
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
TRẦN THỊ CẨM TÖ
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ PHẢN BIỆN XÃ HỘI
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƢỚC VÀ PHÁP LUẬT
HÀ NỘI - 2025

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH
TRẦN THỊ CẨM TÖ
HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ PHẢN BIỆN XÃ HỘI
Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NGÀNH: LÝ LUẬN VÀ LỊCH SỬ NHÀ NƢỚC VÀ PHÁP LUẬT
Mã số: 9380106
Ngƣời hƣớng dẫn khoa học: PGS.TS. TÀO THỊ QUYÊN
HÀ NỘI - 2025

LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu,
kết quả nêu trong Luận án là trung thực, có nguồn gốc rõ ràng và được trích dẫn
đầy đủ theo quy định.
Tác giả
Trần Thị Cẩm Tú

MỤC LỤC
MỞ ĐẦU 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN QUAN
ĐẾN HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ PHẢN BIỆN XÃ HỘI 8
1.1. Những công trình nghiên cứu ở nước ngoài 8
1.2. Các công trình nghiên cứu trong nước có liên quan đến đề tài luận án 22
1.3. Nhận xét, đánh giá về những công trình nghiên cứu 39
1.4. Giả thuyết nghiên cứu và câu hỏi nghiên cứu 42
Chƣơng 2: CƠ SỞ LÝ LUẬN HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT VỀ PHẢN
BIỆN XÃ HỘI 45
2.1. Khái niệm, đặc điểm, vai trò, nội dung của pháp luật về phản biện
xã hội 45
2.2. Khái niệm hoàn thiện pháp luật về phản biện xã hội và tiêu chí
đánh giá mức độ hoàn thiện pháp luật về phản biện xã hội 67
2.3. Các điều kiện bảo đảm hoàn thiện pháp luật về phản biện xã hội 75
2.4. Pháp luật về phản biện xã hội của một số quốc gia và giá trị tham
khảo cho Việt Nam 81
Chƣơng 3: QUÁ TRÌNH PHÁT TRIỂN VÀ THỰC TRẠNG HOÀN THIỆN
PHÁP LUẬT VỀ PHẢN BIỆN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 93
3.1. Quá trình phát triển của pháp luật về phản biện xã hội ở Việt Nam 93
3.2. Thực trạng pháp luật về phản biện xã hội ở Việt Nam hiện nay 107
Chƣơng 4: QUAN ĐIỂM VÀ GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN PHÁP LUẬT
VỀ PHẢN BIỆN XÃ HỘI Ở VIỆT NAM HIỆN NAY 136
4.1. Quan điểm hoàn thiện pháp luật về phản biện xã hội ở Việt Nam 136
4.2. Giải pháp hoàn thiện pháp luật về phản biện xã hội ở Việt Nam
hiện nay 141
KẾT LUẬN 168
DANH MỤC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ LIÊN QUAN
ĐẾN LUẬN ÁN 169
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO 170
PHỤ LỤC 190

DANH MỤC CÁC CHỮ VIẾT TẮT
MTTQVN : Mặt trận Tổ quốc Việt Nam
PBXH : Phản biện xã hội
XHCN : Xã hội chủ nghĩa