Đừng coi thường các loại bệnh
về giun, đặc biệt ở trẻ em
Bệnh giun đường ruột là bệnh phổ biến ở các nước có
khí hậu nhiệt đới, nhiệt độ và ẩm độ cao. Theo Tổ chức
Y tế Thế giới (WHO) trên toàn cầu có khoảng 1 tỉ người
nhiễm giun đũa, 500 triệu người nhiễm giun tóc, 900
triệu người nhiễm giun móc và khoảng 100.000 người
chết hằng năm do các giun nói trên gây nên. Ở Việt
Nam, các loại giun đũa, giun tóc, giun móc, giun kim
đều chiếm tỉ lệ cao.
Giun đũa xâm nhập vào người do nuốt phải trứng giun có ở
trong thức ăn và nước uống không vệ sinh. Giun đũa
trưởng thành ký sinh ở ruột non và hấp thụ chất bổ dưỡng
trong ruột non và cũng có thể hấp thụ các thức ăn chưa tiêu
hóa hết. Sự dinh dưỡng của giun cần đến protid, glucid và
các loại vitamin A, C. Sức đề kháng của người bệnh đối với
giun đũa ký sinh tùy thuộc vào sự dinh dưỡng của người
đó. Ở trẻ em, nhiễm giun đũa có thể bị suy dinh dưỡng,
chậm lớn và ảnh hưởng đến khả năng học tập. Ngoài ra,
giun đũa ký sinh có số lượng nhiều trong ruột có thể làm
tắc ruột, thủng ruột, di chuyển lạc chỗ… gây nên những ca
cấp cứu nguy hiểm.
Giun móc là loại giun có các răng sắc bén dùng để móc,
bám vào niêm mạc ruột ký chủ. Ấu trùng giun móc có sẵn
ngoài đất xâm nhập vào người bằng cách chui qua da mỏng
như kẽ ngón tay, kẽ ngón chân theo máu đến tim, phổi và
trở về ruột để trưởng thành. Giun móc ký sinh ở tá tràng và
sinh sống bằng cách hút máu. Lượng máu bị mất đi mỗi
ngày do một con giun móc lấy đi có thể lên đến 0,2 ml
máu, gây thiếu máu ở bệnh nhân.
Giun tóc có hình dạnh giống như cây roi, phần đuôi to và
phần đầu dài mảnh như sợi tóc. Giun tóc xâm nhập vào
người giống như giun đũa. Giun tóc hút máu để sống. Mỗi
con giun tóc có thể làm mất đi khoảng 0,005 ml máu mỗi
ngày. Trong trường hợp nhiễm giun tóc nhiều và kéo dài
người bệnh có thể bị thiếu máu, tiêu chảy giống như bị lỵ
và tình trạng tiêu chảy kéo dài sẽ đưa đến khả năng bị sa
trực tràng.
Giun kim ký sinh bình thường ở manh tràng, phần cuối ruột
non và đầu ruột già. Giun cái không đẻ trứng ở trong ruột
mà di chuyển theo đại tràng ra rìa đến hậu môn, tại các nếp
niêm mạc hậu môn để đẻ trứng thường vào ban đêm. Triệu
chứng lâm sàng duy nhất dễ nhận biết là ngứa hậu môn,
quấy khóc. Rối loạn tiêu hóa, đau bụng, biếng ăn, buồn
nôn, tiêu chảy. Biểu hiện lâm sàng khác cũng có thể xảy ra
như mê sản, co giật, động kinh, bé hay nghiến răng khi ngủ,
đái dầm, cương dương ở bé trai. Giun kim di chuyển lạc
chỗ có thể gặp ở các bé gái: viêm âm đạo, viêm vòi trứng,
tổn thương ở xoang bụng, niệu đạo và viêm ruột thừa.
Để giảm thiểu sự nhiễm giun đường ruột cần phải có biện
pháp phòng ngừa tích cực, liên tục và phải là ý thức giữ gìn
vệ sinh của từng người. Bên cạnh đó, biện pháp điều trị
hàng loạt, định kỳ cũng là biện pháp cần thiết để làm giảm
tỉ lệ nhiễm giun hiện nay trong dân chúng.
Tại nước ta, việc điều trị giun hàng loạt cũng đã tiến hành ở
một số khu vực dân cư, đặc biệt là trong các trường học với
thuốc Mebendazole – loại thuốc được WHO đưa vào danh
sách thuốc thiết yếu để điều trị giun đường ruột.
Mebendazole 500 mg (Fugacar) cũng là loại thuốc đáp ứng
đủ các yêu cầu nói trên trong điều trị giun đường ruột hàng
loạt, định kỳ. Jansen-Cilag cũng đã vừa trao tặng 711.000
liều thuốc tẩy giun Menbendazole 500 g cho trẻ em VN. Số
thuốc này để sử dụng cho hơn 700.000 học sinh tiểu học ở
các tỉnh Lào Cai, Điện Biên và Lai Châu vào tháng 10-
2007 và tháng 4-2008.
