intTypePromotion=1
zunia.vn Tuyển sinh 2024 dành cho Gen-Z zunia.vn zunia.vn
ADSENSE

ĐIỀU KHIỂN TẦN SỐ VÀ CÔNG SUẤT

Chia sẻ: Duongchi Cong | Ngày: | Loại File: DOC | Số trang:32

893
lượt xem
113
download
 
  Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hệ thống điện bao gồm nhà máy điện, đường dây, trạm biến áp là một thể thống nhất. Chất lượng điện năng được đánh giá bởi hai thông số kỹ thuật là điện áp và tần số. Trong đó điện áp có tính chất cục bộ, tần số mang tính hệ thống hay nói cách khác là tần số có giá trị như nhau tại mỗi nút trong hệ thống điện. Độ lệch tần số ảnh hưởng đến hoạt động của tất cả các thiết bị trong hệ thống điện....

Chủ đề:
Lưu

Nội dung Text: ĐIỀU KHIỂN TẦN SỐ VÀ CÔNG SUẤT

  1. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 ĐIỀU KHIỂN TẦN SỐ VÀ CÔNG SUẤT Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 1
  2. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 MỤC LỤC I. Đặt vấn đề.............................................................................................................................3 1. Tại sao phải điều khiển tần số:.......................................................................................................3 a. Đối với hộ tiêu thụ:.....................................................................................................................3 b. Đối với hệ thống điện:................................................................................................................3 2. Nguyên nhân của sự thay đổi tần số là do sự không cân bằng gi ữa sản xuất và tiêu thụ: .........4 3. Tự động điều chỉnh tần số của hệ thống điện:..............................................................................4 II. Điều chỉnh tần số sơ cấp .....................................................................................................5 1. Nguyên tắc điều khiển: ...................................................................................................................5 1.1 Một số khái niệm cơ bản:.........................................................................................................5 1.2 Điều chỉnh công suất máy phát:..............................................................................................9 1.3 Xét hệ thống điện cô lập:.......................................................................................................10 1.4 Xét hệ thống điện liên kết:.....................................................................................................13 2. Định nghĩa điều chỉnh tần số sơ cấp ...........................................................................................14 3. Dự trữ sơ cấp.................................................................................................................................15 4. Những yêu cầu về điều khiển sơ cấp: .........................................................................................16 a. Điều khiển sơ cấp là bắt buộc:................................................................................................16 b. Điều khiển sơ cấp không thể hủy bỏ bởi giới hạn phụ t