Luận văn Thạc sĩ Du lịch học: Khai thác sản phẩm du lịch văn hóa vùng ven biển Thanh hóa

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ THÚY VÂN

KHAI THÁC SẢN PHẨM DU LỊCH VĂN HÓA

VÙNG VEN BIỂN THANH HÓA

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH HỌC

Hà Nội, 2008

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI

TRƯỜNG ĐẠI HỌC KHOA HỌC XÃ HỘI VÀ NHÂN VĂN

NGUYỄN THỊ THÚY VÂN

KHAI THÁC SẢN PHẨM DU LỊCH VĂN HÓA VÙNG VEN

BIỂN THANH HÓA

Chuyên ngành: Du lịch

(Chương trình đào tạo thí điểm)

LUẬN VĂN THẠC SĨ DU LỊCH HỌC

NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:

PGS.TS. NGUYỄN PHẠM HÙNG

Hà Nội, 2008

2

Môc lôc

Trang

Trang phô b×a .....................................................................................................

Môc lôc…………................................................................................................

Lêi cam ®oan .......................................................................................................

Danh môc c¸c ký hiÖu viÕt t¾t ..........................................................................

Më ®Çu .............................................................................................................

Ch­¬ng 1: Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

Thanh Hãa......................……………………………………………….4

1.1 Mét sè kh¸i niÖm.....................................................................................3

1.2. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t Thanh Ho¸ vµ vïng ven biÓn Thanh Ho¸…….10

1.3. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa tiªu biÓu vïng ven biÓn Thanh Ho¸......23

1.3.1. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa truyÒn thèng……………………….....23

1.3.2. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i...……….................32

TiÓu kÕt ch­¬ng 1.................……………………………………………..34

Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

vïng ven biÓn Thanh Ho¸……………………………………………………36

2.1. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch tØnh Thanh Ho¸ vµ s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa………………………36

2.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch tØnh Thanh Hãa…...36

2.1.2. Kh¸i qu¸t s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn…………….43

2.1.3. C¸c ch­¬ng tr×nh du lÞch khai th¸c yÕu tè tµi nguyªn DLVH…..49

ii

2.2. Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh

Hãa…………………………………………………………………………52

2.2.1. §Æc ®iÓm cña hÖ thèng tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ® ­îc khai th¸c

trong kinh doanh du lÞch………………………………………………….52

2.2.2. Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸………………...53

2.2.3. HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt phôc vô du lÞch……………….62

2.2.4. HÖ thèng dÞch vô trong khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa…...67

2.2.5. Nguån nh©n lùc phôc vô du lÞch..................................................72

2.2.6. Ho¹t ®éng khai th¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa thµnh s¶n phÈm

DLVH cña c¸c DNLH………………………………………………...74

2.2.7. Qu¶ng b¸ xóc tiÕn……………………………………………...76

2.2.8. An toµn du lÞch…………………………………………………77

2.2.9. V¨n hãa giao tiÕp øng xö……………………………………….79

2.3. §¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng khai th¸c c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸…..81

2.3.1. §iÓm thuËn lîi………………………………………………….82

2.3.2. §iÓm h¹n chÕ…………………………………………………..82

TiÓu kÕt ch­¬ng 2…………...……………………………………………..86

Ch­¬ng 3: mét sè kiÕn nghÞ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ khai

th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn Thanh Hãa……87

3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn du lÞch tØnh Thanh Hãa……………………..87

3.2. §Þnh h ­íng khai th¸c vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng

ven biÓn..................................……………………………………………...89

iii

3.3. Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c ­êng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

vïng ven biÓn………………………………………………………………92

3. 4. Mét sè khiÕn nghÞ…………………………………………………...104

3.4.1. KhuyÕn nghÞ ®èi víi c¬ quan qu¶n lý…………………………104

3.4.2. KhuyÕn nghÞ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp du lÞch……...………...106

TiÓu kÕt ch­¬ng 3………...………………………………………………107

KÕt luËn……………………………………………………………….108

Tµi liÖu tham kh¶o………………………………………………...109

Phô lôc…………………………………………………………………111

iv

Danh môc c¸c ch÷ viÕt t¾t

: Kh¸ch du lÞch

KDL

: Di s¶n v¨n hãa

DSVH

: Trung häc chuyªn nghiÖp

THCN

: Uû ban nh©n d©n

: Tæng s¶n phÈm quèc néi

UBND GDP

: Kinh tÕ - x· héi

KT-XH

: Du lÞch v¨n hãa

DLVH

Môc lôc b¶ng biÓu:

B¶ng 2.1 .......................................................................................................... 38

B¶ng 2.2 ..........................................................................................................39

B¶ng 2.3 ...........................................................................................................52

B¶ng 2.4 ...........................................................................................................61

B¶ng 2.5........................................................................................................... 62

B¶ng 2.6 ...........................................................................................................71

BiÓu ®å: 2.1…………………………………………………………………52

v

më ®Çu

1. Lý do chän ®Ò tµi

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, du lÞch v¨n ho¸ ®· vµ ®ang trë thµnh xu h ­íng

phæ biÕn cña du lÞch toµn thÕ giíi. H¬n n÷a, du lÞch v¨n ho¸ cßn ® ­îc xem lµ

s¶n phÈm ®Æc thï cña c¸c n ­íc ®ang ph¸t triÓn. Víi nÒn t¶ng vµ qui m« ph¸t

triÓn kh«ng lín, c¸c n ­íc ®ang ph¸t triÓn kh«ng cã thÕ m¹nh x©y dùng nh÷ng

®iÓm du lÞch ®¾t tiÒn, nh÷ng trung t©m gi¶i trÝ tÇm cì vµ hiÖn ®¹i, ®å sé nh ­

c¸c n­íc ph¸t triÓn. Du lÞch ë c¸c n ­íc ®ang ph¸t triÓn dùa vµo nguån du lÞch

tù nhiªn vµ b¶n s¾c v¨n ho¸ d©n téc. §èi víi n ­íc ta, du lÞch v¨n ho¸ còng ® ­-

îc x¸c ®Þnh nh ­ mét trong nh÷ng lo¹i h×nh du lÞch cã thÕ m¹nh vµ tiÒm n¨ng

ph¸t triÓn lín.

Thanh Ho¸ ®­îc mÖnh danh lµ m¶nh ®Êt "§Þa linh nh©n kiÖt", n¬i ph¸t tÝch

cña "Tam v­¬ng nhÞ chóa", lµ vïng ®Êt cã truyÒn thèng lÞch sö oai hïng trong

chèng giÆc ngo¹i x©m, cã nhiÒu danh nh©n v¨n ho¸ tiªu biÓu cïng víi nh÷ng

di s¶n ®éc ®¸o - ®ã lµ nh÷ng tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa hÊp dÉn du kh¸ch ®Õn

tham quan, nghiªn cøu

Cïng víi nh÷ng b ­íc ph¸t triÓn cña ®Êt n ­íc, ®Ó l¹i cho Thanh Ho¸ nãi

chung, vïng ven biÓn Thanh Hãa nãi riªng mét l ­îng lín c¸c di tÝch lÞch sö -

v¨n ho¸, danh lam th¾ng c¶nh næi tiÕng lµm say lßng nh÷ng du kh¸ch tíi

th¨m. Ngoµi ra, gièng mçi vïng trong c¶ n ­íc, vïng ven biÓn Thanh Ho¸ cã

b¶n s¾c v¨n ho¸ ®Þa ph ­¬ng ®Æc s¾c, ®· t¹o ra nh÷ng nÐt riªng so víi vïng

kh¸c ®­îc thÓ hiÖn qua lÔ héi, phong tôc tËp qu¸n, nghÒ, lµng nghÒ. §©y lµ

nguån tµi nguyªn du lÞch kh¸ phong phó vµ mang ®Ëm nÐt v¨n hãa cña ng ­

d©n vïng ven biÓn, hiÖn ®· vµ ®ang ® ­îc khai th¸c thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n

hãa. §Æc biÖt, khi du lÞch Thanh Hãa ®ang cè g¾ng ®a d¹ng hãa c¸c s¶n phÈm

du lÞch nh»m thu hót kh¸ch du lÞch vµ triÓn ph¸t du lÞch tØnh nhµ thµnh träng

®iÓm du lÞch quèc gia, mµ ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch biÓn lµ ®iÓm nhÊn m¹nh

1

cña du lÞch Thanh Hãa.

Víi nguån tµi nguyªn du lÞch phong phó vµ ®a d¹ng nh ­ vËy cã thÓ t¹o ra

nh÷ng s¶n phÈm du lÞch biÓn (trong ®ã cã s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa) ®Æc tr ­ng

cña vïng ven biÓn Thanh Hãa lµm hµi lßng vµ tháa m·n nhu cÇu t×m hiÓu cña

kh¸ch du lÞch. Tuy nhiªn, hiÖn nay do ch ­a ®­îc qui ho¹ch, chiÕn l ­îc trong

khai th¸c vµ qu¶n lý, cho nªn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn ch ­a

thÓ ph¸t triÓn xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña nã.

§Ó n©ng cao hiÖu qu¶ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh

“Khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa Hãa, cho nªn t¸c gi¶ ®· chän ®Ò tµi

vïng ven biÓn Thanh Hãa” lµm luËn v¨n th¹c sÜ cña m×nh.

2. Môc ®Ých nghiªn cøu

- HÖ thèng ho¸ c¸c tµi nguyªn cã thÓ khai th¸c ®Ó ph¸t triÓn s¶n phÈm du

lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn Thanh Ho¸

- §¸nh gi¸ thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn

Thanh Ho¸

- §­a ra mét sè ®Ò xuÊt, kiÕn nghÞ gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c

s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn Thanh Ho¸.

3. §èi t­îng vµ ph¹m vi nghiªn cøu

- §èi t ­îng: Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa vµ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

vïng ven biÓn Thanh Hãa

- Ph¹m vi vµ kh«ng gian: Nghiªn cøu thùc tÕ häat ®éng khai th¸c s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa trªn ®Þa bµn c¸c huyÖn, thÞ x· vïng ven biÓn Thanh Ho¸

(Nga S¬n, Ho»ng Hãa, HËu Léc, Qu¶ng X ­¬ng, TÜnh Gia, thÞ x· SÇm S¬n), vµ

t¹i c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh t¹i Thanh Ho¸ vµ Hµ Néi.

Ph¹m vi vÒ thêi gian: Sè liÖu, tµi liÖu sÏ thu thËp tõ thêi ®iÓm (2004 –

7/2008). C¸c ®Þnh h ­íng ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

Thanh Hãa giai ®o¹n 2005-2010 vµ c¸c gi¶i ph¸p ® ­îc ®­a ra trong giai ®o¹n

2

2005-2010

4. Ph­¬ng ph¸p nghiªn cøu

- Ph­¬ng ph¸p s­u tÇm, tæng hîp, ph©n tÝch tµi liÖu

- Ph­¬ng ph¸p ®iÒn d·

- Ph­¬ng ph¸p pháng vÊn

5. Bè côc luËn v¨n

Ngoµi phÇn më ®Çu, kÕt luËn, danh môc tµi liÖu tham kh¶o, luËn v¨n

®­îc chia lµm 3 ch­¬ng.

Ch­¬ng 1: Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Ho¸

Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven

biÓn Thanh Ho¸

Ch­¬ng 3: §Ò xuÊt, kiÕn nghÞ nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c s¶n

3

phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn Thanh Hãa.

Ch­¬ng 1: Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa

vïng ven biÓn Thanh Hãa

1.1. Mét sè kh¸i niÖm

1.1.1.Vïng ven biÓn ( Duyªn h¶i)

Tr­íc khi t×m hiÓu vµ nghiªn cøu vÒ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa vïng ven

biÓn Thanh Hãa, chóng ta cÇn t×m hiÓu vÒ kh¸i niÖm vïng ven biÓn. Tuy

nhiªn, hiÖn nay ch ­a cã nhiÒu t¸c gi¶ ® ­a kh¸i niÖm nµy. Theo c¸c t¸c gi¶

cuèn s¸ch “§Þa m¹o bê biÓn ViÖt Nam” th× kh¸i niÖm vïng ven biÓn lµ: “Lµ

mét ®¹i lôc ®Þa ven biÓn réng lín. Mµ trªn d¶i nµy tån t¹i c¸c ® ­êng ®Þa h×nh

®­îc t¹o bëi biÓn, c¸c mùc n ­íc biÓn cã ® ­êng cao kh¸c nhau. NÕu nh ­ trªn

lôc ®Þa kh«ng cã c¸c diÖn tÝch nÆng cña ®Þa h×nh th× ranh giíi vïng ven biÓn

cã thÓ lµ ®­êng nèi c¸c ®Ønh vòng vÞnh. ë c¸c bê biªn giíi phÇn ranh giíi nµy

cã thÓ trïng víi mÐp v¹ch däc “clif” hoÆc mÐp trong bËc thÒm biÓn. Khi ®ã

thuËt ng÷ vïng ven biÓn chØ cã ý nghÜa vÒ mÆt ®Þa lý tù nhiªn kh¸i qu¸t”. 1

1.1.2. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa

Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ® ­îc hiÓu lµ lo¹i tµi nguyªn do con ng ­êi t¹o

ra hay cã thÓ hiÓu nã lµ nh÷ng ®èi t ­îng, hiÖn t ­îng ®­îc t¹o ra bëi con

ng­êi. Tuy nhiªn chØ cã nh÷ng tµi nguyªn nh©n v¨n cã søc hÊp dÉn víi du

kh¸ch vµ cã thÓ khai th¸c ph¸t triÓn du lÞch ®Ó t¹o ra hiÖu qu¶ x· héi, kinh tÕ,

m«i tr­êng míi ®­îc gäi lµ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa.

“Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa gåm truyÒn thèng v¨n hãa, c¸c yÕu tè v¨n

hãa, v¨n nghÖ d©n gian, di tÝch lÞch sö, c¸ch m¹ng, kh¶o cæ, kiÕn tróc, c¸c

c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng ­êi vµ c¸c di s¶n v¨n hãa vËt thÓ vµ

1 Lª Xu©n Hång, Lª ThÞ Kim Thoa (2007), “§Þa m¹o bê biÓn ViÖt Nam”, nxb Khoa häc TN vµ CN, tr 12. 2 LuËt du lÞch 2006, ®iÒu 13, môc 1

4

phi vËt thÓ kh¸c cã thÓ sö dông phôc vô môc ®Ých du lÞch 2.

1.1.3. Du lÞch v¨n ho¸

Trong vµi chôc n¨m trë l¹i ®©y, víi sù ph¸t triÓn cña kinh tÕ vµ khoa hoÆc

kü thuËt ®· xuÊt hiÖn mét sè h×nh thøc du lÞch ®Æc thï vµ ngµy cµng trë nªn phæ

biÕn. Trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn du lÞch v¨n hãa. §©y lµ lo¹i h×nh du lÞch mµ kh¸ch du

lÞch ®Õn ®Êy nh»m môc ®Ých th¨m quan, t×m hiÓu gi¸ trÞ cña c¸c di tÝch lÞch sö –

v¨n hãa, lÔ héi, phong tôc tËp vµ c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng, c¸c sù kiÖn v¨n hãa

do céng ®ång taä ra cã søc thu hót ®Æc biÖt víi kh¸ch du lÞch.

Theo PGS. TS TrÇn §øc Thanh: “Du lÞch v¨n hãa lµ lo¹i h×nh du lÞch

dùa vµo c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña mét céng ®ång hay mét nhãm d©n téc, mét

quèc gia hay mét khu vùc cã t¸c dông gi¸o dôc vµ n©ng cao hiÓu biÕt, nhËn

thøc cña kh¸ch du lÞch”.

Theo GS, TS NguyÔn V¨n §Ýnh: “Du lÞch v¨n hãa lµ lo¹i h×nh du lÞch

dùa trªn nÒn t¶ng cña tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n, vµ ho¹t ®éng du lÞch diÔn

ra chñ yÕu trong m«i tr ­êng nh©n v¨n hoÆc ho¹t ®éng du lÞch ®ã tËp trung

khai th¸c tµi nguyªn nh©n v¨n, ®Æc biÖt lµ c¸c c«ng tr×nh kiÕn tróc v¨n ho¸ do

céng ®ång t¹o ra cã søc thu hót ®Æc biÖt víi du kh¸ch”

§©y lµ lo¹i h×nh du lÞch cã t¸c dông gi¸o dôc vµ n©ng cao nhËn thøc

cña kh¸ch du lÞch vµ hiÖn ®ang ph¸t triÓn m¹nh ë ViÖt Nam, ®Êt n ­íc cã 4000

n¨m lÞch sö dùng n­íc vµ gi÷ n­íc.

1.1.4. Du lÞch lµng nghÒ

Du lÞch lµng nghÒ lµ mét kh¸i niÖm míi. Tuy nhiªn, còng ® ­îc hiÓu

mét c¸ch th«ng th ­êng vÒ “du lÞch lµng nghÒ”, ®ã lµ mét lo¹i h×nh du lÞch

thuéc nhãm c¸c lo¹i h×nh du lÞch ®­îc ph©n lo¹i theo m«i tr­êng tµi nguyªn.

Theo t¸c gi¶ Ph¹m Quèc Sö cuèn “Ph¸t triÓn du lÞch lµng nghÒ, nghiªn

cøu tr­êng hîp tØnh Hµ T©y”: “Du lÞch lµng nghÒ lµ mét lo¹i h×nh du lÞch sinh

5

th¸i nh©n v¨n ®­îc tiÕn hµnh t¹i c¸c lµng tiªu biÓu, mµ ë ®ã cßn l ­u gi÷ t­¬ng

®èi nguyªn vÑn nh÷ng di s¶n v¨n hãa lµng x· truyÒn thèng (di tÝch lÞch sö v¨n

hãa, phong tôc, lÔ héi,…), ®Æc biÖt lµ truyÒn thèng c«ng nghÖ cæ, th«ng qua

c¸c nghÖ nh©n tµi giái”.

§Õn víi mçi lµng nghÒ, kh¸ch du lÞch sÏ ® ­îc kh¸m ph¸ vµ thÈm nhËn

nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa võa ®Ëm ®µ b¶n s¾c v¨n hãa d©n téc,võa ®éc ®¸o, mang

tÝnh ®Æc thï ®Þa ph ­¬ng. Ngoµi sù chøng kiÕn tËn m¾t nh÷ng thao t¸c c«ng

nghÖ do c¸c thî thñ c«ng thùc hiÖn, kh¸ch du lÞch cã thÓ t×m hiÓu s©u thªm vÒ

truyÒn thèng c«ng nghÖ ë c¸c nghÖ nh©n. Kh¸ch du lÞch cã thÓ mua ®å l ­u

niÖm lµ c¸c s¶n phÈm c«ng nghÖ víi gi¸ c¶ ph¶i ch¨ng, thËm chÝ cã thÓ t×m

kiÕm c¸c c¬ héi ®Çu t ­, hîp t¸c kinh doanh, ®ång thêi ®ã còng lµ dÞp ®Ó du

kh¸ch lÊy l¹i sù c©n b»ng vÒ tinh thÇn sau nh÷ng bøc xóc, c¨ng th¼ng do nÕp

sèng c«ng nghiÖp vµ cuéc sèng ®« thÞ g©y ra. Th«ng qua chuyÕn viÕng th¨m

lµng nghÒ, KDL sÏ thu l ­îm ®­îc nhiÒu nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa ViÖt Nam

truyÒn thèng vµ hiÓu s©u s¾c h¬n vÒ ®Êt n­íc vµ con ng­êi ViÖt Nam.

1.1.5. S¶n phÈm du lÞch

S¶n phÈm du lÞch ® ­îc hiÓu lµ tËp hîp c¸c dÞch vô cÇn thiÕt nh ­: l÷

hµnh, vËn chuyÓn, l ­u tró, ¨n uèng, vui ch¬i gi¶i trÝ, th«ng tin, h ­íng dÉn vµ

c¸c dÞch vô kh¸c tho¶ m·n nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch trong chuyÕn ®i du lÞch.

Theo GS.TS NguyÔn V¨n §Ýnh: “ S¶n phÈm du lÞch lµ c¸c dÞch vô,

hµng ho¸ cung cÊp cho du kh¸ch, ® ­îc t¹o nªn bëi sù kÕt hîp cña viÖc khai

th¸c c¸c yªó tù nhiªn, x· héi víi viÖc sö dông c¸c nguån lùc: c¬ së vËt chÊt ký

thuËt vµ lao ®éng t¹i mét c¬ së, mét vïng hay mét quèc gia nµo ®ã”. 3

Theo LuËt du lÞch ViÖt Nam: “ S¶n phÈm du lÞch lµ tËp hîp c¸c dÞch

vô cÇn thiÕt ®Ó tháa m·n nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch trong chuyÕn ®i du lÞch ”

vµ “dÞch vô du lÞch lµ viÖc cung cÊp c¸c dÞch vô vÒ l÷ hµnh, vËn chuyÓn, l ­u

tró, ¨n uèng, vui ch¬i gi¶i trÝ, th«ng tin, h ­íng dÉn vµ nh÷ng dÞch vô kh¸c

3 GS.TS NguyÔn V¨n §Ýnh vµ TS TrÇn ThÞ Minh Hßa, Kinh tÕ du lÞch, Tr­êng §HKTQD, khoa Du lÞch, NXB L§ - XH

6

nh»m ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch”.

1.1.6. S¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

S¶n phÈm du lÞch ® ­îc hiÓu lµ toµn bé nh÷ng dÞch vô vµ hµng hãa mµ

kh¸ch du lÞch ®­îc h­ëng thô trong suèt chuyÕn ®i. S¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

lµ viÖc khai th¸c tµi nguyªn du lÞch nh©n v¨n vµ c¸c dÞch vô du lÞch kÌm theo

®Ó h×nh thµnh c¸c ch ­¬ng tr×nh du lÞch, c¸c dÞch vô du lÞch cã dÊu Ên v¨n ho¸

chñ ®¹o vµ c¬ b¶n, phï hîp víi viÖc x©y dùng lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸ vµ do

®ã lµ s¶n phÈm trùc tiÕp tõ lo¹i h×nh du lÞch v¨n ho¸.

1.1.7. - Di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸

Di tÝch lÞch sö - v¨n hãa vÉn th ­êng ®­îc quan niÖm lµ tµi s¶n v¨n hãa

quÝ gi¸ cña mçi ®¹i ph ­¬ng, mçi d©n téc, mçi ®Êt n ­íc vµ cña c¶ nh©n lo¹i.

Nã lµ b»ng chøng trung thµnh, x¸c thùc, cô thÓ nhÊt vÒ ®Æc ®iÓm v¨n hãa cña

mçi n­íc. ë ®ã chøa ®ùng nh÷ng g× thuéc vÒ truyÒn thèng v¨n hãa tèt ®Ñp,

nh÷ng tinh hoa trÝ tuÖ tµi n¨ng, v¨n hãa nghÖ thuËt cña mçi quèc gia. Di tÝch

lÞch sö – v¨n hãa ®­îc coi lµ bé mÆt qu¸ khø cña mçi d©n téc, mçi ®Êt n ­íc.

Cßn theo c¸c t¸c gi¶ trong cuèn §Þa lý du lÞch, NXB Thµnh phè Hå ChÝ

Minh :"Di tÝch lÞch sö – v¨n hãa lµ nh÷ng kh«ng gian vËt chÊt cô thÓ, kh¸ch

thÓ, trong ®ã chøa ®ùng c¸c gi¸ trÞ ®iÓn h×nh lÞch sö, do tËp thÓ hoÆc c¸ nh©n

con ng­êi ho¹t ®éng s¸ng t¹o ra trong lÞch sö ®Ó l¹i”.

