Luận văn : KHẢO SÁT MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC, SINH THÁI CỦA HAI LOÀI RẦY PHẤN TRẮNG Aleurodicus dispersus Russell VÀ Bemisia tabaci Gennadius part 5

Chia sẻ: Asdfadf Adgsg | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:9

Thêm vào BST

Báo xấu

116
lượt xem 24
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Hình 8: Ấu trùng tuổi 4 (nhộng) loài Aleurodicus dispersus Russell sắp vũ hóa  Thành trùng Thành trùng khi mới vũ hóa có cặp cánh trong suốt, cơ thể màu vàng ánh (hình 9). Một vài giờ sau khi vũ hóa, cánh sẽ được phủ lên một lớp bụi phấn trắng. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Waterhouse và Norris (1989) cho rằng cánh của chúng thì trong suốt khi mới vũ hóa và sau khi vũ hóa một vài giờ thì phủ lên một lớp phấn trắng ...

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Luận văn : KHẢO SÁT MỘT SỐ ĐẶC ĐIỂM SINH HỌC, SINH THÁI CỦA HAI LOÀI RẦY PHẤN TRẮNG Aleurodicus dispersus Russell VÀ Bemisia tabaci Gennadius part 5

Theo kết quả quan sát của bảng 2 thì cơ thể của ấu trùng tuổi 4 dài 1,74 mm (dao động từ 1,00 - 2,45 mm), rộng 1,12 mm (dao động từ 0,78 - 1,39 mm), theo Huỳnh Thanh Lộc (2003) thì cơ thể tuổi 4 dài 1,20 mm, rộng 0,90 mm. Hình 8: Ấu trùng tuổi 4 (nhộng) loài Aleurodicus dispersus Russell sắp vũ hóa  Thành trùng Thành trùng khi mới vũ hóa có cặp cánh trong suốt, cơ thể màu vàng ánh (hình 9). Một vài giờ sau khi vũ hóa, cánh sẽ được phủ lên một lớp bụi phấn trắng. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Waterhouse và Norris (1989) cho rằng cánh của chúng thì trong suốt khi mới vũ hóa và sau khi vũ hóa một vài giờ thì phủ lên một lớp phấn trắng. Bảng 3: Kích thước các bộ phận của cơ thể thành trùng rầy phấn trắng Aleurodicus dispersus Russell (T0TB = 31,50C, H TB = 70%; đơn vị: mm; n = 40) Đặc điểm cơ thể Dao động chiều dài Trung bình
Râu đầu 0,79 - 0,92 0,85 Vòi chích 0,40 - 0,55 0,46 Thân 2,00 – 3,00 2,49 Cánh* 2,96 - 4,36 3,62 Ghi chú: * Chiều dài sải cánh. n: là số cá thể quan sát. Cánh của thành trùng Aleurodicus dispersus Russell có chiều dài sải cánh là 3,62 mm, dao động từ 2,96 - 4,36 mm (bảng 3). Gân cánh là gân phân 1 nhánh (hình 9). Thân của thành trùng khi mới vũ hóa có màu vàng ánh, chưa phủ lớp bụi phấn trắng. Một vài giờ sau khi vũ hóa thân được phủ lên một lớp bụi phấn trắng, nhưng ít hơn so với cánh. Thành trùng có thân dài 2,49 mm, dao động từ 2 - 3 mm (bảng 3), kết quả này tương đối phù hợp với ghi nhận của Waterhouse và Norris (1989) cho rằng thành trùng có màu trắng và có kích thước nhỏ, chiều dài khoảng 2 – 3 mm và có phủ một lớp sáp mịn trên cơ thể. Mắt của thành trùng màu nâu đen, theo ghi nhận của Waterhouse và Norris (1989) thì mắt của thành trùng màu đỏ nâu hơi sậm. Râu đầu có 7 đốt, dài 0,85 mm, dao động 0,79 - 0,92 mm (bảng 3). Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Wen và ctv. (1994, do Nguyễn Thị Thu Cúc, trích dẫn 2000) cho rằng râu đầu có 7 đốt. Vòi chích hình ống, có chiều dài khoảng 0,46 mm, dao động 0,40 – 0,55 mm (bảng 3).