ải:....................................................16 c. Điều chỉnh sơ cấp càng nhanh cành tốt : ...............................................................................16 d. Cần phải tránh dải chết và vùng lọc:......................................................................................17 e. Điều khiển sơ cấp phải thực hiện ở từng tổ máy:...................................................................17 III. Điều chỉnh tần số thứ cấp..................................................................................................17 1. Khái niệm tự động điều chỉnh máy phát AGC, điều khiển tần s ố LFC: ......................................17 2. Điều khiển tần số thứ cấp trong hệ thống điện cô lập:...............................................................18 3. Điều khiển tần số thứ cấp trong hệ thống điện liên kết :............................................................19 a. Khái niệm lỗi điều khiển khu vực (Area Control Error - ACE):...............................................19 b. Điều khiển tần số theo độ dốc đặc tính tần số đường dây liên k ết:......................................20 c. Các phương pháp điều khiển khác:.........................................................................................21 4. AGC khi có nhiều khu vực:............................................................................................................21 IV. Điều chỉnh tần số có xét đến phân bổ kinh tế (EDC)........................................................22 V. Điều khiển tần số và công suất hệ thống điện Việt Nam..................................................24 Quy định điều khiển tần số hệ thống điện Việt Nam.......................................................................24 Tự động điều khiển phát điện (AGC)................................................................................................26 a. Nguyên tắc làm việc của hệ thống AGC.................................................................................27 b. Các trạng thái vận hành của AGC...........................................................................................27 c. Các chế độ làm việc của tổ máy trong AGC...........................................................................29 VI. Kết luận..............................................................................................................................31 Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 2
  3. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 I. Đặt vấn đề Hệ thống điện bao gồm nhà máy điện, đường dây, trạm biến áp là một thể thống nhất. Chất lượng điện năng được đánh giá bởi hai thông s ố kỹ thuật là điện áp và tần số. Trong đó điện áp có tính chất cục bộ, tần số mang tính hệ thống hay nói cách khác là tần số có giá trị nh ư nhau tại mỗi nút trong hệ thống điện. Độ lệch tần số ảnh hưởng đến hoạt động của tất cả các thiết bị trong hệ thống điện. Nước ta cũng như hầu hết các nước trên thế giới đều sử dụng dòng điện với tần số 50Hz, trừ Mỹ và một phần nước Nhật là s ử d ụng dòng đi ện tần số 60Hz. 1. Tại sao phải điều khiển tần số: a. Đối với hộ tiêu thụ: Khi có sự thay đổi về tần số thì có thể gây