CH NG III:ƯƠ CHUY N TRONG XÃ H I Ệ Ộ
NH NG MÔI TR NG TH NG G P:Ữ ƯỜ ƯỜ Ặ
• Nói nh ng bu i ti c, đám c i, l tang ở ữ ổ ệ ướ ễ
• Câu h i tuy t v i nh tỏ ệ ờ ấ
• Nh ng cách “rút lui” l ch s ữ ị ự
• Làm th nào đ b t chuy n tr l iế ể ắ ệ ở ạ
• Trò chuy n v i nh ng ng i n i ti ngệ ớ ữ ườ ổ ế
Trong xã h i có vô vàn nh ng tình hu ng giao ti p. Chúng muônộ ữ ố ế
màu muôn v , t nh t i l n, t bình th ng cho đ n t i quan tr ng.ẻ ừ ỏ ớ ớ ừ ườ ế ố ọ
Trò chuy n chia vui trong đám c i dĩ nhiên khác v i phân u n i đámệ ướ ớ ư ơ
tang. Nh ng dù n i đâu, b n cũng nên n m lòng m t nguyên t cư ở ơ ạ ằ ộ ắ
chung nh t: l ng nghe và c i m . ấ ắ ở ở
NH NG BU I TI C Ở Ữ Ổ Ệ
Đ i v i tôi, l n d ti c đông đúc khách kh a nào cũng khá h pố ớ ầ ự ệ ứ ấ
d n và mang chút thách th c. Trong m t căn phòng n ào náo nhi t, dùẫ ứ ộ ồ ệ
gi ng nói c a b n l n c nào cũng s b l n át đi. Tôi không u ngọ ủ ạ ớ ỡ ẽ ị ấ ố
r u nên không có c mang chi c ly th y tinh sang tr ng trên tay đ điượ ớ ế ủ ọ ể
chào h i ng i này ng i n . Tôi ch th ng khoanh tay tr c ng cỏ ườ ườ ọ ỉ ườ ướ ự
m t cách tho i mái. Có th m i ng i th y v y s đánh giá: “Larryộ ả ể ọ ườ ấ ậ ẽ
King khép nép quá!”, nh ng không sao, tôi s b t chuy n v i m t aiư ẽ ắ ệ ớ ộ
đó mà. Tôi không dè d t đâu và n u ch u ti p chuy n v i tôi, b n sặ ế ị ế ệ ớ ạ ẽ
th y tôi c i m l m đ y. bu i ti c b n không nên cho phép mìnhấ ở ở ắ ấ Ở ổ ệ ạ
tr m m c hay quá nghiêm ngh . Hãy hòa nh p vào t p đông nào đó,ầ ặ ư ị ậ ố
t gi i thi u s nét v mình và nhanh chóng n n c i h ng ngự ớ ệ ơ ề ở ụ ườ ưở ứ
đ tài đang rôm r .ề ả
Th ng thì nh ng bu i ti c l n nh , chúng ta s g p chí ít m tườ ở ữ ổ ệ ớ ỏ ẽ ặ ộ
ho c vài ng i quen bi t tr c, nh anh hàng xóm, cô đ ng nghi p…ặ ườ ế ướ ư ồ ệ
Đi u này s giúp b n d dàng kh i mào m t câu chuy n. Hãy nghĩề ẽ ạ ễ ơ ộ ệ
r ng h cũng nh b n, và có đi m t ng đ ng v i b n, nên vi cằ ọ ư ạ ể ươ ồ ớ ạ ệ
ki m m t đ tài đ nói thì không khó chút nào! ế ộ ề ể
CÂU H I TUY T V IỎ Ệ Ờ
Đ t câu h i nh th nào cũng là m t bí quy t giao ti p. Tôi có tínhặ ỏ ư ế ộ ế ế
tò mò v m i th , nên khi đi d ti c tôi luôn h i câu: “T i sao?”. M tề ọ ứ ự ệ ỏ ạ ộ
anh b n nói r ng c gia đình anh ta s chuy n đ n s ng m t thànhạ ằ ả ẽ ể ế ố ở ộ
ph khác. T i sao v y? M t cô gái v a đ i ngh . T i sao th ? Có aiố ạ ậ ộ ừ ổ ề ạ ế
đó v a b c chân vô ngành c nh sát, , dĩ nhiên là tôi s h i t i saoừ ướ ả ồ ẽ ỏ ạ
ngay…
Trong nh ng ch ng trình truy n hình, có l tôi là MC s d ng câuữ ươ ề ẽ ử ụ
