Điều trị trĩ
Bệnh nhân mắc bệnh trĩ thường đi khám và điều trị rất muộn sau nhiều năm,
vì bệnh tuy có ảnh hưởng tới cuộc sống nhưng không nặng nề nên bệnh nhân
thường bỏ qua và vì bệnh ở vùng kín đáo nên bệnh nhân thường ngại ngùng
nhất là phụ nữ.
Điều trị
Người ta chỉ điều trị khi trĩ gây những rối loạn ảnh hưởng đến sinh hoạt và
năng suất lao động của người bệnh.
Ngăn chặn các yếu tố thuận lợi phát sinh bệnh trĩ:
- Tập thói quen đi cầu đều đặn hàng ngày.
- Điều chỉnh thói quen ăn uống:
Tránh các chất kích thích như cà phê, rượu, trà.
Tránh các thức ăn nhiều gia vị như ớt, tiêu.
Uống nước đầy đủ.
Ăn nhiều chất xơ.
-Vận động thể lực: nên tập thể dục và chơi các môn thể thao nhẹ như bơi lội,
đi bộ…
-Điều trị các bệnh mãn tính hiện có như viêm phế quản, dãn phế quản, bệnh
lỵ …
Điều trị nội khoa:
- Vệ sinh tại chỗ tốt bằng phương pháp ngâm nước ấm 2 – 3 lần/ngày, mỗi
lần 15 phút.
- Thuốc uống: gồm các thuốc có tác nhân trợ tĩnh mạch, dẫn xuất từ
flavonoid. Cơ chế tác động của các thuốc này là làm gia tăng trương lực tĩnh
mạch, bảo vệ vi tuần hoàn, giảm phù nề nhờ tác động kháng viêm tại chỗ,
chống nhiễm trùng và chống tắc mạch.
- Thuốc tại chỗ: gồm các loại thuốc mỡ (pommade) và đạn dược
(suppositoire) bao gồm các tác nhân kháng viêm, vô cảm tại chỗ và dẫn xuất
trợ tĩnh mạch.
Điều trị bằng thủ thuật:
1-Chích xơ:
Là phương pháp dễ thực hiện, đơn giản, nhanh chóng và an toàn. Tuy
nhiên, người thực hiện thủ thuật phải là bác sĩ có kinh nghiệm với kỹ thuật
vững vàng mới cho kết quả tốt và tránh được các biến chứng. Mục đích
chính của chích xơ là giảm lưu lượng máu đến búi trĩ, tạo mô sẹo xơ dính
vào lớp cơ dưới lớp dưới niêm mạc giúp giảm triệu chứng chảy máu.
Chích xơ được chỉ định trong trĩ độ 1 và trĩ độ 2,
Trong kỹ thuật chích xơ cần chú ý một số việc:
- Sử dụng đúng loại kim: Kim dài, có ngạnh chặn ở gần đầu kim để tránh
xuyên thấu sâu, nếu có kim gập góc thì rất tốt, ống chích chuyên dùng.
Thuốc chích xơ thường dùng hiện nay là dầu phenol 26 và polidocanol.
-Vị trí chích là ở gốc búi trĩ, nằm trên đường lược và ở đáy búi trĩ. Khối
lượng thuốc bơm khoảng 3-5 ml, bom chậm, trong lúc bom thuốc nếu thấy
chỗ chích đổi màu trắng là chích vào lớp thượng bì, ngừng chích ngay vì sẽ
gây biến chứng loét hoại tử sau chích. Vị trí chích thông thường là ở 4giờ ,
7giờ và 11giờ.
- Biến chứng:
*Chảy máu chỗ chích: nếu phát hiện trong lúc chích dùng gạc đè vào, nếu
không giảm dùng dụng cụ thắt trĩ bằng vòng cao su thắt vùng chảy máu.
*Chích vào tuyến tiền liệt: trong trường hợp chích quá sâu ở vị trí 11giờ-
1giờ có thể gặp biến chứng bí tiểu, viêm mào tinh và tinh hoàn, viêm tuyến
tiền liệt, rò hậu môn âm đạo…
2-Thắt trĩ bằng vòng cao su:
Thắt trĩ bằng vòng cao su được chỉ định điều trị trĩ nội độ 1 và 2, một số tác
giả áp dụng cho cả trĩ nội độ 3 nhưng kết quả giới hạn.