ra một số hậu quả xấu vì: • Các thiết bị được thiết kế và tối ưu ở tần số định mức. Biến đổi tần số dẫn đến giảm năng suất làm việc của các thiết bị. • Làm giảm hiệu suất của thiết bị ví dụ như động cơ, thiết bị truyền động. • Ảnh hưởng đến chất lượng của quá trình sản xuất. b. Đối với hệ thống điện: • Biến đổi tần số ảnh hưởng đến hoạt động của các thiết bị tự dùng trong các nhà máy điện, có nghĩa là ảnh hưởng đến chính độ tin cậy cung cấp điện. Tần số suy giảm có thể dẫn đến ngừng một số bơm tuần hoàn trong nhà máy điện, tần số giảm nhiều có thể dẫn đến ngừng tổ máy. • Thiết bị được tối ưu hóa ở tần số 50 Hz, đặc biệt là các thiết bị có cuộn dây từ hóa như máy biến áp • Làm thay đổi trào lưu công suất trong hệ thống. Tần số giảm thường dẫn đến tăng tiêu thụ công suất phản kháng, đồng nghĩa Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 3
  4. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 với thay đổi trào lưu công suất tác dụng và tăng tổn thất trên các đường dây truyền tải. • Tính ổn định của khối tuabin máy phát. 2. Nguyên nhân của sự thay đổi tần số là do sự không cân b ằng gi ữa sản xuất và tiêu thụ: • Ngày trong tuần • Giờ trong ngày • Ảnh hưởng của thời tiết (nhiệt độ, độ ẩm, mây mưa v.v...) • Chính sách về giá theo giờ trong ngày. • Những biến cố đặc biệt ví dụ chương trình TV, v.v... • Những yếu tố ngẫu nhiên… 3. Tự động điều chỉnh tần số của hệ thống điện: Trước hết ta xét trường hợp đơn giản nhất: trong máy phát không có điều chỉnh: • Moment phát động của Turbine (Cm) tỷ lệ với tần số. • Moment cản (Ca) phụ thuộc vào phụ tải là một biến tỷ lệ nghịch. Đường đặc tính của phụ tải và máy phát là ngược nhau. Một chế độ xác lập ban đầu được xác định như sau: Moment Đặc tính tải Đặc tính tuabin M 1 M 0 Tốc độ ϖ0-∆ϖ ϖ0 Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 4
  5. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 Đặc tính điều chỉnh của máy phát và phụ tải Hinh 1. Khi ấy nếu không có thao tác điều chỉnh thì một bước tăng của phụ tải sẽ chuyển điểm làm việc lên M1. Coi đường cong như tuyến tính quanh M0 ta có: ∆Ca ∆F = −α Ca Fo Trong đó: α là hệ số tự điều chỉnh của hệ thống. Vấn đề đặt ra trong trường hợp tự điều chỉnh là ∆F quá l ớn đ ể có th ể không chấp nhận được do đó cần thiết phải có điều chỉnh sơ cấp. II. Điều chỉnh tần số sơ cấp Primary Frequency Control 1. Nguyên tắc điều khiển: 1.1 Một số khái niệm cơ bản: Để tìm hiểu các khái niệm cơ bản ta xét trường hợp đơn gi ản nh ất là một máy phát cấp cho một phụ tải độc lập theo hình vẽ dưới đây: Valve/cửa Pe Hơi hoặc Tuabin G nước Tải PL Bộ điều tốc Governor Máy phát cung cấp cho tải cô lập Hinh 2. Trong đó: Pm: Công suất cơ Pe: Công suất điện PL: Công suất tải a. Đáp ứng của máy phát khi có sự thay đổi của phụ tải Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 5
