GHI CHÚ:
GHI CHÚ: 1, Audi. *2, Bentley. *3, BMV (Baye rische Motoren werke). *4, FIAT
(Federation italiano Autombilo Torino) .*5, Ford. *6, Hin dus tan Motos (Longlivethe
Great Am bas sa dor !!). *7, Rhino. *8, Lambhorgini (Miura!! ). *9, Mahindra &
Mahindra. *10, Maruti . *11, Maybach. *12, Mercedec. *13, Opel. *14, Porsche. *15,
PAL (Prem mier Auto Ltd). *16, Skoda. *17, Tata. *18, Toyota. *19, Chevrolet. *20,
Dae woo. *21, Mitsubishi. *22, Honda. *23, Hyundai. *24, Rolls Royce. *25, Renault.
*26, Reva. *27, Volkswagen. *28, Nissan. *29, Sanstorm. *30, Volvo.
Ch ng ươ 1.
C U T O CHUNG C A Ô TÔẤ Ạ Ủ
VÀ YÊU C U B O D NG,S A CH A.Ầ Ả ƯỠ Ữ Ữ
I: C U T O CHUNG C A Ô TÔ:Ấ Ạ Ủ
1,phân lo i ô tô:ạ
Ô tô là lo i ph ng ti n t hành( không c n l c kéo bên ngoài ),dung đ v nạ ươ ệ ự ầ ự ể ậ
chuy n hành khách,hàng hóa ho c th c hi n nhi m v chuyên môn nh t đ nh .ể ặ ự ệ ệ ụ ấ ị
chi c ô tô s d ng đ u tiên đ c ra đ i vào cu i th k XIX,t ng đ i thô s ,nh ngế ử ụ ầ ượ ờ ố ế ỷ ươ ố ơ ư
đ n nay ô tô,đã phát tri n cao v k thu t ,đa d ng v công d ng và k t c u.ế ể ề ỷ ậ ạ ề ụ ế ấ
V công d ng có các lo i xe nh :ề ụ ạ ư
-Xe du l ch và xe th thao dung đ ch t 1 đ n 6 ng i.ị ể ể ở ừ ế ườ
-Xe buýt,mi ni buýt và xe ca dung đ ch t 6 ng i tr lên .ể ở ừ ườ ở
-Xe t i dung đ v n chuy n khàng hóa ,trong đó có xe t i nh ,xe t i trung bìnhả ể ậ ể ả ẹ ả
và xe t i l n có th v n chuy n đ c t 1 đ n 30 t n hàng hóa.ả ớ ể ậ ể ượ ừ ế ấ
-Xe đ c ch ng dùng đ th c hi n nhi m v chuyên môn nh t đ nh: ví d ,c cặ ủ ể ự ệ ệ ụ ấ ị ụ ấ
lo i xe dùng trong quân đ i ,c nh sát c u h a; xae ph c v k thu t trong sânạ ộ ả ứ ỏ ụ ụ ỹ ậ
bay, xe b n,…ồ
V k t c u : có xe ch y b ng nhiên li u xăng,xe ch y b ng nhiên li u diesel,xeề ế ấ ạ ằ ệ ạ ằ ệ
ch y đi n acquy,xe ben,xe có đ ng c đ t phía tr c ho c phía sau.xe haiạ ệ ộ ơ ặ ở ướ ặ
caaiuf ch đ ng v.v….ủ ộ
2:c u t o chung c a ô tô :ấ ạ ủ
Ô tô có k t c u khá ph c t p,bao g m nhi u b phnj,heei th ng c m và t ng thànhế ấ ứ ạ ồ ề ộ ố ụ ổ
