BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGÂN HÀNG NHÀ NƯỚC VIỆT NAM
TRƯỞNG ĐẠI HỌC NGÂN HÀNG TP. HỒ CHÍ MINH
NGUYỄN THƯỢNG THẮNG
QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TẠI
NGÂN HÀNG THƯƠNG MẠI CỐ PHẦN XUẤT
NHẬP KHẨU VIỆT NAM
LUẬN VĂN THẠC SỸ KINH TÉ
Chuyên ngành: Tài chính - ngân hàng
Mã số: 60.34.02.01
Người hướng dẫn khoa học: PGS. TS. LÝ HOÀNG ÁNH
TP HỒ CHÍ MINH – 2017
0BMỞ ĐẦU
1. 3BTính cấp thiết của đề tài
Thanh khoản và quản trị RRTK là một trong những yếu tố quyết định sự an
toàn trong hoạt động của bất kỳ NHTM nào. Một khi RRTK xảy ra, tùy vào mức độ và
sức lan truyền, có thể làm ngưng trệ hoạt động của một hay nhiều ngân hàng, kéo theo
cả cỗ máy tài chính tại một hay nhiều nước. Chính vì ảnh hưởng lớn, vừa mang tính
cục bộ vừa mang tính toàn cầu của loại rủi ro này, quản trị RRTK trở thành một vấn đề
thường trực mang tính sống còn cho hệ thống ngân hàng cũng như cả nền kinh tế.
Trong hơn một thập kỉ qua, sự phát triển của thị trường tài chính cũng như sự
bùng nổ của thị trường xuyên quốc gia đã dần làm chuyển hóa bản chất của RRTK
trong ngành ngân hàng với xu hướng ngày càng phức tạp và nguy hiểm. Khủng hoảng
thanh khoản trong hệ thống các TCTD tại nhiều nước trên thế giới bắt nguồn từ sự gia
tăng nợ xấu trong các khoản cho vay thế chấp dưới chuẩn tại Mỹ 2007- 2008 đã dóng
lên hồi chuông báo động cho cơ chế quản lý rủi ro thanh khoản còn bị xem nhẹ. Từ đó
đến nay, một loạt các chính sách, các quy chuẩn mới được ban hành nhằm đổi mới và
thắt chặt an toàn công tác quản trị RRTK ở các ngân hàng trên toàn thế giới.
Tại Việt Nam, căng thẳng thanh khoản năm 2008, cùng với diễn biến trên thị
trường nửa cuối 2010 cho đến nay đã cho thấy tầm quan trọng của quản trị RRTK
trong các NHTM. Việc Tăng cường nhận thức, đổi mới và phát triển hệ thống quản trị
rủi ro nói chung và RRTK nói riêng, đã trở nên vô cùng cấp bách.
Trong thời gian vừa qua, tình hình kinh tế vĩ mô, môi trường kinh doanh còn
nhiều bất ổn, tuy vậy, toàn hệ thống Eximbank đã từng bước vượt qua khó khăn hoàn
thành các chỉ tiêu đề ra. Eximbank đã trải qua chặng đưởng phát triển từ một ngân
hàng trung bình đến ngân hàng vững mạnh và nay đã trở thành một ngân hàng lớn. Trở
thành một trong những NHTM cổ phần lớn, cơ hội & thách thức đối với Eximbank là
không nhỏ. vấn đề đảm bảo an toàn hoạt động đã và đang dần được ban lãnh đão
Eximbank quan tâm nhằm hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, ổn định. Trong xu
thế chung của thế giới và của Việt Nam, với định hướng của mình, đánh giá và củng
cố lại công tác quản trị RRTK là một việc nên làm và cần làm đối với Eximbank hiện
nay
Xác định tầm quan trọng của vấn đề, học viên lựa chọn đề tài nghiên cứu luận
văn cao học “Quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng TMCP Xuất nhập khẩu Việt
nam” Qua nghiên cứu học viên muốn tổng hợp những lý luận về RRTK và quản trị
RRTK, tìm hiểu thực trạng quản trị RRTK của Eximbank để từ đó đề xuất một số giải
pháp nhằm Tăng cường công tác quản trị RRTK của Ngân hàng này.
