
T.S LEÂ XUAÂN HOAØ – Th.S NGUYEÃN THÒ BÍCH NGOÏC
GIAÙO TRÌNH
BÔM
QUAÏT
MAÙY NEÙN
TRÖÔØNG ÑAÏI HOÏC SÖ PHAÏM KYÕ THUAÄT TP HOÀ CHÍ MINH
9/2004

3
LÔØI NOÙI ÑAÀU
“Bôm, quaït, maùy neùn” laø moät trong nhöõng moân hoïc chuyeân ngaønh quan
troïng cuûa sinh vieân ngaønh “Coâng ngheä Nhieät – Ñieän laïnh”. Cuoán saùch naøy ñöôïc
bieân soaïn nhaèm ñaùp öùng yeâu caàu cuûa sinh vieân Tröôøng ñaïi hoïc Sö phaïm kyõ
thuaät veà saùch taøi lieäu chuyeân ngaønh.
Saùch “Bôm, quaït, maùy neùn” goàm 8 chöông coù noäi dung ñeà caäp ñeán caùc lyù
thuyeát cô baûn veà caùc loaïi maùy bôm chaát loûng vaø chaát khí, caùc loaïi maùy quaït vaø
maùy neùn khí duøng trong coâng nghieäp vaø daân duïng, laøm cô sôû cho sinh vieân
chuyeân ngaønh “Coâng ngheä Nhieät – Ñieän laïnh” hieåu roõ veà caùc loaïi bôm, quaït,
maùy neùn thoâng duïng duøng trong caùc nhaø maùy nhieät ñieän vaø trong thöïc teá.
Saùch seõ phuïc vuï toát cho vieäc giaûng daïy, hoïc taäp vaø nghieân cöùu trong caùc
tröôøng ñaïi hoïc kyõ thuaät noùi chung vaø Tröôøng ñaïi hoïc Sö phaïm kyõ thuaät thaønh
phoá Hoà Chí Minh noùi rieâng.
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Copyr ight © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh

Muïc luïc 5
MUÏC LUÏC
Trang
Lôøi noùi ñaàu 3
Muïc luïc 5
Chöông I : Môû ñaàu 9
1.1- Vaøi neùt veà lòch söû phaùt trieån bôm, quaït, maùy neùn 9
1.2- Ñònh nghóa vaø phaân loaïi 10
1.3- Caùc thoâng soá laøm vieäc cô baûn 12
Baøi taäp 15
Chöông II: Khaùi nieäm chung veà bôm 18
2.1- Ñònh nghóa vaø phaân loaïi 18
2.2- Caùc thoâng soá laøm vieäc cô baûn 19
Baøi taäp 26
Chöông III: Bôm caùnh daãn 31
3.1- Khaùi nieäm chung veà bôm caùnh daãn 31
3.2- Bôm ly taâm 37
3.2.1- Khaùi nieäm chung 37
3.2.2- Phöông trình laøm vieäc cuûa bôm ly taâm 38
3.2.3- Aûnh höôûng cuûa keát caáu caùnh ñeán coät aùp cuûa bôm ly taâm 40
3.2.4- Löu löôïng vaø hieäu suaát löu löôïng 45
3.2.5- Ñöôøng ñaëc tính cuûa bôm ly taâm 46
3.2.6- ÖÙng duïng ñoàng daïng trong bôm ly taâm 50
3.2.7- Soá voøng quay ñaëc tröng 53
3.2.8- Hieän töôïng xaâm thöïc 54
3.2.9- Kieåm tra bôm 55
3.2.10- Ñieàu chænh cheá ñoä laøm vieäc cuûa bôm 56
3.2.11- Gheùp bôm ly taâm 58
3.2.12- Löïc doïc truïc trong bôm ly taâm - Caùch khaéc phuïc löïc doïc truïc 60
3.3- Bôm höôùng truïc 65
3.3.1- Caáu taïo vaø phaïm vi söû duïng 65
3.3.2- Phöông trình laøm vieäc 66
3.3.3- Hình daïng caùnh 67
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Copyr ight © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh

