Ph n 77ầ
Bà chúa Tây Hồ
Tr n B t Giáo, t Minh Doãn, ng i đ t Yên, vì c nh nhà nghèo, đi theo phó t ngầ ậ ự ườ ấ ả ướ
quân Gi Gián, làm chân th kí. ả ư
Nhân có vi c, đ u thuy n trên h Đ ng Đình, ch t th y m t con thu ng lu ng n i lênệ ậ ề ồ ộ ợ ấ ộ ồ ồ ổ
m t n c, Gi t ng quân l y cung tên b n trúng l ng nó. Có con cá ng m đuôiặ ướ ả ướ ấ ắ ư ậ
thu ng lu ng không b , thành ra b t đ c c đôi, kéo lên m n thuy n, ch còn h i thồ ồ ỏ ắ ượ ả ạ ề ỉ ơ ở
thoi thóp. Thu ng lu ng há mi ng ngáp hoài, d ng nh kêu c u. Tr n sinh trông th yồ ồ ệ ườ ư ứ ầ ấ
đ ng lòng, xin phép Gi t ng quân cho th nó đi, s n trong túi có thu c tr th ngộ ả ướ ả ẵ ố ị ươ
tích, chàng đùa xoa vào v t th ng c a nó r i th xu ng h . Nó l n h p giây lâu r i điế ươ ủ ồ ả ố ồ ặ ụ ồ
th ng. ẳ
H n m t năm sau, chàng ngh vi c v b c, l i qua h Đ ng Đình, b gió bão l n đánhơ ộ ỉ ệ ề ắ ạ ồ ộ ị ớ
ghe l t chìm, may phúc chàng ôm đ c m t cái phên tre, lênh đênh c đêm m i d t vàoậ ượ ộ ả ớ ạ
b . Khi lên r i ngó l i th y m t cái xác cũng theo chân d t vô. Thì ra xác tên ti u đ ngờ ồ ạ ấ ộ ạ ể ồ
theo h u mình. Chàng c kéo lên b , nó đã ch t c ng. Chàng trong lòng đau đ n r uầ ố ờ ế ứ ớ ầ
bu n, ng i tr tr i tr c thây ma. Dòm quanh ch th y núi non l m ch m, hàng li uồ ồ ơ ọ ướ ỉ ấ ở ở ễ
xanh xanh, ch ng có bóng ng i nào l i qua hòng thăm h i đ ng sá. ẳ ườ ạ ỏ ườ
T sáng s m đ n quá gi thìn, bu n b c mu n ch t. B ng d ng xác ti u đ ng c aừ ớ ế ờ ồ ự ố ế ỗ ư ể ồ ự
qu y, chàng m ng quá r xem, giây lát nó c n c ra c thùng, r i thì s ng d y. ậ ừ ờ ộ ướ ả ồ ố ậ
Th y trò c i h t áo qu n ph i trên m t đá, g n tr a m i khô ráo, m c vào mình đ c,ầ ở ế ầ ơ ặ ầ ư ớ ặ ượ
t i phiên b ng đói nh cào, không sao ch u n i. B y gi d t nhau băng núi mà đi,ớ ụ ư ị ổ ấ ờ ắ
mong g p xóm làng đ xin ăn đ d . ặ ể ỡ ạ
M i bò l ng ch ng núi, nghe ti ng rung reng, đang dáo dác suy nghĩ, th y hai cô thi uớ ư ừ ế ấ ế
n c i ng a t đ u kia đi t i, rong ru i nh bay. Cô nào cũng khăn l a b t trán, tócữ ưỡ ự ừ ầ ớ ổ ư ụ ị
c m lông trĩ, mình v n áo tím ch n tay, th t l ng g m xanh, vai mang cung tên. Quaắ ậ ẽ ắ ư ấ
phía nam núi, có m y ch c ng i ng a đang săn trong đám c tranh, đ u là mĩ n ,ấ ụ ườ ự ỏ ề ữ
trang s c nh nhau. ứ ư
Chàng không dám b c t i, ch ng th y m t ng i đàn ông đi b , trông nh lính chănướ ớ ừ ấ ộ ườ ộ ư
ng a m i l n đ n h i thăm. ự ớ ầ ế ỏ
Ng i lính đáp: ườ
- Ngài là bà chúa Tây H , lên Th S n săn b n đó. ồ ủ ơ ắ
