VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
-----------*---------
PHAN THÙY GIANG
VẤN ĐỀ PHỤC DỰNG LỄ HỘI ĐIỆN TRƢỜNG BÀ
Ở HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
Hà Nội - 2024
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
-----------*---------
PHAN THÙY GIANG
VẤN ĐỀ PHỤC DỰNG LỄ HỘI ĐIỆN TRƢỜNG BÀ
Ở HUYỆN TRÀ BỒNG, TỈNH QUẢNG NGÃI
Ngành: Văn hóa học
Mã số: 9 31 06 40
LUẬN ÁN TIẾN SĨ VĂN HÓA HỌC
Người hướng dẫn khoa học: GS.TS Lê Hồng Lý
Hà Nội - 2024
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan luận án Tiến sĩ “Vấn đề phục dựng lễ hội
điện Trường Bà ở huyện Trà Bồng, tỉnh Quảng Ngãi” là công trình
nghiên cứu của riêng tôi; các tư liệu được sử dụng trong luận án là
trung thực; kết quả nghiên cứu của luận án chưa được công bố trong bất
kì công trình nào khác.
Hà Nội, ngày 01 tháng 07 năm 2024
Tác giả luận án
Phan Thùy Giang
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
Chƣơng 1: TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU VÀ CƠ SỞ
LÝ LUẬN ....................................................................................................... 18
1.1. Tổng quan tình hình nghiên cứu .......................................................... 18
1.1.1. Nghiên cứu về phục dựng lễ hội ở nước ngoài ............................. 18
1.2.2. Lý thuyết xung đột ........................................................................ 45
1.2.3. Lý thuyết sáng tạo truyền thống.................................................... 47
Tiểu kết chƣơng 1 .......................................................................................... 51
Chƣơng 2: NGUỒN THANH BỒNG TRONG HỆ THỐNG NGUỒN
Ở QUẢNG NGÃI VÀ MỐI QUAN HỆ VỚI LÀNG XUÂN KHƢƠNG . 53
2.1. “Nguồn”-khái niệm, bộ máy tổ chức và chức năng ............................ 53
2.1.1. Khái niệm "nguồn" và bộ máy tổ chức ......................................... 53
2.1.2. Chức năng của "nguồn" ................................................................ 56
2.1.3. Trường giao dịch và Sở Tuần ty ................................................... 57
2.1.4. Tình hình chính trị tại các "nguồn" ............................................... 62
2.2. Nguồn Thanh Bồng ................................................................................ 66
2.2.1. Những miêu tả về địa thế nguồn Thanh Bồng thời Cận đại ......... 66
2.2.2. Người Thượng nguồn Thanh Bồng ............................................... 68
2.2.3. Đời sống kinh tế - xã hội của người Thượng Thanh Bồng ........... 71
2.2.4. Vai trò quan trọng của nguồn Thanh Bồng ................................... 73
2.2.5. Trường giao dịch và Sở tuần ty nguồn Thanh Bồng .................... 74
2.3. Làng Xuân Khƣơng-cửa nguồn Thanh Bồng ...................................... 76
2.3.1. Vị trí địa lý .................................................................................... 76
2.3.2. Lịch sử dân cư làng Xuân Khương ............................................... 77
2.4. Quan hệ giữa làng Xuân Khƣơng và nguồn Thanh Bồng .................. 86
2.4.1. Quan hệ giao thương và hợp tác ................................................... 86
2.4.2. Mâu thuẫn và xung đột ................................................................. 89
2.4.3. Quan hệ giữa Sở tuần ty và thể chế phi quan phương làng
Xuân Khương .......................................................................................... 91
Tiểu kết chƣơng 2 .......................................................................................... 93
Chƣơng 3: DI TÍCH VÀ LỄ HỘI ĐIỆN TRƢỜNG BÀ TRONG
LỊCH SỬ ........................................................................................................ 95
3.1. Di tích điện Trƣờng Bà .......................................................................... 95
3.1.1. Mấy nét khái lược về điện Trường Bà .......................................... 95
3.1.2. Kiến trúc điện Trường Bà xưa ...................................................... 98
3.2. Ban Đại diện điện Trƣờng Bà và các ban lâm thời trong lễ hội ...... 100
3.3. Những hồi ức về lễ hội điện Trường Bà trong giai đoạn trước 1945 .... 104
3.3.1. Quy trình tổ chức lễ hội điện Trường Bà trong hồi ức của
người dân ............................................................................................... 104
3.3.2. Những điểm đáng chú ý trong lễ hội truyền thống điện Trường Bà .. 110
3.4. Hồi ức của ngƣời dân về việc phục dựng lễ hội điện Trƣờng Bà
trongthời kỳ 1954-1975 ............................................................................... 113
3.4.1 Bối cảnh Trà Bồng giai đoạn 1954-1975 ..................................... 114
3.3.2 Quá trình trùng tu di tích và phục dựng lễ hội điện Trường Bà
giai đoạn 1954-1975 .............................................................................. 116
Tiểu kết chƣơng III ..................................................................................... 119
Chƣơng 4: QUÁ TRÌNH TRÙNG TU DI TÍCH VÀ PHỤC DỰNG LỄ
HỘI ĐIỆN TRƢỜNG BÀ SAU ĐỔI MỚI ............................................... 121
4.1. Quá trình gián đoạn lễ hội từ 1975 đến trƣớc 1986 .......................... 121
4.2. Bối cảnh của việc phục dựng lễ hội điện Trƣờng Bà ........................ 124
4.2.1. Mấy nét cơ bản về huyện Trà Bồng sau Đổi mới (1986) ........... 124
4.2.2. Chính sách Đổi mới và chủ trương bảo tồn - phát huy các giá
trị văn hóa truyền thống. ....................................................................... 128
