La bàn tìm hướng mới
Làm thế nào để doanh nghiệp tồn tại và phát triển trong
bối cảnh toàn cầu hóa, cạnh tranh khốc liệt và mọi thứ
thay đổi nhanh chóng như hiện nay? Câu trả lời của lãnh
đạo các công ty như Ford, Dell, General Electric và Microsoft đều là cải
tiến, đổi mới liên tục. Thế nhưng thực chất đổi mới trong kinh doanh có
nghĩa là gì? Doanh nghiệp có thể đổi mới, cải tiến những gì và làm như
thế nào? Bài viết này xin đưa ra một số gợi ý và ví dụ.
Đổi mới trong kinh doanh
Đổi mới trong kinh doanh thường được định nghĩa bằng các hoạt động
nghiên cứu, phát triển, đưa ra sản phẩm mới. Thực tế cho thấy nhiều công
ty thường đổ xô đi tìm cơ hội ở cùng một nơi, đưa ra những sản phẩm mới
na ná nhau, cải tiến kỹ thuật thì giống nhau. Trong khi đó ở những công ty
thành công, đổi mới trong kinh doanh bao hàm nhiều nghĩa rộng hơn chứ
không chỉ đơn thuần về mặt sản phẩm hay kỹ thuật. Đổi mới trong kinh
doanh là tạo ra những giá trị mới, những cảm nhận mới cho khách hàng.
Những giá trị trong cuộc sống và cảm nhận của con người thì vô cùng
phong phú và tùy thuộc vào nhiều yếu tố. Vì vậy có thể thực hiện đổi mới
trong kinh doanh ở rất nhiều khía cạnh. Trong nhiều trường hợp, những
cải tiến mang đến thành công lại chẳng liên quan gì đến kỹ thuật hay sản
phẩm chính của công ty. Vấn đề khó khăn của doanh nghiệp là làm sao
biết đổi mới, cải tiến những khía cạnh nào trong kinh doanh. Chiếc la bàn
dưới đây được xem là công cụ trợ giúp hữu ích để các doanh nghiệp có
thể tự tìm ra những hướng đổi mới phù hợp.
Bốn phương hướng đổi mới
1- Lợi ích của sản phẩm:
Khi cải tiến sản phẩm, dịch vụ, để tránh đi vào lối mòn, cần nhớ một điều
cơ bản mà nhà quản trị Peter Drucker đã lưu ý. Đó là cái mà khách hàng
mua và đánh giá không phải là chính bản thân sản phẩm mà là những gì
sản phẩm đó có thể mang lại. Do đó, chúng ta phải cải tiến những lợi ích
của sản phẩm. Lợi ích theo cảm nhận của khách hàng rất khác nhau nên
luôn có nhiều cách cải tiến. Ví dụ CNN không phải là kênh thời sự thế
giới duy nhất và cũng chưa chắc cung cấp thông tin nhanh hoặc chính xác
nhất nhưng CNN đã làm một “cuộc cách mạng” khi trở thành kênh truyền
hình đầu tiên có chương trình thời sự liên tục 24 giờ.
2- Khách hàng:
Khi cải tiến theo hướng này, doanh nghiệp cần rà soát để tìm ra những
nhóm khách hàng mới hay có tiềm năng mà chưa được khai thác trên thị
trường. Ở bất cứ thị trường nào cũng có thể tìm ra nhiều thị phần đang bị
lãng quên. Ví dụ thị trường điện thoại di động ở Mỹ và Canada rất khốc
liệt và tưởng chừng đã bão hòa từ lâu nhưng Virgin Mobile mới hoạt động
cách đây vài năm lại thành công lớn nhờ hướng đến nhóm khách hàng
dưới 30 với những mẫu điện thoại được thiết kế trẻ trung, giá không quá
mắc nhưng lại có thể tải nhạc và phim. Hiện nay nhiều sản phẩm dịch vụ
ở Việt Nam chỉ tập trung vào giới khách hàng từ 30-50 tuổi, có thu nhập
ổn định, mà bỏ quên các nhóm khách hàng là sinh viên học sinh và người
lớn tuổi, trong khi đây lại là một thị trường không nhỏ đang chờ đón các
doanh nghiệp.
Trong hướng đổi mới này, dịch vụ chăm sóc khách hàng cũng cần được
chú trọng cải tiến vì chính nó tạo ra sự khác biệt cho doanh nghiệp. Ví dụ
hai công ty vận tải hành khách cùng sử dụng một loại xe chở khách, cùng
chạy một tuyến đường và có chung bến bãi nhưng thái độ phục vụ của
nhân viên bán vé và tài xế sẽ tạo những cảm nhận và sự hài lòng khác
nhau nơi khách hàng.
3- Phân phối tiếp thị:
Đây là một hướng quan trọng để cải tiến vì giỏi sản xuất nhưng lại yếu
kém trong khâu phân phối tiếp thị thì cũng khó mà phát triển. Một xu
hướng nổi bật ở nhiều nước là các công ty thường liên kết với nhau để
phát triển mạng phân phối và đẩy mạnh tiếp thị. Ví dụ vé đi tàu, vé xem ca
nhạc có thể bán ở các tiệm thuốc Tây, nhà sách, siêu thị… Ngân hàng có
thể liên kết với doanh nghiệp để tiếp thị các dịch vụ thẻ thanh toán và tín
dụng. Doanh nghiệp có thể hợp tác với các công ty lữ hành quốc tế và
hãng hàng không để quảng bá hình ảnh và vươn ra thị trường nước ngoài.
4- Quy trình hoạt động và tổ chức công ty:
Các công ty thường chú trọng vào việc cải tiến sản phẩm dịch vụ để cạnh
tranh nhưng lại lãng quên việc đổi mới chính mình. Thực tế ở nhiều doanh
nghiệp nhà nước hiện nay đã chứng minh không thể đổi mới trong kinh
doanh nếu vẫn giữ cách làm việc và tổ chức như cũ. Thực tế cũng cho
thấy nhiều công ty đã thành công nhờ có quy trình hoạt động và tổ chức
phù hợp. Dù gần đây hãng máy tính Dell gặp một loạt sự cố về sản phẩm,
nhưng họ từng là công ty máy tính cá nhân số một thế giới không phải
nhờ có sản phẩm tốt nhất mà nhờ những đột phá trong quy trình hoạt động
đưa sản phẩm đến trực tiếp với người mua một cách nhanh nhất và hiệu
quả nhất.
Ngô Minh Quân