Chàng k lai l ch c a mình và kêu đói b ng. Ng i lính đ a cho gói c m khô và cănể ị ủ ụ ườ ư ơ
d n: ặ
- Chú nên tìm đ ng tránh xa, n u đ chúa trông th y thì ch t m t xác đó! ườ ế ể ấ ế ấ
Nghe nói s quá, chàng l t đ t xu ng núi, th y trong r ng r m có bóng lâu đài, ýợ ậ ậ ố ấ ừ ậ
ch ng là c nh chùa, li n nh m h ng đó đi l n t i. Đ n n i, th y vách t ng s nừ ả ề ắ ướ ầ ớ ế ơ ấ ườ ơ
tr ng, su i n c ch y qua, c a s n n a khép, có c u đá đi vào. Chàng dòm qua c a,ắ ố ướ ả ử ơ ử ầ ử
th y bên trong san sát nh ng l u, nh ng gác, nh c nh th ng uy n nhà vua, trong ýấ ữ ầ ữ ư ả ượ ể
t ng ch c là v n c a m t nhà sang tr ng nào đó, bèn l n mò vào. Hai bên đ ng đi,ưở ắ ườ ủ ộ ọ ầ ườ
giàn hoa v t ngang, h ng th m n c mũi. Qua m y ng quanh co, vào t i m t toà lâuắ ươ ơ ứ ấ ả ớ ộ
đài khác, m y ch c cây d ng li u thành hàng cao đ ng mái nhà, chim núi hát ríu rítấ ụ ươ ễ ụ
thì hoa càng bay, c n gió th i phe ph y thì lá cây t r ng, th t là c nh s c đ p m tơ ổ ẩ ự ụ ậ ả ắ ẹ ắ
khoái tâm, ch ng ph i cõi tr n. Đi xuyên qua m t l p ti u đình, th y m t giá đu, caoẳ ả ầ ộ ớ ể ấ ộ
vút mây xanh, lúc đó t b l ng l , không có bóng ng i nào. Chàng nghĩ g n ch nứ ề ặ ẽ ườ ầ ố
khuê các, cho nên nhút nhát không dám vào n a. ữ
B ng nghe ti ng ng a hí c ng ngoài, v i ti ng con gái c i nói, chàng v i ti u đ ngỗ ế ự ổ ớ ế ườ ớ ể ồ
cùng nép mình n m ph c trong đám cây hoa. M t lát, ti ng c i ti n đ n g n, ngheằ ụ ộ ế ườ ế ế ầ
m t cô nói: ộ
- B a nay đi săn không vui, b t đ c muông chim r t ít. ữ ắ ượ ấ
M t cô khác nói: ộ
- N u công chúa không b n r i m t con nh n hôm nay, thì ra cu c săn t n công vô ích.ế ắ ơ ộ ạ ộ ố
Li n đó, m y ng i th n áo đ nâng đ m t v thi u n đ n ng i trong ti u đình.ề ấ ườ ị ữ ỏ ỡ ộ ị ế ữ ế ồ ể
Nàng m c nhung ph c, tu i đ m i b n, m i lăm, tóc m t mình thon, v đ p hoaặ ụ ổ ộ ườ ố ườ ướ ẻ ẹ
ng c nh quỳnh cũng không bì k p. B n gái h u dâng trà th m và đ t tr m h ng, khóiọ ị ị ọ ầ ơ ố ầ ươ
cu n long lanh nh g m d t. Giây lát, nàng đ ng d y b c xu ng d i th m, m t côộ ư ấ ệ ứ ậ ướ ố ướ ề ộ
gái h u nói: ầ
- Công chúa c i ng a nh c m t, gi có th ch i đu đ c chăng? ưỡ ự ọ ệ ờ ể ơ ượ
Nàng c i và g t đ u. B n gái h u li n xúm l i, k đ vai, ng i nâng c ng, l i cóườ ậ ầ ọ ầ ề ạ ẻ ỡ ườ ẳ ạ
đ a x n qu n, c m giày, đ t công chúa lên bàn đu. Công chúa đ a hai cánh tay nõn nà,ứ ắ ầ ầ ặ ư
n m l y dây đu, chân thì nhún nh y trên bàn đ p, nh nhàng nh chim én bay li ngắ ấ ả ạ ẹ ư ệ
trên mây.
