CH NG IVƯƠ
K HO CH HÓA QUÁ TRÌNH PHÁT TRI N ĐÔ TH , PHÁT TRI N ĐI MẾ Ạ Ể Ị Ể Ể
DÂN C ĐÔ TH VÀ NÔNG THÔN TRÊN M I VÙNG LÃNH THƯ Ị Ỗ Ổ
I. Đ nh h ng phát tri n đô th Vi t namị ướ ể ị ệ .
A. Đ nh h ng t ng quát phát tri n đô th Vi t Nam :ị ướ ổ ể ị ệ
1, M ng l i đô th n c ta hi n có kho ng 521 đô th l n nh , (5 thànhạ ướ ị ướ ệ ả ị ớ ỏ
ph tr c thu c trung ng, 61 thành ph th xã tr c thu c t nh và 440 thố ự ộ ươ ố ị ự ộ ỉ ị
tr n), phân b t ng đ i đ u đ n trên lãnh th h p, dài. ấ ố ươ ố ề ặ ổ ẹ M ng l i đôạ ướ
th đó t o đ c đi u ki n thu n l i “đ khai thác th m nh c a cị ạ ượ ề ệ ậ ợ ể ế ạ ủ ả
n c, c a m i vùng, m i ngành; t p trung thích đáng cho các ngu nướ ủ ỗ ỗ ậ ồ
l c cho các lĩnh v c, các đ a bàn tr ng đi m, có đi u ki n s m đ aự ự ị ọ ể ề ệ ớ ư
l i hi u qu kinh t cao”ạ ệ ả ế (Báo cáo chính tr H i ngh đ i bi u gi aị ộ ị ạ ể ữ
nhi m kỳ thu c Đ i h i Đ ng VII). Ngh quy t Trung ng 7 (khóa VII)ệ ộ ạ ộ ả ị ế ươ
nêu ph ng h ng phát tri n đô th n c ta trong th i gian t i là : “c iươ ướ ể ị ướ ờ ớ ả
t o, m r ng, nâng c p đô th hi n có, xây d ng Hà n i, thành ph Hạ ở ộ ấ ị ệ ự ộ ố ồ
Chí Minh, H i Phòng, Hu , Đà N ng, C n Th thành nh ng trung tâmả ế ẵ ầ ơ ữ
l n, song tránh s t p trung quá đông dân c .ớ ự ậ ư
Nâng c p m t s đô th lo i v a, tr c h t là các đô th n m trên các tr cấ ộ ố ị ạ ừ ướ ế ị ằ ụ
giao thông chính, các c a kh u, các đ a bàn Kinh t tr ng đi m. ở ử ẩ ị ế ọ ể
Phát tri n m ng l i đô th nh (th tr n, th trí) làm ch c năng trung tâmể ạ ướ ị ỏ ị ấ ị ứ
Kinh t -Xã h i c a huy n ho c làm v tinh cho các đô th l n và v a”ế ộ ủ ệ ặ ệ ị ớ ừ
(Ngh quy t trung ng 7 khóa VII).ị ế ươ
Ví d nh : Tụ ư heo quy ho ch, đ n năm 2030 thành ph Qu ng Ngãi sạ ế ố ả ẽ
đ c xây d ng phát tri n tr ng tâm hai bên dòng Sông Trà, g n k t ch tượ ự ể ọ ắ ế ặ
ch v i Khu kinh t Dung Qu t, không gian đô th h ng bi n, liên k tẽ ớ ế ấ ị ướ ể ế
v i khu du l ch bi n M Khê, bi n Nghĩa An, c ng Sa Kỳ và tuy n kinh tớ ị ể ỹ ể ả ế ế
ven bi n c a t nh.ể ủ ỉ
B n đ quy ho ch t ng th thành phả ồ ạ ổ ể ố
Qu ng Ngãi - ả nh QNPẢ
Theo quy ho chạ do UBND t nh Qu ng Ngãi công b , thành ph Qu ngỉ ả ố ố ả
Ngãi đ n năm 2030 có t ng di n tích trên 14.230 ha, trong đó đ t n i th làế ổ ệ ấ ộ ị
10.179 ha, bao g m khu v c thành ph hi n h u và khu v c d ki n mồ ự ố ệ ữ ự ự ế ở
r ng v phía Đông và phía B c (9 xã thu c huy n S n T nh: xã T nh nộ ề ắ ộ ệ ơ ị ị Ấ
Đông, T nh n Tây, T nh Long, T nh Châu, T nh Thi n, T nh Khê, T nh Kỳị Ấ ị ị ị ệ ị ị
và th tr n S n T nh và 3 xã thu c huy n T Nghĩa làị ấ ơ ị ộ ệ ư Nghĩa Hà, Nghĩa
Phú, Nghĩa An).