h i này nhi u nh t. Tôi nghĩ đây là câu h i h t s c tuy t v i. “T iỏ ề ấ ỏ ế ứ ệ ờ ạ
sao?” – th t đ n gi n, d dàng, hi u qu ! N u mu n kh i mào choậ ơ ả ễ ệ ả ế ố ơ
câu chuy n s ng đ ng và thú v , b n hãy h i: “T i sao?” ệ ố ộ ị ạ ỏ ạ
BI N PHÁP “RÚT LUI” L CH S Ệ Ị Ự
N u b n c m th y chán hay nghĩ là đã t i lúc c n k t thúc cu c tròế ạ ả ấ ớ ầ ế ộ
chuy n, xin mách b n m t ph ng pháp h t s c hi u nghi m đ rútệ ạ ộ ươ ế ứ ệ ệ ể
lui ngay l p t c. Hãy nói r ng: “Xin l i, tôi ph i đi v sinh”. T raậ ứ ằ ỗ ả ệ ỏ
m t chút “kh n c p” và ch ng có ai n gi b n l i đâu! Khi quay l i,ộ ẩ ấ ẳ ỡ ữ ạ ạ ạ
b n có th b t đ u m t câu chuy n khác v i m t ng i nào đó. ạ ể ắ ầ ộ ệ ớ ộ ườ
Ho c n u thoáng th y ng i quen g n đó, ví d b n đó tên làặ ế ấ ườ ở ầ ụ ạ
Stancey ch ng h n, thì b n có th hô lên: “Stacey này, b n có bi t Billẳ ạ ạ ể ạ ế
không?”. Lúc Stacey đ n b t tay Bill thì b n có th l a l i nói: “Mìnhế ắ ạ ể ự ờ
bi t hai b n có nhi u chuy n đ nói, v y chút xíu mình s quay l iế ạ ề ệ ể ậ ẽ ạ
nhé!”. Dĩ nhiên trong m t b a ti c th t đông đúc thì s không ai tráchộ ữ ệ ậ ẽ
n u không th y b n quay tr l i. Có đi u n u Bill là ng i nóiế ấ ạ ở ạ ề ế ườ
chuy n vô v và nhàm chán, thì Stacey ch c s khó “tha th ” cho b n!ệ ị ắ ẽ ứ ạ
B i v y t t nh t là nên t mình x lý tình hu ng t nh này. ở ậ ố ấ ự ử ố ế ị
Sau đây là m t vài câu nói mà b n có th s dung:ộ ạ ể ử
1. “Món ăn này sao d quá, mình đi ki m món khác đây”. ở ế
2. “Th l i cho mình nhé, mình đ n đ ng kia chào ông s p m tứ ỗ ế ằ ế ộ
tiếng”.
3. “Ô, th ng b n đ ng kia lâu l m r i mình ch a g p, có l mìnhằ ạ ằ ắ ồ ư ặ ẽ
qua đó m t lát nhé.”ộ
Đi u quan tr ng là b n đ ng quá b n tâm v vi c rút lui. Đ ngề ọ ạ ừ ậ ề ệ ừ
t n quá nhi u th i gian đ nhìn ngó xung quanh tìm ai đó r i c tìnhố ề ờ ể ồ ố
bi n gi i lý do ra đi c a mình. Hãy xem vi c rút lui c a b n là m tệ ả ủ ệ ủ ạ ộ
đi u h t s c t nhiên. Nh t là đ ng bao gi đ ng i khác nghĩ r ngề ế ứ ự ấ ừ ờ ể ườ ằ
b n không mu n nói chuy n v i h . Hãy nói đ n gi n là: “Nóiạ ố ệ ớ ọ ơ ả
chuy n v i anh thì thích th t!” nh th cũng đ l ch s và làm choệ ớ ậ ư ế ủ ị ự
ng i đ i tho i v i b n c m th y vui. R i t t n rút lui cũng khôngườ ố ạ ớ ạ ả ấ ồ ừ ố
khi m nhã. ế
CÁCH QUAY TR L I CU C TRÒ CHUY N Ở Ạ Ộ Ệ
Có lúc rút lui thì h n s có lúc b n mu n quay tr l i nhóm tròẳ ẽ ạ ố ở ạ
chuy n cũ. Và đây là m t k năng mà tôi không h đánh giá th p. N uệ ộ ỹ ề ấ ế
b n không là m t MC chuyên nghi p, b n cũng có th khéo x trí tìnhạ ộ ệ ạ ể ử