Theo Ph¸p lÖnh B¶o vÖ vµ sö dông di tÝch lÞch sö v¨n hãa vµ danh lam th¾ng

c¶nh c«ng bè ngµy 4/4/1984, di tÝch lÞch sö v¨n hãa ®­îc quan niÖm nh­ sau: Di

tÝch lÞch sö v¨n hãa lµ nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng ®Þa ®iÓm, ®å vËt, tµi liÖu vµ

c¸c t¸c phÈm nghÖ thuËt, còng nh­ cã gi¸ trÞ v¨n hãa kh¸c, hoÆc liªn quan ®Õn

c¸c sù kiÖn lÞch sö, qu¸ tr×nh ph¸t triÓn v¨n hãa – x· héi”.4

Theo luËt DSVH cña ViÖt Nam n¨m 2003: “Di tÝch lÞch sö v¨n hãa lµ

nh÷ng c«ng tr×nh x©y dùng vµ c¸c di vËt, cæ vËt, b¶o vËt quèc gia thuéc c«ng

4 LuËt DSVH vµ vµ v¨n b¶n h­íng dÉn thi hµnh, NXB ChÝnh trÞ Quèc gia, n¨m 2003,tr 13

7

tr×nh, ®Þa ®iÓm cã gi¸ trÞ – v¨n hãa vµ khoa häc

1.1.8. NghÒ, lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng

NghÒ vµ c¸c lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng tõ l©u ®· trë thµnh ®èi

t­îng cña ho¹t ®éng du lÞch – n¬i ng ­êi ta h­íng tíi ®Ó kh¸m ph¸, t×m hiÓu vµ

chiªm nghiÖm sù kÕt hîp nhuÇn nhuyÔn gi÷a nh÷ng gi¸ trÞ vËt chÊt vµ gi¸ trÞ

tinh thÇn mét c¸ch hµi hßa vµ sinh ®éng nhÊt.

Lµng nghÒ ® ­îc quan niÖm:“ Lµng nghÒ n«ng th«n ViÖt Nam lµ lµng

nghÒ cã trªn 30% tæng sè d©n tham gia s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm phi n«ng

nghiÖp, tæng doanh thu do ho¹t ®éng s¶n xuÊt nµy chiÕm trªn 50% tæng doanh

thu c¶ lµng”.5

Tuy nhiªn lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cã thÓ ®­îc quan niÖm:

“Lµ nh÷ng lµng cã c¸c nghÒ s¶n xuÊt hµng ho¸ b»ng c¸c c«ng cô th« s¬

vµ søc lao ®éng cña con ng­êi ®· ®­îc h×nh thµnh mét thêi gian dµi trong lÞch

sö, nghÖ thuËt s¶n xuÊt hµng ho¸ ® ­îc truyÒn tõ thÕ hÖ nµy sang thÕ hÖ kh¸c

ë trong lµng”6.

S¶n phÈm hµng ho¸ ® ­îc s¶n xuÊt kh«ng chØ ®¸p øng nhu cÇu ë trong

lµng mµ cßn b¸n ë thÞ tr­êng trong n­íc vµ quèc tÕ.

1.1.9. Phong tôc, lÔ héi truyÒn thèng

Theo chóng ta hiÓu: Phong tôc lµ nh÷ng tËp qu¸n ®· ®i ®Õn sù c«ng

nhËn cña x· héi, ®­îc chuÈn mùc trong nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh, ® ­îc coi nh­

lµ mét phÇn cña luËt lÖ. Nã rµng buéc hµnh vi vµ chi phèi cuéc ®êi c¸c c¸

nh©n hay céng ®ång, lµ sù biÓu hiÖn cô thÓ b¶n s¾c v¨n hãa cña céng ®ång ®ã.

Theo tõ ®iÓn tiÕng ViÖt:“Phong tôc lµ thãi quen ®· ¨n s©u vµo ®êi sèng

x· héi, ®­îc mäi ng­êi c«ng nhËn vµ lµm theo”.

LÔ héi lµ mét h×nh thøc sinh ho¹t v¨n ho¸ tËp thÓ cña nh©n d©n sau thêi

­êi thÓ hiÖn lßng nhí ¬n tæ tiªn,

8

gian lao ®éng v¶. LÔ héi lµ dÞp ®Ó mäi ng 5 §Æng Kim Chi, Xö lý n­íc th¶i t¹i lµng nghÒ, t¹p chÝ du lÞch ViÖt Nam, sè/2007 6 Bïi ThÞ H¶i YÕn (2007), “ Tµi nguyªn du lÞch”, nxb Gi¸o dôc

nh÷ng ng­êi cã c«ng víi ®Þa ph ­¬ng vµ víi ®Êt n ­íc, cã liªn quan tíi nh÷ng

nghi lÔ t«n gi¸o, tÝn ng ­ìng, «n l¹i nh÷ng gi¸ trÞ v¨n ho¸ nghÖ thuËt truyÒn

thèng hoÆc h ­íng vÒ mét sù kiÖn lÞch sö-v¨n ho¸, kinh tÕ träng ®¹i cña ®¹i

ph­¬ng, cña ®Êt n ­íc hoÆc lµ nh÷ng ho¹t ®éng vui ch¬i gi¶i trÝ lµ dÞp ®Ó t¨ng

thªm tinh thÇn ®oµn kÕt céng ®ång.

“LÔ héi lµ h×nh thøc sinh ho¹t v¨n hãa céng ®ång diÔn ra trªn ®Þa bµn

d©n c­ trong thêi gian vµ kh«ng gian x¸c ®Þnh; nh»m nh¾c l¹i mét sù kiÖn, nh©n

vËt lÞch sö hay huyÒn tho¹i; ®ång thêi lµ dÞp ®Ó biÓu hiÖn c¸ch øng xö v¨n hãa

cña con ng­êi víi thiªn nhiªn – thÇn th¸nh vµ con ng­êi trong x· héi”. 7

1.2. Giíi thiÖu kh¸i qu¸t Thanh Ho¸ vµ vïng ven biÓn Thanh Ho¸

1.2.1. §iÒu kiÖn tù nhiªn

Thanh Ho¸ cã diÖn tÝch tù nhiªn 11.106,09 km 2, n»m ë phÝa B¾c Trung 018' ®Õn Bé ViÖt Nam (ë phÝa Nam vïng Du lÞch B¾c Bé, täa ®é ®Þa lý tõ 19 20040' vÜ ®é B¾c vµ tõ 104 020' ®Õn 106 05' kinh ®é §«ng), c¸ch thñ ®« Hµ Néi

trªn150 km vÒ phÝa Nam, c¸ch thµnh phè Hå ChÝ Minh 1.560 km. PhÝa B¾c

gi¸p víi c¸c tØnh Hoµ B×nh, S¬n La vµ Ninh B×nh, phÝa Nam gi¸p tØnh NghÖ

An, phÝa T©y gi¸p tØnh Hña Ph¨n cña Céng hoµ d©n chñ nh©n d©n Lµo vµ phÝa

§«ng gi¸p biÓn §«ng víi ® ­êng bê biÓn dµi 102 km. Thanh Ho¸ n»m ë vÞ trÝ

cöa ngâ nèi liÒn B¾c Bé víi Trung Bé vµ Nam Bé, cã hÖ thèng giao th«ng

®­êng bé kh¸ thuËn lîi.

Thanh Ho¸ còng cã hÖ thèng s«ng ngßi ph©n bè ®Òu víi 4 hÖ thèng

s«ng chÝnh gåm S«ng M·, S«ng Ho¹t, S«ng Yªn, S«ng L¹ch víi 5 cöa l¹ch

chÝnh th«ng ra biÓn thuËn lîi cho kh¶ n¨ng ph¸t triÓn giao th«ng vËn t¶i biÓn

vµ viÖc giao l ­u kinh tÕ cña Thanh Ho¸ víi c¸c n ­íc trong khu vùc vµ ThÕ

7 D­¬ng V¨n S¸u, LÔ héi VN trong sù ph¸t triÓn du lÞch, t35, Tr­êng §HVHHN, 2004

9

giíi. Ngoµi ra, Thanh Ho¸ cßn cã nguån n ­íc kho¸ng nãng tuy ch ­a cã ®iÒu

tra quy m« lín nh ­ng ®©y sÏ lµ mét tµi nguyªn thiªn nhiªn hÊp dÉn du kh¸ch

®Õn nghØ ng¬i, ch÷a bÖnh.

VÒ hµng kh«ng, Thanh Ho¸ cã s©n bay Sao Vµng lµ s©n bay qu©n sù

nh­ng cã thÓ sö dông vµo môc ®Ých d©n sù, lµ nh÷ng nh©n tè míi thuËn lîi

trong thêi kú më cöa, héi nhËp quèc tÕ. Thanh Ho¸ lµ tØnh n»m trong vïng

giao thoa chÞu ¶nh h­ëng cña khu vùc kinh tÕ träng ®iÓm B¾c Bé vµ nh÷ng t¸c

®éng cña c¸c vïng kinh tÕ träng ®iÓm Trung Bé, Nam Bé.

Thanh Ho¸ lµ mét miÒn ®Êt cã ®Þa h×nh kh¸ phøc t¹p. Nh×n chung cã

thÓ chia ra c¸c d¹ng ®Þa h×nh sau: §Þa h×nh miÒn nói vµ trung du; MiÒn ®ång

b»ng; §Þa h×nh miÒn biÓn, ®Æc biÖt thuËn lîi cho ph¸t triÓn du lÞch víi ® ­êng biÓn dµi 102km. Tæng diÖn tÝch tù nhiªn cña Thanh Ho¸ lµ 11.106 km 2, chiÕm

3,37%/tæng diÖn tÝch tù nhiªn c¶ n ­íc. Trong ®ã ®Êt rõng lµ thÕ m¹nh cña tØnh

víi 711.902ha, chiÕm 63,7%, vïng b·i båi (kÓ c¶ ®Êt båi ven s«ng, b·i båi

sinh th¸i biÓn) kho¶ng 12.790ha.

Thanh Ho¸ lµ mét tØnh n»m trong khu vùc khÝ hËu nhiÖt ®íi, giã mïa,

nãng Èm, m­a nhiÒu, cã sù ph©n ho¸ khÝ hËu gi÷a c¸c vïng trong l·nh thæ vµ

thay ®æi theo ®é cao. Tµi nguyªn khÝ hËu kÕt hîp víi biÓn ®· t¹o ra tÝnh chÊt

mïa vô cña du lÞch. HiÖn nay, Thanh Ho¸ ®ang kh¾c phôc t×nh tr¹ng nµy b»ng

c¸ch ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch ®Ó khai th¸c ®iÒu kiÖn thuËn lîi cña khÝ

hËu vµ sù ®a d¹ng cña tµi nguyªn du lÞch trªn ®Þa bµn tØnh.

Tµi nguyªn ®éng, thùc vËt rõng ë Thanh Ho¸ rÊt phong phó vµ ®a d¹ng.

Tµi nguyªn rõng ®· trë thµnh nguån tµi nguyªn du lÞch quan träng hiÖn ®ang

®­îc ­a chuéng trªn thÞ tr ­êng trong n­íc vµ quèc tÕ, hÊp dÉn du kh¸ch mçi

lÇn ®Õn víi xø Thanh.

1.2.2. §iÒu kiÖn x· héi, nh©n v¨n

Trong thêi kú ®æi míi nÒn kinh tÕ cña Thanh Ho¸ ®· dÇn ®i vµo æn

®Þnh, c«ng cuéc ®æi míi ®i vµo chiÒu s©u, nÒn kinh tÕ nhiÒu thµnh phÇn ph¸t

10

triÓn víi tèc ®é nhanh.

HiÖn nay hÖ thèng giao th«ng cña Thanh Ho¸ ®· ® ­îc c¶i thiÖn ®¸ng

kÓ, c¶ tØnh cã trªn 7.000 km ® ­êng bé, trong ®ã nhùa ho¸, bª t«ng ho¸ ®¹t

kho¶ng 25% tæng sè ® ­êng bé toµn tØnh; ph ­¬ng tiÖn giao th«ng c«ng céng,

vËn t¶i hµnh kh¸ch kh«ng ngõng t¨ng lªn vÒ sè l ­îng vµ chÊt l ­îng, ®Æc biÖt

hiÖn nay Thanh Ho¸ ®· ® ­a vµo khai th¸c tuyÕn xe buýt nèi Thµnh phè Thanh

Ho¸ víi c¸c huyÖn, thÞ x· trong tØnh, t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc ®i l¹i cña

ng­êi d©n vµ du kh¸ch. HiÖn nay ® ­îc sù ®Çu t ­, quan t©m cña tØnh, ®êi sèng

cña ng­êi d©n ngµy cµng ®­îc n©ng cao víi. Theo thèng kª n¨m 2007:

. VÒ th«ng tin liªn l¹c: 3,7m¸y/100 d©n, 100% x·, ph ­êng, thÞ trÊn cã

®iÖn tho¹i

.VÒ v¨n ho¸ - ThÓ thao: TÝnh ®Õn nay cã 4.188 lµng, b¶n, c¬ quan v¨n

ho¸. .Y tÕ: 60% sè x· cã b¸c sÜ, 30% sè x· ®¹t chuÈn quèc gia vÒ y tÕ, 98,2%

x· cã tr¹m y tÕ

.CÊp ®iÖn: 90% tæng sè hé trong tØnh ®· ®­îc cÊp ®iÖn l­íi quèc gia.

Thanh Ho¸ lµ mét miÒn ®Êt cæ, cã thÓ coi lµ c¸i n«i sinh ra nh÷ng líp

ng­êi cæ ®Çu tiªn tró ngô trªn l·nh thæ n ­íc ta. §©y còng lµ thêi ®iÓm b¾t ®Çu

cña lÞch sö ®Êt n ­íc, cña lÞch sö ®Þnh c ­ cña c¸c líp c ­ d©n Thanh Ho¸. Vµo

kho¶ng 6.000 - 5.000 n¨m tr ­íc ®©y hä ®· tiÕn ra §a Bót, Hoa Léc ®Ó chinh

phôc vïng ven biÓn vµ vµo kho¶ng 2000 n¨m tr ­íc hä ®· lµm chñ vïng ®ång

b»ng vµ s¸ng t¹o nªn nÒn v¨n hãa §«ng S¬n rùc rì næi tiÕng c¶ thÕ giíi. §Êy

còng lµ nÒn v¨n ho¸ thùc chÊt cña n­íc V¨n Lang.

VÒ ®Þa danh th× c¸i tªn Thanh Ho¸ cã tõ thêi Lý gäi lµ lé Thanh Ho¸,

tr¶i qua c¸c thêi kú cã ®«i ba lÇn thay tªn vµ ®Õn n¨m Minh M¹ng thø 12

(n¨m 1831) th× gäi lµ tØnh Thanh Ho¸. Ai còng biÕt Xø Thanh lµ n¬i s¶n sinh

ra biÕt bao nhiªu anh hïng hµo kiÖt cho ®Êt n ­íc. Lµ vïng ®Þa linh nh©n kiÖt,

11

®Êt ph¸t tÝch cña nhµ Lª, nhµ Hå, chóa TrÞnh.

Thanh Ho¸ lµ mét trong nh÷ng tØnh ®«ng d©n cña c¶ n ­íc, chØ sau

thµnh phè HCM vµ thñ ®« Hµ Néi. Tuy nhiªn mËt ®é d©n sè trung b×nh ë

Thanh Ho¸ kh«ng cao. MÆc dï vËy møc t¨ng d©n sè tù nhiªn cña Thanh Ho¸

vÉn kh¸ cao. C¬ cÊu d©n sè cña Thanh Ho¸ kh¸ trÎ. Nhãm tuæi lao ®éng

chiÕm kho¶ng 45% toµn bé d©n sè. Cã tíi 90,5 % c ­ d©n sèng ë vïng n«ng

th«n, chØ cã 9,5% sèng ë thµnh thÞ. Tû lÖ trªn cho thÊy nÒn kinh tÕ Thanh Ho¸

chñ yÕu dùa vµo s¶n xuÊt n«ng nghiÖp vµ nhÞp ®é ®« thÞ ho¸ ch ­a cao.

Theo thèng kª cã thÓ thÊy Thanh Ho¸ lµ tØnh cã c¸c d©n téc thiÓu sè

sinh sèng. Trong c¬ cÊu d©n téc, d©n téc Kinh chiÕm 84,7%; d©n téc

M­êng chiÕm 8,7%; d©n téc Th¸i chiÕm 6,0%; cßn l¹i kho¶ng 0,4% lµ c¸c

d©n téc kh¸c nh ­: Hm«ng, Dao, Hoa... C¸c d©n téc thiÓu sè sinh sèng chñ

yÕu ë c¸c huyÖn miÒn nói phÝa T©y Thanh Ho¸ nh ­: Quan Ho¸, B¸ Th ­íc,

Lang Ch¸nh...

C¸c d©n téc nµy tuy víi sè l ­îng kh«ng nhiÒu, nh ­ng l¹i cã mét nÒn

v¨n ho¸ ®Æc s¾c, thÓ hiÖn trong tËp tôc, trong sinh ho¹t v¨n ho¸ d©n gian, trong

lÔ héi vµ ngay trong c¸c ho¹t ®éng canh t¸c, ®Æc biÖt lµ d©n téc M ­êng. Thanh

Ho¸ ®· ®­îc mÖnh danh lµ thñ phñ cña d©n téc M ­êng. D­íi gãc ®é du lÞch

th× ®©y lµ mét vèn quÝ, lµ nguån tµi nguyªn ®Æc s¾c ® ­îc kh¸ch du lÞch, ®Æc

biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ quan t©m.

HiÖn nay toµn tØnh cã c¸c lo¹i ®« thÞ gåm 1 thµnh phè lo¹i II, 2 thÞ x· vµ

24 thÞ trÊn. C¸c ®« thÞ ®ang ® ­îc ®Çu t ­ ph¸t triÓn, n©ng cÊp trë thµnh c¸c

trung t©m kinh tÕ, ®Çu mèi giao th«ng, c¸c trung t©m dÞch vô - du lÞch thóc

®Èy sù ph¸t triÓn cña huyÖn vµ tØnh. ThÞ x· SÇm S¬n ®ang dÇn trë thµnh ®« thÞ

du lÞch t¹o ®iÒu kiÖn thuËn lîi cho viÖc tæ chøc ho¹t ®éng du lÞch.

Thanh Ho¸ lµ mét tØnh ®«ng d©n, ®øng hµng thø 3 sau Thµnh phè Hå

ChÝ Minh vµ Hµ Néi, cã nguån lao ®éng trong ®é tuæi rÊt dåi dµo víi tr×nh ®é

häc vÊn t­¬ng ®èi cao so víi c¶ n ­íc. Hµng n¨m, con sè tuyÓn sinh vµo c¸c

tr­êng §¹i häc, Cao §¼ng, THCN vµ d¹y nghÒ t¨ng nhanh ®¸ng kÓ. §©y chÝnh lµ

12

nguån nh©n lùc quÝ gi¸ cho c¸c ngµnh kinh tÕ nãi chung vµ du lÞch nãi riªng.

1.2.3. LÞch sö h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña tØnh Thanh Ho¸

LÞch sö h×nh thµnh tØnh Thanh Ho¸ lµ mét lÞch sö l©u dµi, g¾n liÒn víi

lÞch sö h×nh thµnh vµ dùng n ­íc cña n ­íc ta. §ã còng lµ lÞch sö hµng ngµn

n¨m víi nhiÒu lÇn s¸t nhËp, t¸ch, ®æi tªn. Cã ®iÒu vÒ c¬ b¶n, ®Þa giíi cña tØnh

kh«ng thay ®æi nhiÒu so víi ngµy nay.

- Thanh Hãa x­a lµ bé Cöu Ch©n cña n­íc V¨n Lang.

- Nhµ H¸n: Thanh Hãa thuéc quËn Cöu Ch©n.

- Thêi thuéc Tam Quèc, nhµ §«ng Ng« t¸ch quËn Cöu Ch©n thµnh 2

quËn: Cöu Ch©n vµ Cöu §øc. QuËn Cöu Ch©n thuéc ®Êt Thanh Hãa ngµy nay

vµ mét phÇn phÝa Ninh B×nh.

- Thêi nhµ L­¬ng: L­¬ng Vâ §Õ ®æi Cöu Ch©n thµnh ¸i Ch©u

- Nhµ Tïy gäi lµ Cöu Ch©n quËn

*Thêi §inh, TiÒn Lª, Lý

- Nhà Đinh và Tiền Lª gọi là đạo Ái Ch©u

- Nhµ §inh vµ TiÒn Lª gäi lµ ®¹o AÝ Ch©u

- Nhµ Lý thêi kú ®Çu gäi lµ tr¹i AÝ Ch©u, vÒ sau vµo n¨m ThuËn Thiªn 1

th× gäi lµ phñ Thanh Hãa ( Thanh: trong s¸ng; Hãa: biÕn hãa).

*Thêi TrÇn, Hå

N¨m 1397, TrÇn ThuËn T«ng ®æi lµm trÊn Thanh §«, gåm 3 ch©u vµ 7

huyÖn: Ch©u Thanh Hãa (gåm Nga L¹c, TÕ Giang, Yªn L¹c, Lçi Giang); ch©u

AÝ ( gåm: Hµ Trung, Thèng B×nh, Tèng Giang, Chi Nga); Ch©u Cöu Ch©n(

gåm: Cè ChiÕn, KÕt ThuÕ, Duyªn Gi¸c, N«ng Cèng); huyÖn Cè §»ng; huyÖn

Cè Ho»ng, huyÖn §«ng S¬n; huyÖn VÜnh Ninh, huyÖn Yªn §Þnh; huyÖn

L­¬ng Giang, huyÖn Cè L«i

*Thuéc Minh

Nhµ Minh ®æi l¹i lµm phñ Thanh Hãa nh ­ cò, ®Æt thªm hai huyÖn: L«i

13

D­¬ng, Thôy Nguyªn. VÒ ®Þa giíi vÉn kh«ng ®æi

*Thêi NguyÔn

- Nhµ Lª, Thanh Hãa lµ thõa tuyªn Thanh Hãa, gåm phÇn ®Êt tØnh Thanh

Hãa ngµy nay vµ tØnh Ninh B×nh ( thêi kú ®ã lµ phñ Tr ­êng Yªn, trùc thuéc)

vµ tØnh SÇm N­a cña Lµo ( thêi kú ®ã gäi lµ Ch©u SÇm).

- N¨m 1802 (n¨m Gia Long 1), gäi lµ trÊn Thanh Hãa

- N¨m 1831 ( n¨m Minh MÖnh 12), ®æi trÊn thµnh tØnh, b¾t ®Çu gäi lµ

tØnh Thanh Hoa ( Hoa: tinh hoa)

- N¨m 1841 ( n¨m TriÖu TrÞ 1), l¹i ®æi thµnh tØnh Thanh Hãa vµ kh«ng

®æi tõ ®ã cho tíi nay.

Thêi thuéc Ph¸p, tØnh Thanh Ho¸ thuéc qu¶n lý cña triÒu ®×nh HuÕ. Ngµy

1/5/1994, t¹i NghÞ ®Þnh sè 07/CP, ChÝnh phñ quyÕt ®Þnh thµnh lËp thµnh phè

Thanh Ho¸ trªn c¬ së hµnh chÝnh thÞ x· Thanh Ho¸.

Ngµy 18/11/1996, ChÝnh phñ n ­íc Céng hoµ XHCN ViÖt Nam ®· ra

NghÞ ®Þnh sè 72/CP vÒ viÖc ®iÒu chØnh ®Þa giíi hµnh chÝnh c¸c huyÖn.Ngµy

6/12/1996, UBND tØnh Thanh Ho¸ ®· cã chØ thÞ sè 31 TC/UB thùc hiÖn NghÞ

®Þnh 72/CP. Theo chØ thÞ nµy, tõ ngµy 1/1/1997, c¸c huyÖn chÝnh thøc ho¹t

®éng theo ®¬n vÞ hµnh chÝnh míi gåm 24 huyÖn, 2 thÞ x·, 1 thµnh phè.