Vùng trung tâm thành ph năm 2030 có di n tích t nhiên kho ng trênố ệ ự ả
4.000 ha, dân c d ki n kho ng 194.000 ng i.ư ự ế ả ườ
T i khu v c các ph ng, các tr c trung tâm đô th nh đ ng Lê L i,ạ ự ườ ụ ị ư ườ ợ
Quang Trung, Hùng V ng, Phan B i Châu,… s đ c gi n đ nh v lươ ộ ẽ ượ ữ ổ ị ề ộ
gi i, v i tính ch t là các tr c trung tâm th ng m i, d ch v h n h p c aớ ớ ấ ụ ươ ạ ị ụ ỗ ợ ủ
đô th nh hi n nay.ị ư ệ
Thành ph trong t ng lai s khai thác tri t đ các khu v c m t ti n bố ươ ẽ ệ ể ự ặ ề ờ
sông, xây d ng các khu đô th m i v i ch c năng s d ng h n h p (nhà ,ự ị ớ ớ ứ ử ụ ỗ ợ ở
th ng m i, d ch v , văn phòng), phát tri n các khu đô th m t đ cao vàươ ạ ị ụ ể ị ậ ộ
xây d ng các trung tâm y t ch t l ng cao,…ự ế ấ ượ
2, T i các đô th , v i m c đ khác nhau, ạ ị ớ ứ ộ c n huy đ ng m i ngu n v nầ ộ ọ ồ ố
c a các thành ph n Kinh t và c a n c ngoài “đ u t phát tri nủ ầ ế ủ ướ ầ ư ể
m nh công nghi p, d ch v và k t c u h t ng, gi i quy t vi c làm,ạ ệ ị ụ ế ấ ạ ầ ả ế ệ
tăng nhanh s n ph m xã h ivà thu nh p qu c dân đ các đô th làmả ẩ ồ ậ ố ể ị
h t nhân thúc đ y công nghi p hóa hi n đ i hóa trong vùng và trênạ ẩ ệ ệ ạ
c n c” ả ướ (Ngh quy t Trung ng 7 Khóa VII)ị ế ươ
Ví d nh : ụ ư D án Phát tri n xây d ng đ ng cao t c Đà N ng-Qu ngự ể ự ườ ố ẵ ả
Ngãi.
