d¥n tºc v(cid:160) l(cid:160) gi¥y ph(cid:243)t l(cid:224)ch sß cıa Qu¥n (cid:31)ºi Nh¥n d¥n Vi»t Nam.
f. (cid:30)•n vua L¶ (Cao B‹ng) (cid:30)•n vua L¶ c¡ch trung t¥m th(cid:224) x¢ Cao B‹ng 11 km, thuºc l(cid:160)ng (cid:30)•n, x¢ Ho(cid:160)ng Tung, HÆa An. (cid:30)•n do N(cid:242)ng T(cid:231)n Ph(cid:243)c d(cid:252)ng l¶n v(cid:160)o th(cid:237)i nh(cid:160) L(cid:254) (th‚ k¿ XI) (cid:31)” th(cid:237) vua L¶ Th¡i TŒ (L¶ Læi Cao Ho(cid:160)ng (cid:30)‚). D(cid:247)(cid:238)i ch‚ (cid:31)º phong ki‚n, (cid:31)•n vła l(cid:160) cung (cid:31)i»n, vła l(cid:160) trung t¥m ho⁄t (cid:31)ºng kinh t‚ - v«n ho¡, qu¥n s(cid:252) cıa c¡c vua quan. Kh(cid:230)ng ch¿ th‚ (cid:31)•n cÆn l(cid:160) mºt di t‰ch l(cid:224)ch sß g›n li•n v(cid:238)i nhœng ho⁄t (cid:31)ºng cıa (cid:30)£ng ta trong th(cid:237)i k… v“n (cid:31)ºng c¡ch m⁄ng d¥n tºc, d¥n chı. T⁄i (cid:31)¥y, (cid:31)(cid:231)ng ch‰ Ho(cid:160)ng (cid:30)…nh Giong (cid:31)¢ (cid:31)øng ra th(cid:160)nh l“p (cid:16)(cid:30)o(cid:160)n thanh ni¶n ph£n (cid:31)‚(cid:17) (1936). Hi»n nay (cid:31)•n vua L¶ (cid:31)(cid:247)æc xem l(cid:160) mºt di t‰ch c(cid:226) gi¡ tr(cid:224) (cid:31)(cid:176)c bi»t v• m(cid:176)t ki‚n tr(cid:243)c, ngh» thu“t v(cid:160) l(cid:160) n(cid:236)i t“p trung l„ hºi, sinh ho⁄t v«n ho¡, v«n ngh» cıa nh¥n d¥n. L„ hºi (cid:31)•n Vua L¶ (cid:31)(cid:247)æc tŒ chøc v(cid:160)o ng(cid:160)y 6 th¡ng Gi¶ng h(cid:160)ng n«m.
7
3. K‚t lu“n
C¡c t¿nh d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 c(cid:226) ngu(cid:231)n t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch t(cid:247)(cid:236)ng (cid:31)Łi phong ph(cid:243) v(cid:160) (cid:31)(cid:176)c s›c. B(cid:247)(cid:238)c (cid:31)ƒu, nhœng t(cid:160)i nguy¶n du l(cid:224)ch n(cid:160)y (cid:31)¢ (cid:31)(cid:247)æc (cid:31)(cid:247)a v(cid:160)o khai th¡c ph(cid:246)c v(cid:246) ph¡t tri”n du l(cid:224)ch. D(cid:252)a tr¶n ph(cid:247)(cid:236)ng ph¡p (cid:31)¡nh gi¡ (cid:31)º h§p d¤n, d(cid:229)c h(cid:160)nh lang quŁc lº 3 h…nh th(cid:160)nh c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a quŁc gia, v(cid:242)ng v(cid:160) c¡c (cid:31)i”m c(cid:226) (cid:254) ngh(cid:190)a (cid:31)(cid:224)a ph(cid:247)(cid:236)ng. (cid:30)(cid:176)c bi»t quan tr(cid:229)ng l(cid:160) c¡c (cid:31)i”m du l(cid:224)ch mang tƒm c(cid:239) quŁc gia v(cid:160) v(cid:242)ng, n(cid:226) c(cid:226) kh£ n«ng thu h(cid:243)t kh¡ch du l(cid:224)ch v(cid:160) t⁄o n¶n s£n ph'm du l(cid:224)ch (cid:31)(cid:176)c tr(cid:247)ng cıa tuy‚n: du l(cid:224)ch v• v(cid:238)i chi‚n khu Vi»t B›c, (cid:16)thı (cid:31)(cid:230) gi(cid:226) ng(cid:160)n(cid:17) k‚t hæp v(cid:238)i du l(cid:224)ch tham quan, ngh¿ d(cid:247)(cid:239)ng.
T(cid:128)I LI(cid:155)U THAM KH(cid:131)O
[1] B¡o c¡o tŒng hæp, 1995. Qui ho⁄ch tŒng th” ph¡t tri”n du l(cid:224)ch Vi»t Nam th(cid:237)i k… 1995-2010. TŒng c(cid:246)c Du L(cid:224)ch.
[2] B¡o c¡o t(cid:226)m t›t, 2006. Qui ho⁄ch tŒng th” ph¡t tri”n du l(cid:224)ch v(cid:242)ng trung du v(cid:160) mi•n n(cid:243)i B›c Bº n«m 2020. TŒng c(cid:246)c Du l(cid:224)ch.
[3] Nguy„n Th‚ Chinh, 1995. C(cid:236) s(cid:240) khoa h(cid:229)c cıa vi»c x¡c (cid:31)(cid:224)nh c¡c (cid:31)i”m, tuy‚n du l(cid:224)ch t¿nh Ngh» An. Lu“n ¡n Ph(cid:226) ti‚n s(cid:190) khoa h(cid:229)c (cid:30)(cid:224)a l(cid:254) - (cid:31)(cid:224)a ch§t.
[4] Ph⁄m L¶ Th£o, 2005. TŒ chøc l¢nh thŒ du l(cid:224)ch t¿nh HÆa B…nh tr¶n quan (cid:31)i”m ph¡t tri”n b•n vœng. Lu“n ¡n Ti‚n s(cid:190) (cid:30)(cid:224)a l(cid:254), (cid:30)HSP H(cid:160) Nºi.
[5] Nguy„n Minh Tu» (chı bi¶n), 1996. (cid:30)(cid:224)a l(cid:254) Du l(cid:224)ch. Nxb th(cid:160)nh phŁ H(cid:231) Ch‰ Minh.
ABSTRACT
The specifycation of some tourism sites along highway No.3
By the assessment of the attractiveness method and tourism resource research, there are 38 tourism sites along highway No3, 19 of them have national and real sig- nification which are valuable tourism resources and are typical products of the route. Those which have made the development of tourism in the area and participated in the economic structure transition for 3 mountainous provinces namely; Thai Nguyen, Cao Bang and Bac Kan.
8