Tõ khi Nhµ n­íc thùc hiÖn chÝnh s¸ch më cöa, ® ­îc sù quan t©m vµ ®Çu

t­ cña ChÝnh phñ, cïng víi sù ®æi míi cña ®Êt n ­íc Thanh Hãa ®· dÇn ph¸t

trÓn m¹nh vÒ kinh tÕ – x· héi vµ ®¹t nh÷ng thµnh tùu quan träng: kinh tÕ t¨ng

tr­ëng v­ît víi tèc ®é kh¸ cao, c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch theo h ­íng t¨ng tû

träng c«ng nghiÖp, dÞch vô, gi¶m tû träng n«ng nghiÖp, kÕt cÊu h¹ tÇng ® ­îc

quan t©m ®©u t­, nhiÒu dù ¸n quan träng ®· vµ ®ang ® ­îc x©y dùng. LÜnh vùc

v¨n hãa - x· héi cã nhiÒu chuyÓn biÕn tiÕn bé, ®êi sèng vËt chÊt tinh thÇn cña

nh©n d©n ®­îc c¶i thiÖn vµ n©ng cao, tiÒm lùc quèc phßng an ninh ® ­îc cñng

cè, trËt tù an toµn x· héi cã chuyÓn biÕn tÝch cùc. Thanh Hãa ®· trë thµnh mét

14

®iÓm ph¸t triÓn kinh tÕ n¨ng ®éng cña Nhµ n­íc

1.2.4. Vïng ven biÓn Thanh Ho¸

Thanh Hãa kh«ng chØ lµ m¶nh ®Êt “ §Þa linh nh©n kiÖt” mµ cßn tØnh cã

“ biÓn b¹c, rõng vµng, ruéng ®ång man m¸c, xãm lµng liªn miªn” nh ­ lêi cña

Chñ tÞch Hå ChÝ Minh khi ng­êi vÒ th¨m xø Thanh.

Nãi ®Õn Thanh Hãa kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi vïng ven biÓn. Vïng ven

biÓn Thanh Hãa gåm c¸c huyÖn Nga S¬n, HËu Léc, Ho»ng Hãa, Qu¶ng

X­¬ng, TÜnh Gia vµ thÞ x· SÇm S¬n. Ch¹y däc theo bê biÓn gåm vïng s×nh lÇy

ë Nga S¬n vµ c¸c cöa s«ng Ho¹t, s«ng M·, s«ng Yªn vµ s«ng B¹ng. Bê biÓn

dµi, t­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, cã b·i t¾m næi tiÕng SÇm S¬n.

MÆc dï c¶ 5 huyÖn ®Òu thuéc vïng ven biÓn nh ­ng mçi huyÖn ®Òu cã

nh÷ng ®Æc ®iÓm vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vµ ®iÒu kiÖn kinh tÕ, x· héi riªng ¶nh

h­ëng ®Õn t×nh h×nh khai th¸c c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa trªn ®Þa bµn tØnh.

*HuyÖn Nga S¬n

HuyÖn Nga S¬n n»m ë cùc ®«ng b¾c tØnh Thanh Ho¸, c¸ch thµnh phè

Thanh Ho¸ 42km, phÝa b¾c vµ ®«ng gi¸p tØnh Ninh B×nh vµ thÞ x· BØm S¬n,

phÝa t©y gi¸p huyÖn Hµ Trung, phÝa nam gi¸p huyÖn HËu Léc. Víi ® ­êng bê

biÓn dµi 20km, mçi n¨m Nga S¬n lÊn ra biÓn tõ 80 ®Õn 100m do phï sa s«ng

Hång vµ s«ng §¸y båi l¾ng.

Nga S¬n lµ huyÖn míi thµnh lËp do lÊn biÓn mµ thµnh. Theo truyÒn

thuyÕt Mai An Tiªm, thêi c¸c vua Hïng, ®Êt Nga S¬n chØ lµ hßn ®¶o ngoµi

biÓn kh¬i, gåm c¸c d·y nói nh­: nói ThiÕt Gi¸m, nói V¹n S¬n, nói V©n Nham,

nói ThÇn §Çu, nói Song Ng ­, nói ChÝch Trî vµ c¸c con s«ng nh ­ s«ng Ho¹t,

s«ng B¸o V¨n, s«ng LÌn. DiÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 15.617,95ha. Trong nh÷ng

n¨m gÇn ®©y, Nga S¬n ®· cã nh÷ng b ­íc ph¸t triÓn m¹nh mÏ vÒ kinh tÕ: tèc

®é t¨ng tr ­ëng GDP giai ®o¹n 1996 - 2000 ®¹t 7,2%/n¨m, t¨ng 1,7% so víi

giai ®o¹n 1990 - 1995. Riªng n¨m 2002, tèc ®é t¨ng tr ­ëng b×nh qu©n GDP

®¹t 9,5%/n¨m. GDP tÝnh theo ®Çu ng ­êi ®¹t møc 2,94 triÖu ®ång/ng ­êi/n¨m,

t¨ng 16,2% so víi n¨m 2000, l ­¬ng thùc (quy thãc) ®¹t 367 - 370

15

kg/ng­êi/n¨m.

* HuyÖn HËu Léc

HËu Léc (Thanh Hãa) cã bê biÓn dµi 12,4 km, 1 x· chuyªn nghÒ biÓn, 5

x· cã nghÒ khai th¸c, nu«i trång, chÕ biÕn thñy s¶n, 2 x· s¶n xuÊt muèi. Vïng

biÓn HËu Léc réng h¬n 2.000 km2, cã rÊt nhiÒu loµi h¶i s¶n quý. B·i t«m he

Hßn NÑ cã tr÷ l ­îng lín trong sè c¸c b·i t«m trªn VÞnh B¾c bé. Tõ xa x ­a,

ng­êi d©n HËu Léc ®· cã c©u “nhÊt biÓn, nhÊt nghÒ”. S¶n l ­îng h¶i s¶n khai

th¸c cña huyÖn HËu Léc nhiÒu n¨m qua lu«n chiÕm vÞ trÝ cao trong tæng s¶n

l­îng cña c¶ tØnh, tuy nhiªn so víi tiÒm n¨ng vÉn ®ang ë møc h¹n chÕ v× ®a

phÇn ph­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t, khai th¸c cña ng ­ d©n ®· ®· cò kü, l¹c hËu. Nh÷ng

n¨m gÇn ®©y huyÖn ®· chó träng h¬n ®Õn viÖc t¨ng c«ng suÊt c¸c ph ­¬ng tiÖn

khai th¸c nªn hiÖn toµn huyÖn cã 717 ph ­¬ng tiÖn ®¸nh b¾t h¶i s¶n (tæng c«ng

suÊt 47.035 CV, b×nh qu©n mçi ph ­¬ng tiÖn ®¹t 65,6 CV) Bªn c¹nh nghÒ khai

th¸c, ®¸nh b¾t trªn biÓn, nghÒ nu«i trång thñy s¶n ë HËu Léc ®· cã nh÷ng

b­íc ph¸t triÓn m¹nh. Nh÷ng n¨m 80, nghÒ nu«i trång thñy s¶n n¬i ®©y cßn

nhá lÎ, manh món; ®Õn nay, tæng diÖn tÝch nu«i trång thñy s¶n cña huyÖn cã

gÇn 1.100 ha; trong ®ã diÖn tÝch nu«i n ­íc mÆn, n­íc lî lµ h¬n 400 ha; gi¶i

quyÕt cho 4.275 lao ®éng cã c«ng ¨n, viÖc lµm, mang l¹i thu nhËp b×nh qu©n

h¬n 9 triÖu ®ång/ng­êi/n¨m. Khu nu«i t«m c«ng nghiÖp §a Léc, khu b·i triÒu

ven biÓn nu«i nhuyÔn thÓ H¶i Léc, §a Léc víi diÖn tÝch hµng tr¨m ha ®ang

dÇn ph¸t huy t¸c dông vµ b­íc ®Çu cho hiÖu qu¶ kinh tÕ cao.

Tuy nhiªn, do ®Æc ®iÓm cña vÞ trÝ ®Þa lý, hµng n¨m HËu Léc ph¶i høng

chÞu nhiÒu hËu qu¶ nÆng nÒ do thiªn tai, lµm tôt gi¶m ®¸ng kÓ tèc ®é ph¸t

triÓn kinh tÕ cña huyÖn trong nhiÒu n¨m. Song mÊy n¨m gÇn ®©y, GDP cña

HËu Léc lu«n t¨ng tr­ëng trªn møc 10%, mÆc dï vÉn ph¶i ®èi chäi víi b·o lôt

vµ t×nh tr¹ng nhiÔm mÆn nÆng nÒ. Ng ­êi HËu Léc ®ang cè g¾ng tho¸t nghÌo

16

®Ó v­¬n lªn lµm giµu, trong ®ã cã phÇn ®ãng gãp quan träng tõ kinh tÕ biÓn.

*HuyÖn Ho»ng Hãa

Ho»ng Hãa lµ mét huyÖn ®ång b»ng ven biÓn, phÝa ®«ng gi¸p biÓn, phÝa

B¾c gi¸p huyÖn HËu Léc, phÝa T©y gi¸p huyÖn ThiÖu Hãa, Yªn §Þnh vµ VÜnh

Léc, phÝa Nam gi¸p huyÖn Qu¶ng X ­¬ng, thµnh phè Thanh Hãa vµ mét phÇn

huyÖn §«ng S¬n. Víi ­u thÕ vÒ vÞ trÝ ®Þa lý cïng tiÒm n¨ng vÒ ®Êt ®ai, tµi

nguyªn vµ con ng ­êi, trong nh÷ng n¨m ®æi míi, ®¶ng bé, chÝnh quyÒn vµ

nh©n d©n huyÖn Ho»ng Ho¸ ®· ph¸t huy truyÒn thèng anh hïng c¸ch m¹ng,

nç lùc phÊn ®Êu v ­¬n lªn, t¹o b ­íc chuyÓn biÕn m¹nh mÏ trong chuyÓn dÞch

c¬ cÊu kinh tÕ n«ng th«n, ph¸t triÓn c«ng nghiÖp, ngµnh nghÒ ph¸t triÓn dÞch

vô du lÞch.

Ho»ng Ho¸ ®­îc coi lµ mét huyÖn ®Êt réng ng ­êi ®«ng, giµu tiÒm n¨ng

®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. ChÝnh v× vËy, trong nh÷ng n¨m qua, cïng víi sù

t¨ng tr­ëng kinh tÕ m¹nh mÏ (tèc ®é t¨ng tr ­ëng kinh tÕ b×nh qu©n hµng n¨m

lµ 9,8%) Ho»ng Ho¸ cã nhiÒu tiÒm n¨ng ®Ó ph¸t triÓn m¹nh mÏ c«ng nghiÖp,

ngµnh nghÒ: s¶n phÈm trång trät, ch¨n nu«i, ®¸nh b¾t vµ nu«i trång thuû s¶n

rÊt phong phó, ®a d¹ng; tr÷ l ­îng tµi nguyªn thiªn nhiªn t ­¬ng ®èi lín (c¸t

x©y dùng cã kh¶ n¨ng khai th¸c 200.000 m3/n¨m, s¶n xuÊt g¹ch, ngãi 50 triÖu

viªn/n¨m); kÕt cÊu h¹ tÇng thuËn lîi (hÖ thèng l ­íi ®iÖn quèc gia víi 94 tr¹m

tiÕp ¸p h¹ thÕ, hÖ thèng trung thÕ cã dung l ­îng gÇn 9.000 kVA phñ kÝn 100%

sè x·, thÞ trÊn, ®¸p øng ®ñ nhu cÇu s¶n xuÊt trªn ®Þa bµn). NhiÒu ngµnh nghÒ

cã chiÒu h ­íng æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn. Theo thèng kª cña uû ban nh©n d©n

huyÖn Ho»ng Ho¸, ngµnh chÕ biÕn n«ng s¶n thùc phÈm víi quy m« s¶n xuÊt

nh­ hiÖn nay ®· chiÕm tû träng 28,5% tæng gi¸ trÞ s¶n xuÊt c«ng nghiÖp ngµnh

nghÒ cña huyÖn. Ngµnh chÕ biÕn l©m s¶n nh ­ m©y tre ®an, hµng méc d©n

dông ®­îc duy tr× vµ ngµy cµng më réng. NghÒ dÖt may ® ­îc kh«i phôc. Bªn

c¹nh ®ã, huyÖn cßn më thªm nghÒ dÖt th¶m, chiÕu cãi v× mÆt hµng nµy cã thÞ

tr­êng t­¬ng ®èi æn ®Þnh, cã kh¶ n¨ng chiÕm tû träng tíi 10%. Ngµnh vËt liÖu

17

x©y dùng ®· ®¸p øng ®ñ nhu cÇu x©y dùng c¬ b¶n. NhiÒu x· ®· t¹o ®iÒu kiÖn

thuËn lîi ®Ó ngµnh nghÒ ph¸t triÓn, tõ viÖc ®Çu t ­ x©y dùng kÕt cÊu h¹ tÇng,

quy ho¹ch c¸c ®iÓm tËp trung c«ng th ­¬ng, kh«i phôc nghÒ truyÒn thèng, ®Õn

t×m kiÕm thÞ tr­êng tiªu thô...

*HuyÖn Qu¶ng X­¬ng

Lµ mét huyÖn ®ång b»ng ven biÓn cã diÖn tÝch ®Êt tù nhiªn 227,63 km 2,

Qu¶ng X­¬ng ®· tõ l©u ® ­îc coi lµ träng ®iÓm lóa cña tØnh. Víi chiÒu dµi bê

biÓn gÇn 18km, Qu¶ng X ­¬ng lµ mét trong nh÷ng huyÖn cã tiÒm n¨ng vÒ

thuû, h¶i s¶n. H¬n n÷a, n»m trªn c¸c trôc quèc lé 1A, quèc lé 45, 47, tØnh lé

sè 4, phÝa b¾c lµ thµnh phè Thanh Ho¸ víi khu c«ng nghiÖp LÔ M«n, phÝa nam

lµ Khu c«ng nghiÖp ®éng lùc Nghi S¬n - TÜnh Gia, ®ång thêi lµ huyÖn cã vÞ trÝ

träng yÕu vÒ an ninh - quèc phßng cña tØnh. §©y lµ lîi thÕ ®Æc biÖt quan träng

®Ó thu hót ®Çu t­ ph¸t triÓn kinh tÕ, cñng cè quèc phßng.

Qu¶ng X­¬ng ®­îc xem lµ mét huyÖn nghÌo cña tØnh Thanh Ho¸, ®ång

®Êt kh«ng mÊy thuËn lîi, l¹i chÞu nhiÒu thiªn tai. Song, hiÖn nay, kinh tÕ cña

huyÖn vµo diÖn kh¸ cña tØnh, GDP liªn tôc t¨ng qua c¸c n¨m, thu nhËp b×nh

qu©n ®Çu ng ­êi cã møc t¨ng kh¸ (498,7 USD n¨m 2006), ®êi sèng nh©n d©n

ngµy cµng c¶i thiÖn. Thªm n÷a, c¬ cÊu kinh tÕ chuyÓn dÞch tÝch cùc theo

h­íng gi¶m tû träng n«ng - l©m nghiÖp, t¨ng tû träng c«ng nghiÖp - tiÓu thñ

c«ng nghiÖp vµ dÞch vô th ­¬ng m¹i. Sù ®æi thay kú diÖu ®ã cã ® ­îc lµ do

Qu¶ng X­¬ng ®· ®æi míi t­ duy, ®æi míi c¸ch nghÜ, c¸nh lµm.

* ThÞ x· SÇm S¬n

SÇm S¬n c¸ch thµnh phè Thanh Ho¸ 16 km vÒ phÝa ®«ng. DiÖn tÝch tù

nhiªn kho¶ng 18 km 2, phÝa B¾c gi¸p s«ng M·, phÝa ®«ng vµ Nam gi¸p biÓn

®«ng, phÝa T©y gi¸p huyÖn Qu¶ng X ­¬ng. SÇm S¬n cã 3 ph ­êng (B¾c S¬n,

Tr­êng S¬n, Trung S¬n), 2 x· (Qu¶ng TiÕn, Qu¶ng C ­)

Thiªn nhiªn ®· ­u ¸i cho SÇm S¬n mét b·i biÓn kú thó, nªn th¬ cïng víi

18

nhiÒu tÝch sö - mét tµi s¶n v« gi¸ cña SÇm S¬n tõ ngµn x ­a ®Ó l¹i.

N»m trªn bê vÞnh B¾c Bé, ®Þa h×nh SÇm S¬n t ­¬ng ®èi b»ng ph¼ng, lµ

vïng s¬n thuû h÷u t×nh víi khÝ hËu trong lµnh, d¶i bê biÓn c¸t vµng thoai

tho¶i, n­íc trong xanh soi bãng nói Tr ­êng LÖ víi nh÷ng di tÝch v¨n ho¸ ®·

®­îc xÕp h¹ng quèc gia (®Òn §éc C ­íc, ®Òn C« Tiªn, hßn Trèng M¸i...). H¬n

n÷a, biÓn SÇm S¬n bao la lµ n¬i trùc tiÕp cung cÊp nguån h¶i s¶n phong phó

nh­ t«m, c¸ mùc, cua, c¸c lo¹i h¶i s¶n quý kh¸c... MÆt kh¸c, SÇm S¬n cã bÒ

dµy lÞch sö, truyÒn thèng v¨n ho¸ l©u ®êi, víi c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸ mang

®Ëm b¶n s¾c quª h ­¬ng nh­ lÔ héi b¸nh ch ­ng - b¸nh dµy (ngµy 12-5 ©m lÞch

hµng n¨m). Víi nh÷ng lîi thÕ nµy, SÇm S¬n cã nhiÒu ­u thÕ trong sù ph¸t triÓn

cña ngµnh du lÞch vµ thuû s¶n. SÇm S¬n lµ mét trong nh÷ng ®Þa danh næi tiÕng,

lµ niÒm tù hµo cña ngµnh du lÞch Thanh Ho¸ vµ còng lµ cña ngµnh du lÞch ViÖt

Nam. Ngay tõ thêi Ph¸p thuéc, lµng nói SÇm S¬n cïng b·i biÓn ch©n nói SÇm

®­îc coi lµ khu nghØ m¸t cho c¸c quan chøc ng ­êi Ph¸p, dÇn dÇn trë thµnh b·i

t¾m lý t­ëng thu hót kh¸ch du lÞch thËp ph ­¬ng. Sau n¨m 1960 vµ nhÊt lµ tõ

1980 ®Õn nay, SÇm S¬n thùc sù trë thµnh thÞ x· du lÞch, nghØ m¸t næi tiÕng.

Thùc hiÖn ® ­êng lèi ®æi míi cña §¶ng vµ Nhµ n ­íc, chÝnh quyÒn vµ

nh©n d©n thÞ x· SÇm S¬n ®· ph¸t huy thÕ m¹nh s½n cã, lÊy du lÞch lµm ngµnh

kinh tÕ träng ®iÓm trong ph¸t triÓn kinh tÕ - x· héi. Do vËy, kÓ tõ n¨m 1996

trë l¹i ®©y, ® ­îc sù hç trî cña Nhµ n ­íc, cña tØnh vµ sù ®ãng gãp cña nh©n

d©n ®Þa ph ­¬ng, SÇm S¬n ®· ®Çu t ­ hµng tr¨m tû ®ång ph¸t triÓn kÕt cÊu h¹

tÇng nh­: kh¸ch s¹n, giao th«ng, ®iÖn, n ­íc vµ khu vui ch¬i gi¶i trÝ,... HÇu hÕt

c¸c kh¸ch s¹n ®Òu ® ­îc ®Çu t­ x©y dùng khang trang víi nh÷ng trang thiÕt bÞ

hiÖn ®¹i, ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. ®Æc biÖt, thÞ x· ®· tËp trung x©y dùng kÕt cÊu

h¹ tÇng, c¬ së vËt chÊt - kü thuËt, hoµn thiÖn vµ ® ­a vµo sö dông Khu du lÞch

v¨n ho¸ - vui ch¬i gi¶i trÝ "HuyÒn tho¹i thÇn §éc C ­íc" vµ "Khu nhµ luyÖn

tËp vµ thi ®Êu thÓ dôc thÓ thao tæng hîp, Khu sinh th¸i Qu¶ng C ­"; tiÕn hµnh

quy ho¹ch: Khu du lÞch v¨n ho¸ nói Tr ­êng LÖ. V× vËy, sè l ­îng kh¸ch ®Õn

19

víi SÇm S¬n ngµy mét t¨ng. NÕu nh­ n¨m 1996 lµ 506.740 kh¸ch/ngµy th× ®Õn

n¨m 2002 t¨ng 60%, ®¹t 815.500 kh¸ch/ngµy, dù kiÕn n¨m 2003 ®¹t 880.000

kh¸ch/ngµy. Doanh thu tõ ngµnh du lÞch còng liªn tôc t¨ng cao, tõ 34 tû ®ång

(n¨m 1996) lªn 77,058 tû ®ång (n¨m 2002), ® ­a tû träng ngµnh du lÞch trong

c¬ cÊu kinh tÕ tõ 40% (n¨m 1996) t¨ng lªn 46,33% (n¨m 2002). N¨m 2005 sè

l­îng kh¸ch ®Õn SÇm S¬n lµ 650 ngh×n l ­ît kh¸ch, phôc vô 1.379.000 ngµy

kh¸ch. §Õn n¨m 2007 thÞ x· SÇm S¬n ®ãn 1,3 triÖu l ­ît kh¸ch, phôc vô 2,2

triÖu ngµy kh¸ch, doanh thu tõ dÞch vô du lÞch ­íc tÝnh lµ 310 tû ®ång, t¨ng

7% so víi kÕ ho¹ch vµ t¨ng 32,6% so víi cïng kú.

KÕt qu¶ nªu trªn cho thÊy, ngµnh du lÞch ngµy cµng kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ

quan träng trong c¬ cÊu kinh tÕ thÞ x· SÇm S¬n vµ ph¸t triÓn theo h ­íng bÒn

v÷ng. Vai trß ®ã ®­îc kh¼ng ®Þnh b»ng t¸c ®éng tÝch cùc tíi sù ph¸t triÓn kinh

tÕ - x· héi cña SÇm S¬n nh ­: thu hót hµng ngµn lao ®éng tham gia kinh doanh

dÞch vô du lÞch; thay ®æi t ­ duy, c¸ch nghÜ c¸ch lµm cña ng ­êi d©n trong c¬

chÕ thÞ tr ­êng; gãp phÇn n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ cña ng ­êi d©n, ®Æc biÖt lµ

nhËn thøc vÒ du lÞch. Bªn c¹nh ®ã, cïng víi sù hç trî cña Nhµ n ­íc, nguån

thu tõ du lÞch ® ­îc ®Çu t ­ x©y dùng c¸c c«ng tr×nh phóc lîi nh ­: tr¹m y tÕ,

tr­êng häc, ®­êng ®iÖn, giao th«ng; t«n t¹o c¸c danh lam th¾ng c¶nh vµ khu di

tÝch, gãp phÇn lµm thay ®æi nhanh diÖn m¹o cña thÞ x· SÇm S¬n.

* TÜnh Gia

Lµ huyÖn ®ång b»ng ven biÓn phÝa Nam tØnh Thanh Hãa. Víi hÖ thèng

du lÞch biÓn, du lÞch sinh th¸i bèn mïa, trong ®ã ph¶i kÓ ®Õn khu du lÞch H¶i

Hßa - huyÖn TÜnh Gia. C¸c khu du lÞch nµy hiÖn ®ang ® ­îc ®Çu t­ ®Ó trë thµnh

nh÷ng khu du lÞch sinh th¸i biÓn ®Ñp, tiÖn Ých cña khu vùc miÒn B¾c.