  6. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 Khi có sự thay đổi phụ tải, công suất điện máy phát thay đ ổi gây ra s ự chênh lệch giữa moment điện và moment cơ trên trục máy phát và k ết qu ả là sự sai lệch về tốc độ, độ lệch này được xác định từ phương trình cân bằng công suất máy phát. ∆ Pm + + 1 1 ∆ωr ∆ωr Tm ∑ ∑ - 2 Hs - 2 Hs Te ∆ Pe Sơ đồ khối hàm truyền mô tả mối quan hệ giữa moment, độ lệch Hinh 3. công suất và tốc độ b. Đáp ứng của phụ tải đối với độ lệch tần số: Phụ tải của hệ thống điện có thể coi là tập hợp các thiết bị điện. Trong đó có những phụ tải hầu như không thay đổi công suất theo t ần số như chiếu sáng, phát nhiệt và có những phụ tải với công suất mang đ ặc tính phụ thuộc vào tần số như động cơ, quạt, máy bơm v.v... Khi có thay đổi ph ụ tải ta có thể biểu diễn theo biểu thức sau: ∆Pe = ∆PL + D∆ϖ r Trong đó: ∆PL = Thành phần tải thay đổi không phụ thuộc tần số D∆ϖ r = Thành phần thay đổi của tải theo tần số D = Hằng số đặc tính tải theo tần số D là hệ số biểu diễn phần trăm tải thay đổi theo phần trăm tần số thay đổi. Thông thường giá trị của D là từ 1÷ 2%. Nếu giá trị của D = 2 thì khi tần số thay đổi 1% tải thay đổi 2%. ∆ Pm ∆ Pm + + 1 1 ∆ωr ∆ωr ∑ ∑ Ms + D -- - Ms - - D ∆ PL ∆ PL Hinh 4. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 6
  7. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 c. Đặc tính bộ điều tốc: Có thể chia ra hai bộ điều tốc điển hình • Bộ điều tốc có đặc tính điều chỉnh không đổi: Valve/ cửa nước Pe Hơi hoặc Tuabin G nước ωr ∆Y + - Σ Tích phân -K ∆ωr Tốc độ đặt ω0 Sơ đồ của bộ điều tốc đẳng tốc Hinh 5. f hoặc n (Pu) Công suất ra hoặc vị trí P1 P2 Valve/cửa nước (pu) Đặc tính điều chỉnh bộ điều tốc có tốc độ cố định Hinh 6. Luôn giữ được tần số cố định với mọi mức công suất phát. - Không dùng được khi có 2 máy phát trở lên. - • Bộ điều tốc với đặc tính điều chỉnh có độ dốc: Có thể sử dụng khi có hai tổ máy phát điện trở lên. - Điều chỉnh tốc độ (tần số) có độ lệch. - Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 7
  8. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 Valve/cửa Hơi hoặc Tuabin nước G Pe nước ∆Y - + -K Tích phân Tốc độ đặt Σ Σ - ω0 G ∆ω G r R Sơ đồ bộ điều tốc turbine có đặc tính điều chỉnh dốc Hinh 7. 1 1 Dωr − ∆Y 1 +sTG R 1 TG = KR Sơ đồ khối rút gọn của bộ điều tốc tuabin Hinh 8. f hoặc n (Pu) ωNL ω0=f0 ∆ f=∆ω ωFL ∆P 1.0 Công suất ra hoặc vị trí Valve/cửa nước (pu) Đặc tính điều chỉnh tĩnh của bộ điều tốc hoạt động với độ dốc Hinh 9. Trong đó R: Được xác định bằng tỷ số giữa độ lệch tần số và độ lệch công suất phát ra, nó đặc trưng cho việc điều chỉnh tốc độ có độ trượt. R được xác định theo biểu thức sau: Phantram _ thay _ doi _ tan so _ hay _ tocdo R (%) = × 100 Phantram _ thay _ doi _ congsuat _ ra Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 8
  9. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 ω NL − ω FL R= × 100 ω0 ωNL: Tốc độ xác lập không tải ωFL: Tốc độ xác lập đầy tải ω0: Tốc độ định mức • Ý nghĩa của giá trị R: Thường được lấy trong khoảng 2 ÷ 8 % theo kinh nghiệm - Hệ thống điện Phần Lan lấy bằng 6% - Việc xác định giá trị R xuất phát từ dự phòng quay, công suất - đỉnh Giá trị này được thay đổi theo hàng năm - d. Vận hành máy phát song song Máy phát vận hành song song trong hệ thống điện với cùng 1 giá trị R: • Cùng tham gia điều chỉnh • Điều chỉnh theo khả năng của từng tổ máy. f (Hz) f0 ∆f f1 Tổ máy 1 Tổ máy 2 ∆ P1 ∆ P2 Công suất ra Công suất ra Hinh 10. Đặc tính độ dốc tần số 1.2 Điều chỉnh công suất máy phát: • Mối quan hệ giữa tốc độ và phụ tải có thể điều chỉnh được nhờ đưa thêm điểm đặt phụ tải. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 9
