Tổ chức dạy học nội dung 'Sinh học phát triển' theo phương pháp kiến tạo kiến thức cho sinh viên Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục đại học, việc nâng cao chất lượng giảng dạy là yêu cầu cấp thiết. Bài viết này giới thiệu phương pháp kiến tạo kiến thức như một định hướng dạy học hiện đại, tập trung vào người học. Phương pháp này được đề xuất áp dụng cho nội dung "Sinh học phát triển" nhằm nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức, phát triển tư duy khoa học và năng lực tự học cho sinh viên ngành Điều dưỡng, đồng thời đánh giá hiệu quả bước đầu của quá trình triển khai.

Bài viết này hướng đến các nhà giáo dục, nhà nghiên cứu và các cơ sở đào tạo đại học, đặc biệt là trong lĩnh vực y tế và điều dưỡng, quan tâm đến việc đổi mới phương pháp giảng dạy nhằm nâng cao chất lượng đào tạo và phát triển năng lực toàn diện cho sinh viên.

Nghiên cứu này tập trung vào việc cải thiện chất lượng giảng dạy trong giáo dục đại học, đặc biệt là đối với các môn học trừu tượng như Sinh học phát triển. Bài viết chỉ ra rằng các phương pháp giảng dạy truyền thống thường dẫn đến việc học thuộc lòng và hiểu biết hời hợt, không khuyến khích tư duy phản biện và khả năng ứng dụng kiến thức vào thực tiễn. Để khắc phục hạn chế này, các tác giả đề xuất áp dụng phương pháp kiến tạo kiến thức, một phương pháp lấy người học làm trung tâm, khuyến khích sự chủ động khám phá, xây dựng tri thức thông qua tương tác với môi trường học tập, giảng viên và bạn bè.

Nghiên cứu được thực hiện thông qua hai phương pháp chính: nghiên cứu lý thuyết để xây dựng hệ thống lý thuyết khoa học về dạy học kiến tạo, và nghiên cứu thực nghiệm trên 135 sinh viên năm thứ nhất ngành Điều dưỡng tại Trường Đại học Điều dưỡng Nam Định. Trong phần thực nghiệm, nội dung "Sinh học phát triển" được giảng dạy theo phương pháp kiến tạo, trong khi "Quy luật di truyền" được giảng dạy theo phương pháp thuyết trình để so sánh hiệu quả. Quá trình dạy học kiến tạo được thiết kế gồm bốn giai đoạn: kích hoạt kiến thức nền, hình thành kiến thức mới, củng cố kiến thức và vận dụng kiến thức vào thực tế.

Kết quả khảo sát cho thấy phương pháp kiến tạo vượt trội rõ rệt so với phương pháp thuyết trình trên nhiều khía cạnh. Cụ thể, sinh viên cho biết họ hiểu rõ và dễ ghi nhớ nội dung bài học hơn, cảm thấy hứng thú và chủ động tham gia bài học hơn, có nhiều cơ hội thảo luận, phản biện, và phát triển tư duy phản biện cũng như khả năng giải quyết vấn đề. Đặc biệt, phương pháp kiến tạo giúp sinh viên vận dụng kiến thức vào thực hành điều dưỡng cụ thể một cách hiệu quả hơn. Nghiên cứu kết luận rằng phương pháp kiến tạo không chỉ nâng cao hiệu quả tiếp thu kiến thức mà còn phát triển toàn diện năng lực và thái độ học tập tích cực cho sinh viên.