
HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
PHAN TRUNG THẮNG
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH ĐỐI KHÁNG
CỦA MỘT SỐ CÂY THỰC VẬT BẬC CAO ĐỐI VỚI CỎ DẠI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ
NHÀ XUẤT BẢN HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP – 2023

HỌC VIỆN NÔNG NGHIỆP VIỆT NAM
PHAN TRUNG THẮNG
ĐÁNH GIÁ HOẠT TÍNH ĐỐI KHÁNG
CỦA MỘT SỐ CÂY THỰC VẬT BẬC CAO ĐỐI VỚI CỎ DẠI
Ngành: Bảo vệ thực vật
Mã số: 9 62 01 12
Người hướng dẫn: PGS.TS. Trần Đăng Khánh
PGS.TS. Nguyễn Văn Viên
HÀ NỘI – 2023

i
LỜI CAM ĐOAN
Tên tôi là Phan Trung Thắng, là nghiên cứu sinh khoa Nông học, Học viện Nông
nghiệp Việt Nam. Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi, các kết
quả nghiên cứu được trình bày trong luận án là trung thực, khách quan và chưa từng
dùng để bảo vệ lấy bất kỳ học vị nào.
Tôi xin cam đoan rằng mọi sự giúp đỡ cho việc thực hiện luận án đã được cám ơn,
các thông tin trích dẫn trong luận án này đều được chỉ rõ nguồn gốc.
Hà Nội, ngày 07 tháng 08 năm 2023
Tác giả luận án
Phan Trung Thắng

ii
LỜI CẢM ƠN
Trong suốt thời gian học tập, nghiên cứu và hoàn thành luận án, tôi đã nhận được sự
hướng dẫn, chỉ bảo tận tình của các thầy cô giáo, sự giúp đỡ, động viên của bạn bè, đồng
nghiệp và gia đình.
Nhân dịp hoàn thành luận án, cho phép tôi được bày tỏ lòng kính trọng và biết ơn
sâu sắc PGS.TS. Trần Đăng Khánh và PGS.TS. Nguyễn Văn Viên đã tận tình hướng
dẫn, dành nhiều công sức, thời gian và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình học tập
và thực hiện đề tài.
Tôi xin bày tỏ lòng biết ơn chân thành tới Ban Giám đốc, Ban Quản lý đào tạo, Khoa
Nông học, Học viện Nông nghiệp Việt Nam và Bộ môn Kỹ thuật Di truyền, Viện Di
truyền Nông nghiệp đã tận tình giúp đỡ tôi trong quá trình học tập, thực hiện đề tài và hoàn
thành luận án.
Xin được tỏ lòng biết ơn chân thành đến GS.TS. Trần Đăng Xuân và các nhà
nghiên cứu tại Đại học Hiroshima đã hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi trong quá trình tôi
thực hiện nghiên cứu tại Nhật Bản.
Xin chân thành cảm ơn Lãnh đạo và các đồng nghiệp thuộc Trung tâm Phân tích
và Chứng nhận Chất lượng Sản phẩm Nông nghiệp Hà Nội, Sở Nông nghiệp và Phát
triển Nông thôn Hà Nội đã giúp đỡ và tạo điều kiện cho tôi trong suốt quá trình thực hiện
đề tài.
Xin chân thành cảm ơn gia đình, người thân, bạn bè, đồng nghiệp đã tạo mọi điều
kiện thuận lợi và giúp đỡ tôi về mọi mặt, động viên khuyến khích tôi hoàn thành luận án./.
Hà Nội, ngày 07 tháng 08 năm 2023
Tác giả luận án
Phan Trung Thắng

iii
MỤC LỤC
Trang
Lời cam đoan ..................................................................................................................... i
Lời cảm ơn ........................................................................................................................ ii
Mục lục ........................................................................................................................... iii
Danh mục chữ viết tắt ..................................................................................................... vii
Danh mục bảng .............................................................................................................. viii
Danh mục hình ................................................................................................................ xii
Trích yếu luận án ........................................................................................................... xvi
Thesis abstract .............................................................................................................. xviii
Phần 1. Mở đầu ............................................................................................................... 1
1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu ................................................................... 1
1.2. Mục tiêu nghiên cứu ........................................................................................... 3
1.2.1. Mục tiêu tổng quát .............................................................................................. 3
1.2.2. Mục tiêu cụ thể ................................................................................................... 3
1.3. Phạm vi nghiên cứu ............................................................................................ 3
1.3.1. Đối tượng nghiên cứu ......................................................................................... 3
1.3.2. Địa điểm nghiên cứu ........................................................................................... 3
1.3.3. Thời gian nghiên cứu .......................................................................................... 4
1.4. Những đóng góp mới của đề tài.......................................................................... 4
1.5. Ý nghĩa khoa học và thực tiễn của đề tài ............................................................ 4
1.5.1. Ý nghĩa khoa học ................................................................................................ 4
1.5.2. Ý nghĩa thực tiễn ................................................................................................ 5
Phần 2. Tổng quan tài liệu ............................................................................................. 6
2.1. Các nghiên cứu về tính đối kháng thực vật của thực vật bậc cao ....................... 6
2.1.1. Nguồn gốc thuật ngữ “Đối kháng thực vật” (allelopathy) .................................. 6
2.1.2. Các nghiên cứu về tính đối kháng thực vật của thực vật bậc cao trên thế giới ....... 6
2.1.3. Các nghiên cứu về tính đối kháng thực vật của thực vật bậc cao tại
Việt Nam ............................................................................................................ 9
2.2. Các nghiên cứu về các hợp chất đối kháng của thực vật bậc cao và
phương thức tác động ....................................................................................... 11