Lµ huyÖn ®ång b»ng ven biÓn phÝa Nam tØnh Thanh Hãa, TÜnh Gia héi

®ñ ®iÒu kiÖn ®Ó ph¸t triÓn kinh tÕ, ®Æc biÖt lµ kinh tÕ du lÞch, ®ã lµ §¶o Nghi

S¬n - n¬i tËp trung nhiÒu dù ¸n ph¸t triÓn kinh tÕ träng ®iÓm cña TØnh, cã c¶ng

c¸ L¹ch B¹ng - §¶o Mª, hang ®éng Tr ­êng L©m, §Òn Quang Trung, §Òn §µo

20

Duy Tõ… Nh ­ng thÕ m¹nh lín nhÊt ®Ó ph¸t triÓn du lÞch cña TÜnh Gia lµ bê

biÓn dµi 42 km n»m ven theo quèc lé 1A, rÊt tiÖn lîi cho viÖc du lÞch biÓn vµ

®iÒu d­ìng. BiÓn H¶i Hßa n»m c¸ch thÞ trÊn TÜnh Gia 2km, c¸ch khu ®« thÞ

míi Nghi S¬n kho¶ng 15 km, cã b·i réng vµ tho¶i, ®©y lµ n¬i cã ®Þa thÕ thuËn

lîi ®Ó ®Çu t­ x©y dùng thµnh mét trung t©m du lÞch- dÞch vô, thu hót du kh¸ch

vÒ víi vïng ®Êt phÝa Nam Thanh Ho¸. Khu du lÞch nghØ m¸t H¶i Hßa ® ­îc

UBND tØnh Thanh Hãa phª duyÖt quy ho¹ch chi tiÕt t¹i c«ng v¨n sè 2416

ngµy 28 th¸ng 7 n¨m 2003 vµ phª duyÖt ®iÒu chØnh bæ sung më réng ph¹m vi

dù ¸n vÒ phÝa B¾c, thuéc x· Ninh H¶i t¹i c«ng v¨n sè 665 ngµy 13 th¸ng 3

n¨m 2006 (®æi thµnh khu du lÞch nghØ m¸t H¶i Hßa - Ninh H¶i), víi tæng diÖn

tÝch 154 ha, trong ®ã bao gåm c¸c ph©n khu chøc n¨ng cô thÓ: Khu c¸c c«ng

tr×nh c«ng céng; Khu kh¸ch s¹n nhµ nghØ; §Êt c«ng viªn, c©y xanh, b·i t¾m;

§Êt d©n c­. Víi môc tiªu x©y dùng khu vùc b·i biÓn H¶i Hßa thµnh trung t©m

dÞch vô c«ng céng, khu du lÞch nghØ m¸t, sinh th¸i, vui ch¬i gi¶i trÝ, phôc vô

kh¸ch th¨m quan du lÞch vµ n©ng cao ®êi sèng vËt chÊt, tinh thÇn cña nh©n

d©n khu vùc ®« thÞ míi Nghi S¬n, thÞ trÊn TÜnh Gia vµ vïng l©n cËn.

HiÖn nay, dù ¸n khu du lÞch H¶i Hßa ® ­îc ®Çu t ­ x©y dùng ®· më ra

mét c¬ héi ph¸t triÓn míi cho TÜnh Gia. Dù ¸n ®ã phï hîp víi ®Þnh h ­íng

ph¸t triÓn chung cña HuyÖn lµ ®Èy nhanh tèc ®é ph¸t triÓn kinh tÕ, tËp trung

vµo c¸c ngµnh, c¸c lÜnh vùc mµ HuyÖn cã tiÒm n¨ng nh ­ kinh tÕ biÓn, nu«i

trång thuû s¶n, du lÞch, dÞch vô th ­¬ng m¹i… b»ng viÖc ph¸t huy tèi ®a néi

lùc, ®ång thêi lu«n t¹o m«i tr ­êng thuËn lîi nhÊt ®Ó tranh thñ triÖt ®Ó c¸c

nguån lùc tõ bªn ngoµi.

1.3. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa tiªu biÓu vïng ven biÓn Thanh Ho¸

1.3.1. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa truyÒn thèng

1.3.1.1. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa vËt thÓ

Di tÝch lÞch sö - v¨n ho¸ vïng ven biÓn Thanh Hãa chøa ®ùng nh÷ng

21

truyÒn thèng tèt ®Ñp, tinh hoa, trÝ tuÖ, tµi n¨ng, gi¸ trÞ v¨n ho¸, kiÕn tróc, mü

thuËt cña mçi ®Þa ph ­¬ng. V× vËy, nhiÒu di tÝch lÞch sö v¨n ho¸ ë ®©y ®· ® ­îc

khai th¸c trë thµnh ®èi t ­îng phôc vô cho môc ®Ých du lÞch nh ­: tham quan,

nghiªn cøu, thùc hiÖn c¸c nghi lÔ t©m linh cña nhiÒu du kh¸ch vµ ®· trë thµnh

tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa quý gi¸ trong viÖc thu hót kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ

kh¸ch du lÞch quèc tÕ.

- QuÇn thÓ kiÕn tróc t«n gi¸o Diªm Phè-Ng ­ Léc-HËu Léc : NghÌ - miÕu -

chïa - phñ Diªm Phè x· Ng ­ Léc, mét trong 6 x· ven biÓn huyÖn HËu Léc,

®­îc x©y dùng chung trong mét quÇn thÓ kiÕn tróc, nh ­ng mçi kiÕn tróc ® ­îc

cÊu t¹o riªng theo ®Æc ®iÓm nghi thøc tõng tÝn ng ­ìng riªng vµ biÖt lËp hoµn

toµn c¶ vÒ néi dung lÉn h×nh thøc. HiÖn nay khu kiÕn tróc Diªm Phè ®· ® ­îc

tØnh cÊp b»ng xÕp h¹ng di tÝch v¨n ho¸. Trong quÇn thÓ nµy gåm:

- NghÌ thê Th¸nh c¶ vµ b¶n thæ thÇn

- Chïa Liªn Hoa Tù thê PhËt.

- Phñ thê thÇn c¸ «ng.

- MiÕu lµ kiÕn tróc nhá, ®©y lµ n¬i vong linh cña 344 ng ­êi d©n Diªm

Phè ®i biÓn bÞ b·o cuèn chÕt ngµy 18/8/1981.

- §Òn thê An D ­¬ng V­¬ng vµ Mþ Ch©u c«ng chóa: T¹i x· Qu¶ng

Ch©u, huyÖn Qu¶ng X ­¬ng, tØnh Thanh Ho¸, cã ®Òn thê Thôc An D ­¬ng

V­¬ng- nhµ qu©n sù tµi giái, nhµ kiÕn tróc s ­ lçi l¹c, ®· cã c«ng dùng n ­íc vµ

gi÷ n­íc, c¸ch ngµy nay h¬n 2 ngµn n¨m. Bªn c¹nh lµ ®Òn c«ng chóa Mþ

Ch©u, ng­êi con g¸i ngäc vµng vµ duy nhÊt cña vua Thôc ®· ®Ó “Ná thÇn” v«

ý trao tay giÆc. Nªn nçi c¬ ®å ®¾m biÓn s©u”, còng ® ­îc d©n lµng B×nh Hoµ

lËp ng«i ®Òn thê nµng ngay c¹nh vua cha, gäi lµ ®Òn “Ngäc c«ng chóa”.

- §Òn thê Mai An Tiªm: Thuéc x· Nga Phó huyÖn Nga S¬n. C¸ch

huyÖn lþ Nga S¬n 5km vÒ phÝa §«ng B¾c. Ng«i ®Òn nhá ®¬n s¬ nÐp m×nh bªn

s­ên nói nh­ng chøa ®ùng c¶ mét huyÒn tho¹i ®Ñp ® ­îc l­u truyÒn tõ bao ®êi

nay. Mai An Tiªm lµ ng ­êi cã c«ng khai ph¸ x©y dùng ®Êt Nga S¬n tõ buæi

22

b×nh minh cña ®Êt n ­íc, d­a hÊu Mai An Tiªm lµ s¶n vËt rÊt næi tiÕng ë Nga

S¬n. Hµng n¨m lÔ héi Mai An Tiªm diÔn ra t ­ng bõng n¸o nhiÖt tõ 12 - 15

th¸ng 3 ©m lÞch.

- §Òn §éc C ­íc: N»m trªn ®Ønh nói mang tªn Cæ Gi¶i, thuéc dµy nói

Tr­êng LÖ ë thÞ x· SÇm S¬n. §Òn ® ­îc x©y dùng tõ thÕ kû XIII, thê thÇn §éc

C­íc (Mét Ch©n), lµ huyÒn tho¹i ® ­îc l­u truyÒn qua bao ®êi nay vÒ chµng

trai kh«i ng« tuÊn tó ® ­îc MÑ Nói sinh ra. V× sù b×nh yªn cña ng ­êi d©n lµng

Nói th©n yªu, chµng tù nguyÖn xÎ th©n m×nh lµm ®«i, mét nöa theo d©n chµi ra

biÓn kh¬i, nöa cßn l¹i ®øng trªn hßn Cæ Gi¶i n¬i ®Çu nói ®Ó canh gi÷ kh«ng

cho quû biÓn vµo bê quÊy rèi .Còng nh ­ c¸c vÞ thÇn hoµng lµng kh¸c, thµnh

hoµng §éc C­íc lµ vÞ thÇn cai qu¶n, b¶o trî, trî gióp cho ng ­ d©n lµng biÓn.

§Òn ®­îc nh©n d©n thê phïng 4 mïa cóng tÕ. N¬i ®©y diÔn ra lÔ héi B¸nh

ch­ng – b¸nh dµy hµng n¨m vµo ngµy 12/5 AL

- §Òn C« Tiªn: N»m ë mét vÞ trÝ kh¸ ®Ñp, tho¸ng ®·ng, phÝa Nam nói

Tr­êng LÖ, thÞ x· SÇm S¬n. §Òn thê bµ chóa LiÔu H¹nh (theo truyÒn thuyÕt Bµ

chÝnh lµ c« g¸i lµm nghÒ h¸i thuèc, cøu nh©n ®é thÕ...). Ng«i ®Òn vinh dù ® ­îc

B¸c Hå vÒ nghØ t¹i ®ã n¨m 1960 nh©n dÞp Ng ­êi vÒ th¨m Thanh Hãa vµ SÇm

S¬n. §øng ë ®Òn cã thÓ nh×n thÊy ®¶o Hßn Mª, c¶ vïng biÓn Nghi S¬n, huyÖn

TÜnh Gia, b·i biÓn c¸c x· Qu¶ng Vinh, Qu¶ng Hïng, huyÖn Qu¶ng X ­¬ng.

Ng«i ®Òn ®· ®­îc nhiÒu lÇn trïng tu, söa ch÷a.

- §Òn Bµ TriÒu: §Òn ®­îc x©y dùng trªn ®Êt lµng TrÊp, nay thuéc th«n

C«ng Vinh x· Qu¶ng C­ ( tr­íc ®©y ®Òn täa l¹c trªn ®Êt lµng TriÒu Ngoµi, nay

thuéc th«n TiÕn Lîi, do sôt lë s«ng, ng«i ®Òn ®­îc cha «ng di rêi ®Õn ®Þa ®iÓm

ngµy nay). Ng«i ®Òn thê Bµ TriÒu, tæ s ­ cña nghÒ dÖt S¨m Sóc, mét ph ­¬ng

tiÖn ®¸nh b¾t h¶i s¶n cña ng ­ d©n SÇm S¬n. §©y lµ mét lµng nghÒ truyÒn

thèng ®ang ®­îc kh«i phôc vµ ph¸t triÓn t¹i th«n TiÕn Lîi, n¬i Bµ ®· truyÒn

nghÒ cho con ch¸u tõ xa x ­a. LÔ héi truyÒn thèng vµo ngµy 10/2 AL, víi c¸c

ho¹t ®éng v¨n hãa th«ng tin cïng c¸c nghi lÔ nh ­: R­íc kiÖu, tÕ lÔ…§Òn Bµ

23

TriÒu míi ®­îc nh©n d©n thÞ x· SÇm S¬n trïng tu, t«n t¹o n¨m 2004.

- Cöa ThÇn Phï: Thuéc huyÖn Nga S¬n. Tr ­íc ®©y vua TrÇn dÑp giÆc

ph­¬ng Nam, ®Õn ®©y sãng to giã lín kh«ng tiÕn lªn ®­îc, nhê cã mét ®¹o sÜ La

ViÖn ng­êi ®Þa ph ­¬ng dÉn ®­êng nªn míi tho¸t hiÓm. Th¾ng giÆc trë vÒ La

ViÖn ®· mÊt, Vua cho lËp miÕu thê vµ phong lµ Êp L·ng Ch©n Nh©n T«n ThÇn.

- Di tÝch lÞch sö ChiÕn khu Ba §×nh: ChiÕn khu Ba §×nh thuéc x· Ba

§×nh, c¸ch trung t©m huyÖn Nga S¬n 3 km vÒ phÝa T©y - B¾c. §©y lµ di tÝch

lÞch sö ®· ® ­îc xÕp h¹ng cÊp quèc gia. Víi lßng yªu n ­íc vµ tinh thÇn qu¶

c¶m, chØ víi nh÷ng vò khÝ th« s¬ mµ t¹i ®©y nghÜa qu©n cÇn V ­¬ng vµ nh©n

d©n ba lµng lµ lµng MËu, lµng Th ­îng, lµng Mü Khª ®· dòng c¶m ®¸nh b¹i

nhiÒu ®ît tÊn c«ng cña giÆc Ph¸p x©m l ­îc. §Þa danh Ba §×nh nµy ®· vinh dù

®­îc B¸c Hå ®Æt thµnh tªn gäi cña qu¶ng tr ­êng Ba §×nh (Hµ Néi) lÞch sö.

- Chïa Kh¶i Minh: Ng«i chïa thuéc ®Þa phËn ph­êng B¾c S¬n, thÞ x· SÇm

S¬n. Chïa cã nhiÒu t­îng PhËt ®Ñp vµ xung quanh cã c¸c c©y cæ thô mäc kÝn, cã

c©y hµng 2 ng­êi «m kh«ng xuÓ. Chïa ®· bÞ ph¸ vµ ® ­îc x©y l¹i n¨m 1994 víi

kiÕn tróc kh¸ ®Ñp, toµn b»ng gç, nh­ng quy m« nhá h¬n tr­íc nhiÒu. Trong chïa

hiÖn cã hµng chôc bøc t­îng PhËt, trong ®ã cã 11 pho t ­îng cò lµm tr ­íc kia,

nh©n d©n cÊt gi÷ ®­îc. Mét chiÕc chu«ng ®ång, nÆng kho¶ng trªn chôc c©n. §Æc

biÖt, tr­íc chïa cã 2 chiÕc kh¸nh ®¸ vµo lo¹i lín. Mçi chiÕc cã chiÒu dµi 3m, cao

1m dµy gÇn 0,2m, cã lç x©u chèt, ®Æt trªn 2 cét trô ®¸.

- §Òn T« HiÕn Thµnh: §Òn ®­îc x©y dùng ë xãm Tµi, lµng Nói, nay

thuéc ph­êng Tr­êng S¬n, thÞ x· SÇm S¬n. §Òn thê T« HiÕn Thµnh, mét §¹i

thÇn cuèi thÕ kû XII, d ­íi triÒu nhµ Lý. ¤ng lµ mét viªn quan, ® ­îc lÞch sö ca

ngîi rÊt thanh liªm, chÝnh trùc. Vµo n¨m 1161, «ng ® ­îc vua Lý Th¸nh T«n

cö cÇm qu©n vµo dÑp lo¹n ë vïng ven biÓn Thanh Ho¸, nhê thÕ nh©n d©n ®Þa

ph­¬ng míi ®­îc an c­ l¹c nghiÖp. V× vËy nhiÒu n¬i ë Thanh Ho¸, nh©n d©n

®· lËp ®Òn thê ®Ó t ­ëng nhí c«ng ®øc cña «ng. Hµng n¨m cø ®Õn ngµy 16/2

24

©m lÞch hµng n¨m, nh©n d©n ®Þa ph­¬ng tæ chøc lÔ héi th¾p h­¬ng ë ®Òn.

- §Òn thê Quang Trung : §Ó t­ëng nhí c«ng lao ng ­êi anh hïng d©n

téc Quang Trung-NguyÔn HuÖ, vÞ l·nh ®¹o kiÖt xuÊt cña phong trµo khëi

nghÜa n«ng d©n thÕ kû XVIII, nh©n d©n ®· lËp ®Òn thê «ng t¹i lµng Do

Xuyªn, x· H¶I Thanh, huyÖn TÜnh Gia, c¸ch thÞ trÊn TÜnh Gia 5km vÒ phÝa

§«ng. Khi nhµ NguyÔn lªn ng«i, ®Òn thê bÞ ph¸ huû hoµn toµn. §Õn n¨m

1978, nh©n d©n ®Þa ph ­¬ng x©y dùng mét cung nhá ®Ó thê trªn dÊu vÕt cò, cã

kÕt cÊu 2 gian hËu cung m¸i cuèn vßm, diÖn tÝch gian thê kho¶ng 35m 2. §Òn

thê n»m trong hÖ thèng víi chïa §ãt Tiªn vµ ®Òn L¹ch B¹ng. Hµng n¨m, vµo

c¸c ngµy mïng 5,6,7 TÕt Nguyªn §¸n, lÔ héi thê vua Quang Trung ® ­îc tæ

chøc rÊt träng thÓ t¹i ®Òn.

- §Òn L¹ch B¹ng – H¶i Thanh - TÜnh Gia: §Òn L¹ch B¹ng thuéc x· Du

Xuyªn – huyÖn TÜnh Gia, lµ ®Òn thê Tø vÞ Thanh N ­¬ng - nh÷ng vÞ thÇn cã

tÇm quan träng cña ng­ d©n vïng ven biÓn Thanh Hãa.

1.3.1.2. Tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ phi vËt thÓ

1.3.1.2.1. Phong tôc tiªu biÓu cña vïng ven biÓn Thanh Ho¸

- Tôc h¹ thñy ë Ng ­ Léc – HËu Léc: Con thuyÒn míi ®ãng xong, tr ­íc

khi kÐo xuèng n ­íc ®Òu ph¶i lµm lÔ h¹ thñy ®Ó xin thÇn linh ® ­îc nhËp con

thuyÒn vµo biÓn c¶. LÔ nµy tïy thuéc ®iÒu kiÖn kinh tÕ cña mçi nhµ, nh ­ng Ýt

nhÊt còng ph¶i m©m x«i, con gµ, trÇu r ­îu, vµng h­¬ng vµ ph¶i mêi thÇy cóng

vÒ lµm lÔ. ThÇy cóng xong, ®èt mét b¸nh ph¸o, mäi ng ­êi chung quanh ®ång

thanh hß d« ®Èy thuyÒn, mõng con thuyÒn ch¹m n ­íc. Nhµ kh¸ gi¶ ph¶i s¾m

vµi ba m©m cç, mêi hä m¹c, xãm giÒng ®Õn cïng vui mõng. Còng trong dÞp nµy

nh÷ng ng­êi trong hä vµ th©n t×nh ®Òu cã tiÒn g¹o, r­îu ®Õn mõng, nhiÒu Ýt tïy

tõng ng­êi, nh­ng ®©y lµ h×nh thøc t ­¬ng th©n, t­¬ng ¸i, gióp ®ì lÉn nhau rÊt

t×nh nghÜa cña hä hµng lµng xãm ®èi víi nh÷ng gia ®×nh cã c«ng viÖc lín.

- Tôc thê C¸ ¤ng (§øc ¤ng): Tôc thê c¸ voi lµ mét tôc lÖ riªng vµ tiªu

25

biÓu cña c­ d©n miÒn biÓn. Hä t«n vinh c¸ voi lµ vÞ “ThÇn hé mÖnh” nªn x ­ng

h« mét c¸ch kÝnh cÈn lµ " Ngµi”, lµ “¤ng”, lµ “ §øc ¤ng”. X©y ®Òn thê gäi lµ

®Òn “§øc ¤ng”, nh»m thÓ hiÖn lßng tri ©n s©u nÆng cña d©n lµng ®èi víi c¸

voi. Tôc thê nµy thÓ hiÖn râ qua lÔ héi CÇu ng ­ hµng n¨m cña ng ­ d©n vïng

ven biÓn Thanh Hãa.

1.3.1.2.2. LÔ héi tiªu biÓu cña vïng ven biÓn Thanh Ho¸

- LÔ héi Mai An Tiªm: TruyÒn thuyÕt vÒ Mai An Tiªm víi qu¶ d ­a ®á

thêi vua Hïng ®· ®i vµo sö s¸ch vµ sèng m·i ®Õn ngµy nay trong lßng nh÷ng

ng­êi d©n Nga S¬n-Thanh Ho¸. Hµng n¨m, lÔ héi Mai An Tiªm ® ­îc tæ chức

víi quy m« cÊp t ỉnh kÐo dài trong 3 ngày t ừ 13 ®Õn15/4. Ngoài lÔ r ­íc kiÖu,

d©ng h­¬ng t¹i ®Òn thê, sÏ cã ch ­¬ng tr×nh diÔn l¹i sù tÝch Qu¶ d ­a hÊu ®Ó

t­ëng nhí ng ­êi cã c«ng khai s¬n ph¸ th¹ch, më mang bê câi, thñy tæ truyÒn

nghÒ canh n«ng cho d©n trong vïng, cïng c¸c ho¹t ®éng v¨n ho¸, liªn hoan

v¨n nghÖ, trß ch¬i, trß diÔn d©n gian, héi vËt... Kh¸ch du lÞch ®Õn lÔ héi cßn

®­îc tham quan nh÷ng danh th¾ng cña Nga S¬n, non n ­íc ThÇn Phï...

- LÔ héi CÇu Ng ­ - Diªm Phè- Ng ­ Léc - HËu Léc: CÇu ng­ lµ lÔ héi

®Æc s¾c nhÊt cña ng ­ d©n vïng ven biÓn Thanh Hãa nh»m t«n vinh gi¸ trÞ v¨n

hãa truyÒn thèng, ®¸p øng nhu cÇu tÝn ng ­ìng d©n gian cña ng ­ d©n. Mét

trong nh÷ng lÔ héi ®­îc tæ chøc víi qui m« lín ph¶i nãi tíi lÔ héi cÇu ng ­ cña

bà con ng­ d©n x· Ng­ Léc, huyÖn HËu Léc, tæ chøc trang nghiªm tõ ngày 21

®Õn 24 th¸ng 2 ©m l ịch hàng n¨m. §©y là lÔ héi truyÒn thèng, mang ®Ëm b¶n

s¾c v¨n ho¸ vïng biÓn, thu hót hàng ngh×n l­ît ng­êi tham gia.

- LÔ héi b¸nh ch ­ng-b¸nh dµy: LÔ héi b¸nh dµy ë thÞ x· SÇm S¬n lµ lÔ

héi truyÒn thèng cã tõ xa x ­a. LÔ héi tæ chøc vµo ngµy 12.5(©m lÞch) hµng

n¨m. LÔ héi thi b¸nh ch ­ng b¸nh dµy lµ lÔ héi cÇu m ­a. §©y lµ lÔ héi lín cña

ng­êi d©n thÞ x· SÇm S¬n, lÔ héi nµy g¾n víi di tÝch ®Òn §éc C ­íc. LÔ héi

b¸nh dµy d· trë thµnh lÔ héi truyÒn thèng cña ng ­êi d©n SÇm S¬n. Th ­êng th×

26

dÞp lÔ héi nµy l¹i diÔn ra vµo lóc b¾t ®Çu mét mïa nghØ m¸t SÇm S¬n, do vËy

cã thÓ kÕt hîp tour du lÞch lÔ héi. LÔ héi nµy lµm t¨ng sù ®a d¹ng, phong phó

cña tour du lÞch biÓn

- LÔ héi ®ua thuyÒn: §©y lµ mét trong nh÷ng lª héi lín cña c ­ d©n vïng

ven biÓn Thanh Hãa, lÔ héi ® ­îc tæ chøc tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn vµ thêi gian

bè trÝ cña tõng huyÖn. Nh ­ng mét trong lÔ héi ®ua thuyÒn ® ­îc tæ chøc víi

qui m« lín ®Êy lµ lÔ héi cña x· Ng ­ Léc – HËu Léc. §Ó tham gia cuéc thi nµy

c¸c th«n trong x· cö ra nh÷ng ng ­êi ®µn «ng tuæi tõ 18 – 40 tuæi, cã thÓ lùc vµ

kinh nghiÖm s«ng biÓn giái, ®Æc biÖt gia ®×nh kh«ng cã tang cí. §Þa ®iÓm ®ua

thuyÒn lµ ®o¹n biÓn tõ ®Çu lµng tíi cuèi lµng kho¶ng 1000m. Gi¶i th ­ëng tïy

thuéc vµo qui ®Þnh cña Ban tæ chøc mçi n¨m mét kh¸c. Sau cuéc ®ua, tÊt c¶

c¸c thuyÒn ®Òu ® ­îc nh©n d©n rãt r ­îu chóc mõng. Sau ®ã c¶ lµng më tiÖc

khao qu©n, cuéc vui nµy kÐo dµi ®Õn bÊt tËn.