Hình 9: Thành trùng rầy phấn trắng Aleurodicus dispersus Russell mới vũ hóa Ngoài ra, trong quá trình khảo sát còn ghi nhận được hình thái của bộ phận sinh dục của loài Aleurodicus dispersus Russell (hình 10). 0,30 - 0,35 mm 0,50 mm 0,20 mm 0,20 mm Hình 10: Bộ phận sinh dục của rầy phấn trắng Aleurodicus dispersus Russell
4.2 Một số đặc điểm liên quan đến sự đẻ trứng của loài Aleurodicus dispersus Russell 4.2.1 Xác định số vòng, kích thước ổ trứng, số lượng trứng đẻ trên ổ và đặc điểm hình thái của ổ trứng loài Aleurodicus dispersus Russell Thí nghiệm được thực hiện ở phòng thí nghiệm, khoa Nông Nghiệp - Tài Nguyên Thiên Nhiên, trường Đại Học An Giang, trong điều kiện nhiệt độ trung bình là 31,50C, ẩm độ không khí trung bình là 70%. Quan sát, đo kích thước và đếm số vòng trên 40 ổ trứng và ghi nhận được kết quả như sau: Thành trùng đẻ trứng ở mặt dưới của lá cây ký chủ, ở mật số cao thành trùng đẻ trứng cả mặt trên của lá. Trứng được đẻ theo hình xoắn ốc trên biểu bì của lá và phủ lên đó một lớp sáp trắng mịn (hình 11), mỗi ổ trứng có nhiều trứng nhỏ. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Wen và ctv. (1994, do Nguyễn Thị Thu Cúc, trích dẫn 2000) cho rằng, thành trùng đẻ trứng theo một vòng xoắn ốc ở mặt dưới lá và được che phủ bởi những lông sáp trắng mịn và cũng phù hợp với ghi nhận của Waterhouse và Norris (1989) cho rằng ổ trứng gồm một hay nhiều trứng nhỏ. Ổ trứng có kích thước khác nhau, dài 13,2 mm (dao động từ 6 - 22 mm), rộng 7,73 mm (dao động từ 4 - 13 mm) (bảng 4), chúng gồm nhiều vòng, trung bình khoảng 3,64 vòng (dao động từ 2 - 6 vòng), mỗi vòng có nhiều trứng riêng lẻ khác nhau. Số trứng thành trùng đẻ trung bình trên ổ là 21 trứng, dao động từ 5 - 54 trứng/ổ (bảng 4), theo nghiên cứu của Huỳnh Thanh Lộc (2003), quan sát trên 40 ổ trứng, ghi nhận mật số trứng thành trùng đẻ trung bình là 16,2 trứng/ổ, dao động khoảng 5 - 39 trứng/ổ.
Hình 11: Ổ trứng của rầy phấn trắng Aleurodicus dispersus Rusell Bảng 4: Số lượng trứng trên ổ, kích thước ổ trứng và tỷ lệ trứng nở của rầy phấn trắng Aleurodicus dispersus Rusell (T0TB = 31,50C, HTB = 70%; n = 40 ) Đặc điểm ổ trứng Dao động Trung bình Dài (mm) 6 - 22 13,20 Rộng (mm) 4 - 13 7,73 Số vòng (vòng/ổ) 2-6 3,64 Số trứng trên ổ (trứng) 5 - 54 21 Tỷ lệ nở (%) 69 - 100 94 Ghi chú: n là số cá thể quan sát. Thông thường vòng ngoài cùng của mỗi ổ trứng chúng ta không thấy trứng hiện diện ở đó, (đôi khi chỉ có 1 – 2 trứng). Vòng này đóng vai trò như một hàng rào bảo vệ ổ trứng của chúng. Ổ trứng mới đẻ chúng ta rất dễ nhận dạng, nhưng sau 2 – 5 ngày thì lớp sáp phủ trên ổ trứng bị mờ dần đi, đôi khi chúng ta không còn thấy lớp sáp mịn đó nữa.
