Hoàn thiện hệ thống pháp lý cho sự phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong trường đại học

Bài viết này tập trung vào việc hoàn thiện khung pháp lý nhằm thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong các trường đại học tại Việt Nam. Nó chỉ ra những bất cập và mâu thuẫn trong các quy định hiện hành liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ và thành lập doanh nghiệp khoa học công nghệ trong môi trường đại học.

Các nhà hoạch định chính sách, chuyên gia pháp lý, lãnh đạo và quản lý các trường đại học, các nhà nghiên cứu, và các doanh nghiệp khởi nghiệp quan tâm đến phát triển hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo trong môi trường học thuật tại Việt Nam.

Để phát triển một hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo vững mạnh, cần có sự đồng bộ về thị trường, nguồn nhân lực, tài chính và chính sách pháp lý. Các trường đại học đóng vai trò trung tâm trong hệ sinh thái này, vừa là nơi đào tạo nguồn nhân lực, vừa là cái nôi sản sinh ý tưởng và hỗ trợ doanh nghiệp khởi nghiệp. Tuy nhiên, hành lang pháp lý hiện hành còn nhiều lỗ hổng và mâu thuẫn, đặc biệt trong các quy định về quyền sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ và việc thành lập doanh nghiệp khoa học công nghệ trong trường đại học. Cụ thể, các quy định về xác lập quyền sở hữu trí tuệ dựa trên nguồn lực phi vật chất còn mơ hồ, gây khó khăn trong việc phân chia lợi nhuận từ hoạt động thương mại hóa. Ngoài ra, sự thiếu đồng bộ giữa các văn bản pháp luật như Quyết định 78/2008/QĐ-BGDĐT và Nghị định 109/2022/NĐ-CP tạo ra nhiều vướng mắc. Bài viết cũng chỉ ra rằng, việc cán bộ, công chức trong trường đại học bị hạn chế quyền thành lập và quản lý doanh nghiệp là một rào cản. Để khắc phục những hạn chế này, bài viết đề xuất cần đồng bộ hóa và hoàn thiện hệ thống văn bản pháp luật, đặc biệt là việc thay thế Quyết định 78/2008/QĐ-BGDĐT bằng các quy định chi tiết hơn về quản lý sở hữu trí tuệ và thành lập doanh nghiệp khoa học công nghệ. Đồng thời, cần nâng cao năng lực quản trị tài sản trí tuệ và thương mại hóa sản phẩm trong các trường đại học thông qua việc xây dựng các quy chế, chính sách rõ ràng và chuyên nghiệp, cũng như tăng cường năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý và nghiên cứu viên.