ĐỊNH LƢỢNG ELF ( ENHANCED LIVER FIBROSIS) MÁU
I. NGUYÊN LÝ
Enhanced Liver Fibrosis (ELF) test mt xét nghim ch s định lượng chn
đoán in vitro được dùng để cung cp một điểm ELF duy nht bng cách kết hp
thut toán với phép đo định lượng axit hialuronic (HA), amino-terminal propeptide
ca procollagen loi III (PIIINP) yếu t c chế ca metalloproteinase 1
(TIMP-1) trong huyết thanh người bng cách s dụng Atellica™ IM/Centaur
Analyzer.Xét nghim ELF Test, cùng vi các phát hin trong phòng xét nghim
đánh giá lâm sàng khác, đưc coi công c h tr chẩn đoán đánh giá mức độ
nghiêm trng ca bnh gan nhng người bnh các du hiu triu chng
mc bnh gan mn tính.
ELF Test định lượng các cht phân tích là du hiu trc tiếp ca bệnh xơ gan.
PIIINP là du hiu ca tình trạng xơ hóa và viêm nhiễm sm, TIMP-1 là cht c chế
tun hoàn các enzyme MMP th ci thin tình trạng hóa HA
glycosaminoglycan do các tế bào gan hình sao sn sinh ra. Các xét nghim này cùng
đánh giá những thay đi v định lượng định tính cht nn ngoi bào (ECM).
ECM nhóm các đại phân t hình thành nên khuôn nn ngoi bào ca gan. Mt s
du hiu ECM phn ánh tình trạng hóa trong khi nhng du hiu khác phn ánh
s thoái trào ca bệnh xơ hóa, cho phép đánh giá động v hot tính ca ECM.
Đim ELF, suy ra t mt thut toán kết hp các kết qu riêng l ca HA, PIIINP
TIMP-1, th dùng đ đánh giá tình trạng gan nhng ngưi bnh đã được
chẩn đoán mc bnh gan mạn tính. Điểm ELF th được dùng làm sở để xác
định bệnh xơ gan; để theo dõi các thay đổi v tình trạng xơ hóa theo thi gian (bnh
s t nhiên); trước, trong sau khi tr liu hoặc thay đổi li sng; h tr xác
định tiên lượng.
II. CHUN B
1. Ngƣời thc hin
01 cán b đại hc thm quyn kết qu. 01 k thut viên chuyên ngành
Hóa sinh hoặc người thc hiện phân tích có trình độ phù hợp, đã được đào tạo
s dng máy hóa sinh t động
2. Phƣơng tiện hóa cht
2.1.Phƣơng tiện
- Máy có th phân tích: Atellica IM; Centaur; …
- Máy ly tâm
- T lnh bo qun: hóa cht, cht chun, QC và mu bnh phm
- ng nghiệm, giá đựng ng nghim
- Pipep các loại, đầu côn xanh, côn vàng
- Vật tư tiêu hao: ống ly máu, kim tiêm, bông cồn sát trùng, găng tay,…
2.2.Hoá cht
Điểm ELF Test được xác định da trên kết qu xét nghim HA, PIIINP
TIMP1 bng cách s dng mt thut toán nên cn làm các xétnghim thành
phần trước khi tiến hành xét nghim ELF.
Hóa cht cn thiết nhƣng không đƣợc cung cp
- Atellica IM/Centaur HA
- Atellica IM/Centaur PIIINP
- Atellica IM/ Centaur TIMP-1
Hóa cht c th ca tng xét nghim thành phn tham kho thêm ng dn
s dng ca tng xét nghim thành phn.
3. Ngƣời bnh
Cn giải thích cho ngưi bệnh và người nhà người bnh hiu v mục đích của
vic ly máu làm xét nghim
4. Phiếu xét nghim
- Phiếu xét nghiệm theo đúng quy định của Bộ Y tế và bệnh viện
- Trên phiếu xét nghiệm cần ghi đầy đủ thông tin của người bệnh: họ tên,
tuổi, giới tính, số giường, khoa phòng, chẩn đoán, xét nghiệm cần làm.
- Trên phiếu xét nghiệm cần có: chữ ký và họ tên bác sĩ chỉ định xét nghiệm, họ
tên người lấy mẫu, thời gian chỉ định xét nghiệm thời gian lấy mẫu bệnh
phẩm.
III. CÁC BƢỚC TIN HÀNH
1. Ly bnh phm
Huyết thanh là loi mẫu được khuyến ngh cho các xét nghim này.
Ly mu bnh phẩm theo quy trình quy định. Để mẫu máu đông hoàn toàn
trước khi ly tâm
Chun b mu:
Xét nghim này cần có 65 μL mẫu để thc hin mt ln xét nghim bng cách
s dng toàn b ba xét nghim thành phn. Th tích này không bao gm th
tích không s dng cha trong hộp đựng mu hoc th tích b sung theo quy
định khi thc hin lp li hoc thc hin các xét nghim khác trên cùng mt
mu.
Lƣu ý Không s dng các mu b nhim bn rõ ràng.
Trước khi đặt mu lên h thống, đảm bo rng mu không có:
• Bong bóng hoặc bt.
• Tơ huyết hoc ht vt cht khác.
2. Tiến hành k thut
- Máy phân tích cn chun b sẵn sàng để thc hin phân tích mẫu: Máy đã
được cài đặt chương trình xét nghiệm ELF. Máy đã được chun vi xét
nghim ELF. Kết qu kim tra chất lượng vi xét nghim ELF đt yêu cu:
không nm ngoài di cho phép và không vi phm lut kim tra chất lượng.
- Người thc hin phân tích mu nhp d liu v thông tin ngưi bnh ch
định xét nghim vào máy phân tích hoc h thng mng (nếu có).
- Np mu bnh phm vào máy phân tích.
- Đảm bo np bt xét nghim thành phần trước khi lên lch Xét nghim
ELF.
- Ra lnh cho máy thc hin phân tích mu bnh phm.
- Đợi máy phân tích mu theo protocol ca máy
- Điểm Atellica IM ELF Test được xác định da trên kết qu xét nghim HA,
PIIINP và TIMP-1 bng cách s dng mt thut toán
- Khi kết qu cần xem xét đánh giá kết qu sau đó in báo cáo hoc ghi kết
qu vào phiếu xét nghiệm để tr cho người bnh.
IV. NHẬN ĐỊNH KT QU
1. Giá tr tham chiếu
H thống tính điểm ELF bng cách s dng kết qu xét nghim thành phn.
H thống báo cáo điểm ELF dưới dng giá tr s không đơn vị.
Đim ELF
Mức độ nghiêm trng ca bệnh xơ gan
< 7
không có bệnh cho đến bnh nh
≥ 7,7– < 9,8
Trung bình
≥ 9,8
Nghiêm trng
V. NHNG YU T ẢNH HƢỞNG VÀ X TRÍ
- Tt c các xét nghim thành phần dùng để xác định điểm ELF (HA, PIIINP và
TIMP-1) phi cùng cho ra kết qu trong vòng 8 gi để đim ELF hp l.
- Các mu b huyết tán đã cho thy nồng độ PIIINP gim rt các mu s
dng xét nghim PIIINP.
- Nhận đnh kết qu cn kết hp vi bnh s, triu chng lâm sàng và các phát
hin khác t người bnh.