BỘ NÔNG NGHIỆP VÀ PHÁT TRIỂN NÔNG THÔN
TRƯỜNG CAO ĐẲNG CƠ GIỚI
GIÁO TRÌNH
MÔ ĐUN: NGUYÊN LÝ CẮT
NGHỀ: CẮT GỌT KIM LOẠI
TRÌNH ĐỘ: CAO ĐẲNG LIÊN THÔNG
Ban hành kèm theo Quyết định số: / QĐ-CĐCG ngày … tháng.... năm……
của Trường cao đẳng Cơ giới
1
Quảng Ngãi, năm 2022
(Lưu hành nội bộ)
TUYÊN BỐ BẢN QUYỀN
Tài liệu này thuộc loại sách giáo trình nên các nguồn thông tin có thể được phép
dùng nguyên bản hoặc trích dùng cho các mục đích về đào tạo và tham khảo.
Mọi mục đích khác mang tính lệch lạc hoặc sử dụng với mục đích kinh doanh thiếu
lành mạnh sẽ bị nghiêm cấm.
2
LỜI GIỚI THIỆU
Môn học Nguyên lý cắt là môn học cơ sở trong ngành cơ khí có rất nhiều thông tin về
lý thuyết nhưng có tính ứng dụng thực tiễn rất cao, thông qua đó các em có thể hiểu rõ ràng
nhất về các lý thuyết cắt gọt, biết cách chọn chế độ cắt gọn tối ưu... và có thể làm tài liệu
tham khảo đối với mọi bạn đọc quan tâm
Hiện nay, có khá nhiều giáo trình, tài liệu tham khảo, sách hướng dẫn về nguyên lý cắt
đã được biên soạn và biên dịch của nhiều tác giả, của các chuyên gia đầu ngành về nguyên
lý cắt. Tuy nhiên nhằm đáp ứng nhu cầu sử dụng trong quá trình đào tạo của nhà trường
phải bám sát chương trình khung vì vậy giáo trình Nguyên lý cắt được biên soạn bởi sự
tham gia của các giảng viên của trường Cao đẳng Cơ giới dựa trên cơ sở chương trình
khung đào tạo đã được ban hành, trường Cao đẳng Cơ giới với các giáo viên có nhiều kinh
nghiệm cùng nhau tham khảo các nguồn tài liệu khác nhau để thực hiện biên soạn giáo trình
Nguyên lý cắt phục vụ cho công tác giảng dạy.
Giáo trình này được thiết kế theo môn học thuộc hệ thống môn học MH09 của chương
trình đào tạo nghề Cắt gọt kim loại ở cấp trình độ cao dẳng liên thông và được dùng làm
giáo trình cho học viên trong các khóa đào tạo, sau khi học tập xong mô đun này, học viên
có đủ kiến thức để học tập tiếp các môn học, mô đun khác của nghề.
Quảng Ngãi, ngày tháng năm 2022
Tham gia biên soạn
1. Trương Thị Ngọc Thư Chủ biên
2. …………..............
3. ……….............….
3
MỤC LỤC
TT NỘI DUNG TRANG
1. Lời giới thiệu 3
2. Mục lục 4
3. Chương 1: Vật liệu làm dao 13
4. 1. Vật liệu làm thân dao 14
5. 2. Vật liệu làm phần cắt 14
6. Chương 2: Khái niệm về tiện và dao tiện 22
7. 1. Khái niệm. 23
8. 2. Hình dáng và kết cấu dao tiện. 25
9. 3. Sự thay đổi góc dao khi làm việc. 26
10. 4. Các loại dao tiện. 29
11. Chương 3: Quá trình cắt kim loại 32
12. 1. Sự hình thành phoi và các loại phoi. 33
13. 2. Biến dạng kim loại trong quá trình cắt. 34
14. 3. Các biểu hiện của biến dạng. 34
15. 4. Các hiện tượng xảy ra trong quá trình cắt. 34
16. 5. Sự tưới nguôi. 37
17. Chương 4: Lực cắt khi tiện 39
18. 1. Phân tích và tổng hợp lực. 40
19. 2. Tác dụng của lực lên dao, máy, vật. 41
20. 3. Các nhân tố ảnh hưởng đến lực. 41
21. 4. Công thức tính lực và thực hành tính lực 41
22. Chương 5: Nhiệt cắt và sự mòn dao 44
23. 1. Nhiệt cắt 44
24. 2. Sự mài mòn 45
25. Chương 6: Chọn chế độ cắt khi tiện 49
26. 1. Trình tự chọn chế độ cắt. 50
27. 2. Tính chế độ cắt. 50
28. 3. Chọn chế độ cắt bằng bảng số. 52
4
29. Chương 7: Bào và xọc 54
30. 1. Công dụng và đặc điểm. 55
31. 2. Cấu tạo dao bào và dao xọc. 55
32. 3. Yếu tố cắt khi bào và xọc. 56
33. 4. Lựa chọn chế độ cắt. 56
34. Chương 8: Khoan, khoét , doa 61
35. 1. Công dụng và đặc điểm. 61
36. 2. Khoan 61
37. 3. Khoét 66
38. 4. Doa 70
39. Chương 9: Phay 75
40. 1. Các loại dao phay và công dụng. 76
41. 2. Cấu tạo dao phay mặt trụ và dao phay mặt đầu. 77
42. 3. Yếu tố cắt khi phay. 78
43. 4. Lực cắt khi phay. 79
44. 5. Đường lối chọn chế độ cắt khi phay bằng bảng số. 79
45. 6. Ví dụ về chọn chế độ cắt 80
46. Chương 10: Chuốt 82
47. 1. Khái niệm 83
48. 2. Cấu tạo của dao chuôt 84
49. 3. Yếu tố cắt khi chuốt 84
50. 4. Chọn chế độ cắt khi chuốt 85
51. Chương 11: Cắt bánh răng 88
52. 1. Các phương pháp cắt răng. 89
53. 2. Cấu tạo dao phay lăn răng và xọc răng. 90
54. 3. Các yếu tố cắt khi lăn và xọc răng. 91
55. 4. Lựa chọn chế độ cắt khi phay lăn răng và xọc răng. 92
56. Chương 12: Cắt ren 94
57. 1. Các phương pháp gia công ren. 94
58. 2. Tiện ren. 95
59. 3. Tarô và bàn ren. 95
5