Đây là m t trong nh ng d án h t ng giao thông quan tr ng nh m thúcộ ữ ự ạ ầ ọ ằ
đ y s phát tri n kinh t c a Khu kinh t tr ng đi m mi n Trung, gópẩ ự ể ế ủ ế ọ ể ề
ph n nâng cao đ i s ng nhân dân các t nh Qu ng Nam, Qu ng Ngãi, thànhầ ờ ố ỉ ả ả
ph Đà N ng nói riêng.ố ẵ D án đ ng cao t c Đà N ng - Qu ng Ngãi cóự ườ ố ẵ ả
chi u dài g n 140km, bao g m 131,5km đ ng cao t c, 8,02km đ ngề ầ ồ ườ ố ườ
n i v i QL1A. D án do T ng Công ty Đ u t phát tri n đ ng cao t cố ớ ự ổ ầ ư ể ườ ố
Vi t Nam (VEC) làm ch đ u t (PMU 85 làm đ i di n) v i t ng m c dệ ủ ầ ư ạ ệ ớ ổ ứ ự
toán 29.203 t đ ng (x p x 209 t đ ng/km) t ngu n v n vay c a WBỷ ồ ấ ỉ ỷ ồ ừ ồ ố ủ
(576 tri u USD, t ng ng 38%), Jica (725 tri u USD, t ng ng 48%) vàệ ươ ứ ệ ươ ứ
v n đ i ng c a phía Vi t Nam (kho ng 200 tri u USD t ng ng 14%).ố ố ứ ủ ệ ả ệ ươ ứ
Trong đó, ph n v n vay s đ c s b ng d ng đ u t xây d ng, v n đ iầ ố ẽ ượ ử ằ ụ ầ ư ự ố ố
ng phía Vi t Nam s ph c v công tác đ n bù và gi i phóng m t.ứ ệ ẽ ụ ụ ề ả ặ
-V n t i bi n n c ta ngày càng đóng vai trò quan tr ng trong l u thôngậ ả ể ướ ọ ư
hàng hóa gi a Vi t Nam v i các n c trên th gi i và trong khu v c, gópữ ệ ớ ướ ế ớ ự
ph n quan tr ng vào vi c đ a n n kinh t Vi t nam h i nh p v i n nầ ọ ệ ư ề ế ệ ộ ậ ớ ề
kinh t qu c t . M c dù, do nh h ng t cu c kh ng kho ng tài chínhế ố ế ặ ả ưở ừ ộ ủ ả
th gi i và nh ng tác đ ng c a m t s y u t b t l i khác nên ho t đ ngế ớ ữ ộ ủ ộ ố ế ố ấ ợ ạ ộ
c a ngành Hàng h i trong th i gian g n đây v n g p nhi u khó khăn,ủ ả ờ ầ ẫ ặ ề
thách th c, nh ngứ ư các đô th ven bi n ph i luôn là đi m t a đ phátị ể ả ể ự ể
tri n kinh t bi n c a c n c, c a các t nh vùng ven bi n, m t sể ế ể ủ ả ướ ủ ỉ ể ộ ố
đô th tr thành đi m t a đ giao l u v i bên ngoài, phát tri n kinhị ở ể ự ể ư ớ ể
t vùng biên gi i.ế ớ Các đô th trong nh ng vùng du l ch tr ng đi m ph iị ữ ị ọ ể ả
tr thành đi m t a cho các ngành công nghi p du l ch có quy mô ngàyở ể ự ệ ị
càng t ng x ng v i ti m năng du l ch to l n c a n c ta.ươ ứ ớ ề ị ớ ủ ướ
Ph n đ u đ a n c ta tr thành qu c gia m nh v bi n, làm giàu t bi n,ấ ấ ư ướ ở ố ạ ề ể ừ ể
b o đ m v ng ch c quy n ch quy n qu c gia trên bi n, đ o, góp ph nả ả ữ ắ ề ủ ề ố ể ả ầ
quan tr ng trong s nghi p công nghi p hóa, hi n đ i hoá đ t n c làọ ự ệ ệ ệ ạ ấ ướ
m c tiêu tr ng tâm trong chính sách phát tri n kinh t bi n theo tinh th nụ ọ ể ế ể ầ