  10. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 • Tác động điều chỉnh cho ta một họ các đường đặc tính điều chỉnh song song nhau. • Việc điều chỉnh tần số được thực hiện bằng cách di chuyển lên hoặc xuống đặc tính điều chỉnh. Valve/cửa Hơi hoặc Tuabin Pe G nước ∆Y + -K Tích phân Tốc độ đặt ω0 Σ Σ G ∆ω G Điểm đặt r R tải ∑ f(Hz) f(Hz) 53 50 50 47 100 % 50 % 50 % 100 % Thay đổi độ dốc Thay đổi điểm đặt Hinh 11. Tác động của việc thay đổi đặc tính điều chỉnh 1.3 Xét hệ thống điện cô lập: Chúng ta xem xét phản ứng của hệ thống điện độc lập khi có sự thay đổi phụ tải với tác động của bộ điều tốc tuabin. Hình 12 biểu diễn sơ đồ khối đơn giản hóa biểu diễn hàm truyền phản ánh mối quan hệ giữa sự thay đổi của phụ tải và tần số có xem xét đến đặc tính tần số của hệ thống điện và điều chỉnh tốc độ, công suất sơ cấp của tuabin. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 10
  11. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 1 ∆L R - - G H ∑ ∑ + ∆f ∆L ∆f H ∑ H R −G ∆f ∆L GH 1+ R Hinh 12. Sơ đồ khối hàm truyền quan hệ thay đổi tải với tần số 1 G: Hàm truyền mô tả phản ứng của hệ thống điện Ms + D H: Hàm truyền mô tả bộ điều tốc và điều khiển công suất cơ. Mục đích của việc mô phỏng HT dưới dạng hàm truy ền là nh ằm tính toán đáp ứng theo thời gian của độ lệch tần số khi có b ước thay đ ổi ph ụ t ải ∆L trên máy tính số hoặc máy tính tương tự. Từ mô tả trên ta có độ lệch tần số ở chế độ xác lập tức là giá trị của hàm truyền được xác định với s = 0: −G ∆f = ∆L s=0 GH 1+ R − ∆L ∆f = 1 +D R Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 11
  12. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 Trong trường hợp HT điện có nhiều tổ máy với bộ điều tốc độc lập ta có độ lệch tần số xác lập khi có sự thay đổi phụ tải ∆L : − ∆L ∆f = 1 1 1 + + ..... + D R1 R2 Rn hoặc: − ∆L ∆f = 1 +D Req Trong đó: Req : là hệ số điều chỉnh của bộ điều tốc qui đổi cho cả HT điện khu vực. 1 Req = 1 1 1 + + .... + R1 R2 Rn −1 1  Đại lượng β =  + D được gọi là đặc tính đáp ứng tần số tổng R   eq  hợp của hệ thống điện bao gồm cả đặc tính điều chỉnh công suất cơ tuabin và phụ tải. ∆ PL f0 ∆ PG ∆ PD 1 ∆PG = − ∆f R ∆L G DPL = DDf ∆PD =D ∆PG 1 ∆f =− ∆f R Hinh 13. Đáp ứng tần số tổng hợp của hệ thống điện Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 12
  13. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 1.4 Xét hệ thống điện liên kết: Xuất phát từ khái niệm điều khiển sơ cấp, ta thấy điều khiển sơ cấp trong hệ thống điện liên kết không có sai khác đáng kể so v ới đi ều khi ển s ơ cấp trong hệ thống điện độc lập, việc điều khiển chủ y ếu dựa trên đ ặc tính của các bộ điều tốc tuabin. Xét hai hệ thống điện kết nối với nhau và trong mỗi h ệ th ống đ ều có thiết bị điều khiển công suất tuabin. Giả thiết công suất tải trong hệ th ống điện 1 tăng lên một lượng là ∆PL1, độ lệch tần số trong chế độ xác lập sẽ có giá trị như nhau đối với cả hai hệ thống điện theo công thức sau: − ∆PL1 ∆f = 1 1 + + D1 + D2 R1 R2 Chứng minh: Xem xét khi có sự thay đổi phụ tải ΔL trong HT điện 1 ta có quan hệ sau: ∆f1 = ∆f2 = ∆f − ∆f − ∆PTL12 − ∆PL1 = ∆f1 D1 = ∆fD1 R1 − ∆f − ∆PTL12 = ∆f 2 D2 = ∆fD2 R2 Từ các phương trình trên ta rút ra được: 1 − ∆PTL12 − ∆PL1 = ∆f ( + D1 ) R1 1 + ∆PTL12 = ∆f ( + D2 ) R2 Giải hai phương trình ta có: − ∆PL1 ∆F = 1  1   + D1  +  + D2  R  R  1 2  Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 13
