B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TO
VIN HÀN LÂM KHOA HC
VÀ CÔNG NGH VIT NAM
HC VIN KHOA HC VÀ CÔNG NGH
NGUYN TH LOAN
NGHIÊN CU PHÁT TRIN B SINH PHM MULTIPLEX
REALTIME PCR PHÁT HIN MT S TÁC NHÂN GÂY
NHIM KHUN BNH VIN VÀ KHO SÁT TÍNH
KHÁNG KHÁNG SINH
LUN ÁN TIẾN SĨ SINH HC
Hà Ni, 2022
B GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TO
VIN HÀN LÂM KHOA HC
VÀ CÔNG NGH VIT NAM
HC VIN KHOA HC VÀ CÔNG NGH
NGUYN TH LOAN
NGHIÊN CU PHÁT TRIN B SINH PHM MULTIPLEX
REALTIME PCR PHÁT HIN MT S TÁC NHÂN GÂY
NHIM KHUN BNH VIN VÀ KHO SÁT
TÍNH KHÁNG KHÁNG SINH
Chuyên ngành: Công ngh sinh hc
Mã s: 9420201
LUN ÁN TIẾN SĨ SINH HC
NGƢỜI HƢỚNG DN KHOA HC:
1. TS. Lã Th Huyn
2. PGS.TS. Nguyn Minh Hin
Hà Ni, 2022
i
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan: đây công trình nghiên cu ca tôi mt s kết qu
cùng cng tác vi các cng s khác.
Các s liu kết qu trình y trong lun án trung thc, mt phần đã
đƣợc công b trên các tp chí khoa hc chuyên ngành vi s đồng ý cho phép ca
đồng tác gi. Phn còn lại chƣa đƣợc ai công b trong bt kì công trình nào khác.
Tôi xin đm bo tính khách quan và kết qu x lý s liu trong nghiên
cu này.
Hà Ni, ngày tháng năm 2022
Nghiên cu sinh
Nguyn Th Loan
ii
LI CM ƠN
Trƣc tiên, tôi xin gi li cm ơn sâu sắc ti TS. Th Huyn, Trƣng
phòng ng ngh tế bào động vt- Vin CNSH PGS.TS. Nguyn Minh Hin,
Trƣng khoa Sinh hoá - Bnh vin Thanh Nhàn những ngƣời đã trực tiếp ng
dẫn giúp đỡ tôi trong quá trình nghiên cu. Các đã chỉ bo cho tôi nhiu ý
kiến hƣớng dn qúy báu, động viên và giúp đỡ tôi gii quyết những khó khăn vƣớng
mc trong quá trình thc hin lun án to mọi điều kin cho i hoàn thành lun
án này.
Tôi xin chân thành cảm ơn tới tp th cán b nghiên cu phòng Công ngh tế
bào động vt - Vin CNSH - Vin Hàn m KH CN Việt Nam đã giúp đỡ, to
điều kin thun li cho tôi trong quá trình thc hin nghiên cứu. Tôi cũng xin trân
trng cảm ơn các anh chị khoa Sinh hoá, khoa Vi sinh, khoa Hi sc tích cc,
bnh vin Thanh Nhàn, khoa Hi sc tích cc bnh viện Đức Giang, đặc bit em
Nguyn Trọng Linh đã luôn đồng hành cùng tôi trong quá trình nghiên cu.
Tôi xin gi li cm ơn tới các thy khoa CNSH - Hc vin KH CN,
các thy cô trong hội đng nghiên cứu sinh đã nhit tình dy bo và giúp đỡ tôi, cho
tôi các ý kiến quí báu để sa cha và hoàn thin lun án này.
Tôi xin gi li cảm ơn đến gia đình đã luôn h tr tạo điều kin tt nht
cho tôi chuyên tâm làm vic và hoàn thành lun án.
Cui cùng tôi xin cảm ơn Ban Giám Hiệu, các đồng nghip Khoa Nông-
Lâm trƣờng Đại học Hoa đã luôn động viên giúp đ, tạo điều kin thun li
cho tôi trong quá trình hc tp, nghiên cu và công tác.
Hà Nội, ngày tháng năm 2022
Tác gi
NCS. Nguyn Th Loan
iii
MC LC
Trang
Trang ph bìa
Lời cam đoan ……………………………………………………………………
i
Li cảm ơn……………………………………………………………………….
Mc lục ………………………………………………........................………….
ii
iii
Danh mc các kí hiu, các ch viết tắt ………………………………………….
v
Danh mc các bảng ……………………………………………………..………
vi
Danh mục các hình………………………………………………………............
viii
M ĐẦU…………………………………………………………………...........
1
CHƢƠNG 1. TỔNG QUAN ..............................................................................
3
1.1.
Tình hình và căn nguyên vi khun gây nhim khun bnh vin …...
3
1.1.1.
Lch s phát hin và nghiên cu v nhim khun bnh vin ……...........
3
1.1.2.
Tình hình nhim khun bnh vin hiện nay …………………………….
4
1.1.3.
Căn nguyên vi khun gây nhim khun bnh viện ……………………...
7
1.2.
Mt s k thut phát hin vi khun gây nhim khun bnh vin …..
10
1.2.1.
Cy máu và xét nghiệm sinh hoá ……………………………………….
1.2.2.
K thuật xác định s có mt của DNA …………… …………………………
11
1.3.
Tình hình nghiên cu ng dụng multiplex realtime PCR xác định
các vi khun gây nhim khun bnh viện ……………………………
15
1.3.1.
Trên thế giới …………………………………………………………….
15
1.3.2.
Việt Nam ……………………………………………………………..
17
1.4.
Kháng sinh và kháng kháng sinh vi khuẩn …………….………….
1.4.1.
Kháng sinh và cơ chế tác động ………………………………………….
19
1.4.2.
Kháng kháng sinh ca vi khuẩn và cơ chế kháng kháng sinh …………..
21
1.4.3.
Tình hình kháng kháng sinh ca vi khun trên thế gii và Vit Nam
28
CHƢƠNG 2. NGUYÊN VẬT LIỆU VÀ PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CU
35
2.1.
Đối tƣng nghiên cu …………………………………………….........
35
2.1.1.
Các mu bnh phẩm……...……………………………………………...
35
2.1.2.
Cách tính c mu nghiên cứu ………………………………………...
35
2.2.
Nguyên vt liu nghiên cu …………………………………………...
36
2.2.1.
Nguyên vt liệu …………………………………………………………
36