Ngh Quy t h i ngh l n th t c a Ban ch p hành Trung ng Đ ngị ế ộ ị ầ ứ ư ủ ấ ươ ả
khóa X v Chi n l c bi n Vi t Nam đ n năm 2020, là đòi h i r t l nề ế ượ ể ệ ế ỏ ấ ớ
đang đ c đ t ra đ i v i Ngành trong giai đo n hi n nay.ượ ặ ố ớ ạ ệ
V i 3.200 kilômét b bi n, v n t i bi n là lĩnh v c phát tri n m nh mớ ờ ể ậ ả ể ự ể ạ ẽ
nh t trong s lĩnh v c v n t i công nghi p Vi t Nam. V i t ng s trênấ ố ự ậ ả ệ ở ệ ớ ổ ố
80% hàng hóa l u thông trong và ngoài n c. T năm 1995 đ n nay,ư ướ ừ ế
Ngành luôn đi cùng s tăng tr ng giao th ng hàng hóa và cùng có t cự ưở ươ ố
đ gia tăng s n l ng bình quân 15%/năm. Trong đi u ki n n n kinh tộ ả ượ ề ệ ề ế
h i nh p, kim ng ch xu t nh p kh u tăng tr ng trên d i 20% trongộ ậ ạ ấ ậ ẩ ưở ướ
m i năm qua, Ngành càng ngày càng kh ng đ nh vai trò x ng s ng choườ ẳ ị ươ ố
s phát tri n th ng m i c a đ t n c. Ngành hàng h i bao g m ba lĩnhự ể ươ ạ ủ ấ ướ ả ồ
v c chính: c ng bi n, đ i tàu bi n và các d ch v hàng h i khác, c th :ự ả ể ộ ể ị ụ ả ụ ể
Theo Quy ho ch t ng th phát tri n h th ng c ng bi n Vi t Nam đ nạ ổ ể ể ệ ố ả ể ệ ế
năm 2010, chúng ta đã c b n hoàn thành vi c đ u t xây d ng các c ngơ ả ệ ầ ư ự ả
bi n và hình thành đ c 3 trung tâm c ng mi n B c (g m H i Phòng,ể ượ ả ở ề ắ ồ ả
Qu ng Ninh); mi n Trung (g m Đà N ng, Qu ng Ngãi, Quy Nh n, Nhaả ở ề ồ ẵ ả ơ
Trang) và mi n Nam (g m thành ph H Chí Minh, Đ ng Nai và Bà R aở ề ồ ố ồ ồ ị
- Vũng Tàu). Trong các trung tâm c ng, cũng đã hình thành c ng c a ngõả ả ử
qu c t nh c ng H i Phòng (khu v c L ch Huy n), c ng Bà R a - Vũngố ế ư ả ả ự ạ ệ ả ị
Tàu (khu v c Cái Mép - Th V i), đ c bi t là c ng trung chuy n qu c tự ị ả ặ ệ ả ể ố ế
Vân Phong - Khánh Hòa. Tuy nhiên, b n Quy ho ch này đ c xây d ngả ạ ượ ự
trong b i c nh n n kinh t c a chúng ta còn khó khăn, hàng hóa, tàuố ả ề ế ủ
thuy n đ n c ng còn ít, do đó m c tiêu chúng ta đ a ra là h th ng c ngề ế ả ụ ư ệ ố ả
bi n ch y u đáp ng thông qua l ng hàng hóa xu t nh p kh u b ngể ủ ế ứ ượ ấ ậ ẩ ằ
đ ng bi n theo yêu c u tăng tr ng c a n n kinh t đ t n c.ườ ể ầ ưở ủ ề ế ấ ướ
- Các đô th nh là nh ng đi m t a đ phát tri n kinh t - xã h iị ỏ ữ ể ự ể ể ế ộ
nông thôn, làm cho nông dân và nông thôn ngày càng khá gi , “gi mả ả
b t s cách bi t v trình đ phát tri n Kinh t , văn hóa xã h i gi aớ ự ệ ề ộ ể ế ộ ữ