  14. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 1  − ∆PL1  + D2  R  2  ∆PTL12 = 1  1   + D1  +  + D2  R  R  1 2  1  + ∆PL1  + D2  R  2  ∆PTL 21 = 1  1   + D1  +  + D2  R  R  1 2  Từ các phương trình trên ta thấy độ lệch tần số trong chế độ xác lập cũng tương tự khi có sự thay đổi phụ tải ở khu vực 2. Độ lệch công suất đường dây liên kết phản ánh sự phân bổ điều tốc và điều chỉnh công suất từ khu vực này sang khu vực khác. Chú ý rằng dấu của độ lệch công suất đường dây liên kết phụ thuộc vào độ lệch tần số mà nó xuất hiện bởi sự thay đổi công suất phụ t ải (h ệ thống 1 hoặc hệ thống 2). 1 ∆Pm 2 = − ∆f R m1 ∆Pf=− 1 R2 ΔPTL1 1 G1 G2 ∆ PTL2 ∆ PL ∆ PD2 = D2∆ f ΔPD1 = D1 Hinh 14. Tác động của thay đổi tải ở HT điện 1 2. Định nghĩa điều chỉnh tần số sơ cấp Điều chỉnh tần số sơ cấp được thực hiện do các bộ điều ch ỉnh tốc độ của tuabin, cho phép thay đổi lưu lượng nước hoặc hơi qua t ổ máy t ỷ l ệ v ới sự biến đổi của tần số. Đáp ứng của việc điều ch ỉnh tần số bi ểu di ễn ở MW/Hz và gọi là hệ số độ dốc đặc tính tần số (R). Như vậy v ới s ự thay đ ổi có giới hạn của phụ tải có thể bù lại bằng tự động điều ch ỉnh t ần số s ơ cấp. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 14
  15. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 Mục đích của việc điều chỉnh sơ cấp: • Nhanh chóng kiềm chế sự mất cân bằng giữa công suất phát và phụ tải, nhưng vẫn còn sự tồn tại một độ lệch tần số. • Làm thay đổi trào lưu công suất trong hệ thống. Hiệu quả điều chỉnh tần số sơ cấp phụ thuộc nhiều vào độ dốc của đường đặc tính điều chỉnh, nếu độ dốc càng nh ỏ (cùng một s ự thay đổi c ủa phụ tải dẫn đến sự thay đổi càng nhỏ của tốc độ) hiệu qu ả đi ều ch ỉnh càng lớn. Nếu đường đặc tính điều chỉnh nằm ngang, đó là bộ điều ch ỉnh tuy ệt đối, đảm bảo tần số không thay đổi với mọi thay đổi của phụ tải, cho đến khi hết giới hạn công suất tua bin. 3. Dự trữ sơ cấp Pgiới hạn Dự trữ sơ cấp P0 f0 Tần số Hinh 15. Dự trữ công suất sơ cấp của tổ máy ∆P ∆F = − ∑Kj Nếu tổ máy i không tham gia vào điều chỉnh tần số (Ki = 0 và Pi = P0i) ∑ K j sẽ nhỏ hơn và ΔF sẽ lớn hơn. Kết luận: Từ các kết quả trên ta thấy cần thiết số tổ máy tham gia vào đi ều chỉnh tần số nhiều nhất. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 15
  16. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 4. Những yêu cầu về điều khiển sơ cấp: a. Điều khiển sơ cấp là bắt buộc: Qua các phân tích trên thì xét về góc độ lưới điều khi ển sơ c ấp là b ắt buộc. Và bất cứ giải pháp điều khiển nào được xem là tốt nhất cũng không thể thực hiện được nếu như ngừng điều khiển sơ cấp. b. Điều khiển sơ cấp không thể hủy bỏ bởi giới hạn phụ tải: Giới hạn tải luôn ngăn cản việc điều chỉnh k*∆f, do đó thao tác điều chỉnh theo k*∆f có thể bị hủy bỏ bởi giới hạn tải. Ví dụ: Giả thiết ta có một tổ máy với công suất