439
KỸ THUẬT PHÂN TÍCH HÀNH VI ỨNG DỤNG
I. ĐẠI CƯƠNG
1. Khái niệm
Phân tích hành vi ứng dụng là một phương pháp phân tích các hành vi
không thích hợp hoặc hành vi bất thường để loại bỏ hành vi đó và thay thế bằng
hành vi mới thích hợp hơn hoặc giảm sự tác động của nguyên nhân dẫn đến hành
vi không phù hợp. Can thiệp hành vi có thể theo nhiều cách, có thể điều chỉnh
hành vi theo sự tiến bộ của trẻ hoặc phân tích hành vi ứng dụng.
2. Phân tích hành vi ứng dụng bao gồm
- Quan sát trực tiếp hành vi của trẻ.
- Sử dụng các kích thích vào trước hành vi và sau hành vi.
- Đo lường hành vi bất thường (tần suất, thời gian, mức độ, địa điểm,..)
- Phân tích chức năng mối liên hệ giữa môi trường và hành vi.
- Dựa vào các kết quả mô tả và phân tích chức năng của hành vi để thiết
lập thực hành về thay đổi hành vi.
3. Nội dung của chương trình phân tích hành vi ứng dụng
Chương trình phân tích hành vi ứng dụng gồm 100 bài tập được sắp xếp từ
đơn giản đến phức tạp. Hiện nay đã được áp dụng tại nhiều trung tâm can thiệp tự
kỷ ở Việt Nam.
II. CHỈ ĐỊNH
- Trẻ tự kỷ
- Trẻ chậm phát triển tinh thần có rối loạn hành vi
- Trẻ bại não có rối loạn hành vi
III. CHỐNG CHỈ ĐỊNH
Không có
IV. CHUẨN BỊ
1. Người thực hiện
Bác sĩ/Kỹ thuật viên phục hồi chức năng, người đã được đào tạo chuyên
khoa
2. Phương tiện
Phiếu lượng giá, dụng cụ học tập
3. Bệnh Nhi: Tỉnh táo và không trong giai đoạn ốm sốt
4. Hồ sơ bệnh án: có chỉ định của bác sĩ
440
V. CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH
1. Kiểm tra hồ sơ: đối chiếu chỉ định can thiệp và tên trẻ
2. Kiếm tra người bệnh: Đúng tên trẻ với phiếu điều trị
3. Thực hiện kỹ thuật
- Bước 1: là phân tích hành vi bằng sử dụng Mô hình ABC- Là cơ sở của
phương pháp “Phân tích hành vi ứng dụng” gồm:
A. Trước hành vi (Antecedent): là một hướng dẫn hoặc một yêu cầu trẻ
thực hiện một hành động.
B. Hành vi (Behavior): là hành vi hoặc đáp ứng của trẻ.
C. Sau hành vi (Consequence): là đáp ứng của người chăm sóc/ trị liệu
trẻ, có thể dao động từ các củng cố hành vi tích cực.
Dựa vào kết quả Phân tích hành vi ABC người can thiệp tiến hành thực
hiện các kỹ thuật can thiệp phân tích hành vi ứng dụng cho trẻ tự kỷ.
- Bước 2: Đánh giá trẻ và chọn chương trình can thiệp theo 3 mức độ
(chương trình ban đầu, chương trình trung gian hoặc chương trình mức độ cao)
- Trong chương trình này các kỹ năng được dạy bằng cách chia chúng ra
thành từng bước nhỏ, dạy một bước trong một thời điểm và củng cố bước trước
đó.
VI. THEO DÕI
Sự tiến bộ của trẻ sau mỗi đợt can thiệp.