Công chúa đánh đu m t lúc, b n h u l i đ xu ng và nói: ộ ọ ầ ạ ỡ ố
- Công chúa th t là nàng tiên! ậ
Th y trò cùng nói c i vui v , kéo nhau tr v cung. ầ ườ ẻ ở ề
Traâg lang hé m t dòm t đ u t i cu i, h n phách tê mê. Ch ng ti ng ng i im l ngắ ừ ầ ớ ố ồ ừ ế ườ ặ
đâu đó, chàng m i thò m t ra, đ n d i cây đu, b i h i t t ng, ch t th y d i giànớ ặ ế ướ ồ ồ ơ ưở ợ ấ ướ
có chi c khăn đ , bi t c a các cô mĩ n b r i, li n l m b vào túi, r i b c lên ti uế ỏ ế ủ ữ ỏ ơ ề ượ ỏ ồ ướ ể
đình ng m c nh ch i. Trông th y trên bàn s n có bút m c, chàng bèn l y khăn ra, đắ ả ơ ấ ẵ ự ấ ề
lên m t bài th t c c nh:ộ ơ ứ ả
Ng i đâu tiên n nh n nh ch i ườ ữ ở ơ ơ
Tung búp sen vàng r i kh p n i ả ắ ơ
Đ ch H ng Nga kh i ganh ghét ố ị ằ ỏ
Mây xanh nh gót th ng lên tr i.ẹ ẳ ờ
Đ xong, ngâm nga đ c ý r i ra đi, tìm l i đ ng cũ thì m y l p c a đóng then gài cề ắ ồ ạ ườ ấ ớ ử ả
r i. Chàng quanh qu n không bi t tính sao, quay l i d o xem l u n đài kia g n kh pồ ẩ ế ạ ạ ầ ọ ầ ắ
l t. M t th n ch t đ n, s ng s t h i chàng t i sao l t vào ch n này. Chàng vái chàoượ ộ ị ữ ợ ế ử ố ỏ ạ ọ ố
nói:
- Tôi đi l c đ ng, xin cô c u cho. ạ ườ ứ
- Anh có l m đ c chi c khăn đ nào không? ượ ượ ế ỏ
- Th a có, nh ng đã vi t ch vào r i làm sao? ư ư ế ữ ồ
Nói r i l y đ a cho nàng xem. Nàng c kinh nói: ồ ấ ư ả
- Thôi, anh ch t không có đ t chôn r i. Khăn này là đ ng d ng c a công chúa, giế ấ ồ ồ ự ụ ủ ờ
v b y vào r i, bi t nói làm sao! ẽ ậ ồ ế
Chàng tái xanh m t, năn n xin l i. Nàng l c đ u: ặ ỉ ỗ ắ ầ
- Vào ch n cung c m dòm d , t i đã không tha th đ c r i. Tôi nghĩ anh là h c tròố ấ ỏ ộ ứ ượ ồ ọ
nho nhã, mu n l y s t t riêng mà bênh v c chu toàn giùm anh, nh ng đ ng này anhố ấ ự ử ế ự ư ằ
l i t gây ra tai v đ n nh v y, thì tôi h t l i. ạ ự ạ ế ư ậ ế ố
Nói xong v i vàng c m khăn ch y đi. ộ ầ ạ
Chàng run s h i h p, t c mình không có cánh mà bay, ch còn có cách v n c đ iợ ồ ộ ứ ỉ ươ ổ ợ
ch t. M t ch p sau, ng i th n lúc nãy tr l i, nói nh v i chàng: ế ộ ặ ườ ị ữ ở ạ ỏ ớ
- May ra anh kh i ch t đ y. Công chúa c m khăn xem đi xem l i ba b n l n, m tỏ ế ấ ầ ạ ố ầ ặ
không có v gì t c gi n, có l s tha cho anh đi. Thôi, ch u khó ng i đ i đây, ch cóẻ ứ ậ ẽ ẽ ị ồ ợ ở ớ
tò mò leo cây trèo t ng mà dòm ngó gì, n u b phát giác thì không tha đ c đâu. ườ ế ị ượ
Tr i đã x chi u, vi c lành d ra sao ch a nh t đ nh, mà b ng đói nh thiêu nh đ tờ ế ề ệ ữ ư ấ ị ụ ư ư ố
mu n ch t. M t lát, th n c m đèn đi t i, m t cô khác thì xách gi c m b u r u đemố ế ộ ị ữ ầ ớ ộ ỏ ơ ầ ượ
ra cho chàng ăn. Chàng săn đón dò h i tin t c, nàng nói: ỏ ứ