hu ng này. ố
Sau đây là nh ng ph ng pháp m u ch t: ữ ươ ấ ố
+ Ch n m t đ tài liên quan đ n t t c m i ng i ọ ộ ề ế ấ ả ọ ườ
Hãy đ t nh ng câu h i mà m i ng i đ u có th nói lên quanặ ữ ỏ ọ ườ ề ể
đi m riêng c a mình. B t đ u t nh ng chuy n th ng nh t trongể ủ ắ ầ ừ ữ ệ ườ ậ
cu c s ng ch đ ng đ ng đ n đ tài quá hóc búa. Cũng nên tránh t iộ ố ứ ừ ụ ế ề ố
đa nh ng đ tài ít ng i bi t đ n, hay ch chuyên gia m i bàn t i n i. ữ ề ườ ế ế ỉ ớ ớ ổ
+ L u ý quan đi m ng i khác ư ể ườ
Ch huyên thuyên nói v quan đi m c a b n. B n s đ c ng iớ ề ể ủ ạ ạ ẽ ượ ườ
ta nh đ n nhi u h n n u h i v quan đi m c a h . Henry Kissingerớ ế ề ơ ế ỏ ề ể ủ ọ
– ng i dùng c đ i mình đ nghiên c u v ngôn ng nói – r t coiườ ả ờ ể ứ ề ữ ấ
tr ng nguyên t c này. Th m chí trong nh ng v n đ thu c lĩnh v cọ ắ ậ ữ ấ ề ộ ự
tinh thông c a mình, Kissinger v n h i ng i đ i di n: “B n nghĩ gìủ ẫ ỏ ườ ố ệ ạ
v v n đ này?”ề ấ ề
+ Giúp ng i r t rè ít nói trong nhóm ườ ụ
Tôi luôn chú ý đ n cách làm sao đ t t c các b n h u đ u thamế ể ấ ả ạ ữ ề
gia vào bàn tròn. Đ c bi t đ i v i nh ng ng i b n tính r t rè hayặ ệ ố ớ ữ ườ ả ụ
không thích nói nhi u. N u ng i bên trái c a tôi r t năng c i nóiề ế ườ ủ ấ ườ
còn ng i bên ph i l i im thin thít, nhi m v c a tôi là ph i t o sườ ả ạ ệ ụ ủ ả ạ ự
hào h ng cân b ng cho c hai bên. Tôi luôn chú ý đ n nh ng ng iứ ằ ả ế ữ ườ
r t rè, ít nói, quan sát t ng ph n ng nh c a h đ i v i đ tài đangụ ừ ả ứ ỏ ủ ọ ố ớ ề
đ c bình lu n sôi n i. Chú ý xem h có mu n nói gì hay không và sượ ậ ổ ọ ố ử
d ng ngay câu h i c a Henry Kissinger: “Còn b n, b n nghĩ gì v v nụ ỏ ủ ạ ạ ề ấ
đ này?”. Khi y s r t rè s th i lui và ng i y s lên ti ng thamề ấ ự ụ ẽ ố ườ ấ ẽ ế
gia vào câu chuy n. ệ
H i v các v n đ mà h hoàn toàn có th tr l i đ c. N u đỏ ề ấ ề ọ ể ả ờ ượ ế ề
tài v giáo d c, b n có th h i: “Hình nh con gái anh đang h c ề ụ ạ ể ỏ ư ọ ở
tr ng trung h c X. ph i không? D o này cô bé y h c hành ra sao?”ườ ọ ả ạ ấ ọ
+ Đ ng đ c chi m câu chuy n ừ ộ ế ệ
Đi u nguy hi m trong giao ti p c ng đ ng là b n mu n đ c chi mề ể ế ộ ồ ạ ố ộ ế
câu chuy n. Hãy ch nên nói nh ng nét chính y u, c t xén và cô đ ngệ ỉ ữ ế ắ ọ
l i câu chuy n dài lê thê c a b n. Đ ng nói quá nhi u chuy n vì ngoàiạ ệ ủ ạ ừ ề ệ
chuy n c a b n ra còn nhi u câu chuy n c a nh ng ng i khác mu nệ ủ ạ ề ệ ủ ữ ườ ố
th o lu n n a.ả ậ ữ
Nói quá nhi u (overtalk) ch ng t o nên m t thi n c m nào n iề ẳ ạ ộ ệ ả ơ