4.2.2 Xác định tỷ lệ trứng nở Thí nghiệm được thực hiện ở khoa Nông Nghiệp - Tài Nguyên Thiên Nhiên, trường Đại Học An Giang, trong điều kiện nhiệt độ trung bình là 31,50C, ẩm độ không khí trung bình là 70%. Quan sát trên 40 ổ trứng và ghi nhận tỷ lệ trứng nở trung bình là 94%, dao động từ 69 - 100% (bảng 4). Tỷ lệ nở trứng trung bình của loài Aleurodicus dispersus Russell khá cao. 4.3 Một số đặc điểm sinh học, hình thái của rầy phấn trắng Bemisia tabaci Gennadius Thí nghiệm được thực hiện ở khoa Nông Nghiệp - Tài Nguyên Thiên Nhiên, trường Đại Học An Giang, trong điều kiện nhiệt độ trung bình là 31,50C, ẩm độ không khí trung bình là 70%. Theo kết quả khảo sát ghi nhận được kết quả như sau: 4.3.1 Đặc điểm sinh học Vòng đời của rầy phấn trắng Bemisia tabaci Gennadius có 6 giai đoạn như sau: giai đoạn trứng, 4 giai đoạn ấu trùng và giai đoạn thành trùng. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Ronald và Martin (1992) cho rằng rầy phấn trắng có 6 giai đoạn sống gồm trứng, 4 giai đoạn ấu trùng và giai đoạn trưởng thành.  Trứng Thành trùng đẻ trứng thành từng ổ từ 4 - 6 trứng hay đẻ rải rác từng trứng ở mặt dưới của lá non. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Ronald và Martin (1992) cho rằng trứng thường được đẻ ở mặt dưới của lá non, tầng trên của cây và cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng rầy phấn trắng trưởng thành đẻ trứng thành từng ổ từ 4 – 6 trứng hoặc rải rác ở mặt lá. Theo kết quả ghi nhận được ở bảng 5 thì thời gian ủ trứng trung bình của 91 cá thể là 6,52 ngày, dao động từ 5 - 8 ngày. Kết quả này tương đối phù hợp với ghi nhận của Heather (2000) cho rằng, ở 250C trứng sẽ nở sau 6 -
7 ngày, theo Salas và Mendoza (1995, do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) thì thời gian ủ trứng của Bemisia tabaci trên cà chua trong điều kiện phòng thí nghiệm, ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65% là 7,5 ± 0,5 ngày. 1 - 2 ngày 5 - 6 ngày Trứng Thành trùng 6 - 7 ngày Tuổi 4 Tuổi 1 Tuổi 2 Tuổi 3 3 - 4 ngày 3 - 4 ngày 2 - 3 ngày Hình 12: Vòng đời của rầy phấn trắng Bemisia tabaci Gennadius  Ấu trùmg * Tuổi 1 Ấu trùng tuổi 1 là giai đoạn duy nhất của ấu trùng có khả năng di chuyển được và tìm nơi thích hợp để chích hút. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng bọ phấn non tuổi 1 bò chậm chạp trên mặt lá và cũng phù hợp với kết quả nghiên cứu của Ronald và Martin (1992) di chuyển với khoảng cách ngắn và định cư để ăn. Theo kết quả bảng 5, quan sát trên 82 cá thể thì thời gian tuổi 1 là 3,94 ngày, dao động từ 3 - 5 ngày. Kết quả này tương đối phù hợp với nghiên cứu của Salas và Mendoza (1995 do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) cho rằng rầy phấn trắng Bemisia tabaci trên cà chua trong điều kiện phòng thí nghiệm ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65% thì thời gian tuổi 1 là 4 ± 1 ngày.