láp gép v i nhau (hình 1)m i b ph n th c hi n m t ch c năng nh t đ nh .các hớ ỗ ộ ậ ự ệ ộ ứ ấ ị ệ
th ng c b n c a ô tô bao g m :ố ơ ả ủ ồ
- đ ng c t o ra l c làm chuy n đ ng:ộ ơ ạ ự ể ộ
-h th ng truy n l c(ly h p,h p s ,tr c truy n và c u ch đ ng)truy n môệ ố ề ự ợ ộ ố ụ ề ầ ủ ộ ề
men t đ ng c t i bánh xe ch đ ng làm quay bánh xe.ừ ộ ơ ớ ủ ộ
-h th ng treo(nhíp ,gi m ch n và các bánh xe)gi m sóc cho thân xe khi xeệ ố ả ấ ả
chuy n đ ng trên đ ng;ể ộ ườ
-h th ng lái giúp ng i lái có th đi uệ ố ườ ể ề
Khi n xe m t cách nh nhàng và d ể ộ ẹ ễ
Dàng ,thuân l i.ợ
-h th ng phanh giúp ng i lái d ng khi c nệ ố ườ ừ ầ
-h th ng đi n cung c p cho các thi t b đi n,ệ ố ệ ấ ế ị ệ
Các h ;th ng và ph c v chi u sáng cho xe.ệ ố ụ ụ ế
-thân xe,thùng,b đ l p các b ph n,h th ng ệ ể ắ ộ ậ ệ ố
C a xe,l p khoang tr ng i và tr hàng hoa.ủ ắ ơ ườ ở
II;YÊU C U B O D NG,S A CH A Ô TÔ:Ầ Ả ƯỠ Ữ Ữ
Nh đã nói trên ,ô tô là m t c máy có k t c u ph c t p,d c l p ghép tư ở ộ ổ ế ấ ứ ạ ượ ắ ừ
nhi u b ph n v i t ng s chi ti t l p ghép có th lên t i trên 15.000 chi ti t, trongề ộ ậ ớ ổ ố ế ắ ể ớ ế
đó có r t nhi u c p chi ti t có chuy n đ ng t ng đ i v i nhau .trong quá trình làmấ ề ặ ế ể ộ ươ ố ơ
vi c,do ch u t i tr ng ma sát nên các chi ti t th ng b mòn,bi n d ng ho c gãyệ ị ả ọ ế ườ ị ế ạ ặ
v ,h ng hóc….làm mât tính năng ho t đ ng bình th ng c a xe,k t qu làm gi mỡ ỏ ạ ộ ườ ủ ế ả ả
công su t đ ng c ,tăng tiêu haqo nhiên li u,gi m m c đ tin c y và an toàn trongấ ộ ơ ệ ả ứ ộ ậ
s d ng xe,nói chung là hi u qu kinh t trong s d ng xe g m.ử ụ ệ ả ế ử ụ ả
Đ khai thác h t kh năng làm vi c và tăng hi u qu làm vi c c a xe,trongể ế ả ệ ệ ả ệ ủ
quá trình s d ng ng i ta ph i th c hi n b o d ng k thu t và s a ch a nh mử ụ ườ ả ự ệ ả ươ ỹ ậ ử ữ ằ
ngăn ng a s mon nhanh và kh c ph c các h ng hóc b t th ng đ đ m b oừ ự ắ ụ ỏ ấ ườ ể ả ả
tr ng thái k thu t bình th ng c a xe.,n i dung b o qu n và s a ch a có s khácạ ỹ ậ ườ ủ ộ ả ả ữ ữ ự
nhau.