- V a r i tôi th a d p nói v i công chúa li u đ nh có th anh h c trò trong v n thì thừ ồ ừ ị ớ ệ ị ả ọ ườ ả
cho ra đi, không thì đói b ng ch t. Công chúa ng m nghĩ r i b o tr i t i r i, đu iụ ế ẫ ồ ả ờ ố ồ ổ
ng i ta đi đâu bây gi ? R i công chúa d y đem c m ra cho ăn, th t c không ph i làườ ờ ồ ạ ơ ế ứ ả
đi m d đâu! ề ữ
Chàng băn khoăn lo l ng su t đêm, không sao yên tâm cho đ ng. Qua h t gi thìn, thắ ố ặ ế ờ ị
n l i xách c m ra cho ăn. Chàng năn n nói giùm. Nàng đáp: ữ ạ ơ ỉ
- Công chúa không b o gi t, cũng ch ng b o tha. Tôi là k d i đâu dám nh c nh lôiả ế ẳ ả ẻ ướ ắ ở
thôi.
Cho t i m t tr i x bóng, chàng mong đ i mãi không th y gì, b ng th y th n h h iớ ặ ờ ế ợ ấ ỗ ấ ị ữ ơ ả
ch y đ n, nói không ra h i:ạ ế ơ
- Thôi ch t đ n n i r i. K nào nhi u chuy n không bi t, đi nói l ra cho v ng phiế ế ơ ồ ẻ ề ệ ế ộ ươ
hay. V ng phi đòi l y chi c khăn xem r i quăng xu ng đ t, la m ng ngông cu ngươ ấ ế ồ ố ấ ắ ồ
r m rĩ. V y e tai v c a anh không còn xa n a. ầ ậ ạ ủ ữ
Chàng nghe h t h n h t vía, m t nh t ra không còn s c máu, quỳ m p d i đ t, vanế ồ ế ặ ợ ắ ọ ướ ấ
l n c u c u. ơ ầ ứ
Ch t nghe ti ng ng i xôn xao đ n g n, nàng v i l ng đi ch khác. M y ng i vácợ ế ườ ế ầ ộ ả ỗ ấ ườ
hèo c m dây, h m h m b c vào đ nh trói chàng gi i đi. Trong đám có m t th n nhìnầ ầ ầ ướ ị ả ộ ị ữ
kĩ chàng r i la th t thanh: ồ ấ
- T ng ai, té ra Tr n lang đây mà! ưở ầ
Nàng nói và ngăn b o đ ng trói: ả ừ
- Khoan đã! Khoan đã! Đ i tôi tâu v i v ng phi xem sao. ợ ớ ươ
Nàng l t đ t ch y đi giây lát, tr l i nói r t l phép: ậ ậ ạ ở ạ ấ ễ
- V ng phi xin m i Tr n lang vào. ươ ờ ầ
Chàng run s đi theo, qua m y ch c l n c a, đ n toà cung đi n, ngoài treo rèm ng cợ ấ ụ ầ ử ế ệ ọ
móc vàng, li n có mĩ n cu n rèm lên và x ng tâu: ề ữ ố ướ
- Tr n lang vào ch u. ầ ầ
M t thi u ph ng i trên, bào ph c c c kì l ng l y. Chàng cúi đ u m p mình nói: ộ ế ụ ồ ụ ự ộ ẫ ầ ọ
- Th n là ng i xa xôi t i đây, r i l c vào ch n tôn nghiêm, muôn đ i n trên thaầ ườ ở ớ ủ ạ ố ộ ơ
th . ứ
V ng phi v i vàng đ ng d y, t đ tay chàng và nói: ươ ộ ứ ậ ự ỡ
- N u không nh có tiên sinh, thì tôi đâu còn t i ngày hôm nay. B n tôi t ch ng rõế ờ ớ ọ ớ ẳ
ngu n c n, đ n n i th t l v i quý khách, l i đó l y gì chu c đ ng. ồ ơ ế ỗ ấ ễ ớ ỗ ấ ộ ặ
L p t c sai d n ti c hoa, rót r u b ng chén ng c, ân c n th t đãi. Chàng m m t chậ ứ ọ ệ ượ ằ ọ ầ ế ờ ị ả
hi u duyên c ra sao. V ng phi nói: ể ớ ươ
- Đ i n tái t o, b y lâu ch a đ c báo đ n, lòng h ng c n r t. Con gái tôi đ cạ ơ ạ ấ ư ượ ề ằ ắ ứ ượ
chàng đ th vào khăn, âu h n là duyên tr i tác h p. V y ngay đêm nay, tôi cho làm lề ơ ẳ ờ ợ ậ ễ
thành hôn.
