Khi dùng thuốc điều trị loét dạ
dày - tá tràng cần chú ý
Loét dạ dày - tá tràng (LDD-TT) là bệnh phổ biến. Việc điều trị thường
kéo dài với sự kết hợp của nhiều loại thuốc. Gần đây với sự phát hiện ra vai
trò của vi khuẩn H.pylory có thêm chỉ định dùng kháng sinh trong điều trị
LDD-TT. Do phải sử dụng nhiều loại thuốc cùng một lúc nên điều cần thiết là
phải chú ý tới các tương tác có thể xảy ra giữa chúng với nhau hoặc với các
thuốc khác.
Nhóm antacid chủ yếu đang dùng nhôm hydroxyd và muối hoặc hydroxyd
của magiê (có trong gói alusi, viên gastrogel...). Nhóm này có thể hấp thụ một số
thuốc khác ở đường tiêu hoá, có xu hướng làm tăng sự tháo sạch ở dạ dày và trong
một chừng mực nhất định có thể gây kiềm hoá nước tiểu dẫn tới thay đổi hấp thu
và bài tiết của nhiều thuốc khác. Điển hình như việc các antacid làm giảm hấp thu
các tetracyclin, digoxin, sắt ở đường tiêu hoá, làm tăng thải trừ salicylat ở thận.
Trong nhóm thuốc ức chế tiết dịch vị (kháng H2) cimetidin được dùng
nhiều nhất. Nhưng cimetidin lại là một chất có tác dụng ức chế các enzym chuyển
hoá thuốc ở microsom gan, có thể làm giảm dòng máu qua gan và làm tăng tác
dụng ức chế tủy xương của các thuốc khác. Người ta đã biết cimetidin ức chế
chuyển hóa và do đó làm tăng tác dụng và độc tính của các benzodiazepin
(diazepam, prazepam, alprazolam...), lidocain, phenytoin, theophylin, thuốc chống
đông máu, thuốc chống trầm cảm loại 3 vòng... Cimetidin còn làm giảm hấp thu
ketoconazol ở ruột, giảm bài tiết procainamid ở thận và tăng tác dụng ức chế tủy
xương của carmistin...
Với các thuốc kháng sinh được chỉ định trong điều trị LDD-TT tetracyclin
hoặc doxycyclin có thể làm giảm hấp thu, giảm tác dụng của các muối sắt, nhôm
hydroxyd, phenobarbital, phenytoin... Amoxycyllin nếu dùng cùng allopurinol sẽ
tăng nguy cơ dị ứng ngoài da. Metronidazol hoặc tinidazol dùng cùng với thuốc
chống đông như warfarin có thể gây chảy máu nặng, dùng cùng với rượu, bia gây
ngộ độc.
Các thuốc an thần gây ngủ cũng thường được dùng, tuy vậy diazepam dùng
cùng với cimetidin làm tăng các dấu hiệu mơ màng và dễ gây nguy hiểm cho bệnh
nhân phải lái xe, làm việc với máy móc. Gardenal (phenobarbital) lại là chất gây
cảm ứng enzym chuyển hoá thuốc ở microsom gan, do đó làm tăng chuyển hoá và
giảm tác dụng của nhiều thuốc khác như: thuốc ức chế beta giao cảm, các
corticoid, doxycyclin, quinidin... Seduxen và gardenal còn làm tăng tác dụng ức
chế thần kinh nếu sử dụng cùng với các thuốc ức chế khác kể cả rượu bia.
Tuy không thể biết hết các tương tác có thể xảy ra, song trên đây là một số
tương tác thuốc thường gặp và cần chú ý khi sử dụng thuốc chữa bệnh LDD-TT.
Trong một số trường hợp như với các antacid để phòng tương tác thuốc có hại
người ta có thể chỉ định dùng cách xa nhau. Với các trường hợp khác cân nhắc kỹ
về loại thuốc phải dùng, cách dùng trong ngày là những việc cần thiết nhằm hạn
chế tới mức thấp nhất tác hại do tương tác thuốc gây ra