* Tuổi 2 Trong suốt quá trình thí nghiệm, quan sát thấy ấu trùng tuổi 2 sống cố định, kết quả này phù hợp với ghi nhận của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng từ cuối tuổi 1 sang tuổi 2 cho tới lúc trưởng thành, chúng sống cố định một chỗ. Theo kết quả ở bảng 5, quan sát trên 70 cá thể thì thời gian của ấu trùng tuổi 2 là 2,66 ngày dao động từ 2 - 4 ngày. Kết quả này tương đối phù hợp với nghiên cứu của Salas và Mendoza (1995, do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) cho rằng thời gian tuổi 2 trên cây cà chua là 2,7 ± 1,1 ngày, trong điều kiện phòng thí nghiệm, ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65%. Bảng 5: Thời gian phát triển của loài Bemisia tabaci Gennadius qua các giai đoạn (T0TB = 31,50C, H TB = 70%; đơn vị: ngày) Giai đoạn Số cá thể Biến động thời gian Thời gian trung bình Trứng 91 5-8 6,52 Tuổi 1 82 3-5 3,94 Tuổi 2 70 2-4 2,66 Tuổi 3 67 2-5 3,25 Tuổi 4 61 4-7 5,92 Thành trùng 55 2-3 1,50 Tổng 16 - 29 23,8 * Tuổi 3 Trong suốt quá trình thí nghiệm quan sát thấy ấu trùng tuổi 3 sống cố định, kết quả này phù hợp với ghi nhận của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng từ cuối tuổi 1 sang tuổi 2 cho tới lúc trưởng thành, chúng sống cố định. Theo kết quả ở bảng 5, quan sát trên 67 cá thể thì thời gian của ấu trùng tuổi 3 là 3,25 ngày, dao động từ 2 - 5 ngày, theo Salas và Mendoza (1995 do, Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) thì thời gian tuổi 3 của Bemisia tabaci trên cà chua là 2,5 ± 0,7 ngày trong điều kiện phòng thí nghiệm, ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65%. * Tuổi 4
Ấu trùng tuổi 4 sống cố định và giai đoạn này được xem như giai đoạn "nhộng" của loài này. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Hussain (1931, Gill, 1990; Bethke và ctv., 1991; Byrne và Bellows, 1991 do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) cho rằng tuổi 4 hay còn gọi là nhộng. Theo kết quả ghi nhận ở bảng 5, quan sát trên 61 cá thể thì thời gian của ấu trùng tuổi 5 là 5,92 ngày, dao động trong khoảng 4 - 7 ngày. Kết quả này tương đối phù hợp với nghiên cứu của Salas và Mendoza (1995, do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) cho rằng thời gian tuổi 4 (nhộng) của Bemisia tabaci trên cà chua là 5,8 ± 0,3 ngày trong điều kiện phòng thí nghiệm, ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65%.  Thành trùng Thành trùng cư trú ở mặt dưới của lá cây, chúng thích nhất là lá còn non, chúng hoạt động rất linh hoạt, động nhẹ chúng bay ra khỏi lá cây nơi cư trú. Kết quả này tương đối phù hợp với ghi nhận của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng thành trùng hoạt động rất linh hoạt, ban ngày đậu ở dưới mặt lá, có động nhẹ chúng bay lên cao chừng 2 – 3 m. Theo kết quả ghi nhận ở bảng 5 thì thành trùng sau khi vũ hóa 1,5 ngày, dao động từ 1 - 2 ngày thì bắt đầu đẻ trứng trở lại. Kết quả này phù hợp với ghi nhận của Phạm Thị Nhất (2002) cho rằng trong vòng 1 – 2 ngày sau khi vũ hóa con cái bắt đầu đẻ trứng. Tổng vòng đời của rầy phấn trắng Bemsia tabaci là 23,8 ngày, dao động từ 16 - 29 ngày. Trong đó thời gian từ trứng đến vũ hóa là 22,3 ngày. Kết quả này phù hợp với nghiên cứu của Salas và Mendoza (1995 do Nguyễn Thị Mỹ Phụng, trích dẫn 2004) cho rằng từ trứng đến vũ hóa là 22,3 ngày, trong điều kiện phòng thí nghiệm, ở nhiệt độ 250C và ẩm độ không khí 65%. 4.3.2 Đặc điểm hình thái  Trứng Trứng hình quả lê, vỏ nhẵn và mỏng, một đầu của trứng dính chặt vào lá cây ký chủ. Trứng mới đẻ có màu trong suốt, sau một ngày đêm chuyển