*-b o d ng: là nh ng công vi c đ c ti n hành có k ho ch và có h th ngả ưỡ ữ ệ ượ ế ế ạ ệ ố
nh m ngăn ng a h h ng ,đ m b o duy trì tr ng thái k thu t t t và kéo dài tu iằ ừ ư ỏ ả ả ạ ỹ ậ ố ổ
th c a xe .b o d ng đ c ti n hành hàng ngày và đ nh kỳ theo th i gian sọ ủ ả ưỡ ượ ế ị ờ ử
d ng c a xe ho c theo s kilomet xe ch y.b o d ng bao g m m t lo t công vi cụ ủ ặ ố ạ ả ưỡ ồ ộ ạ ệ
b t bu c,ch y u t p chung vào ki m tra tr ng thái k th t,t y r a, b t ch t,thayắ ộ ủ ế ậ ể ạ ỹ ậ ẩ ữ ắ ặ
d u m .ch n đoán tình tr ng k thu t và đi u ch nh các c m máy .b o d ng đ cầ ỡ ẩ ạ ỹ ậ ề ỉ ụ ả ưỡ ượ
chia thành b o d ng hàng ngày và hai c p b o d ng đ nh kỳ b o d ng 1 vàả ưỡ ấ ả ưỡ ị ả ưỡ
b o d ng 2.ả ưỡ
B o d ng này đ c th c hi n hàng ngày ch y u b i ng i lái xe tr c vàả ưỡ ượ ự ệ ủ ế ở ườ ướ
sau khi v n hành xe.công vi c ch là ki m tra và b xung nhiên li u,d u,n c ,ki mậ ệ ủ ể ổ ệ ầ ướ ể
tra s rò r c a các đ ng ng,ki m tra s ho t đ ng bình th ng c a các h th ngự ỉ ủ ườ ố ể ự ạ ộ ườ ủ ệ ố
chi u sáng và an toàn.ế
B o d ng đ nh kỳ th ng đ c th c hi n các gara ho c x ng s a ch aả ưỡ ị ườ ượ ự ệ ở ặ ưở ữ ữ
xe và do th chuyên môn th c hi n.chu kỳ và n i dung công vi c c n th c hi n ợ ự ệ ộ ệ ầ ự ệ ở
m i c p b o d ng th ng đ c nhà ch t o quy đ nh c th trong s tay h ngỗ ấ ả ưỡ ườ ượ ế ạ ị ụ ể ổ ướ
d n s d ng.nói chung có th th y b ng sau.ẫ ử ụ ể ấ ở ả
CHU KỲ B O D NG CÁC LO I XE TRONG ĐI U KI N Đ NG SÁ T TẢ ƯỠ Ạ Ề Ệ ƯỜ Ố
Lo i xeạ
Chu kỳ b o d ng(km)ả ưỡ
B o d ng c p 1ả ưỡ ấ B o d ng c p 2ả ưỡ ấ
Xe du l chị
Xe t iả
Xe đ c ch ngặ ủ
Xe khách
4000-5000
2000-2500
1500-2500
2000-3000
15000-20000
7000-10000
6000-10000
10000-15000
N u đ ng xá x u ,môi tr ng ho t đ ng b n,b i nhi u thì đ nh m c th iế ườ ấ ườ ạ ộ ẩ ụ ề ị ứ ờ
gian nói trên gi m t 15-30%.ả ừ
N i dung b o d ng c p 1 bao g m ch y u là ki m tra và b sung d u mộ ả ưỡ ấ ồ ủ ế ể ổ ầ ỡ
nh thay d u đ ng c ,ki m tra và b sungdaauf các h th ng ,t y r a các lo i b uư ầ ộ ơ ể ổ ệ ố ẩ ử ạ ầ
l c,b m m vào các vú m ,ki m tra s làm vi c c a các loa đ ng h ,các c c uọ ơ ỡ ỡ ể ự ệ ủ ị ồ ồ ơ ấ
h th ng nh phanh,lái,si t ch t bulông các h th ng an toàn v.v….ệ ố ư ế ặ ệ ố
N i dung b o d ng c p 2 bao g m các công vi c nh c a b o d ng c p 1ộ ả ưỡ ấ ồ ệ ư ủ ả ưỡ ấ
và th c hi n thêm các công vi c đi u ch nh khe h nhi t,đi u ch nh góc đánhự ệ ệ ề ỉ ở ệ ề ỉ
l a,thây d u đ ng c và d u h th ng,thay các lõi l c,thay ch t l ng làm mát ,ki mử ầ ộ ơ ầ ệ ố ọ ấ ỏ ể