Thắt trĩ bằng vòng cao su đã được thực hiện từ thế kỷ 19 nhưng vì cột búi
trĩ chung với cả da quanh hậu môn nên sau thắt rất đau, cho nên không được
sử dụng rộng rải. Đến năm 1958 Blaisdell đã thành công với việc chỉ cột búi
trĩ không có lẫn da và các mô chung quanh. Barron 1963 đã tạo ra dụng cụ
để thắt trĩ với vòng cao su và sau đó với dụng cụ cải tiến của Mc Giveny đã
đưa điều trị thắt trĩ với vòng cao su thành một phương pháp điều trị trĩ thành
công và được lựa chọn hàng đầu trong các phương pháp điều trị bằng thủ
thuật.
Nguyên tắc chính của thắt vòng cao su là giảm lưu lượng máu đến búi trĩ,
tạo mô sẹo xơ dính vào lớp cơ dưới lớp dưới niêm mạc, do đó sẽ cố định ống
hậu môn đúng với nguyên tắc bảo tồn lớp đệm hậu môn.
3-Quang đông hồng ngoại:
Phương thức sử dụng nhiệt điều trị trĩ đã được thực hiện hàng trăm năm
nay. Mục tiêu của phương pháp làm đông là làm cho mô bị đông lại bởi tác
động của sức nóng, tạo nên sẹo xơ làm giảm lưu lượng máu đến búi trĩ và cố
định trĩ vào ống hậu môn. Với tia Laser, dòng điện cao tần cũng có tác động
làm đông như tia hồng ngoại, nhưng sự chính xác về độ sâu xuyên thấu của
tác động làm đông của 2 phương pháp này không chính xác bằng tia hồng
ngoại với máy quang đông. Sự xuyên thấu mô của tia hồng ngoại được định
trước bằng cách điều chỉnh tốc độ của tia và độ hội tụ chính xác trên lớp mô
này. Máy quang đông hồng ngoại có lợi là không gây nhiễu các dụng cụ điện
tử gắn trên người bệnh như máy điều hòa nhịp tim.
Quang đông hồng ngoại được chỉ định với trĩ nội độ 1 và độ 2. Phương pháp
này có ưu điểm là không đau, an toàn, cầm máu rất hiệu quả nhưng có
nhược điểm là máy khá đắt và thường phải làm thủ thuật nhiều lần.
PHẪU THUẬT
Với các phát hiện về sinh bệnh học và giải phẫu học, từ thập niên 90 có các
phương pháp phẫu thuật mới như khâu treo trĩ, phẫu thuật Longo, khâu cột
động mạch trĩ dưới hướng dẫn của siêu âm Doppler. Các phương pháp phẫu
thuật mới này dựa trên nguyên tắc bảo tồn lớp đệm hậu môn, giảm lưu lượng
máu đến búi trĩ và cố định mô trĩ vào ống hậu môn. Với các phương pháp
phẫu thuật sau này, vùng phẫu thuật nằm trên cột Morgagni, là vùng không
có các tiếp nhận cảm giác, do đó khi phẫu thuật vùng này có lợi điểm là
không đau.
1-Nhóm phẫu thuật 1: gồm 2 nhóm phẫu thuật
a-Phẫu thuật cắt khoanh niêm mạc:
Phẫu thuật Whitehead: nguyên tắc là cắt khoanh niêm mạc và lớp dưới niêm
mạc có các búi tĩnh mạch trĩ, sau đó kéo niêm mạc từ trên xuống khâu với
da ở hậu môn. Phương pháp này hiện nay hầu như không được sử dụng vì để
lại nhiều biến chứng nặng nề như hẹp hậu môn, đại tiện mất tự chủ và rỉ dịch
ở hậu môn. Nhưng vì tính chất triệt để của phẫu thuật nên nhiều tác giả vẫn