thành th và nông thônị, h n ch vi c di chuy n dân c t nông thôn vàoạ ế ệ ể ư ừ
các đô th , khuy n khích nông dân r i ru ng không r i làng, phát tri nị ế ờ ộ ờ ể
ngành ngh trên đ a bàn, không làm nông nghi p nh ng v n sinh s ng ề ị ệ ư ẫ ố ở
nông thôn” (Văn ki n H i ngh Trung ng 7).ệ ộ ị ươ
Năm 2006 Trung Qu c đ c g i là năm “phát tri n nông thôn”, suy choở ố ượ ọ ể
cùng bài toán phát tri n b n v ng đô th l i có ngu n g c t nông thôn.ể ề ữ ở ị ạ ồ ố ừ
S phát tri n m nh m nông thôn không ch h tr cho đô th phát tri nự ể ạ ẽ ở ỉ ỗ ợ ị ể
nh cung c p l ng th c th c ph m, tiêu th s n ph m công nghi p doư ấ ươ ự ự ẩ ụ ả ẩ ệ
đô th t o ra, mà còn làm gi m áp l c lên đô th .ị ạ ả ự ị Chính ph VN cũng đangủ
c g ng phát tri n “đi n, đ ng, tr ng, tr m, ch ” các vùng sâu, vùngố ắ ể ệ ườ ườ ạ ợ ở
xa đ cân b ng s phát tri n.ể ằ ự ể
Ví d nh : Quy ho ch phát tri n huy n Bình S n- Quãng Ngãi ph i tínhụ ư ạ ể ệ ơ ả
đ n các y u t h i nh p qu c t (APEC, ASEAN, WTO...), thu hút v nế ế ố ộ ậ ố ế ố
đ u t , ti p nh n chuy n giao công ngh đ khai thác các y u t thu nầ ư ế ậ ể ệ ể ế ố ậ
l i h n so v i các huy n khác c a t nh trong xu t kh u các s n ph mợ ơ ớ ệ ủ ỉ ấ ẩ ả ẩ
hàng hóa có th m nh khi h i nhâp, song cũng là n i ch u tác đ ng c nhế ạ ộ ơ ị ộ ạ
tranh tr c ti p và m nh m c a hàng hóa n c ngoài khi tham gia WTO.ự ế ạ ẽ ủ ướ
M t khác, n i đây cũng s ph i đ i m t v i nhi u v n đ nh thi uặ ơ ẽ ả ố ặ ớ ề ấ ề ư ế
n c, ô nhi m môi tr ng,ướ ễ ườ ... và ph i có nh ng bi n pháp chi n l c đả ữ ệ ế ượ ể
phòng ng a nh ng r i ro do các v n đ môi tr ng ô nhi m gây ra.ừ ữ ủ ấ ề ườ ễ T c làứ
ph i tính đ n các v n đ kinh t , xã h i, môi tr ng và phát tri n b nả ế ấ ề ế ộ ườ ể ề
v ng, đ m b o an ninh qu c phòng trên đ a bàn huy n.ữ ả ả ố ị ệ
Quy ho ch phát tri n huy n Bình S n ph i đ c đ t trong t ng thạ ể ệ ơ ả ượ ặ ổ ể
vùng tr ng đi m mi n Trung, c a t nh Qu ng Ngãi và quy ho ch phátọ ể ề ủ ỉ ả ạ
tri n huy n Bình S n là quy ho ch phát tri n m t lãnh th tr ng đi mể ệ ơ ạ ể ộ ổ ọ ể
c a vùng, c a t nh, phát tri n trong th liên k t Đông - Tây và B c - Nam.ủ ủ ỉ ể ế ế ắ
Quy ho ch phát tri n huy n Bình S n ph i tính đ n phát tri n liên k t,ạ ể ệ ơ ả ế ể ế
h p tác và h tr phát tri n gi a khu v c KKT Dung Qu t và các khu v cợ ỗ ợ ể ữ ự ấ ự