- LÔ héi Quang Trung – TÜnh Gia: Hµng n¨m, vµo c¸c ngµy mïng 5,6,7

TÕt Nguyªn §¸n, lÔ héi thê vua Quang Trung ® ­îc tæ chøc rÊt träng thÓ t¹i

®Òn Quang Trung t¹i lµng Du Xuyªn – huyÖn TÜnh Gia rÊt ®«ng vui tÊp nËp,

nh©n d©n trong lµng vµ c¸c b¶n héi trong vïng vÒ dù trong kh«ng khÝ t ­ng

bõng phÊn khëi víi niÒm vui bÊt tËn cña ngµy xu©n. Trong héi cã nhiÒu nghi

lÔ truyÒn thèng nh ­: r­íc kiÖu r ­íc vâng, tÕ lÔ, ®¸nh cê, ®ua thuyÒn, b¬i

ch¶i… vµ c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa nh ­ v¨n nghÖ, thÓ thao…thu hót ®«ng ®¶o

kh¸ch du lÞch ®Õn dù.

1.3.1.2.3. NghÒ, lµng nghÒ truyÒn thèng ven biÓn Thanh Ho¸

- Lµng nghÒ chiÕu cãi Nga S¬n : C¸ch trung t©m huyÖn Nga S¬n 3km

vÒ phÝa §«ng Nam lµ mét vïng cãi b¹t ngµn ch¹y dµi 8 x· víi diÖn tÝch

4.998,5ha. Vïng ®Êt nµy næi tiÕng víi “ChiÕu Nga S¬n-g¹ch B¸t Trµng”.

ChiÕu Nga S¬n ® ­îc ­a chuéng bëi nh÷ng tÝnh n¨ng ­u viÖt: gän nhÑ, thuËn

tiÖn, m¸t, rÎ, chÊt l­îng s¶n phÈm, kiÓu d¸ng, mÉu m· ®a d¹ng. §Õn vïng quª

27

chiÕu cãi xen lÉn gi÷a nh÷ng xãm lµng ngµy ®ªm rén r· tiÕng m¸y dÖt chiÕu,

xe ®ay. C¸c s¶n phÈm lµm tõ cãi tËp trung nhiÒu ë chî Hãi §µo- x· Nga Liªn.

Kh¸ch hµng cã thÓ lùa chän, ®Æt hµng víi bÊt kú sè l ­îng nµo

- NghÒ dÖt S¨m Xóc-SÇm S¬n: NghÒ dÖt S¨m xóc thuéc x· Qu¶ng C ­,

thÞ x· SÇm S¬n. Xóc lµ tÊm l ­íi dÖt b»ng t¬ t»m ®Ó b¾t con moi, nhê nh÷ng

tÊm xóc nµy mµ d©n lµng b¾t ® ­îc nhiÒu h¬n. HiÖn nay, ® ­îc sù ®Çu t ­ cña

tØnh, chÝnh quyÒn ®Þa ph ­¬ng thÞ x· SÇm S¬n ®ang kh«i phôc l¹i nghÒ nµy ®Ó

®¸p øng nhu cÇu sö dông cña ng ­êi d©n lµng chµi, ®ång thêi khai th¸c ho¹t

®éng nghÒ dÖt s¨m xóc vµo kinh doanh du lÞch víi lo¹i h×nh du lÞch nghÒ, lµng

nghÒ truyÒn thèng.

Trong 5 x· biÓn - NghÒ lµm n ­íc m¾m ë Khóc Phô (Ho»ng Phô) :

huyÖn Ho»ng Ho¸ chØ cã lµng Khóc Phô (giê ®©y cã thªm Ho»ng Tr ­êng) lµm

n­íc m¾m. N­íc m¾m Khóc Phô lo¹i ná ®Çu, lo¹i ®Æc biÖt, ®Ó l©u lµ mét "tµi

s¶n quý". Uèng mét chÐn nhá sÏ t¨ng søc chÞu rÐt cho ng ­êi ®i biÓn vµo mïa

®«ng, t¨ng søc khoÎ cho ng ­êi thî lÆn, ch÷a ® ­îc bÖnh ®au bông giã, ®au

bông b·o. HiÖn nay, n ­íc m¾n Khóc Phô cã mÆt trªn thÞ tr ­êng ®Ó ®¸p øng

nhu cÇu sö dông cña nh©n d©n trong vïng vµ kh¸ch du lÞch khi ®Õn ®©y.

- NghÒ m©y tre ®an ë Qu¶ng Phong-Qu¶ng X ­¬ng : Lµng nghÒ thuéc x·

Qu¶ng Phong, huyÖn Qu¶ng X ­¬ng, c¸ch Thµnh phè Thanh Ho¸ 10km vÒ

phÝa Nam. Ngoµi s¶n xuÊt n«ng nghiÖp. Qu¶ng Phong cßn cã nghÒ m©y tre

®an, lµ nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cña nh©n d©n trong x· tõ l©u ®êi S¶n phÈm

®­îc lµm tõ nguyªn liÖu m©y, tre, giang, nøa, l¸...qua bµn tay ®an l¸t khÐo lÐo

cña nh÷ng ng ­êi d©n ë ®©y ®· t¹o thµnh s¶n phÈm thñ c«ng mü nghÖ rÊt tinh

s¶o. HiÖn nay, s¶n phÈm cña lµng nghÒ ®· cã mÆt trªn thÞ tr ­êng trong vµ

ngoµi n­íc.

- N­íc m¾n Ba Lµng - TÜnh Gia : N­íc m¾m lµ gia vÞ ®éc ®¸o kh«ng

thÓ thiÕu trong cuéc sèng hµng ngµy cña ng ­êi ViÖt Nam vµ ®· trë thµnh mãn

¨n d©n téc. Còng nh­ c¸c vïng ven biÓn Thanh Ho¸, TÜnh Gia lµ n¬i lµm n ­íc

28

m¾m næi tiÕng nhÊt, ®Æc biÖt lµ n ­íc m¾m Ba Lµng Ba lµng: Tªn gäi 3 th«n

theo ®¹o Thiªn chóa gi¸o (xø ®¹o Ba Lµng) nay gåm 3 th«n: Th ­îng H¶i,

Quang Minh, Xu©n TiÕn thuéc x· H¶i Thanh.

- NghÒ chÕ biÕn c¸ Diªm Phè Ng ­ Léc -HËu Léc: Trong 6 x· vïng ven

biÓn cña huyÖn HËu Léc th× næi tiÕng vÒ khai th¸c vµ chÕ biÕn h¶i s¶n lµ x·

Ng­ Léc, ®©y lµ mét trong nh÷ng x· n»m s¸t mÐp bê biÓn, ng ­êi d©n ë ®©y

sinh sèng c¸ch bê biÓn lµ mét con ®ª ® ­îc x©y b»ng bª t«ng, bëi bê biÓn ë

®©y bÞ xãi lë nghiªm träng. Lµ mét x· kh«ng thÓ ph¸t triÓn du lÞch t¾m biÓn

nh­ng l¹i cã nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa kh¸ ®Æc s¾c, trong ®ã cã lo¹i

h×nh du lÞch th¨m quan lµng nghÒ. §©y lµ mét x· næi tiÕng vÒ khai th¸c vµ chÕ

biÕn h¶i s¶n næi tiÕng kh«ng chØ trong tØnh mµ cßn ® ­îc b¸n ë nhiÒu n¬i trong

c¶ n­íc.

- NghÒ thñ c«ng mü nghÖ èc trai - SÇm S¬n : Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y

khi kh¸ch du lÞch ®Õn SÇm S¬n ®Ó cã nh÷ng ngµy nghØ hÌ s¶ng kho¸i n« ®ïa

t¾m biÓn vµ th¨m quan nh÷ng di tÝch th¾ng c¶nh næi tiÕng, th× giê ®©y kh¸ch

du lÞch cßn ®­îc ®­a ®Õn mét sè khu s¶n xuÊt hàng l ­u niÖm b»ng c¸c nguyªn

liÖu tõ h¶i s¶n nh ­: vßng èc, b«ng tai vá sß, nhÉn ®åi måi… §©y kh«ng chØ lµ

nh÷ng mãn quà ®éc ®¸o, l¹ m¾t cña thiªn nhiªn, mà cßn v× gi¸ c¸c mÆt hàng

mü nghÖ này kh¸ rÎ.

1.3.1.2.4. Èm thùc vïng ven biÓn

Nãi tíi tµi nguyªn du lÞch vïng ven biÓn kh«ng thÓ kh«ng nãi tíi Èm

thùc cña vïng. Èm thùc tõ l©u ®· lµ tÊm g ­¬ng ph¶n ¸nh ®êi sèng v¨n hãa cña

tõng miÒn quª. Èm thùc cña Thanh Hãa nãi chung, vïng ven biÓn Thanh Hãa

nãi riªng kh¸ phong phó vµ rÊt ® ­îc coi träng. §©y lµ nh÷ng huyÖn, thÞ vïng

ven biÓn kh¸ næi tiÕng víi nh÷ng ®Æc s¶n nh ­: t«m, cua, mùc, sß, ghe…lµ

nh÷ng mÆt hµng h¶i s¶n quý ® ­îc ®em ®i b¸n ë c¸c tØnh trong c¶ n ­íc vµ xuÊt

29

khÈu sang n­íc ngoµi.

§Õn ®©y kh¸ch du lÞch sÏ ® ­îc th­ëng thøc nh÷ng mãn ¨n ®a d¹ng, ®Æc

s¾c mang h ­¬ng vÞ riªng cña vïng biÓn ® ­îc chÕ biÕn tõ nh÷ng bµn tay cña

nh÷ng ®Çu bÕp næi tiÕng.

1.3.2. Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i

Vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã nguån tµi nguyªn du

lÞch phong phó vµ ®a d¹ng c¶ vÒ tù nhiªn vµ nh©n v¨n. Tuy nhiªn, hiÖn nay

míi chØ cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n cã tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa mang tÝnh

hiÖn ®¹i.

Cø ®Õn dÞp ®Çu mïa du lÞch hµng n¨m, kh¸ch du lÞch tõ mäi n¬i n« nøc

kÐo vÒ SÇm S¬n - ®iÓm du lÞch biÓn næi tiÕng cña vïng ven biÓn Thanh Hãa ®Ó

tham dù khai m¹c “Mïa du lÞch SÇm S¬n”. §Õn víi lÔ héi khai m¹c kh¸ch du

lÞch cã ®iÒu kiÖn tham gia t×m hiÓu c¸c lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n hãa võa mang

tÝnh truyÒn thèng võa cã tÝnh hiÖn ®¹i nh ­: ca móa nh¹c, ®i cµ kheo trªn biÓn,

ch¹y m«t« n­íc, tæ chøc ®¸ bãng, ®¸nh bãng chuyÒn trªn b·i biÓn …

Ngoµi c¸c ho¹t ®éng sinh ho¹t th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c sù kiÖn v¨n

hãa ë SÇm S¬n th× khi tíi ®©y kh¸ch du lÞch cßn cã thÓ tíi th¨m quan khu du

lÞch v¨n hãa – vui ch¬i gi¶i trÝ “ HuyÒn tho¹i ThÇn §éc Cuíc” n»m ë trung

t©m b·i biÓn SÇm S¬n. Víi hÖ thèng hang ®éng võa tù nhiªn vµ nh©n t¹o sÏ

®­a kh¸ch du lÞch ®Õn víi xø së xa x ­a cña vïng ven biÓn SÇm S¬n. Khu vui

ch¬i gi¶i trÝ nµy ®· ® ­îc x©y dùng vµ ®i vµo phôc vô kh¸ch du lÞch tõ th¸ng

5/2003. §©y lµ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i ®· ® ­îc khai

30

th¸c thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mét c¸ch hiÖu qu¶

TiÓu kÕt ch­¬ng 1

Thanh Hãa lµ mét vïng ®Êt ® ­îc mÖnh danh lµ “ §Þa linh nh©n kiÖt”,

víi nhiÒu nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa còng nh ­ tù nhiªn rÊt phong phó

vµ ®a d¹ng víi c¸c ­u thÕ næi tréi ®Ó ph¸t triÓn c¸c lo¹i h×nh du lÞch. HiÖn nay,

du lÞch tØnh nhµ ®­îc ph¸t triÓn m¹nh dùa vµo lo¹i h×nh du lÞch nghØ biÓn. Khi

tíi vïng ven biÓn Thanh Hãa ngoµi môc ®Ých nghØ d ­ìng th× kh¸ch du lÞch

cßn cã thÓ tham quan t×m hiÓu vÒ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa. Víi nguån tµi

nguyªn mang ®Ëm b¶n s¾c v¨n hãa ®Þa ph ­¬ng cña ng ­ d©n vïng ven biÓn sÏ

®em l¹i cho kh¸ch du lÞch mét s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa kh¸c so víi nh÷ng

vïng kh¸c. §©y chÝnh lµ nguån tµi nguyªn du lÞch quan träng trong viÖc thu

hót kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ. Víi nh÷ng di tÝch lÞch sö

v¨n hãa quan träng nh ­ : ®Òn §éc C ­íc, Quang Trung, T« HiÕn Thµnh, L¹ch

B¹ng ; nh÷ng lÔ héi truyÒn thèng vµ phong tôc tËp qu¸n CÇu ng ­, B¸nh ch­ng

– b¸nh dµy , H¹ thñy, §ua thuyÒn ... §©y lµ nguån tµi nguyªn cã ý nghÜa lín

vÒ mÆt lÞch sö, v¨n ho¸ cã t¸c dông tÝch cùc trong viÖc gi¸o dôc truyÒn thèng

yªu n­íc vµ kh«i phôc ph¸t triÓn nh÷ng nÐt ®Ñp trong sinh ho¹t v¨n ho¸ cæ

truyÒn nh»m ®¸p øng mét phÇn ®êi sèng tinh thÇn, t©m linh cña ng ­êi d©n

®ång thêi cßn trë thµnh mét phÇn quan träng cña du lÞch, nã cã sù thu hót kú

diÖu ®èi víi du kh¸ch trong vµ ngoµi n ­íc. V× thÕ hiÖn nay, c¸c phong tôc, lÔ

héi ®ang cã xu h ­íng phôc håi vµ ph¸t triÓn trë l¹i. Ngoµi ra, ®Õn ®©y kh¸ch

du lich cßn cã thÓ ®Õn th¨m nh÷ng khu s¶n xuÊt ®å thñ c«ng truyÒn thèng g¾n

víi m«i tr ­êng sèng cña c ­ d©n. ViÖc khai th¸c vµ kh«i phôc ph¸t triÓn c¸c

lµng nghÒ truyÒn thèng cã vai trß lín trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch. §©y lµ mét

h­íng ®i ®óng ® ­îc triÓn khai tÝch cùc ®Ó võa gi¶i quyÕt viÖc lµm, t¨ng thu

nhËp vµ thu hót du kh¸ch ®Õn tham quan vµ mua s¶n phÈm. §Æc biÖt víi chiÕn

31

l­îc ph¸t triÓn du lÞch Thanh Hãa thµnh träng ®iÓm du lÞch quèc gia.

Ch­¬ng 2: Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du

lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Ho¸

2.1. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch tØnh Thanh Ho¸ vµ

s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa

2.1.1. Kh¸i qu¸t vÒ ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch tØnh Thanh Hãa

2.1.1.1. T×nh h×nh ph¸t triÓn KT-XH vµ ngµnh Du lÞch

Nh÷ng kÕt qu¶ chuyÓn dÞch c¬ cÊu kinh tÕ ë n ­íc ta nãi chung vµ

Thanh ho¸ nãi riªng trong nh÷ng n¨m ®æi míi ® ­îc thÓ hiÖn ë c¸c khÝa c¹nh

kh¸c nhau, trong ®ã râ nÐt vµ ®Æc tr ­ng nhÊt lµ tõ gãc ®é c¬ cÊu ngµnh. Theo

ph©n ngµnh kinh tÕ ë n ­íc ta c¬ cÊu kinh tÕ ® ­îc chia lµm ba nhãm ngµnh

lín: N«ng nghiÖp - C«ng nghiÖp - DÞch vô. C¬ cÊu kinh tÕ ph©n theo ngµnh

kinh tÕ cña Thanh Ho¸ trong nh÷ng n¨m qua ®· cã sù chuyÓn dÞch theo h ­íng

tÝch cùc, tû träng c«ng nghiÖp vµ dÞch vô t¨ng hµng n¨m.

§¸nh gi¸ chung: Giai ®o¹n 1996 - 2000 t¨ng tr ­ëng GDP b×nh qu©n

hµng n¨m ®¹t 7%, giai ®o¹n 2001 - 2004 tèc ®é t¨ng tr ­ëng kh¸, t¨ng tr ­ëng

GDP b×nh qu©n hµng n¨m ®¹t 9,6%, trong ®ã c¬ cÊu ngµnh dÞch vô ®¹t 8,2%.

C¬ cÊu kinh tÕ: N«ng nghiÖp - c«ng nghiÖp - dÞch vô trong GDP n¨m 1999 lµ:

42,50% - 23,20% - 34,30% th× ®Õn n¨m 2005 lµ: 32,6% - 34,3% - 33,1%, lÇn

®Çu tiªn tû träng c«ng nghiÖp cao h¬n tû träng n«ng nghiÖp. C¸c ho¹t ®éng

dÞch vô th ­¬ng m¹i ph¸t triÓn nhanh vµ ®a d¹ng, ®¸p øng ® ­îc yªu cÇu cña

kinh tÕ thÞ tr­êng, më cöa vµ héi nhËp, nhÊt lµ ho¹t déng du lÞch vµ c¸c ngµnh

dÞch vô phôc vô s¶n xuÊt ®êi sèng.

Trong nh÷ng n¨m qua, ®Æc biÖt tõ n¨m 1995 trë l¹i ®©y nhê cã chÝnh

s¸ch ®æi míi vµ sù quan t©m, ®Çu t ­ ®óng møc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh liªn

quan, du lÞch Thanh Ho¸ cã sù khëi s¾c ®¸ng kÓ, ho¹t ®éng kinh doanh du lÞch

32

Thanh Ho¸ trong giai ®o¹n 2000 - 2005 ®¹t tèc ®é ph¸t triÓn kh¸ cao so víi

giai ®o¹n tr ­íc, lµ mét trong 10 tØnh ®øng ®Çu c¶ n ­íc vÒ c¸c chØ tiªu ph¸t

triÓn du lÞch víi tèc ®é t¨ng b×nh qu©n hµng n¨m cña chØ tiªu l ­ît kh¸ch lµ

14,25%, chØ tiªu doanh thu lµ 16,24%. N¨m 2000 toµn ngµnh Du lÞch Thanh

ho¸ ®· ®ãn 482.257 l ­ît kh¸ch, phôc vô 736.489 ngµy kh¸ch, doanh thu ®¹t

84.126 triÖu ®ång. §Õn n¨m 2005, toµn ngµnh ®· tæ chøc ®ãn ® ­îc kho¶ng

940.041 l­ît kh¸ch du lÞch, t¨ng gÊp 1,95 lÇn so víi n¨m 2000; t¨ng gÊp 3 lÇn

so víi n¨m 1995; doanh thu ®¹t 185.000 triÖu ®ång, t¨ng gÊp 2,19 lÇn so víi

n¨m 2000 vµ gÊp 3,46 lÇn so víi n¨m 1995. Tæng doanh thu trong du lÞch n¨m

2005 chiÕm tû träng 2,09% trong GDP cña c¶ tØnh vµ chiÕm tû träng xÊp xØ

6,3% trong GDP cña ngµnh dÞch vô. Riªng ngµnh dÞch vô kh¸ch s¹n ®¹t tèc ®é

t¨ng tr ­ëng kh¸ cao, n¨m 1995, gi¸ trÞ GDP cña ngµnh du lÞch Thanh Hãa

(bao gåm kh¸ch s¹n, nhµ hµng) ®¹t 126,72 tû ®ång, chiÕm tû träng 1,98%

trong GDP cña tØnh vµ chiÕm tû träng 5,9% trong GDP cña ngµnh dÞch vô.

§Õn n¨m 2007 ngµnh du lÞch tØnh nhµ ®ãn ®­îc 1.750.000 l­ît kh¸ch, phuc vô

3.328.000 ngµy kh¸ch, doanh thu ®¹t 523,5 tû ®ång t¨ng 36,7% so víi cïng kú

n¨m 2006. Riªng 7 th¸ng ®Çu n¨m 2008, du lÞch Thanh Hãa tæ chøc ®ãn ® ­îc

1.608.500 l­ît kh¸ch, phôc vô 3.022.820 ngµy kh¸ch, doanh thu ®¹t 552 tû

®ång t¨ng 32,4% so víi cïng kú n¨m 2007. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña

7 th¸ng ®Çu n¨m cã t¨ng, song møc t¨ng tr ­ëng kh«ng cao, nguyªn nh©n do

¶nh h­ëng cña c¸c yÕu tè nh­: dÞch bÖnh, thêi tiÕt, chØ sè tiªu dïng cao.

MÆc dï trong nh÷ng n¨m qua du lÞch Thanh Ho¸ ®· cã tèc ®é t¨ng

tr­ëng kh¸ nhanh song so víi sù ph¸t triÓn du lÞch cña vïng vµ c¶ n ­íc cßn rÊt

khiªm tèn, c¸c chØ tiªu ph¸t triÓn cßn thÊp.

2.1.1.2. T×nh h×nh c¬ cÊu s¶n phÈm, dÞch vô du lÞch chñ yÕu

Nh÷ng n¨m gÇn ®©y, víi chñ tr ­¬ng ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm du lÞch,

Thanh ho¸ ®· chó träng xóc tiÕn c«ng t¸c ®Çu t ­ khai th¸c tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa nh»m nhanh chãng phôc vô kh¸ch du lÞch. Ngoµi s¶n phÈm du lÞch

33

truyÒn thèng nh ­ du lÞch t¾m biÓn t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n, cßn nh÷ng s¶n

phÈm kh¸c nh ­: chuyªn ®Ò du lÞch v¨n ho¸ lÞch sö t¹i khu du lÞch Lam Kinh,

thµnh nhµ Hå; du lÞch sinh th¸i t¹i khu du lÞch suèi c¸ CÈm L ­¬ng, VQG BÕn

En, khu du lÞch biÓn H¶i TiÕn, H¶i Hoµ, du lÞch vui ch¬i gi¶i trÝ t¹i khu du lÞch

v¨n ho¸ Hµm Rång... ®· vµ ®ang ® ­îc ®Çu t­ khai th¸c, ®­a vµo sö dông. Tuy

nhiªn chÊt l ­îng dÞch vô, s¶n phÈm du lÞch Thanh ho¸ cßn thÊp, mét sè s¶n

phÈm truyÒn thèng nh ­: du lÞch biÓn ®ang mÊt dÇn søc c¹nh tranh, chËm khai

th¸c, ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm du lÞch.

MÆt kh¸c, ngoµi dÞch vô l ­u tró, ¨n uèng, c¸c dÞch vô phôc vô kh¸ch du

lÞch kh¸c nh­: l÷ hµnh, vËn chuyÓn kh¸ch, gi¶i trÝ còng ®· ® ­îc quan t©m ®Çu

t­ nh­ tuy nhiªn møc ®é ®Çu t ­ ch­a t­¬ng xøng víi tèc ®é ®Çu t ­ vµo lÜnh

vùc kinh doanh l­u tró.