ng i nghe c . Th m chí nó còn phá v nh ng n t ng t t đ p màườ ả ậ ỡ ữ ấ ượ ố ẹ
tr c đó b n đã c công t o d ng. Ng i nói quá nhi u s b nhàmướ ạ ố ạ ự ườ ề ẽ ị
chán, ho c có th ph i tr m t giá đ t: Đánh m t s tín nhi m. ặ ể ả ả ộ ắ ấ ự ệ
+ Ch nghĩ r ng b n đang nói v i nh ng b c “giáo s , ti n sĩ” ớ ằ ạ ớ ữ ậ ư ế
n i công c ng, b n nên nh r ng không ph i ai cũng là m tỞ ơ ộ ạ ớ ằ ả ộ
chuyên gia hi u bi t, vì v y ch đ a ra nh ng v n đ ra v trí th cể ế ậ ớ ư ữ ấ ề ẻ ứ
cao siêu hay đòi h i ng i đ i di n ph i tr l i r t ráo, khoa h c.ỏ ườ ố ệ ả ả ờ ố ọ
Không nên dò h i quá c n k , ch t v n ng i ta đ n “đ ng cùng”ỏ ặ ẽ ấ ấ ườ ế ườ
nh th h đang ph i tr i qua m t kỳ thi v n đáp v y.ư ể ọ ả ả ộ ấ ậ
S d ng nh ng t ng quá ng n, quá khó hi u, nh ng thu t ngử ụ ữ ừ ữ ắ ể ữ ậ ữ
chuyên ngành ít ph bi n cũng có…tác h i hai chi u. Th nh t, ng iổ ế ạ ề ứ ấ ườ
nghe kh s vì không hi u n i. Th hai, b n s b mang ti ng x u làổ ở ể ổ ứ ạ ẽ ị ế ấ
ng i hay khoe m ki n th c “vĩ mô”, ho c là ng i không đ trìnhườ ớ ế ứ ặ ườ ủ
đ đ di n gi i rõ ràng c th ! Li u sau đó còn ai mu n nói chuy nộ ể ễ ả ụ ể ệ ố ệ
v i b n? ớ ạ
+ Câu h i “Chuy n gì s x y ra n u…?” (“What if?”) ỏ ệ ẽ ả ế
Lo i câu h i này là m t cách th c mà b n không th b qua n uạ ỏ ộ ứ ạ ể ỏ ế
mu n cu c chuy n trò thú v và sinh đ ng. ố ộ ệ ị ộ
“Chuy n gì s x y ra n u Bin Laden b b t?” ệ ẽ ả ế ị ắ
“N u may m n trúng s , b n s mua cái gì tr c tiên?”ế ắ ố ạ ẽ ướ
Nh ng câu h i gi đ nh ki u này thì ch ng bao gi gi i h n đ tàiữ ỏ ả ị ể ẳ ờ ớ ạ ề
l n s l ng. B n có th luôn nghĩ ra chúng v i nhi u đi u thú v h nẫ ố ượ ạ ể ớ ề ề ị ơ
n a. Câu chuy n s đ c ti p n i s ng đ ng h n. Và nh ng câu trữ ệ ẽ ượ ế ố ố ộ ơ ữ ả
l i thì muôn màu muôn ve.ờ -
Hãy ch n nh ng đ tài liên quan đ n m i ng i, không phân bi tọ ữ ề ế ọ ườ ệ
gi i tính, tu i tác hay đ a v xã h i. B t c ai cũng có th tr l i vàớ ổ ị ị ộ ấ ứ ể ả ờ
tranh lu n sau câu h i gi đ nh c a b n. V y là b n thành công!ậ ỏ ả ị ủ ạ ậ ạ
Có m t câu h i mà tôi th ng đ t ra khi g p g nhi u ng i cácộ ỏ ườ ặ ặ ỡ ề ườ ở
bu i ti c… ổ ệ
Gi s b n trên m t hòn đ o v i duy nh t m t ng i n a là b nả ử ạ ở ộ ả ớ ấ ộ ườ ữ ạ
thân c a b n, anh y s p qua đ i vì b nh ung th . Tr c khi m t, anhủ ạ ấ ắ ờ ệ ư ướ ấ
ti t l v i b n r ng không ai bi t anh ta có 100 ngàn đô la trong ngânế ộ ớ ạ ằ ế
hàng. Anh ta nói cho b n bi t m t mã rút tài kho n, nói tâm nguy nạ ế ậ ả ệ
cu i r ng mu n trao s ti n y cho c u con trai s p thi vào đ i h c.ố ằ ố ố ề ấ ậ ắ ạ ọ