Muïc luïc 6
3.3.4- Ñöôøng ñaëc tính 69
3.3.5- Ñieàu chænh cheá ñoä laøm vieäc 70
Baøi taäp 70
Chöông IV: Bôm theå tích 86
4.1- Khaùi nieäm chung veà bôm theå tích 86
4.1.1- Khaùi nieäm chung 86
4.1.2- Caùc thoâng soá laøm vieäc cô baûn cuûa bôm theå tích 87
4.2- Bôm piston 89
4.2.1- Caáu taïo, nguyeân lyù laøm vieäc 89
4.2.2- Phaân loaïi 90
4.2.3- Caùch tính löu löôïng cuûa bôm piston 91
4.2.4- Chuyeån ñoäng khoâng oån ñònh cuûa chaát loûng trong bôm. Phöông trình
Becnuli, caùch khaéc phuïc 95
4.2.5- Aùp suaát cuûa bôm trong quaù trình huùt 98
4.2.6- Aùp suaát cuûa bôm piston trong quaù trình ñaåy 101
4.2.7- Voøng quay giôùi haïn cuûa bôm piston 103
4.2.8- Ñöôøng ñaëc tính 103
4.3- Bôm roto 105
4.3.1- Khaùi nieäm chung 105
4.3.2- Bôm baùnh raêng 106
4.3.3- Bôm truïc vít 115
4.3.4- Bôm caùnh gaït 118
4.3.5- Bôm chaân khoâng voøng nöôùc 123
4.4- Bôm piston-roto 125
4.4.1- Khaùi nieäm chung, öu nhöôïc ñieåm, phaân loaïi 125
4.4.2- Bôm piston-roto höôùng kính 126
4.4.3- Bôm piston-roto höôùng truïc 133
Baøi taäp 136
Chöông V: Quaït 147
5.1- Khaùi nieäm chung veà quaït 147
5.2- Quaït ly taâm 150
5.2.1- Keát caáu vaø moät soá chi tieát chính 150
5.2.2- Caùc thoâng soá cuûa quaït ly taâm 151
5.2.3- Ñöôøng ñaëc tính cuûa quaït ly taâm 155
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Copyr ight © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh

Muïc luïc 7
5.2.4- Ñieàu chænh quaït 157
5.2.5- Löïa choïn quaït theo ñieàu kieän cho tröôùc 160
5.2.6- Phaân loaïi quaït vaø moät soá chi tieát chính cuûa quaït ly taâm 160
5.2.7- Aûnh höôûng cuûa taïp chaát khí ñeán söï laøm vieäc cuûa quaït 163
5.3- Quaït truïc 166
5.3.1- Nhöõng chuù yù veà quaït truïc 166
5.3.2 - Caùc phöông trình cô baûn cuûa quaït truïc 168
5.3.3- Nhöõng thoâng soá cuûa quaït truïc 173
5.3.4- Quaït truïc nhieàu caáp 176
5.3.5- Ñieàu kieän laøm vieäc cuûa quaït truïc 177
5.3.6- Ñaëc tính cuûa quaït truïc 177
5.3.7- Ñieàu chænh löu löôïng 178
Chöông VI: Khaùi nieäm chung maùy neùn 180
6.1- Khaùi nieäm chung 180
6.2- Nhieät ñoäng hoïc maùy neùn 183
Chöông VII: Maùy neùn caùnh daãn 195
7.1- Maùy neùn caùnh daãn ly taâm 195
7.1.1- Nguyeân lyù laøm vieäc cuûa maùy neùn ly taâm 195
7.1.2- Phöông trình laøm vieäc cuûa caáp maùy neùn 196
7.1.3- Tính toaùn laïi ñöôøng ñaëc tính 198
7.2- Maùy neùn truïc 201
7.2.1- Caáu taïo chung cuûa maùy neùn truïc, caáu taïo caáp 201
7.2.2- Tính chaát, nhöõng thoâng soá ñaëc tröng 202
Chöông VIII: Maùy neùn theå tích 208
8.1- Maùy neùn piston 208
8.1.1- Ñoà thò coâng ( hay ñoà thò chæ thò) 208
8.1.2- AÛnh höôûng cuûa khoaûng khoâng cheát 209
8.1.3- Caùch boá trí maùy neùn nhieàu caáp 210
8.2- Maùy neùn roto 213
8.2.1- Caáu taïo, nguyeân lyù laøm vieäc 213
8.2.2- Caùc thoâng soá cô baûn 214
8.3- Ñieàu chænh cheá ñoä laøm vieäc cuûa maùy neùn 216
Truong DH SPKT TP. HCM http://www.hcmute.edu.vn
Copyr ight © Truong DH Su pham Ky thuat TP. Ho Chi Minh