Làm thế nào để phòng trừ bệnh Thối Hạch
trên đậu Côve hiệu quả
Đậu cô ve lùn là cây trồng xen nhưng đem lại nguồn thu
nhập đáng kể cho nhiều gia đình tại các huyện Duy Xuyên, Điện
Bàn, Đại Lộc...của tỉnh Quảng Nam . Tuy nhiên trong những
năm gần đây, năng suất đậu cô ve tại các vùng này rất thấp.
Nguyên nhân chủ yếu là do bệnh thối hạch gây ra.
Đây là loại bệnh rất nguy hiểm, có phổ ký chủ rộng, gây
hại trên 100 loại cây trồng khác nhau, song việc phòng trừ rất
khó khăn và thường hiệu quả rất thấp. Nhằm giúp bà con trồng
đậu có thêm thông tin để phòng trừ hiệu quả hơn, chúng tôi xin
giới thiệu một số đặc điểm và biện pháp hạn chế gây hại của
loại nấm bệnh nguy hiểm này.
1. Đặc điểm nhận diện và điều kiện gây hại của bệnh:
Bệnh thối hạch do nấm Sclerotinia
sclerotiorum gây ra. Bệnh có thể gây
hại tất cả các bộ phận trên mặt đất của
cây, nhưng nấm bệnh thường tấn công
vào phần thân sát mặt đất, nách lá cành
và quả. Khi mới xâm nhiễm vào cây, vết
bệnh ban đầu có màu vàng nâu, gặp điều
kiện ẩm ướt, sẽ xuất hiện lớp nấm trắng
mọc bông xốp, trên đó có các hạch nấm
màu đen, hình dạng không cố định.
Bệnh tấn công phần thân sát mặt đất làm
cây héo, đổ gục và chết. Nếu gây hại
trên quả làm cho quả bị thối và không
thu họach được.
Bệnh phát sinh gây hại mạnh trong
Triệu chứng bệnh trên
ruộng
điều kiện ẩm ướt, nhiệt độ tương đối
thấp(15-250C). Ở Quảng Nam bệnh
thường gây hại nặng vào dịp trước và
sau Tết Nguyên Đán, khi có mưa phun
và nhiệt độ thấp.
Bệnh bảo tồn ở dạng hạch nấm trong
đất và sợi nấm trên tàn dư cây bệnh và
bào tử lan truyền chủ yếu theo gió để
gây hại cho cây.
Bào tử nấm bệnh xâm nhiễm gây hại
cây trồng được phát tán từ Quả thể đĩa
sau khi nãy mầm từ hạch nấm. Điều kiện
mưa nhiều, liên tục, nhiệt độ thấp
thường tạo điều kiện thuận lợi cho cho
hạch nãy mầm thành nhiều quả thể đĩa.
Quả thể đĩa hình loa kèn hoặc hình phểu
dẹt, đường kính 2-8mm, màu nâu hồng
hoặc hồng nhạt, có cuống màu nâu
sẫm(trông giống nấm tai mèo thu nhỏ)
Quả thể đĩa trên
ruộng
2. Biện pháp hạn chế sự gây hại của bệnh
- Chọn ruộng thoát nước tốt, lên luống cao đối với những
chân ruộng trũng.
- Trồng mật độ hợp lý, tránh trồng quá dày.
- Làm đất kỹ, cày sâu ( > 15cm ) để hạn chế sự nãy mầm
của hạch nấm.
- Thường xuyên làm sạch cỏ dại và nhổ bỏ tàn dư cây
bệnh trên ruộng.
- Tỉa bỏ bớt lá già, lá gốc(nếu có thể).
- Xới chân kịp thời để tạo độ thông thoáng, tránh ẩm độ
cao trong đất.
- Có thể dùng một số loại thuốc có hoạt chất IPRODIONE
như Rovral, Viroval, Hạt vàng ... để phun trừ, khi gặp điều kiện
ẩm ướt, sau những đợt mưa kéo dài, nhiệt độ thấp và cây đang ở
giai đoạn phân cành, hình thành quả. Tốt nhất sau khi trên ruộng
xuất hiện quả thể đĩa từ 1-3 ngày, vì đây là thời điểm quan trọng
nhất có ý nghĩa quyết định đến hiệu quả trừ bệnh.
Chú ý: Khi phun phải đảm bảo đủ lượng nước thuốc, phun kỹ
phần gốc thân và các cành lá phía dưới.
* Tuy nhiên đây là bệnh gây hại nguy hiểm và nguồn bệnh tồn
tại lâu dài trong đất, bên cạnh đó việc phòng trừ tương đối khó
khăn vì khả năng nhận biết và tìm thấy Quả thể đĩa trên đồng
ruộng đối với người trồng đậu là rất hạn chế. Về lâu dài, những
vùng đã bị bệnh thối hạch gây hại nặng nên chuyển đổi sang một
số cây khác như: Ngô, Thuốc lá...