2. 4BMục đích nghiên cứu đề tài
Hệ thống hóa và làm sáng tỏ thêm lý luận cơ bản về rủi ro thanh khoản và quản
trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng thương mại;
Phân tích, đánh giá thực trạng quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng TMCP
Xuất nhập khẩu Việt Nam, trên cơ sở đó tìm ra những hạn chế và các nguyên nhân của
những hạn chế;
Đề xuất giải pháp Tăng cường quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng TMCP
Xuất nhập khẩu Việt Nam.
3. 5BĐối tượng và phạm vi nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu: Rủi ro thanh khoản và quản trị Rủi ro thanh khoản về
không gian thời gian: Phân tích thực trạng quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng
TMCP Xuất nhập khẩu Việt Nam từ năm 2012 đến năm 2016.
4. 6BPhương pháp nghiên cứu
Các phương pháp chủ yếu sử dụng trong nghiên cứu là:
Sử dụng phương pháp nghiên cứu như: Thống kê, so sánh, tổng hợp, diễn giải
và phương pháp chuyên gia để thực hiện quá trình nghiên cứu.
5. 7BKết cấu của luận văn
Ngoài phần mở đầu, kết luận, Luận văn được trình bày gồm 3 chương. Chương
1. Tổng quan về rủi ro thanh khoản và quản trị rủi ro thanh khoản trong Ngân hàng
thương mại.
Chương 2: Thực trạng quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng TMCP Xuất
nhập khẩu Việt Nam
Chương 3: Giải pháp Tăng cường quản trị rủi ro thanh khoản tại Ngân hàng
TMCP Xuất nhập khẩu việt Nam
1
CHƯƠNG 1
10BTỔNG QUAN VÊ QUẢN TRỊ RỦI RO THANH KHOẢN TRONG NGÂN
HÀNG THƯƠNG MẠI
1.1. 13BRỦI RO THANH KHOẢN TRONG KINH DOANH NGÂN HÀNG
THƯƠNG MẠI
1.1.1. 23BKhái niệm thanh khoản và rủi ro thanh khoản trong kinh doanh Ngân
hàng thương mại
1.1.1.1. 52BKhái niệm thanh khoản
Trong tài chính, thuật ngữ “thanh khoản" được sử dụng trong nhiều phạm vi
khác nhau. Dưới góc độ tài sản, thanh khoản là khả năng chuyển đổi tài sản thành tiền
mặt một cách dễ dàng và nhanh chóng với chi phí hợp lí. Dưới góc độ doanh nghiệp
nói chung, thanh khoản là lượng tiền và tương đương tiền mà doanh nghiệp sở hữu.
Nhưng thuật ngữ này khi được sử dụng dưới góc độ quản trị ngân hàng lại được hiểu
là “khả năng của ngân hàng tìm kiếm, sử dụng các nguồn tiền để đáp ứng các nhu cầu
thanh toán, chi trả hoặc cấp tỉn dụng cho khách hàng trong thời kì cụ thể. ” [2]
1.1.1.2. 53BKhái niệm rủi ro thanh khoản
Trong hoạt động kinh doanh ngân hàng, một ngân hàng được xem là có khả
năng thanh khoản tốt nếu như nó có thể có được những khoản vốn khả dụng với chi
phí thấp đúng tại thời điểm ngân hàng có nhu cầu. Điều này gợi ý rằng, ngân hàng có
khả năng thanh khoản tốt khi ngân hàng có trong tay một lượng vốn khả dụng với quy
mô hợp lý hoặc ngân hàng có thể nhanh chóng huy động vốn thông qua con đường vay
nợ hay bán tài sản. Nếu một NHTM mất khả năng đáp ứng các nhu cầu tiền mặt thì có
thể nói NHTM đã rơi vào tình trạng khó khăn thanh toán. Khả năng thanh toán không
hợp lý là dấu hiệu đầu tiền cho thấy ngân hàng dang trong tình trạng có vấn đề về tài
chính. Ngân hàng không dự trữ đủ tiền để đáp ứng nhu cầu rút tiền gửi của khách hàng
là một loại rủi ro đặc trưng và phổ biến của các ngân hàng thương mại - loại rủi ro này
được gọi là rủi ro thanh khoản (RRTK).