tra t t c các c m ,h th ng và đi u ch nh n u c nấ ả ụ ệ ố ề ỉ ế ầ
*s a ch a:là nh ng công vieevj duy trì và ph c h i tính không h ng và khữ ữ ữ ụ ồ ỏ ả
năng làm vi c bình th ng c a xe.có hai d ng s a ch a là s a ch a nh và s aệ ườ ủ ạ ữ ữ ữ ữ ỏ ữ
ch a l n.ữ ớ
S a ch a nh là công vi c kh c ph c các h h ng c c b ,ng u nhiên c a c cữ ữ ỏ ệ ắ ụ ư ỏ ụ ộ ẫ ủ ấ
chi ti t trong các c m máy ,có th tháo m t ph n ho c thay th m t c m,chi ti tế ụ ể ộ ầ ặ ế ộ ụ ế
b ng chi ti t m i ho c chi ti t s a ch a.ằ ế ớ ặ ế ử ữ
S ch a l n (đ i tu) đ c ti n hành theo đ nh kỳ đ ph c h i kh năng làmưả ữ ớ ạ ượ ế ị ể ụ ồ ả
vi c đ y d c a t t c các chi ti t,c m b ng cách ph c h i ho c thay th t t c cácệ ầ ủ ủ ấ ả ế ụ ằ ụ ồ ặ ế ấ ả
chi ti t mòn,h ng b ng chi ti t m i ho c b n chi ti t s a ch a.thay th các chiế ỏ ằ ế ớ ặ ằ ế ử ữ ế
ti t,b ph n r i l p l i nh m i.yêu c u xe ph i đ c ph c h i kh năng làm vi cế ộ ậ ồ ắ ạ ư ớ ầ ả ượ ụ ồ ả ệ
b ng ít nh t 80% so v i xe m i.s a ch a l n th ng đ c th c hi n trong cácằ ấ ớ ớ ử ữ ớ ườ ượ ự ệ
x ng s a ch a có đ y đ trang thi t b c b n ph c v tháo l p,gia công c khíưở ử ữ ầ ủ ế ị ơ ả ụ ụ ắ ơ
ki m tra.ể
Xe ho c các c m máy c n s a ch a l n khi các chi ti t c b n b h ng c nặ ụ ầ ử ữ ớ ế ơ ả ị ỏ ầ
ph i s a chwaxhoawcj thay th (khung xe đ i v i ô tô ho c thân máy đ i v i đ ngả ử ế ố ớ ặ ố ớ ộ
c ), ho c các chi ti t chính b mòn d n m c làm cho vi c s d ng ph ng ti nơ ặ ế ị ế ứ ệ ử ụ ươ ệ
không đ m b o kinh t .trong đi u ki n s d ng bình th ng,xe và đ ng c th ngả ả ế ề ệ ử ụ ườ ộ ơ ườ
đ c s a ch a l n sau khi ch y đ c kho ng 150.000-250.000 km tùy thu c vàoượ ử ữ ớ ạ ượ ả ộ
lo i xe.xe t i có chu kỳ b o d ng ng n h n xe du l ch. ạ ả ả ưỡ ắ ơ ị
Trong x ng s a ch a ô tô,quá trình s a ch a l n g m các công đo n sauưở ử ữ ử ữ ớ ồ ạ
đây.
1,ti p nh n xe vào s a ch a,r a ngoài.ế ậ ử ữ ử
2,tháo các c m ra kh i xe.ụ ỏ
3,tháo r i các chi ti t các c m.ờ ế ụ
4,r a và ki m tra phân lo i chi ti t.ử ể ạ ế
5.s a ch a,ph c h i các chi ti t và c m máy .ử ữ ụ ồ ế ụ
6,l p đi u ch nh ,ch y rà th nghi m các c m.ắ ề ỉ ạ ử ệ ụ
7,l p xe ,th xe,s n xe và giao xe.ắ ử ơ
Vi c t ch c s a ch a tùy thu c vào năng l c chuyên môn,v n đ u t ,năngệ ổ ứ ử ữ ộ ự ố ầ ư
l c s n xu t và s lwownngj khách hàng c a các x ng .các x ng có th b chíự ả ấ ố ủ ưở ưở ể ố
th làm vi c theo chuyên môn hóa(m i th làm m t lo i công vi c nh t đ nh.)n uợ ệ ỗ ợ ộ ạ ệ ấ ị ế