2.1.1.3. T×nh h×nh t¨ng tr­ëng, ®Æc ®iÓm nguån kh¸ch

Kh¸ch du lÞch ®Õn Thanh Ho¸ trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y ®· cã nh÷ng

chuyÓn biÕn râ nÐt. VÒ kh¸ch quèc tÕ, thÞ tr ­êng ®a d¹ng dÇn lªn, bao gåm c¶

Ch©u ¸ trong ®ã kh¸ch chñ yÕu lµ c¸c n ­íc Asean, c¸c n ­íc §«ng B¾c ¸,

NhËt, Trung Quèc, §µi Loan, Hµn Quèc, Ch©u ¢u, Ch©u Mü vµ mét sè n ­íc

kh¸c. VÒ kh¸ch néi ®Þa, kh«ng nh÷ng tèc ®é t¨ng nhanh mµ cßn t¨ng nhanh

h¬n h¼n so víi c¸c tØnh l©n cËn. Ngoµi l ­îng kh¸ch tõ c¸c tØnh phÝa B¾c mµ

träng t©m lµ Hµ Néi, kh¸ch ë c¸c tØnh miÒn Trung vµ phÝa Nam còng ®· chän

Thanh Ho¸ lµ ®iÓm dõng ch©n. Tèc ®é t¨ng cña kh¸ch du lÞch ®Õn Thanh Ho¸

b×nh qu©n hµng n¨m trong giai ®o¹n 1995 - 2005 lµ 13,2%, t ­¬ng ®­¬ng tèc

®é t¨ng cña c¶ n ­íc, trong ®ã ®èi víi kh¸ch quèc tÕ lµ 9,4% vµ ®èi víi kh¸ch

néi ®Þa lµ 13,25%. N¨m 1995, toµn tØnh míi chØ ®ãn ® ­îc 1.685 l ­ît kh¸ch

quèc tÕ, 272.665 l­ît kh¸ch néi ®Þa th× ®Õn n¨m 2001 ®· ®ãn ® ­îc 3.234 l­ît

kh¸ch quèc tÕ, 479.152 l ­ît kh¸ch néi ®Þa vµ ®Õn n¨m 2005 ®ãn ® ­îc 6.500

kh¸ch quèc tÕ, 933.901 kh¸ch néi ®Þa. N¨m 2007 ®ãn ® ­îc 14.000 l­ît kh¸ch

quèc tÕ, 1.736.000 kh¸ch néi ®Þa, phôc vô 3.328.000 ngµy kh¸ch, doanh thu

34

523,5 tû. Riªng 7 th¸ng ®Çu n¨m 2008, du lÞch Thanh Hãa tæ chøc ®ãn ® ­îc

12.864 l­ît kh¸ch quèc tÕ, 1.595.136 phôc vô 3.022.820 ngµy kh¸ch, doanh

thu ®¹t 552 tû ®ång t¨ng 32,4% so víi cïng kú n¨m 2007

Kh¸ch du lÞch ®Õn Thanh Ho¸ tham gia hÇu hÕt c¸c lo¹i h×nh du lÞch

nh­ nghØ m¸t, tham quan di tÝch v¨n hãa, th¾ng c¶nh, ®iÒu d ­ìng, nghiªn

cøu…vµ d­íi nhiÒu h×nh thøc kh¸c nhau: c«ng vô, th ­¬ng m¹i, du lÞch ®¬n

thuÇn vµ kÕt hîp. Trong ®ã, sè l ­îng kh¸ch ®Õn nghØ m¸t t¾m biÓn chiÕm

kho¶ng 60% tæng l­îng kh¸ch. Kh¸ch ®i du lÞch theo lo¹i h×nh nghiªn cøu vµ

mét sè lo¹i h×nh kh¸c chiÕm kho¶ng 40% tæng sè kh¸ch.

Tuy l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn Thanh Ho¸ ngµy cµng t¨ng, song ngµy l ­u

tró trung b×nh l¹i gi¶m, nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu lµ: s¶n phÈm du lÞch ch ­a

t¹o sù ®ét ph¸, hÊp dÉn du kh¸ch, c¬ së vËt chÊt du lÞch ch ­a ph¸t triÓn, ch ­a

t¹o ®­îc søc hót vµ b¶o ®¶m phôc vô kh¸ch du lÞch dµi ngµy trªn ®Þa bµn; c¬

së h¹ tÇng liªn vïng ®ang ® ­îc ph¸t triÓn nèi liÒn Thanh Ho¸ víi ®« thÞ lín

khu vùc B¾c Bé, c¸c tØnh phÝa Nam t¹o ®iÒu kiÖn gi¶m thiÓu thêi gian ®i l¹i

cña kh¸ch...

T×nh h×nh trªn cho thÊy du lÞch Thanh ho¸ cÇn n©ng cao chÊt l ­îng phßng nghØ

®Ó lµm c¬ së ®­a mÆt b»ng gi¸ lªn cao; c¸c dÞch vô ®i kÌm nh­ vui ch¬i gi¶i trÝ, ®å l­u

niÖm, c¸c khu thÓ thao, dÞch vô th­¬ng m¹i… cÇn ®­îc bæ sung vµ chó träng ®Çu t­

n©ng cÊp ®Ó kÐo dµi thêi gian l­u tró, t¨ng kh¶ n¨ng chi tiªu cña mçi du kh¸ch.

2.1.1.4. Thùc tr¹ng ph¸t triÓn hÖ thèng c¬ së kinh doanh

HÖ thèng c¬ së l­u tró : Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù gia t¨ng

cña kh¸ch du lÞch, hÖ thèng c¸c c¬ së l ­u tró, dÞch vô ë Thanh Ho¸ ph¸t triÓn

víi tèc ®é nhanh.Tèc ®é ®Çu t ­ kinh doanh du lÞch trªn ®Þa bµn tØnh kh¸

nhanh, riªng chØ tiªu tèc ®é t¨ng vèn ®Çu t­ kinh doanh l­u tró b×nh qu©n hµng

n¨m trong giai ®o¹n 2000 - 2005 lµ 27,2%. N¨m 2000, toµn tØnh míi cã 230

c¬ së kinh doanh l ­u tró víi 4.028 phßng nghØ, víi tæng vèn ®Çu t ­ 270.000

triÖu ®ång; ®Õn n¨m 2005 toµn tØnh ®· cã 343 c¬ së kinh doanh l ­u tró du lÞch

gåm 6.829 phßng víi tæng vèn ®Çu t ­ 1.061.000 triÖu ®ång. (hiÖn Thanh Ho¸

35

®ang lµ mét trong nh÷ng tØnh ®øng ®Çu vÒ sè l ­îng c¬ së l­u tró trªn c¶ n­íc).

ChÊt l­îng c¬ së kinh doanh l ­u tró còng ® ­îc quan t©m. N¨m 2000, trong

c¸c c¬ së kinh doanh l ­u tró, sè phßng nghØ ® ­îc trang bÞ ®iÒu hoµ lµ 3.307

trªn tæng sè 4.028 phßng, chiÕm tû lÖ 82%; §Õn n¨m 2005, ®· cã 6.146 phßng

®­îc trang bÞ ®iÒu hoµ trªn tæng sè 6.829 phßng, chiÕm tû lÖ lµ 90%, víi 135

c¬ së ®ñ tiªu chuÈn tèi thiÓu kinh doanh kh¸ch s¹n, 39 kh¸ch s¹n ® ­îc xÕp

h¹ng sao. §¸ng chó ý lµ sè l ­îng c¸c c¬ së kinh doanh l ­u tró thuéc thµnh

phÇn kinh tÕ t ­ nh©n ngµy cµng chiÕm tû lÖ cao, N¨m 2006 míi cã 420 c¬ së

l­u tró, nh­ng ®Õn th¸ng 7 n¨m 2008 ®· t¨ng thªm 6,9%, tøc lµ toµn tØnh ®· cã

449 c¬ së l­u tró.

B¶ng 2.1: HiÖn tr¹ng c¬ së l­u tró du lÞch Thanh ho¸ (2004 – 7/2008)

N¨m C¬ së Sè phßng 2004 237 6.275 2005 343 6.829 2006 420 8.174 2007 443 8.723 7/2008 449 9.197

Nguån: Së V¨n hãa – ThÓ thao –Du lÞch Thanh Hãa

MÆt kh¸c, viÖc n©ng cÊp c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña c¸c c¬ së t ­ nh©n

còng ®­îc quan t©m chó träng, ®Æc biÖt lµ c¸c c¬ së míi x©y dùng ®· trang bÞ

c¬ së vËt chÊt t ­¬ng ®èi hiÖn ®¹i. HiÖn toµn tØnh ®· cã 8 c¬ së kinh doanh l ­u

tró ®­îc xÕp h¹ng 3, 4 sao.

B¶ng 2.2: HiÖn tr¹ng chÊt l­îng c¸c c¬ së l­u tró du lÞch tØnh Thanh Hãa

®Õn th¸ng 7/2008

STT Sè c¬ së Sè phßng

C¸c chØ tiªu chÊt l­îng (xÕp theo h¹ng sao) 4 sao 1 1 80

3 sao 1 -2 sao C¬ së ®¹t tiªu chuÈn kinh doanh C¬ së kh«ng ®¹t tiªu chuÈn kinh doanh 2 3 4 5 7 31 194 216 278 1.043 6.037 1.759

Tæng 6 449 9.197

36

Nguån: Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh Hãa

Bªn c¹nh ®ã, t¹i mét sè khu, ®iÓm du lÞch míi trªn ®Þa bµn tØnh nh ­:

Khu du lÞch biÓn H¶i TiÕn, Nam SÇm S¬n, biÓn H¶i Hoµ ®· thu hót ® ­îc nhiÒu

doanh nghiÖp cã tiÒm lùc nh ­: C«ng ty CAVICO, C«ng ty kinh doanh nhµ

Qu¶ng Ninh, C«ng ty kinh doanh dÞch vô du lÞch V¹n Chµi, C«ng ty S«ng M·,

C«ng ty cæ phÇn du lÞch Kim Qui... xóc tiÕn c«ng t¸c ®Çu t ­ ph¸t triÓn du lÞch.

TÝnh ®Õn nay, ®· cã 24 dù ¸n ®· vµ ®ang ®Çu t ­ víi tæng sè vèn ®Çu t ­ ®¨ng

ký trªn 3.000 tØ ®ång, chñ yÕu lµ kinh doanh trong lÜnh vùc l ­u tró, dÞch vô.

Víi lùc l­îng c¸c doanh nghiÖp du lÞch ngµy cµng t¨ng vÒ sè l ­îng vµ qui m«

®Çu t­, ®· gãp phÇn quan träng t¹o sù chuyÓn biÕn b ­íc ®Çu cho ngµnh du lÞch

Thanh ho¸.

Tuy nhiªn, sè c¬ së vËt chÊt kü thuËt cña du lÞch Thanh Hãa qui m« cßn

nhá bÐ, chÊt l ­îng kinh doanh cßn thiÕu tÝnh chuyªn nghiÖp, tû lÖ c¸c kh¸ch

s¹n ®¹t tiªu chuÈn xÕp h¹ng sao cßn ch ­a nhiÒu, ®iÒu nµy sÏ lµ h¹n chÕ trªn

con ®­êng héi nhËp cña du lÞch Thanh Ho¸.

HÖ thèng c¬ së kinh doanh ¨n uèng: ë Thanh Ho¸ rÊt ®a d¹ng, hÇu hÕt

c¸c kh¸ch s¹n, nhµ kh¸ch, nhµ nghØ ®Òu cã c¬ së ¨n uèng. Ngoµi ra, cßn cã

mét hÖ thèng nhµ hµng, qu¸n ¨n tõ cao cÊp ®Õn b×nh d©n t¹i c¸c khu, ®iÓm du

lÞch, phôc vô mäi lóc, cho mäi ®èi t ­îng. Nguån thùc phÈm t¹i Thanh Hãa rÊt

dåi dµo, c¸c mãn ¨n ®· ® ­îc quan t©m chÕ biÕn c«ng phu tõ h¶i s¶n nh ­ t«m,

cua, mùc, sß… lµ nh÷ng mãn ¨n ®Æc s¶n cña vïng biÓn SÇm S¬n mµ c¸c du

kh¸ch ®Òu ­a thÝch.

C¸c ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ: HiÖn ®ang dÇn ®­îc ®Çu t­ vµ tËp trung khai

th¸c ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho du kh¸ch nh ­ s©n tennis, phßng x«ng h¬i, bÓ b¬i

vµ c¸c c«ng viªn, khu vui ch¬i gi¶i trÝ… nh»m kÐo dµi thªm ngµy l ­u tró, t¨ng

thu nhËp cho ngµnh vµ t¹o nhiÒu viÖc lµm cho d©n ®Þa ph ­¬ng.

VÒ ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch : Tuy ch­a cã nhiÒu ®¬n vÞ tæ

37

chøc chuyªn vÒ dÞch vô nµy song do quy luËt cung - cÇu, dÞch vô vËn chuyÓn

kh¸ch du lÞch ngµy cµng ph¸t triÓn, ®¸p øng ® ­îc víi l­îng kh¸ch ®i du lÞch

ngµy cµng cao ë Thanh Ho¸. Theo con sè thèng kª ch ­a ®Çy ®ñ, tÝnh ®Õn

th¸ng 7 n¨m 2008, toµn tØnh cã trªn 600 ®Çu xe chuyªn chë kh¸ch, chÊt l ­îng

phôc vô ®¸p øng ngµy cµng tèt nhu cÇu cña kh¸ch. §Æc biÖt, tõ ngµy 30.4,

01.05 n¨m 2007 tØnh Thanh Hãa ®· ® ­a hÖ thèng xe buýt vµo dÞch vô vËn

chuyÓn kh¸ch du lÞch, t¹o thuËn lîi nhiÒu cho ho¹t ®éng du lÞch tØnh nhµ.

VÒ ph¸t triÓn kinh doanh l÷ hµnh: HiÖn t¹i ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh

®· b¾t ®Çu cã chiÒu h ­íng chuyÓn biÕn tèt so víi c¸c n¨m tr ­íc. N¨m 2000

míi chØ cã 2 doanh nghiÖp kinh doanh l÷ hµnh, tæ chøc ® ­a kho¶ng 3.431 l­ît

kh¸ch ®i tham quan du lÞch, ®Õn n¨m 2005 ®· cã 21 doanh nghiÖp kinh doanh

l÷ hµnh, phôc vô 14.216 l ­ît kh¸ch, doanh thu ®¹t trªn 4 tû ®ång. N¨m 2007

vµ 7 th¸ng ®Çu n¨m 2008, l÷ hµnh Thanh Hãa ®· cã sù t¨ng nhanh vÒ sè

l­îng, víi 27 doanh nghiÖp, ®¹t gÇn 23.000 l ­ît kh¸ch, tæng doanh thu dÞch

vô du lÞch 13,5 tû ®ång. Riªng 7 th¸ng ®Çu n¨m 2008 l ­îng kh¸ch qua c¸c

c«ng ty l÷ hµnh lµ 11.500 l ­ît, doanh thu ®¹t 7,3 tØ ®ång. Tuy nhiªn, kÕt qu¶

kinh doanh l÷ hµnh míi chiÕm tû lÖ rÊt khiªm tèn. RÊt cÇn sù gia t¨ng c¶ vÒ sè

l­îng vµ chÊt l­îng cña c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh.

2.1.2. Kh¸i qu¸t s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

2.1.2.1. S¶n phÈm du lÞch khai th¸c yÕu tè tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa

truyÒn thèng

2.1.2.1.1. Du lÞch tham quan di tÝch lÞch sö – v¨n hãa

Vïng ven biÓn lµ ®Þa bµn nµy cßn l ­u gi÷ nh÷ng kiÕn tróc ®Æc s¾c, mµ

hiÖn nay c¸c tµi nguyªn nh©n v¨n nµy ®ang ® ­îc khai th¸c trong kinh doanh

du lÞch. §Õn víi vïng ven biÓn Thanh Hãa, ngoµi nh÷ng giê phót t¾m biÓn,

nghØ d­ìng kh¸ch du lÞch sÏ cã nh÷ng ch ­¬ng tr×nh ®i th¨m quan c¸c di tÝch

lÞch sö – v¨n hãa g¾n víi vïng nµy. Næi tiÕng ®iÓm du lÞch SÇm S¬n ai ®Õn

38

®©y còng kh«ng thÓ kh«ng ®Õn th¨m quan ®Òn §éc C ­íc ®Ó ® ­îc biÕt ®Õn

truyÒn thuyÕt vÒ chµng trai ® ­îc sinh ra tõ ng ­êi MÑ Nói v× sù b×nh yªn cña

d©n lµng mµ ®· xÎ th©n m×nh ra lµm ®«i, mét nöa th©n ngµy ngµy ra biÓn kh¬i

®Ó b¶o vÖ cho d©n chµi ®¸nh c¸, mét nöa th©n ®øng trªn hßn Cæ Gi¶i n¬i ®Çu

nói kh«ng cho quû biÓn vµo bê 8. Råi sau nh÷ng phót quanh theo s ­ên nói

h­íng dÉn viªn sÏ ® ­a kh¸ch du lÞch ®Õn víi mét ng«i ®Òn n»m chªnh vªnh

trªn nói, gÇn s¸t biÓn. §øng ë trªn nµy, kh¸ch du lÞch sÏ ® ­îc nghe h­íng dÉn

vÒ lÞch sö ng«i ®Òn, theo truyÒn thuyÕt tr ­íc ®©y ®Òn lµ n¬i thê väng thÇn §éc

C­íc, nh­ng giê ®©y lµ ®Òn chÝnh thê Th¸nh MÉu LiÔu H¹nh (c« Tiªn). T¹i

ng«i ®Òn nµy, ngµy 17-19/7 n¨m 1960 trong lÇn vÒ th¨m vµ lµm viÖc víi tØnh

Thanh Hãa, B¸c Hå ®· nghØ l¹i, bµ con ë ®©y ®· vui mõng phÊn khëi ® ­îc trß

chuyÖn vµ ®­îc B¸c c¨n dÆn: "NÕu n¬i ®©y nÕu cã mét hÖ thèng dÞch vô kh¸ch

s¹n vµ cã ph ­¬ng tiÖn ®­a ®ãn kh¸ch nghØ m¸t ®Ó tíi Hßn Mª th× sÏ thu ® ­îc

nhiÒu cña c¶i tõ ®©y...". Kh¾c ghi lêi d¹y cña Ng ­êi, ®¶ng bé, chÝnh quyÒn vµ

nh©n d©n SÇm S¬n ®· tõng b­íc ph¸t huy thÕ m¹nh kinh tÕ biÓn, ® ­a ngµnh du

lÞch - thuû s¶n trë thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän.

Ngoµi ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ n¬i ®ang thu hót kh¸ch du lÞch nhiÒu nhÊt

th× vïng vïng ven biÓn Thanh Hãa cßn cã nh÷ng di tÝch lÞch sö – v¨n hãa kh¸

thu hót kh¸ch du lÞch nh­: ®Òn thê vua Quang Trung ë TÜnh Gia, ®©y lµ ng«i ®Òn

®­îc nh©n d©n lËp ®Òn thê ®Ó t­ëng nhí c«ng lao ng­êi anh hïng d©n téc Quang

Trung- NguyÔn HuÖ, vÞ l·nh ®¹o kiÖt xuÊt cña phong trµo khëi nghÜa n«ng d©n

thÕ kû XVIII. Cïng víi ®iÓm tham quan ®Òn Quang Trung- NguyÔn HuÖ lµ chïa

§ãt Tiªn, ®Òn L¹ch B¹ng n¬i thê Tø vÞ Th¸nh n­¬ng -®©y lµ nh÷ng vÞ PhËt, ThÇn

cã tÇm quan träng trong tÝn ng­ìng cña nh÷ng ng­ d©n vïng ven biÓn.

Mét trong nh÷ng di tÝch v¨n hãa næi tiÕng ë vïng ven biÓn huyÖn HËu

Léc lµ quÇn thÓ kiÕn tróc t«n gi¸o Diªm Phè x· Ng ­ Léc, trong hÖ thèng t«n

HuyÒn tho¹i thÇn §éc C­íc(2005), Nxb Thanh Hãa

39

gi¸o nµy ngoµi thê ThÇn, PhËt, Tø vÞ Th¸nh n ­¬ng cßn thê bé x ­¬ng c¸ voi –

vÞ thÇn quan träng ®èi víi ®êi sèng cña ng ­ d©n vïng ven biÓn HËu Léc nãi

riªng, Thanh Hãa nãi chung. §Õn ®©y kh¸ch du lÞch cßn ® ­îc nghe kÓ vÒ

nh÷ng trËn b·o lín, næi tiÕng lµ trËn b·o n¨m 1981 ®· c ­íp ®i hµng mÊy tr¨m

ng­êi d©n ®i biÓn, vong hån cña hä còng ®ang ®­îc thê ë ®©y.

Vïng ven biÓn Thanh Hãa cã nhiÒu di tÝch lÞch sö - v¨n hãa ® ­îc khai th¸c

thµnh s¶n phÈm du lÞch du lÞch v¨n hãa. Ngoµi c¸c di tÝch lÞch sö v¨n hãa ®· vµ

®ang ®­îc khai th¸c ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n ®­îc kh¸ch du lÞch rÊt quan t©m, th×

cã mét sè di tÝch lÞch sö v¨n hãa næi tiÕng kh¸c hiÖn còng ®ang ® ­îc khai th¸c

nh­: ®Òn thê Mai An Tiªm, chiÕn khu Ba §×nh ë huyÖn Nga S¬n, ®Òn An D­¬ng

V­¬ng- Mþ Ch©u ë huyÖn Qu¶ng X­¬ng… §Õn víi c¸c ®iÓm du lÞch nµy, ngoµi

viÖc th¨m quan c¸c di tÝch, chiªm ng ­ìng c¶nh s¾c thiªn nhiªn th¬ méng th×

kh¸ch du lÞch cßn ®­îc t×m hiÓu nh÷ng nÐt ®Æc s¾c, ®a d¹ng trong ®êi sèng v¨n

hãa cña nh©n d©n ®Þa ph­¬ng vµ h­ëng thøc c¸c ®Æc s¶n næi tiÕng.

2.1.2.1.2. Du lÞch tham quan lÔ héi truyÒn thèng

LÔ héi vïng ven biÓn Thanh Hãa mang ®Ëm nh÷ng nÐt v¨n hãa ®Þa

ph­¬ng vµ lµ nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phi vËt chÊt ® ­îc khai th¸c

thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa hiÖn ®ang thu hót kh¸ch du lÞch mçi khi ®Õn

®©y. §Õn víi vïng ven biÓn Thanh Hãa, ngoµi nh÷ng giê phót s¶ng kho¸i t¾m

biÓn, th ­ëng thøc nh÷ng ®Æc s¶n næi tiÕng vµ chiªm ng ­ìng c¶nh s¾c thiªn

nhiªn th¬ méng, th× cã lÏ ®iªï mµ kh¸ch du lÞch h¸o høc chê ®ãn lµ ® ­îc tham

gia vµo lÔ héi cña vïng nµy. Næi tiÕng ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ lÔ héi B¸nh

ch­ng – b¸nh dµy diÔn ra ngµy 12.5 (©m lÞch) hµng n¨m. §©y lµ lÔ héi cÇu

m­a vµ ®· trë thµnh lÔ héi truyÒn thèng cña nh©n d©n vïng nµy. Th ­êng th×

dÞp lÔ héi nµy l¹i diÔn ra vµo lóc b¾t ®Çu mét mïa nghØ m¸t SÇm S¬n, do vËy

cã thÓ kÕt hîp tour du lÞch lÔ héi. LÔ héi nµy lµm t¨ng sù ®a d¹ng, phong phó

cña tour du lÞch biÓn. Cïng sù næi tiÕng vÒ lÔ héi B¸nh ch ­ng – b¸nh dµy ë

SÇm S¬n lµ lÔ héi §ua thuyÒn (tïy thuéc vµo ®iÒu kiÖn vµ thêi gian bè trÝ tõng

40

n¨m), CÇu ng ­ (ngày 21 ®Õn 24 th¸ng 2 AL) ë Ng ­ Léc – HËu Léc. §©y là

nh÷ng lÔ héi truyÒn thèng, mang ®Ëm b¶n s¾c v¨n ho¸ vïng biÓn, thu hót hàng

ngh×n l­ît ng­êi tham gia. Du kh¸ch tíi ®©y sÏ cã nh÷ng gi©y phót ® ­îc hßa

quyÖn vµo thÕ giíi t©m linh cïng nh÷ng ng ­ d©n vïng ven biÓn trong lÔ héi

CÇu ng­, cïng reo hß, cæ vò hÕt m×nh cho lÔ héi §ua thuyÒn vµ th ­ëng thøc

nh÷ng ®Æc s¶n biÓn võa ®­îc tõ tµu mang lªn.