Chàng đã kh i ch t, l i s p có v đ p, th t là s m ng ra ngoài t ng t ng, tinhỏ ế ạ ắ ợ ẹ ậ ự ừ ưở ượ
th n lúc b y gi vui s ng ngây ng t, không t ra đ c. ầ ấ ờ ướ ấ ả ượ
Tr i m i t i, m t th n đ n b m: ờ ớ ố ộ ị ữ ế ẩ
- Th a phò mã, công chúa đã s a so n xong r i, xin m i ngài đi hành l . ư ử ạ ồ ờ ễ
R i d n chàng lên đi n, t c th i đàn sáo tr i lên inh i, kh p n i k t hoa treo đèn,ồ ẫ ệ ứ ờ ỗ ỏ ắ ơ ế
m y ch c tiên cô phò công chúa cùng chàng làm l giao bái. Mùi th m x h ng s cấ ụ ễ ơ ạ ươ ự
n c trong ngoài. ứ
Đo n tân n ng tân lang d t nhau v bu ng riêng, tình t ân ái. Chàng h i công chúa: ạ ươ ắ ề ồ ự ỏ
- Tôi là ng i trôi n i tha ph ng, thu gi ch a đ c hân h nh bái y t, đã ph m t iườ ổ ươ ở ờ ư ượ ạ ế ạ ộ
bôi l vào chi c khăn quý báu, đ c kh i rìu búa là may r i, ai còn gá nghĩa nhânọ ế ượ ỏ ồ
duyên. Th t là cái phúc tôi không dám t ng đ n. ậ ưở ế
Công chúa nói:
- M em là v ng phi c a đ c vua h này và là con gái Giang D ng V ng, nămẹ ươ ủ ứ ồ ươ ươ
ngoái v thăm nhà, ng u nhiên d o ch i trong h , b mũi tên b n trúng. Nh có chàngề ẫ ạ ơ ồ ị ắ ờ
c u mà đ c thoát n n, l i x c thu c cho v t th ng đ c lành, c nhà em c m b i,ứ ượ ạ ạ ứ ố ế ươ ượ ả ả ộ
canh cánh bên lòng ch ng quên. Chàng đ ng cho em là phi lo i mà nghi ng i đi u chi.ẳ ừ ạ ạ ề
Em theo Long Quân, đã đ c bí quy t tr ng sinh, nguy n cùng chàng h ng chungượ ế ườ ệ ưở
cái thú muôn đ i b t t . ờ ấ ử
B y gi chàng m i bi t ra công chúa là th n. L i h i trong đám gái h u, sao có m tấ ờ ớ ế ầ ạ ỏ ầ ộ
đ a l i nh n đ c m t, công chúa đáp: ứ ạ ậ ượ ặ
- Hôm đó chàng ng i trên thuy n h Đ ng Đình, h n trông th y m t con cá nhồ ề ở ồ ộ ẳ ấ ộ ỏ
ng m đuôi thu ng lu ng b th ng mà không r i b , t c là con h u y. ậ ồ ồ ị ươ ờ ỏ ứ ầ ấ
Chàng t tê h i n a: ỉ ỏ ữ
- Hôm b t đ c tôi trong v n, đã không gi t ch t, sao l i ch n ch không ch u thắ ượ ườ ế ế ạ ầ ừ ị ả
đi?
Công chúa c i và nói: ườ