công vi c nhi u ho c theo cách làm sam(m t th có th làm đ c t t c các lo iệ ề ặ ộ ợ ể ượ ấ ả ạ
công vi c s a ch a xe t đ ng c đ n các h th ng g m) n u ít vi c.ệ ử ữ ừ ộ ơ ế ệ ố ầ ế ệ
III:THI T B VÀ D NG C DÙNG TRONG S A CH A:Ế Ị Ụ Ụ Ử Ữ
Đ th c hi n yêu c u s a ch a đ m b o an toàn,năng xu t và ch t l ng,cácể ự ệ ầ ử ữ ả ả ấ ấ ượ
x ng s a ch a th ng đ c trang b các lo i trang thi t b và d ng c sau đây.ưở ử ữ ườ ượ ị ạ ế ị ụ ụ
Hình 1a :ba lăng th y l c(a) và giá l p đ ng c (b)ủ ự ắ ộ ơ
1-kích th y l c,2-tr đ y;3-dây xích;4-c n ngang;ủ ự ụ ẩ ầ
5-h p gi m t c;6-tay quay;7-bích l p đ ng c .ộ ả ố ắ ộ ơ
Thi t b v n chuy n và nâng đ :thi t b thu c lo i này g m các lo i ba lăng,t iế ị ậ ể ỡ ế ị ộ ạ ồ ạ ờ
,kích th y l c,giá tháo l p các c m(hình 1a) đ có th nâng ,h xe ho c c u cácủ ự ắ ụ ể ể ạ ặ ẩ
t ng thành nh đ ng c ,h p s .v.v…ra kh i xe đ s a ch a và sau đó c u l p l iổ ư ộ ơ ộ ố ỏ ể ử ữ ẩ ắ ạ
xe.trong c c xí nghi p s a ch a l n ,ng i ta th ng trang b các h th ng c uấ ệ ử ữ ớ ườ ườ ị ệ ố ầ
chuy n,t i đi n v các lo i giá nâng đ xe t đ ng thay cho các lo i ba lăng và kíchể ờ ệ ầ ạ ỡ ự ộ ạ
nói trên.
Thi t b gia công c khí,s n ,gò ,hàn và các thi t bj ph c v :đ i v i các x ngế ị ơ ơ ế ụ ụ ố ớ ưở
nh ,các thi t b này g m máy nén khí,máy ép ,các thi t b v n năng ph c vỏ ế ị ồ ế ị ạ ụ ụ
khoan,mài ,doa,c t,gò hàn d n gi n trong x ng s a ch a,còn các công vi c giaắ ơ ả ưở ử ữ ệ
công chính xác thì thuê bên ngoài.tuy nhiên đ i v i các x ng s a ch a l n ho cố ớ ưở ử ữ ớ ặ
các,xí nghi p s a ch a,ng i ta th ng trang b m t s thi t b gia công c khíệ ử ữ ườ ườ ị ộ ố ế ị ơ
chuyên dùng đ gia công s a ch a tr c khu u,tr c cam,xilanh và m t s chi ti tể ử ữ ụ ỷ ụ ộ ố ế
c n s a ch a khác c a ô tô.ầ ử ữ ủ
Hình 1.3.2;m t s d ng c ph c v tháo l pộ ố ụ ụ ụ ụ ắ
(a)-vam tháo puli ho c bánh răng; (b)-các lo i đ u tuýp v n bu lông,đai cặ ạ ầ ặ ố
(c)-đ u tháo,l p khí nén;(d)-tay v n c lê l c.ầ ắ ặ ờ ự
Các lo i đ gá chuyên dùng:g m các lo i giá ph c v tháo l p các c m c a xe nhạ ồ ồ ạ ụ ụ ắ ụ ủ ư
giá tháo l p đ ng c (hình 1a)giá tháo l p h p s ,ly h p.v.v…và các lo i đ gá đắ ộ ơ ắ ộ ố ợ ạ ồ ể
l p c c c c u c m ,h th ng c a các t ng thành hoswcj c a xe.ắ ấ ơ ấ ụ ệ ố ủ ổ ủ
D ng c tháo l p:g m các lo i vam,các lo i c lê đi n,c le khí nén,c lê l cụ ụ ắ ồ ạ ạ ờ ệ ờ ờ ự
dùng tayvaf các d ng c tháo l p c m tay nh tuýp,c lê,m l t,kìm.v.v…(hìnhụ ụ ắ ầ ư ờ ỏ ế
1.3.2)