1
MỤC LỤC
CHƯƠNG 1: TỔNG QUAN VỀ ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU
1.1. Tính cấp thiết của đề tài ...................................................................................... 6
1.2. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................................... 8
1.3. Đối tượng, phạm vi nghiên cứu ......................................................................... 20
1.4. Cơ sở lý thuyết và phương pháp nghiên cứu ..................................................... 23
1.5. Mục tiêu và nhiệm vụ nghiên cứu của đề tài ..................................................... 25
1.6. Những điểm mới của luận án ............................................................................ 31
1.7. Ý nghĩa khoa học và tính thực tiễn của luận án ............................................... 34
Kết luận chương 1 .................................................................................................... 38
CHƯƠNG 2. LÝ LUẬN VÊ HOẠT ĐỘNG SỬ DỤNG VỐN VÀ ĐIỀU CHỈNH
BẰNG PHÁP LUẬT ĐỐI VỚI HOẠT ĐỘNG SỬ DỤNG VỐN CỦA NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI
2.1. Lý luận về hoạt động sử dụng vốn của ngân hàng thương mại ....................... 40
2.1.1. Lý luận về vốn của của ngân hàng thương mại .................................................. 40
2.1.2. Hoạt động sử dụng vốn của ngân hàng thương mại ............................................ 43
2.2. Điều chỉnh bằng pháp luật hoạt động sử dụng vốn của các ngân hàng thương
mại ................................................................................................................................. 53
2.2.1. Nhu cầu điều chỉnh hoạt động sử dụng vốn của ngân hàng thương mại bằng pháp
luật ................................................................................................................................. 53
2.2.2. Vai trò của pháp luật trong điều chỉnh hoạt động sử dụng vốn của ngân hàng
thương mại ..................................................................................................................... 56
2.2.3. Giới hạn cho việc điều chỉnh bằng pháp luật đối với hoạt động sử dụng vốn của
các ngân hàng thương mại ............................................................................................. 59
2.3. Hình thức pháp luật về hoạt động sử dụng vốn của các ngân hàng thương mại
....................................................................................................................................... 60
2.3.1. Văn bản quy phạm pháp luật ............................................................................... 60
2.3.2. Án lệ .................................................................................................................... 61
2
2.3.3. Quy định nội bộ của ngân hàng thương mại ....................................................... 64
2.4. Các tiêu chí đánh giá chất lượng pháp luật liên quan hoạt động sử dụng vốn
của ngân hàng thương mại ......................................................................................... 70
2.4.1. Tiêu chí đảm bảo tính hiệu quả ........................................................................... 70
2.4.2. Tiêu chí đảm bảo tính hệ thống ........................................................................... 71
2.4.3. Tiêu chỉ đảm bảo giảm thiểu chi phí tuân thủ ..................................................... 71
2.4.4. Tiêu chí phù hợp với chủ trương, định hướng của Đảng và nhà nước ................ 71
2.4.5. Tiêu chí phù hợp với thông lệ và điều ước quốc tế ............................................. 72
2.4.6. Tiêu chí các lợi ích cần được đảm bảo khi hoàn thiện pháp luật về hoạt động sử
dụng vốn của ngân hàng thương mại ............................................................................. 73
Kết luận chương 2 ........................................................................................................ 75
CHƯƠNG 3. PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HOẠT ĐỘNG SỬ DỤNG VỐN
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI ĐỂ ĐẦU TƯ
3.1. Quy định về loại nguồn vốn của ngân hàng thương mại được sử dụng cho hoạt
động đầu tư ................................................................................................................... 78
3.2. Những quy định pháp luật để hạn chế rủi ro trong hoạt động sử dụng vốn của NHTM
thông qua việc đầu tư ..................................................................................................... 79
3.3. Các quy định của pháp luật về các lĩnh vực đầu tư cụ thể của NHTM .................. 80
3.4. Chế tài cho các hành vi vi phạm quy định về hoạt động sử dụng vốn để đầu tư của
ngân hàng thương mại ................................................................................................... 90
3.5. Các bất cập và kiến nghị hoàn thiện pháp luật liên quan đến hoạt động sử dụng vốn
của ngân hàng thương mại thông qua hoạt động đầu tư. ............................................... 92
Kết luận chương 3 ......................................................................................................... 97
CHƯƠNG 4. PHÁP LUẬT VIỆT NAM VỀ HOẠT ĐỘNG SỬ DỤNG VỐN
CỦA NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI THÔNG QUA HOẠT ĐỘNG CẤP TÍN
DỤNG
4.1. Nguồn vốn của ngân hàng thương mại được sử dụng để cấp tín dụng ................ 100
3
4.2. Những quy định pháp luật để hạn chế rủi ro trong hoạt động sử dụng vốn của NHTM
thông qua việc cấp tín dụng ......................................................................................... 108
4.3. Các quy định của pháp luật về các lĩnh vực cấp tín dụng cụ thể của NHTM ...... 127
4.4. Chế tài cho các hành vi vi phạm liên quan đến hoạt động sử dụng vốn để cấp tín
dụng của ngân hàng thương mại .................................................................................. 135
4.5. Các bất cập và kiến nghị hoàn thiện quy định về sử dụng vốn của ngân hàng thương
mại để cấp tín dụng. ..................................................................................................... 140
Kết luận chương 4 ....................................................................................................... 160
Kết luận của luận án .................................................................................................... 164
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH LIÊN QUAN ĐẾN ĐỀ TÀI LUẬN ÁN
CÁC PHỤ LỤC
Phụ lục số 1: Hệ số an toàn vốn (CAR) của các tổ chức tín dụng tại Việt Nam và một
số quốc gia trong khu vực châu Á năm 2011, 2012
Phụ lục số 2: Hệ số CAR của một số NHTM cổ phần (%)
Phụ lục số 3: Các nguyên tắc Basel
Phụ lục số 4: Danh mục các NHTM được phép kinh doanh vàng miếng
Phụ lục số 5: Báo cáo tài chính của một số ngân hàng thương mại
Phụ lục số 6: Kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại một số ngân
hàng thương mại
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO
4
DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT
A. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG VIỆT
STT
Từ viết tắt
Nội dung đầy đủ
1
BĐS
Bất động sản
2
BLDS
Bộ luật dân sự
3
BLHS
Bộ luật hình sự
4
HĐ
Hợp đồng
5
HĐQT
Hội đồng quản trị
6
HĐTV
Hội đồng thành viên
7
NH
Ngân hàng
8
NHNN
Ngân hàng Nhà nước
9
NHTM
Ngân hàng thương mại
10
QPPL
Quy phạm pháp luật
11
TAND
Tòa án nhân dân
12
TGĐ
Tổng Giám đốc
13
TCTD
Tổ chức tín dụng
14
VB QPPL
Văn bản quy phạm pháp luật
15
VKSND
Viện kiểm sát nhân dân
16
VNĐ
Việt Nam đồng
5
B. DANH MỤC CHỮ VIẾT TẮT TIẾNG ANH
CHỮ VIẾT TẮT
TÊN ĐẦY ĐỦ TIẾNG
ANH
TÊN ĐẦY ĐỦ TIẾNG VIỆT
FED
Federal Reserve System
Cục dự trữ liên bang Mỹ hay
Ngân hàng trung ương của Mỹ
WTO
World Trade Organization
Tổ chức thương mại thế giới