Mçi ®iÓm du lÞch cña vïng ven biÓn cã nh÷ng lÔ héi mang nÐt ®Æc s¾c

riªng vµ ®Òu cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch nh ­ lÔ héi Mai An Tiªm (tõ 13

®Õn 15/4), lÔ héi Quang Trung (5,6,7 TÕt Nguyªn §¸n). §©y lµ nh÷ng lÔ héi

®­îc tæ chøc víi quy m« lín vµ thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn tõ c¸c n¬i trong tØnh

vµ c¸c tØnh l©n cËn.

2.1.2.1.3. Du lÞch tham quan phong tôc, tËp qu¸n, v¨n hãa truyÒn thèng

cña ng­êi d©n vïng ven biÓn

Mçi vïng cã mét phong tôc kh¸c nhau, nh÷ng phong tôc Êy g¾n liÒn víi

®êi sèng cña c­ d©n ®Þa ph ­¬ng. Kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y ngoµi nh÷ng giê phót

t¾m biÓn, th¨m quan c¸c di tÝch – v¨n hãa, lÔ héi truyÒn thèng cña ®Þa ph ­¬ng,

hä cßn cã ®­îc nh÷ng thó vÞ bÊt ngê trong chuyÕn ®i, ®Êy lµ cã ®iÒu kiÖn t×m

hiÓu vÒ phong tôc, tËp qu¸n, v¨n hãa truyÒn thèng cña ng ­ d©n vïng ven biÓn.

Víi nghÒ nghiÖp chÝnh lµ ®¸nh b¾t, khai th¸c vµ chÕ biÕn h¶i s¶n, cho nªn ng ­

d©n rÊt coi träng con thuyÒn cña m×nh. §iÒu nµy thÓ hiÖn rÊt râ qua nh÷ng

®iÒu kiªng kÞ ngay tõ lóc ®ãng con thuyÒn cho tíi lóc h¹ thñy chiÕc thuyÒn ®ã.

Do vËy sÏ lµ may m¾n khi ®Õn ®©y, kh¸ch du lÞch ® ­îc tham gia lÔ h¹ thñy víi

gia ®×nh, ®Ó ® ­îc biÕt ®Õn nh÷ng kiªng kÞ ®Æc biÖt trong suèt gia ®×nh qu¸

tr×nh ®ãng thuyÒn nh ­: nh÷ng ng ­êi gia ®×nh cã tang kh«ng ® ­îc ®Õn gÇn,

kiªng kÞ nhÊt lµ phô n÷ ®ang mang thai tuyÖt ®èi kh«ng ® ­îc ®i qua, nÕu

kh«ng may ®iÒu nµy x¶y ra th× gia ®×nh ®ang ®ãng thuyÒn ph¶i lµm lÔ ®¸nh

vÝa. §iÒu nµy cho thÊy viÖc ng­ d©n coi träng sù may m¾n cña con thuyÒn nh ­

thÕ nµo. Tr­íc khi h¹ con thuyÒn xuèng n ­íc mçi gia ®×nh ®Òu lµm lÔ tÕ thñy

41

thÇn ®Ó nhËp thuyÒn vµo biÓn. LÔ nµy phô thuéc vµo ®iÒu kiÖn kinh tÕ tõng gia

®×nh mµ tæ chøc theo nh÷ng nghi thøc kh¸c nhau, nh ­ng Ýt nhÊt còng ph¶i

m©m x«i, con gµ, trÇu r ­îu, vµng h ­¬ng vµ ph¶i mêi thÇy cóng vÒ lµm lÔ.

ThÇy cóng xong, mäi ng ­êi chung quanh ®ång thanh hß d« ®Èy thuyÒn, mõng

con thuyÒn ch¹m n ­íc. Trong buæi lÔ, kh¸ch du lÞch vµ bµ con ng ­êi quen

cña gia ®×nh ®Õn dù cã thÓ mõng tiÒn, r ­îu, g¹o. §iÒu nµy cho kh¸ch du lÞch

hiªñ h¬n vÒ “t×nh nghÜa” cña ng­ d©n vïng ven biÓn Thanh Hãa.

Cïng víi tôc h¹ thñy, ®Õn víi vïng ven biÓn Thanh Hãa kh¸ch du lÞch

cßn cã thÓ t×m hiÓu vÒ tôc thê C¸ ¤ng cña ng ­ d©n. §©y lµ mét tôc lÖ riªng vµ

tiªu biÓu cña ng­ d©n miÒn biÓn. Hä t«n vinh c¸ voi lµ vÞ “ThÇn hé mÖnh” nªn

x­ng h« mét c¸ch kÝnh cÈn lµ " Ngµi”, lµ “¤ng”, lµ “ §øc ¤ng”. Ng ­êi d©n

vïng nµy x©y ®Òn thê gäi lµ ®Òn “§øc ¤ng”, nh»m thÓ hiÖn lßng tri ©n s©u

nÆng cña d©n lµng ®èi víi c¸ voi. §Æc biÖt, kh¸ch du lÞch cßn ® ­îc tËn m¾t

chøng kiÕn nh÷ng bé x ­¬ng c¸ voi cßn nguyªn ® ­îc ng ­ d©n kÝnh cÈn thê

trong c¸c ®Òn, nghÌ nh­ ë Ng­ Léc – HËu Léc.

2.1.2.1.4. Du lÞch tham quan nghÒ vµ lµng nghÒ truyÒn thèng

Nh÷ng nghÒ nghiÖp ®Æc tr ­ng cña vïng ven biÓn lu«n g¾n liÒn víi biÓn

nh­: §¸nh b¾t vµ khai th¸c, chÕ biÕn h¶i s¶n. Ngoµi nh÷ng giê phót t¾m biÓn,

nghØ ng¬i ë biÓn kh¸ch du lÞch cßn cã thÓ ®Õn th¨m quan nh÷ng nghÒ, lµng

nghÒ truyÒn thèng cña ng ­ d©n. Næi tiÕng vÒ nghÒ ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn h¶i

s¶n kh¸ch du lÞch sÏ ® ­îc ®­a tíi x· Ng ­ Léc – HËu Léc, H¶i Thanh – TÜnh

Gia, Ho»ng TiÕn – Ho»ng Hãa. Kh¸ch du lÞch sÏ râ h¬n vÒ c«ng nghÖ còng

nh­ kinh nghiÖm chÕ biÕn h¶i s¶n ra nh÷ng thøc ¨n næi tiÕng nh ­ n­íc m¾n,

m¾n t«m. §©y lµ nh÷ng s¶n phÈm ngon mµ tr ­íc khi ra vÒ kh¸ch du lÞch

th­êng mua vÒ ®Ó th ­ëng thøc vµ biÕu tÆng. Ngoµi nghÒ ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn

h¶i s¶n th× ng ­ d©n cña vïng ven biÓn cßn cã mét sè nghÒ truyÒn thèng kh¸c

mµ kh¸ch du lÞch khi ®Õn ®©y ®Òu c¶m thÊy rÊt thÝch thó nh ­ nghÒ: thñ c«ng

42

mü nghÖ èc trai, dÖt Sam Sóc - SÇm S¬n, chiÕu Cãi Nga S¬n, m©y tre ®an ë

Qu¶ng Phong – Qu¶ng X ­¬ng. §Õn ®©y kh¸ch du lÞch sÏ ® ­îc tËn m¾t chøng

kiÕn nh÷ng nghÖ nh©n cña lµng lµm ra nh÷ng s¶n phÈm gia dông næi tiÕng

kh«ng chØ ®­îc ®em ®i b¸n nhiÒu n¬i trong c¶ n ­íc mµ cßn ®­îc xuÊt khÈu ra

n­íc ngoµi. Ngoµi ra, kh¸ch du lÞch cßn ® ­îc tù tay lµm ra nh÷ng s¶n phÈm

bëi nh÷ng ý t ­ëng riªng cña m×nh ®Ó lµm kû niÖm cho ng ­êi th©n nh ­ ë khu

nghÒ s¶n xuÊt ®å thñ c«ng mü nghÖ èc trai ë SÇm S¬n.

2.1.2.2. S¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i

Nãi vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i, th× hiÖn nay chØ

cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ ®· khai th¸c yÕu tè nµy trong kinh doanh du lÞch.

Ngoµi ra, ë c¸c ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng ch­a cã.

Cø mçi dÞp ®Çu hÌ hµng n¨m kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi tØnh l¹i n«

nøc kÐo vÒ th¨m dù lÔ Khai m¹c mïa du lÞch SÇm S¬n. §Õn víi lÔ khai m¹c du

kh¸ch ë kh¾p n¬i cã ®iÒu kiÖn t×m hiÓu vÒ ®êi sèng tinh thÇn vµ vµ vËt chÊt

cña ng ­êi d©n ë ®©y th«ng qua c¸c ho¹t ®éng v¨n hãa tËp thÓ. Trong lÔ héi

nµy, kh¸ch du lÞch cã thÓ tham gia c¸c lo¹i h×nh sinh ho¹t v¨n hãa c¶ truyÒn

thèng lÉn hiÖn ®¹i rÊt hÊp dÉn nh ­: §ªm héi t×nh BiÓn, Vò ®iÖu trªn sãng, vµ

cïng tham gia c¸c trß ch¬i ®i cµ kheo trªn b·i biÓn…

ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n kh¸ch du lÞch cßn ®Õn víi Khu du lÞch v¨n hãa

– vui ch¬i gi¶i trÝ “ HuyÒn tho¹i ThÇn §éc Cuíc” n»m ë trung t©m b·i biÓn

SÇm S¬n. HÖ thèng hang ®éng tù nhiªn vµ nh©n t¹o sÏ ® ­a du kh¸ch ®Õn víi

xø së xa x­a cña vïng ven biÓn SÇm S¬n. Nh÷ng kú tÝch kú thó vÒ nói Tr ­êng

LÖ, vÒ lµng TriÒu, vÒ nguån gèc cña nghÒ dÖt Sam Sóc vµ ®Æc biÖt lµ c©u

chuyÖn vÒ thÇn §éc C ­íc ®¸nh quû biÓn, chuyÖn t×nh yªu cña thÇn §éc C ­íc

vµ Bµ TriÒu, chuyÖn vÞ thÇn nµy gÆp vua cha Ngäc Hoµng, chuyÖn gÆp Vua

TrÇn ®¸nh giÆc ngo¹i x©m ® ­îc m« t¶ sinh ®éng trong thñy cung huyÒn bÝ

nµy. Còng t¹i ®©y kh¸ch du lÞch sÏ l¹c vµo “ ThÕ giíi §¹i D ­¬ng” kú thó víi

43

hµng tr¨m loµi c¸, vµ cã thÓ th ­ëng thøc c¸c mãn ¨n, ®å uèng t¹i c¸c s©n ch¬i

trªn nói, ng¾m toµn c¶nh b·i biÓn SÇm S¬n, hßn Cæ Gi¶i, h ­ëng lµn giã tù

nhiªn vµ tham gia c¸c trß ch¬i ë Khu nghØ m¸t nªn th¬ cã tõ thêi Ph¸p thuéc.

Cïng víi viÖc tíi c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ – v¨n hãa ë SÇm S¬n, kh¸ch

du lÞch cßn cã thÓ tham gia mét sè ho¹t ®éng thÓ thao do c¸c doanh nghiÖp du

lÞch kÕt hîp tæ chøc nh ­: thi ®Êu cÇu l«ng, bãng chuyÒn trªn b·i biÓn gi÷a c¸c

®oµn kh¸ch, hoÆc cã thÓ tham quan toµn bé c¶nh ®Ñp cña biÓn SÇm S¬n qua

c¸c dÞch vô ®i m«t« trªn biÓn ®Çy thó vÞ.

2.1.2.3. Èm thùc trong kinh doanh du lÞch

Mçi d©n téc ®Òu cã c¸ch ¨n uèng riªng cña m×nh, mçi vïng cña mét

d©n téc còng cã nh÷ng mãn ¨n riªng, ®éc ®¸o, mang ®Ëm b¶n s¾c cña m×nh,

t¹o ra mét nÐt v¨n hãa Èm thùc kh«ng lÉn víi n¬i kh¸c.Thanh Hãa lµ mét

vïng nh­ thÕ!

Nh¾c ®Õn Thanh Ho¸, ®Õn h­¬ng vÞ xø Thanh kh«ng thÓ kh«ng kÓ ®Õn

Vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng thu hót kh¸ch du lÞch

kh«ng chØ ë lo¹i h×nh du lÞch t¾m biÓn mµ cßn bëi sù ®a d¹ng phong phó cña

tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa, nh ­ kh¸ch du lÞch Ngoµi ra, ®Ó l¹i Ên t ­îng cho

kh¸ch du lÞch cßn lµ nguån thùc phÈm rÊt dåi dµo, c¸c mãn ¨n ®· ® ­îc quan

t©m chÕ biÕn c«ng phu tõ h¶i s¶n nh ­ t«m, cua, mùc, sß huyÕt, ghÑ, c¸, søa,

rau cau… lµ nh÷ng mãn ¨n ®Æc s¶n ®­îc kh¸ch du lÞch ®Òu ­a thÝch

2.1.3. C¸c ch ­¬ng tr×nh du lÞch khai th¸c yÕu tè tµi nguyªn du lÞch

v¨n ho¸

HiÖn nay c¸c c«ng ty du lÞch trong vµ ngoµi tØnh ®Òu ®· vµ ®ang x©y

dùng tour du lÞch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Hãa víi nh÷ng ch ­¬ng tr×nh

phong phó h¬n nh»m ®a d¹ng c¸c s¶n phÈm du lÞch ®Ó thu hót kh¸ch. Ngoµi

nh÷ng ch­¬ng tr×nh t¾m biÓn, nghØ d ­ìng, kh¸ch du lÞch cßn cã ®iÒu kiÖn t×m

hiÓu nhiÒu h¬n vÒ vïng ven biÓn Thanh Hãa. §Êy lµ nh÷ng ch ­¬ng tr×nh th¨m

quan nghÒ, lµng nghÒ du lÞch, nh÷ng di tÝch lÞch sö v¨n hãa, ®Æc biÖt kh¸ch du

lÞch cã thÓ t×m thÊy nh÷ng nÐt v¨n hãa ®Æc tr ­ng cña ng­ d©n th«ng qua nh÷ng

44

phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi.

2.1.3.1. Nh÷ng ch ­¬ng tr×nh du lÞch khai th¸c yÕu tè tµi nguyªn du lÞch

v¨n ho¸ truyÒn thèng

HiÖn nay du lÞch Thanh Hãa ®· vµ ®ang khai th¸c nh÷ng ch ­¬ng tr×nh du

lÞch cã yÕu tè tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa truyÒn thèng nh ­ sau:

- Hµ Néi - §Òn Bµ TriÖu - H¶i TiÕn (T¾m biÓn vµ th¨m quan lµng nghÒ

n­íc m¾n) - Hµ Néi (2ngµy/1®ªm. §i vµ vÒ b»ng « t«)

- Thµnh phè Thanh Ho¸ - §Òn Bµ TriÖu - Chïa Sïng Nghiªm - Lµng c¸

Ng­ Léc - Thµnh phè Thanh Ho¸ (§i vÒ trong ngµy)

- Th¨m quan vµ mua s¾m t¹i lµng nghÒ dÖt chiÕu cãi Nga S¬n. ( 1ngµy)

- Hµ Néi - Ng­ Léc (Lµng c¸ Ng­ Léc, ®Òn Diªm Phè, lÔ héi ®ua thuyÒn)

(§i vµ vÒ trong ngµy)

- Thanh Ho¸ - §Òn Bµ TriÖu - QuÇn thÓ kiÕn tróc Diªm Phè – HËu Léc

(§i vµ vÒ trong ngµy)

- Thµnh phè Thanh Hãa - SÇm S¬n ( th¨m quan ®Òn §éc C ­íc - ®Òn C«

Tiªn - §Òn T« HiÕn Thµnh - Hoµng Minh Tù) (§i vÒ trong ngµy)

- Thµnh phè Thanh Hãa - TÜnh Gia (chïa §ãt Tiªn, ®Òn thê Quang

Trung, ®Òn L¹ch B¹ng, gi¸o xø Ba Lµng) (1,2 ngµy b»ng ®­êng bé hoÆc thñy)

- Thµnh phè Thanh hãa - §Òn Bµ TriÖu - Ng ­ Léc (®Òn Diªm Phè, th¨m

quan lµng c¸ Ng­ Léc vµ tôc h¹ thñy) (§i vµ vÒ b»ng «t«)

- Hµ néi - H¶i Hßa (TÜnh Gia) - Lµng nghÒ m©y tre ®an Qu¶ng Phong

(Qu¶ng X­¬ng) (2ngµy/1 ®ªm, ®i vµ vÒ b»ng «t« hoÆc tµu háa)

- Hµ Néi - §Òn Bµ TriÖu - SÇm S¬n (®Òn §éc C ­íc, ®Òn C« Tiªn, ®Òn Bµ

TriÒu, th¨m dù lÔ héi B¸nh tr ­ng b¸nh dµy) (2ngµy/1®ªm, ®i vµ vÒ b»ng «t«

hoÆc tµu háa)

45

- Hµ Néi - §éng Tõ Thøc- tham gia lÔ héi Mai An Tiªm (1ngµy)

2.1.3.2. Nh÷ng ch ­¬ng tr×nh du lÞch khai th¸c yÕu tè tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i

- Hµ néi – SÇm S¬n ( nghØ d ­ìng vµ tham gia lÔ khai m¹c “Mïa du lÞch

SÇm S¬n vµ th¨m quan khu du lÞch v¨n ho¸ - gi¶i trÝ HuyÒn tho¹i thÇn §éc

C­íc) (2ngµy/1®ªm, ®i vµ vÒ b»ng «t« hoÆc tµu háa)

- Hµ Néi – SÇm S¬n (t¾m biÓn, thi ®Êu bãng chuyÒn, bãng ®¸ vµ tham gia

l­ít v¸n, can« trªn biÓn) (3 ngµy/2®ªm, ®i vµ vÒ b»ng «t« hoÆc tµu háa)

- Hµ néi – SÇm S¬n (t¾m biÓn, tham dù lÔ khai m¹c Mïa du lÞch SÇm S¬n

vµ tham quan c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa) (2ngµy/1®ªm, ®i vµ vÒ b»ng «t«

hoÆc tµu háa)

2.2. Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

Thanh Hãa

2.2.1. §Æc ®iÓm cña hÖ thèng c¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ® ­îc

khai th¸c trong kinh doanh du lÞch

Tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa bao gåm truyÒn thèng v¨n hãa, c¸c yÕu tè

v¨n hãa, v¨n nghÖ d©n gian, di tÝch lÞch sö, c¸ch m¹ng, kh¶o cæ, kiÕn tróc, c¸c

c«ng tr×nh lao ®éng s¸ng t¹o cña con ng ­êi vµ c¸c di s¶n v¨n hãa vËt thÓ vµ

phi vËt thÓ kh¸c cã thÓ sö dông phôc vô môc ®Ých du lÞch.

Khi nghiªn cøu vµ ®¸nh gi¸ c¸c gi¸ trÞ hÖ thèng c¸c tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa vïng ven biÓn vµo ho¹t ®éng kinh doanh phôc vô du lÞch, chóng ta cã

thÓ thÊy cã nh÷ng ®Æc ®iÓm næi bËt, vµ ®©y chÝnh lµ nh÷ng gi¸ trÞ v¨n hãa vËt

thÓ vµ phi vËt thÓ ®Æc s¾c ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang ®Ëm

nÐt v¨n hãa ®Þa ph­¬ng vïng ven biÓn Thanh Hãa.

VÒ phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi cña vïng nµy ®Òu liªn quan tíi viÖc ng ­

46

d©n thÓ hiÖn tÊm lßng thµnh kÝnh cña m×nh víi c¸c ®èi t ­îng thÇn linh - vÞ thÇn cã ¶nh h­ëng tíi ®êi sèng nghÒ nghiÖp, t×nh c¶m cña hä nh ­: lÔ héi CÇu

ng­, B¸nh ch ­ng - b¸nh dµy, Bµ TriÒu, lÔ h¹ thñy hoÆc ®Ó thÓ hiÖn søc kháe

dÎo dai ®Ó chinh phôc tù nhiªn cña c¸c ng ­ d©n th«ng qua héi §ua thuyÒn.

§©y lµ mét trong nh÷ng lÔ héi lín nhÊt vµ mang ®Ëm nÐt v¨n hãa ®Þa ph ­¬ng

cña vïng ven biÓn Thanh Hãa.

Cïng víi lÔ héi, phong tôc th× c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa ë ®©y bao

gåm c¶ kiÕn tróc vµ c¸c ®èi t ­îng ®­îc thê ë ®©y ®Òu liªn quan vµ ¶nh h ­ëng

tíi nghÒ nghiÖp vµ ®êi sèng tinh th©n thÇn cña m×nh nh ­ mét sè «ng, bµ tæ

nghÒ cña lµng, ®Òn thê Tø vÞ Th¸nh n ­¬ng, Ng­ ¤ng (c¸ Voi). §Æc biÖt kh¸ch

du lÞch khi tíi ®iÓm du lÞch SÇm S¬n sÏ ® ­îc biÕt ®Õn kiÕn tróc ®éc ®¸o cña

®Òn §éc C­íc vµ vÞ thÇn quan träng ®èi víi ng­ d©n vïng ven biÓn.

NghÒ vµ lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng cña vïng ven biÓn Thanh

Hãa lu«n g¾n víi m«i tr ­êng sèng ë ®©y. NghÒ nghiÖp chñ yÕu cña ng ­ d©n vïng ven biÓn lµ ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn h¶i s¶n. Bªn c¹nh ®Êy cßn cã nh÷ng nghÒ liªn quan tíi m«i tr ­êng sèng nghÒ vµ ®i biÓn cña hä nh ­ nghÒ ®an l­íi, lµm muèi, ®an l¸t thñ c«ng…

Ngoµi c¸c ®Æc ®iÓm nªu trªn cña tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa hiÖn ®· vµ

®ang ®­îc khai th¸c, cßn ph¶i nãi tíi mét nh©n tè rÊt quan träng, ®Êy lµ nguån nh©n lùc phôc vô trong du lÞch. HiÖn nay t¹i vïng ven biÓn Thanh Hãa, ®èi t­îng phôc vô du lÞch chñ yÕu lµ ng ­êi d©n t¹i ®Þa ph­¬ng. Víi thÓ lùc dÎo dai cña ng­êi d©n vïng biÓn, cïng truyÒn thèng ch©n thùc, thËt thµ, ®Çy lßng hiÕu kh¸ch, ®Æc biÖt lµ sù dåi dµo vÒ sè l ­îng. Ng­êi d©n ë vïng nµy chÝnh lµ yÕu

tè quan träng ®ãng gãp vµo hiÖu qu¶ ph¸t triÓn cña s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

vïng ven biÓn vµ quyÕt ®Þnh sù thµnh b¹i cña mäi ngµnh kinh tÕ, trong ®ã cã

kinh tÕ du lÞch.