ngoài KKT Dng Qu t, đ ng th i ph i tính đ n các gi i pháp gi m chênhấ ồ ờ ả ế ả ả
l ch vùng gi a 3 xã mi n núi v i các n i khác c a huy n cũng nh gi aệ ữ ề ớ ơ ủ ệ ư ữ
KKT Dung Qu t và các khu v c khác trên đ a bàn huy n.ấ ự ị ệ
- Phát tri n đô th ph i luôn luôn g n bó v i qu c phòng.ể ị ả ắ ớ ố
Đ y m nh tăng tr ng và chuy n d ch c c u kinh t theoẩ ạ ưở ể ị ơ ấ ế
h ng công nghi p hóa, hi n đ i hóa, nhanh chóng đ a t nhướ ệ ệ ạ ư ỉ
Qu ng Ngãi thoát kh i tình tr ng kém phát tri n và tr thành t nhả ỏ ạ ể ở ỉ
có trình đ phát tri n kinh t - xã h i khá trong khu v c, gi iộ ể ế ộ ự ả
quy t đ c nhi u vi c làm cho ng i lao đ ng, xóa đói gi mế ượ ề ệ ườ ộ ả
nghèo, nâng cao ch t l ng đ i s ng v t ch t và tinh th n choấ ượ ờ ố ậ ấ ầ
nhân dân. Tăng c ng an ninh - qu c phòng, gi v ng n đ nhườ ố ữ ữ ổ ị
chính tr , tr t t an toàn xã h i. Đ u t có tr ng tâm vào cácị ậ ự ộ ầ ư ọ
ngành có l i th so sánh cao nh m đ y m nh tăng tr ng kinh tợ ế ằ ẩ ạ ưở ế
và chuy n d ch c c u kinh t theo h ng tăng nhanh t tr ngể ị ơ ấ ế ướ ỷ ọ
công nghi p và d ch v . T o đ t phá trong phát tri n côngệ ị ụ ạ ộ ể
nghi p tr c h t là các ngành công nghi p c b n t o giá tr giaệ ướ ế ệ ơ ả ạ ị
tăng cao làm ti n đ v ng ch c cho phát tri n các ngành d ch về ề ữ ắ ể ị ụ
và nông nghi p sinh thái ch t l ng ngày càng cao, gi i quy tệ ấ ượ ả ế
vi c làm cho ng i lao đ ng; xoá h đói, gi m nhanh h nghèoệ ườ ộ ộ ả ộ
nâng cao ch t l ng đ i s ng v t ch t và tinh th n c a nhânấ ượ ờ ố ậ ấ ầ ủ
dân.
Trong t m nhìn đ n năm 2025 và đ nh h ng đ n năm 2020ầ ế ị ướ ế
đã xác đ nh v phát tri n lãnh th c a Qu ng Ngãi là: Đ n nămị ề ể ổ ủ ả ế
2025, Qu ng Ngãi s có 3 tr ng đi m phát tri n l n là: Phía B cả ẽ ọ ể ể ớ ắ
là khu v c Bình S n v i KKT Dung Qu t và xu h ng phát tri nự ơ ớ ấ ướ ể
và m r ng khu kinh tở ộ ế này v phía Nam và Tây Nam, giáp bề ờ
B c sông Trà Khúc và Đ ng cao t c Đà N ng -ắ ườ ố ẵ Qu ng Ngãi.ả
3, Đang có nh ng thu n l i và th i c l n đ đ y t i m t b c sữ ậ ợ ờ ơ ớ ể ẩ ớ ộ ướ ự
nghi p công nghi p hóa hi n đ i hóa đ t n c, đ y nhanh t c đ đôệ ệ ệ ạ ấ ướ ẩ ố ộ
th hóa, gia tăng m c đ đô th hóa ngang t m v i m c đ côngị ứ ộ ị ầ ớ ứ ộ
nghi p hóa. ệ
Đ ng th i ph i rút kinh nghi m c a các n c đang phát tri n, h ng ồ ờ ả ệ ủ ướ ể ướ quá
trình đô th hóa Vi t Nam theo con đ ng phát tri n b n v ng.ị ệ ườ ể ề ữ
đây đ t ra :Ở ặ