danh đ ịnh là 200 MW và hệ số trượt s = 4%. ∆f ∆f f S = 0 = 50 ⇒ ∆P = 100∆f ∆P ∆P P0 200 Bây giờ giả thiết tổ máy đang vận hành tại 100 MW và gi ới h ạn công suất tại 100 MW. Nếu xuất hiện tụt tần số (ví dụ 0.1 Hz), về lý thuy ết công suất mới sẽ là 100 + 100*∆f = 110 MW, nhưng do ràng buộc của giới h ạn tải nên điều chỉnh sơ cấp sẽ không thực hiện được ⇒ Cần chú ý tránh vận hành nhà máy với giới hạn tải gần với điểm đặt. Như vậy giới hạn tải phải nằm phía trên, tùy thuộc vào từng lo ại nhà máy (càng cao, càng tốt). Tất nhiên giới hạn tải được sử dụng để bảo vệ tổ máy chống lại những mất cân bằng chính: Nếu như tần số quá lớn xuất hiện, thì tổ máy không có khả năng đáp ứng được, nếu như giới hạn tải không được điều chỉnh đúng. c. Điều chỉnh sơ cấp càng nhanh cành tốt : Xét từ góc độ vận hành lưới điện thì điều chỉnh sơ cấp càng nhanh, càng tốt. Trong trường hợp xuất hiện mất cân bằng giữa phát điện và tiêu thụ điện, thì thao tác điều chỉnh nhanh sẽ giảm được độ tụt tần số. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 16
  17. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 d. Cần phải tránh dải chết và vùng lọc: Vùng chết và tính lọc phải loại bỏ trong điều ch ỉnh sơ cấp vì nó là nguồn gốc của tính trễ trong điều khiển sơ cấp. Phản ứng của các thiết bị này cũng là nguồn gốc của sự mất ổn định của hệ thống điện. e. Điều khiển sơ cấp phải thực hiện ở từng tổ máy: Yêu cầu chung là mỗi tổ máy phải tham gia vào điều khiển s ơ c ấp với độ trượt nằm trong khoảng 2÷ 8%, với dự trữ sơ cấp là 2.5 %. Đặc biệt trong nhà máy điện chu trình hỗn hợp (CC) điều khiển sơ cấp phải thực hiện trong từng phần chu trình - tuabin và đuôi h ơi (fired gasturbine and unfired steam). Chính những đặc điểm của điều chỉnh sơ cấp dẫn đến nhu cầu điều chỉnh tần số thứ cấp. III. Điều chỉnh tần số thứ cấp Secondary Frequency Control 1. Khái niệm tự động điều chỉnh máy phát AGC, điều khiển t ần số LFC: Nếu khi có sự biến động về phụ tải mà ta chỉ dừng l ại ở thao tác đi ều chỉnh sơ cấp thì khi ấy vẫn tồn tại một độ lệch tần số trong HT điện theo đặc tính của turbine đã trình bày ở trên. Mục đích của tự động điều chỉnh máy phát (Automatic Generation Control - AGC) 1- Đưa tần số trở lại giá trị định mức . 2- Điều chỉnh trào lưu công suất trao đổi giữa các khu vực theo một kế hoạch xác định, bằng cách điều chỉnh công suất ra của một số máy phát được lựa chọn trước, hai chức năng trên còn được gọi là điều khiển tải - t ần số (Load Frequency Control - LFC) 3- Phân bổ lại lượng công suất thay đổi trong số các máy phát nh ằm tối thiểu hóa chi phí vận hành (Economic Dispatch Control - EDC). Hình vẽ dưới đây minh họa một cách đơn giản bằng đồ th ị hoạt đ ộng điều chỉnh tần số thứ cấp. Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 17
  18. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 f(Hz) 51 Pgen3 50 Pgen2 49 Pgen1 50 % 100 % Thay đổi điểm đặt Điều chỉnh tần số thứ cấp thay đổi công suất tuabin theo sự biến đổi tần số của hệ thống. Điều chỉnh tần số thứ cấp do bộ tự động điều ch ỉnh tần số thực hiện hoặc do trực ban vận hành thực hiện. 2. Điều khiển tần số thứ cấp trong hệ thống điện cô lập: ∆ω Điều khiển K1 − thứ cấp cho tổ ∆ PL s máy chọn + Đặc- - ∆ P'm K+ 1 tính −1 Turbine Governor Σ Σ + tuabi Ms + D s ∆ω n + ∆ PL + ∆ P"m + Đặc Turbine Governor ∑ Điểm đặt tính tải - tuabi Tổ máy chỉ điều n K khiển sơ cấp −1 s ∆ω Hinh 16. Khâu tích phân thêm vào cho tổ máy tham gia AGC Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 18
  19. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 • Trong HT điện cô lập hay HT điện liên kết không xét đến ràng buộc về trao đổi công suất giữa các khu vực thì nhiệm vụ chính của AGC là khôi phục tần số về giá trị danh định. • Đại lượng độ lệch tần số đặc trưng cho sự thay đổi công suất. • Thực hiện bằng cách thêm một tín hiệu đặt qua khâu tích phân vào bộ điều tốc của turbine tham gia vào AGC. • Điều chỉnh tần số thứ cấp phải chậm hơn sơ cấp để đảm bảo điều chỉnh sơ cấp đã được thực hiện → đảm bảo ổn định tần số. • AGC điều chỉnh công suất ra của máy phát theo đáp ứng tần số của HT điện từ đó khôi phục lại giá trị đặt của các tổ máy không tham gia vào AGC. 3. Điều khiển tần số thứ cấp trong hệ thống điện liên kết : a. Khái niệm lỗi điều khiển khu vực (Area Control Error - ACE): • Sự thay đổi công suất trong HT liên kết gây ra độ lệch tần số và độ lệch trào lưu công suất trao đổi giữa các khu vực. • Nhắc lại rằng mục đích chính của điều khiển tần số thứ cấp là khôi phục độ lệch tần số đến không và độ lệch trào lưu công suất trao đổi đến không. • Một cách có hiệu quả, người ta muốn rằng nếu như có sự thay đổi tải ở khu vực 1 thì không có thao tác điều chỉnh thứ cấp ở khu vực 2 mà chỉ có ở khu vực 1. • Khi có sự thay đổi tải ở khu vực 1 làm xuất hiện độ lệch công suất trên đường dây liên kết: 1  − ∆PL1  + D2  R   = − ∆PL1β 2 2 ∆PTL12 =  β1 + β 2 1  1  + D1  +  + D2  R  R  1 2  Và một độ lệch tần số: Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 19
  20. Công ty nhiệt điện Na Dương Khóa đào tạo nhân viên vận hành 2009 ∆PL1 ∆PL1 ∆f = − =− β1 + β 2 1  1   + D1  +  + D2  R  R  1 2  Nếu nhìn từ khu vực 2, sự thay đổi tải trong khu vực 1 cũng làm sai lệch trào lưu công suất trên đường dây liên kết bằng nhưng mgược với độ lệch nhìn từ khu vực 1, tức là: 1  ∆PL1  + D2  R  ∆P β 2  ∆PTL 21 = = L1 2  β1 + β 2 1  1  + D1  +  + D2  R  R  1 2  và khu vực 2 cũng nhận cùng một độ lệch tần số như khu vực 1. Từ mối quan hệ này, người ta thấy rằng sử dụng trọng s ố 1  β 2 =  + D2  cho độ lệch tần số của khu vực 2 (xem nh ư hệ s ố đ ộ d ốc đ ặc R  2  tính tần số), tín hiệu điều khiển thứ cấp được xem như lỗi điều khiển khu vực (ACE) và có thể thêm độ lệch công suất của đường dây liên k ết theo h ệ số về đặc tính tần số. Như vậy, đối với khu vực 2, ACE có thể là: ACE2 = ΔPTL21+B2Δf trong đó: 1  B2 = β 2 =  + D2  R  2  Với khu vực 1 ta có ACE1 = ΔPTL12 + B1Δf với 1  B1 = β1 =  + D1  R  1  b. Điều khiển tần số theo độ dốc đặc tính tần số đường dây liên kết: Trong thực tế để đạt được kết quả ΔP = 0 và Δf = 0, h ầu nh ư b ất c ứ sự kết hợp nào của lỗi điều khiển khu vực, lỗi này bao gồm thành ph ần sai lệch tần số và sai lệch đường dây liên kết, chắc chắn khôi phục được độ Trung tâm Điều độ HTĐ Quốc gia 20
ADSENSE

CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD

 

Đồng bộ tài khoản
2=>2