2.2.2. Thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

2.2.2.1. Thùc tr¹ng vÒ doanh thu vµ l ­îng kh¸ch du lÞch vïng ven biÓn

(t¹i c¸c huyÖn, thÞ x· ven biÓn ) Thanh Hãa

Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy, sè l ­îng kh¸ch vµ doanh thu du lÞch toµn tØnh

47

còng nh­ vïng ven biÓn Thanh Hãa ( 5 huyÖn vµ 1 thÞ x·) ®Òu cã t¨ng hµng

n¨m. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nhê sù quan t©m, ®Çu t ­ cña c¸c cÊp, c¸c

ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn ®Þa ph­¬ng, du lÞch Thanh Hãa ®· cã nh÷ng khëi s¾c

®¸ng kÓ, kÐo theo lµ l ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn Thanh Hãa nãi chung vµ c¸c

huyÖn,thÞ x· ven biÓn nãi riªng còng t¨ng ®¸ng kÓ. N¨m 2005 c¸c huyÖn (vïng ven biÓn) ®¹t 584.473 l­ît kh¸ch nh ­ng ®Õn n¨m 2007 ®· ®¹t ® ­îc 1.418.632 l­ît kh¸ch. Tèc ®é t¨ng tr ­ëng b×nh qu©n giai ®o¹n 2001 – 2005

®¹t 34,32% / n¨m. Kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Hãa chñ yÕu lµ

tham quan, nghØ d ­ìng, héi th¶o, t¾m biÓn (chiÕm kho¶ng 70% l ­îng kh¸ch,

tuy nhiªn trong ®ã tû lÖ kh¸ch ®i du lÞch v× môc ®Ých th¨m quan, tiªu dïng c¸c

s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa lµ rÊt thÊp, trung b×nh chØ ®¹t 2.8 %, trong ®ã t¨ng

m¹nh vµo n¨m 2007, ®¹t 5.4% do ®©y lµ n¨m diÔn ra sù kiÖn 100 n¨m du lÞch

SÇm S¬n. Kh¸ch ®Õn du lÞch vïng nµy th ­êng tËp trung tõ th¸ng 5 – th¸ng 9 hµng n¨m. Mét sè n¨m trë l¹i ®©y th× sè l ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn tõ c¸c tØnh miÒn Trung vµ miÒn Nam ®· cã t¨ng nh ­ng sè l­îng kh«ng ®¸ng kÓ. Cßn thÞ tr­êng kh¸ch quèc tÕ chØ chiÕm 0.6 % l ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Hãa, tËp trung chñ yÕu tõ thÞ tr­êng ASEAN.

B¶ng 2.3: Doanh thu vµ l­îng kh¸ch tíi vïng (c¸c huyÖn) ven biÓn Thanh Hãa

Toµn tØnh

5 huyÖn, 1

Tû träng l ­îng

Toµn tØnh

5 huyÖn,

Tû träng Doanh thu

thÞ x·

kh¸ch cã sö

cã sö dông s¶n

(l­ît kh¸ch)

(triÖu

1 thÞ x·

dông s¶n phÈm

phÈm DLVH t¹i

(l­ît kh¸ch)

®ång)

(triÖu

DLVH t¹i c¸c

c¸c huyÖn ven biÓn

®ång)

huyÖn ven biÓn

N¨m L­îng kh¸ch Doanh thu

2004 730.845 584.473 1.2 % 160.435 132,764 1.3 %

2005 940.041 761.425 1.5 % 185.000 143.975 1.9 %

2006 1.215.145 985.634 2.6 % 382.955 299.094 2.8 %

48

2007 1.753.847 1.418.632 5.4 % 523.500 439.145 4.9 %

N¨m 2004 doanh thu du lÞch cña vïng ven biÓn míi chØ ®¹t 132.164

triÖu ®ång nh­ng t¨ng m¹nh hµng n¨m, ®Õn n¨m 2006 ®¹t 299.094 triÖu ®ång,

®Æc biÖt n¨m 2007 ®¹t 439.145 triÖu ®ång. Tuy nhiªn, hiÖn nay l ­îng kh¸ch

vµ doanh thu trong ho¹t ®éng du lÞch cña vïng nµy chØ tËp trung vµo du lÞch

nghØ biÓn, cßn tû träng ®èi víi s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa chØ ®¹t tû träng rÊt Ýt,

trung b×nh ®¹t 2.8 %, tËp trung vµo n¨m 2007, ®¹t 4.9 %

BiÓu ®å 2.1: C¬ cÊu doanh thu cña du lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸ qua c¸c n¨m

N¨m 2005 N¨m 2006 N¨m 2007

19.0%

21,9%

17,9%

39,1%

40.2%

40,8%

37,3%

40.8%

42,9%

L­u tró

¡n uèng

Kh¸c

¡n uèng

Kh¸c

L­u tró

¡n uèng

Kh¸c

L­u tró

Qua biÓu ®å trªn ta thÊy, nhÞp ®é t¨ng b×nh qu©n cña doanh thu tõ dÞch

vô ¨n uèng lµ 17%, tõ dÞch vô kh¸c lµ 16,9%. Tuy nhiªn, tû träng vÒ doanh thu

¨n uèng (tõ 42,9% n¨m 2005, xuèng 40,8% n¨m 2007) vµ doanh thu kh¸c l¹i

cã chiÒu h­íng t¨ng; doanh thu tõ c¸c dÞch vô kh¸c chiÕm qu¸ Ýt so trong tæng

doanh thu tõ du lÞch (tõ 17,9% - n¨m 2005 ®Õn 21,9%- n¨m 2007); MÆc dï

n¨m 2007, tû träng vÒ c¸c dÞch vô kh¸c, trong ®ã cã chi phÝ cho viÖc tiªu dïng

c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cao h¬n do ®©y lµ n¨m tæ chøc sù kiÖn 100 n¨m

Thanh Hãa nh ­ng víi sù t¨ng tr ­ëng trªn cho thÊy c¸c dÞch vô bæ trî cña du

49

lÞch vïng ven biÓn ®ang cßn rÊt thiÕu vµ kÐm hÊp dÉn ®Ó thu hót du kh¸ch.

2.2.2.2. C¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa truyÒn thèng

2.2.2.2.1. S¶n phÈm du lÞch tham quan c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa

Vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ n¬i tËp hîp kh¸ nhiÒu tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa vµ tù nhiªn. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn du lÞch.

Tuy nhiªn trªn thùc tÕ c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë vïng nµy l¹i kh¸ ®¬n

®iÖu, ch ­a cã kh¶ n¨ng hÊp dÉn kh¸ch du lÞch. Kh¸ch du lÞch khi ®Õn ®©y

th¨m quan, víi c¸c ®èi t ­îng kh¸ch du lÞch cã kh¶ n¨ng thanh to¸n cao, nhÊt

lµ kh¸ch n­íc ngoµi sÏ kh«ng cã c¬ héi chi tiªu cho c¸c dÞch vô, cho nªn thêi

gian l­u tró t¹i ®©y hÇu nh ­ kh«ng cã. Bëi kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn

Thanh Hãa ®Ó t¾m biÓn, nghØ d ­ìng vµ du lÞch kÕt hîp víi héi nghÞ, héi

th¶o… lµ chñ yÕu. ViÖc tíi th¨m quan c¸c di tÝch lÞch sö - v¨n hãa ë ®©y chØ

hiÖn mang tÝnh kÕt hîp trong qu¸ tr×nh ®i du lÞch cña hä.

HiÖn nay, t¹i mét sè ®iÓm du lÞch v¨n hãa cña vïng c¸c di tÝch lÞch sö –

v¨n hãa ®· ®­îc ®­îc ®Çu t­, söa ch÷a, n©ng cÊp, tuy nhiªn ®©y chØ lµ 1 sè di

tÝch n»m ë ®iÓm du lÞch thu hót kh¸ch nh ­ SÇm S¬n, cßn nh÷ng di tÝch kh¸c

hiÖn ch ­a cã kÕ ho¹ch ®Çu t ­ vµ thËm chÝ ®ang cã nguy c¬ xuèng cÊp nh ­:

®Òn Quang Trung, chïa §ãt Tiªn ë H¶i Thanh – TÜnh Gia, ®Òn Diªm Phè Ng ­

Léc - HËu Léc…

S¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë ®©y cßn rÊt nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu. Kh¸ch du

lÞch tr­íc khi ®Õn ®©y hÇu nh­ ch­a ®­îc nghe giíi thiÖu, qu¶ng c¸o vÒ c¸c tµi

nguyªn du lÞch v¨n hãa nµy, mµ th ­êng khi ®Õn ®©y míi ® ­îc biÕt ®Õn, vµ

viÖc ®Õn th¨m quan kh«ng cã tÝnh chñ ®éng vµ víi sè l ­îng nhá.

§iÒu nµy cho thÊy, hiÖn nay c¸c cÊp, ngµnh, chÝnh quyÒn ®Þa ph ­¬ng

ch­a chó träng vµ quan t©m ®Ó ®Çu t ­, x©y dùng c¸c c¬ së vËt chÊt phôc vô du

lÞch, còng nh­ chÝnh s¸ch ®Çu t ­, x©y dùng ®Ó khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n

50

hãa mét c¸ch hiÖu qu¶.

§Ó t¹o ra “th ­¬ng hiÖu” riªng víi thÞ tr ­êng c¹nh tranh vµ trong m¾t

kh¸ch du lÞch, c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh cã thÓ khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa

trong mçi tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ®Ó x©y dùng ch ­¬ng tr×nh du lÞch v¨n

hãa ®Æc s¾c b¸n cho kh¸ch du lÞch kÕt hîp víi du lÞch t¾m biÓn. Nh ­ng hiÖn

nay, hÇu nh­ c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh ®ãng t¹i vïng ven biÓn nãi riªng, trong

vµ ngoµi tØnh nãi chung chØ míi dõng l¹i ë viÖc ® ­a kh¸ch ®Õn ®Ó nghØ m¸t vµ

kÕt hîp ®Õn c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa nµy ®Ó thÓ hiÖn lßng tÝn ng ­ìng víi

®èi t­îng ®­îc suy t«n chø ch ­a chó träng x©y dùng c¸c bµi thuyÕt minh hÊp

dÉn cïng c¸c ch ­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o ®Ó ®¸p øng nhu cÇu hiÓu biÕt cña kh¸ch

du lÞch vÒ lÞch sö h×nh thµnh c¸c di tÝch lÞch sö còng nh ­ gi¸ trÞ kiÕn tróc vµ

v¨n hãa truyÒn thèng cña ng­êi d©n vïng nµy.

2.2.2.2.2. S¶n phÈm du lÞch phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi

Cïng víi hÖ thèng c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa cã kh¶ n¨ng thu hót

kh¸ch du lÞch th× phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi ë ®©y còng mang nh÷ng nÐt ®éc

®¸o næi bËt vµ kh¸c l¹ so víi c¸c vïng kh¸c. G¾n liÒn víi m«i tr ­êng sèng vµ

nghÒ nghiÖp chÝnh cña ng ­ d©n, c¸c lÔ héi vµ phong tôc tËp qu¸n ë ®©y ®Òu

mang b¶n s¾c ®Þa ph ­¬ng nh ­: lÔ héi CÇu Ng ­, §ua thuyÒn, B¸nh ch ­ng –

b¸nh dµy, lÔ H¹ thñy…§©y lµ nh÷ng nguån tµi nguyªn du lÞch ® ­îc kÕt tinh ë

d¹ng v¨n hãa phi vËt thÓ kh¸ thu hót kh¸ch du lÞch. Th«ng qua lÔ héi, phong

tôc tËp qu¸n cña ng ­ d©n, kh¸ch du lÞch sÏ cã ®iÒu kiÖn hiÓu râ h¬n vÒ ®êi

sèng v¨n hãa tinh thÇn, còng nh ­ nh÷ng mong ­íc trong cuéc sèng cña ng ­

d©n ë ®©y ®èi víi c¸c ®èi t­îng thÇn linh. Song, dï c¸c tµi nguyªn du lÞch nµy

cã ®éc ®¸o ®Õn nh ­ vËy, nh­ng s¶n phÈm du lÞch tham quan lÔ héi, phong tôc

tËp qu¸n ë ®©y vÉn ch ­a cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn vµ l ­u tró l¹i.

Bëi viÖc khai th¸c c¸c gi¸ trÞ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phi vËt thÓ vµo ho¹t

®éng kinh doanh du lÞch cña vïng nµy ch ­a ®­îc chó träng nhiÒu. HiÖn nay

c¸c s¶n phÈm du lÞch lÔ héi, phong tôc ë vïng nµy tuy cã nh÷ng nÐt ®éc ®¸o

51

nh­ng ch ­a phong phó vÒ sè l ­îng. Cã rÊt nhiÒu lÔ héi, phong tôc ®éc ®¸o

nh­ng hiÖn ch ­a ®­îc kh«i phôc l¹i vµ khai th¸c hÕt c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa ®Æc

s¾c phôc vô cho môc ®Ých du lÞch. NhÊt lµ phÇn héi ch ­a ®­îc ®Çu t­ më réng

®Ó ®a d¹ng c¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ nh»m thu hót du kh¸ch tham gia trùc

tiÕp trong ch­¬ng tr×nh.

Nh÷ng yÕu tè tiÕp theo lµm s¶n phÈm du lÞch nµy ch ­a thu hót ® ­îc

nhiÒu kh¸ch, ®Êy lµ hiÖn nay ë vïng nµy ch ­a ®­îc ®Çu t­ kinh phÝ cho viÖc

x©y dùng c¸c trang thiÕt bÞ kü thuËt phôc vô cho môc ®Ých du lÞch lÔ héi,

phong tôc, nhÊt lµ kh©u xóc tiÕn qu¶ng b¸ ch ­a ®­îc quan t©m mét ®ång bé

nªn hiÖu qu¶ kh«ng cao. §iÒu ®¸ng nãi ë ®©y lµ c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh

ch­a biÕt phèi kÕt hîp víi Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh Hãa vµ c¸c

huyÖn trong vïng ®Ó ®Çu t ­ khai th¸c c¸c gi¸ trÞ ®Æc s¾c trong c¸c lÔ héi,

phong tôc ®Ó ® ­a vµo kinh doanh du lÞch, còng nh ­ viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm,

tæ chøc ®ãn kh¸ch trong nh÷ng dÞp diÔn ra tæ chøc c¸c sù kiÖn v¨n hãa, lÔ héi

truyÒn thèng. §Æc biÖt, nguån kinh phÝ ®Çu t ­ khai th¸c, b¶o vÖ, t«n t¹o, n©ng

cÊp vµ ph¸t triÓn cho c¸c nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa nµy cßn thÊp. §©y

lµ mét trong nh÷ng lý do chÝnh lµm cho s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven

biÓn Thanh Ho¸ ngµy cµng trë nªn ®¬n ®iÖu cïng víi sù xuèng cÊp vÒ m«i

tr­êng, c¶nh quan cña nhiÒu ®iÓm du lÞch.

2.2.2.2.3. S¶n phÈm du lÞch nghÒ, lµng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng

Kh¸ch du lÞch mçi khi cã dÞp ®Õn víi vïng ven biÓn sÏ c¶m thÊy chuyÕn

®i cña m×nh thËt sù thó vÞ. Sau khi t¾m biÓn, tham quan c¸c di tÝch lÞch sö –

v¨n hãa vµ t×m hiÓu ®êi sèng tinh thÇn cña ng ­êi d©n trong vïng th«ng qua

c¸c lÔ héi vµ phong tôc tËp qu¸n ë ®©y. Ngoµi ra, kh¸ch du lÞch cßn cã thÓ ®Õn

tham quan, mua s¾m mét sè hµng hãa gia dông ®Æc tr ­ng g¾n liÒn víi m«i

tr­êng biÓn t¹i nh÷ng lµng nghÒ hay t¹i c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh hµng

hãa trong vïng. §©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó vïng ven biÓn Thanh Hãa

cã thÓ ph¸t triÓn m¹nh lo¹i h×nh du lÞch lµng nghÒ song song víi lo¹i h×nh du

52

lÞch biÓn, ®ång thêi nh»m lµm ®a d¹ng hãa c¸c s¶n phÈm du lÞch ®Ó thu hót

kh¸ch ®Õn ®«ng, sö dông c¸c dÞch vô vµ l ­u tró l©u h¬n. Vµ ®©y còng chÝnh lµ

®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ho¹t ®éng du lÞch v¨n hãa nãi riªng, du lÞch vïng ven

biÓn nãi chung thu ®­îc nhiÒu doanh thu vµ lîi nhuËn. Tuy nhiªn víi c¸c ®iÒu

kiÖn thuËn lîi nh ­ vËy nh ­ng s¶n phÈm du lÞch lµng nghÒ ë ®©y cßn kh¸

nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu, ch ­a cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch ®Õn tham quan vµ mua

s¾m. Bëi do c¸c c¬ së s¶n xuÊt kinh doanh vµ lµng nghÒ còng nh ­ c¸c doanh

nghiÖp l÷ hµnh ch ­a biÕt c¸ch khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa vµ x¸c ®Þnh ®©y

chÝnh lµ tµi nguyªn du lÞch quan träng ®Ó x©y dùng thµnh s¶n phÈm du lÞch

lµng nghÒ ®Æc thï cña vïng ven biÓn. Kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y ngoµi mua hµng

hãa vÒ sö dông vµ lµm quµ l ­u niÖm cho ng ­êi th©n th× hä cßn cã nhu cÇu

®­îc tham quan, t×m hiÓu vÒ c¬ së s¶n xuÊt, nhÊt lµ mét sè bÝ quyÕt ®Ó lµm ra

nh÷ng s¶n phÈm hµng hãa nµy. Tuy nhiªn, c¸c c¬ së s¶n xuÊt vµ hé kinh

doanh t¹i nh÷ng lµng nghÒ trong vïng, vµ h ­íng dÉn viªn du lÞch chØ míi

dïng l¹i ë viÖc ® ­a kh¸ch tíi mua hµng hãa mµ ch ­a ®¸p øng ® ­îc nhu cÇu

n©ng cao hiÓu biÕt cña hä. HiÖn nay Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh

Hãa vµ c¸c ban ngµnh còng ch ­a cã kÕ ho¹ch ®Çu t ­, h­íng dÉn c¸c c¸c hé

kinh doanh doanh vµ c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh khai th¸c c¸c yÕu tè tµi

nguyªn nµy, cho nªn s¶n phÈm du lÞch lµng nghÒ cña vïng ven biÓn Thanh

Hãa cßn nghÌo nµn, thiÕu qui m« vµ tÝnh hÊp dÉn. Mét trong nh÷ng yÕu kÐm

cña s¶n phÈm du lÞch lµng nghÒ ®Êy lµ yÕu tè v¨n hãa doanh nghiÖp. ë ®©y

c¸c hé kinh doanh ch­a cã sù ®Çu t­ trong viÖc lªn kÕ ho¹ch phôc vô kh¸ch du

lÞch, nhÊt lµ th¸i ®é giao tiÕp, øng xö víi kh¸ch. §©y chÝnh lµ vÊn ®Ò hiÖn

®ang bÞ kh¸ch du lÞch cã ý kiÕn nhiÒu nh ­: chÌn Ðp vµ kh«ng lÞch sù trong

giao tiÕp víi kh¸ch hµng. §Æc biÖt, c¸c ban ngµnh du lÞch tØnh, vïng ven biÓn

ch­a ®­a ra chiÕn l­îc kh«i phôc mét sè lµng truyÒn thèng ®ang cã nguy c¬ bÞ

mai mét nh­: nghÒ dÖt S¨m Sóc, ®an l¸t… vµ viÖc lªn kÕ ho¹ch giíi thiÖu c¸c

mÆt hµng thñ c«ng mü nghÖ th«ng qua c¸c ®iÓm tr ­ng bµy b¸n vµ giíi thiÖu

53

s¶n hµng thñ c«ng mü nghÖ trong tØnh vµ vïng.

2.2.2.3. C¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa (mang tÝnh) hiÖn ®¹i

Nãi vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i vïng ven biÓn th×

hiÖn nay chØ míi cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ cã ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ cho

kh¸ch du lÞch. Cßn l¹i c¸c ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng hÇu nh ­ ch­a cã. Khi

®Õn ®iÓm du lÞch SÇm S¬n, ngoµi t¾m biÓn, th¨m quan c¸c tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa ë d¹ng vËt thÓ, phi vËt thÓ truyÒn thèng nh ­: lÔ héi, phong tôc tËp

qu¸n, lµng nghÒ thñ c«ng vµ c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa gióp kh¸ch du lÞch

cã thÓ râ h¬n vÒ ®êi sèng v¨n hãa vËt chÊt vµ tinh thÇn cña ng ­ d©n ven biÓn.

§©y lµ nh÷ng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa lµm cho kh¸ch du lÞch c¶m thÊy v«

cïng thó vÞ vµ xua tan ®i bao mÖt mái, c¨ng th¼ng cña nh÷ng th¸ng ngµy bËn

rén c«ng viÖc. Th«ng c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh, du kh¸ch cßn cã nh÷ng trËn

giao h÷u bãng ®¸, bãng chuyÒn trªn b·i biÓn ®Çy thó vÞ víi chÝnh nh÷ng ng ­êi

cïng ®oµn hoÆc víi nh÷ng ®oµn kh¸ch du lÞch kh¸c nhau. Ngoµi ra, hä cßn cã

thÓ cã thÓ ng¾m quang c¶nh biÓn trªn can« vµ ®i th¨m khu vui ch¬i gi¶i trÝ –

v¨n hãa HuyÒn tho¹i ThÇn §éc C ­íc ®Ó hiÓu vÒ vµ nh÷ng c«ng tr¹ng cña

ThÇn §éc C­íc víi ng ­êi d©n vïng ven biÓn vµ vua TrÇn. §Õn ®©y, kh¸ch du

lÞch cßn cã ®iÒu kiÖn hiÓu vÒ ®êi sèng hµng tr¨m loµi c¸ vµ tham gia c¸c dÞch

vô vui ch¬i gi¶i trÝ thó vÞ nh ­ tr­ît m¸ng, ®u d©y... Tuy nhiªn, c¸c s¶n phÈm

du lÞch v¨n hãa mang tÝnh hiÖn ®¹i ë ®©y còng ch ­a phong phó vµ ®a d¹ng ®Ó

®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch. §iÒu nµy cho thÊy s¶n phÈm du lÞch v¨n

hãa hiÖn ®¹i ë SÇm S¬n nãi riªng, vïng ven biÓn nãi chung hiÖn ch ­a cã chÝnh

s¸ch ph¸t triÓn, ®Çu t ­ cña c¸c cÊp c¸c ngµnh, còng nh ­ viÖc tæ chøc mét c¸ch

bµi b¶n bëi c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh, mµ hiÖn nay c¸c s¶n phÈm nµy cßn

mang tÝnh tù ph¸t. HiÖn nay ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n míi chØ mét vµi doanh

nghiÖp du lÞch cã th ­¬ng hiÖu ®øng ra tæ chøc nh ­: thuª b·i biÓn ®Ó tæ chøc

®¸nh bãng chuyÒn, ®¸ bãng vµ can« cho kh¸ch cña m×nh ®i d¹o trªn biÓn. Tuy

54

nhiªn, do ch ­a cã bµi b¶n nªn còng ®· x¶y ra nhiÒu phiÒn to¸i x¶y nh ­: mét

sè hé d©n kinh doanh ë khu vùc tæ chøc bãng chuyÒn, bãng ®¸ ®· g©y khã dÔ

v× muèn chiÕm vÞ trÝ lµm chç kinh doanh, hoÆc viÖc ®Ó kh¸ch du lÞch ®i can«

trªn biÓn sÏ kh«ng ®¶m b¶o an toµn khi cã sù cè x¶y ra, nhÊt lµ khi ®éi cøu

n¹n, tuÇn tra trªn biÓn kh«ng th­êng xuyªn cã mÆt.

2.2.2.4. Èm thùc trong du lÞch

§Õn víi vïng ven biÓn Thanh Hãa, ngoµi t¾m biÓn, d¹o ch¬i trªn mét

trong nh÷ng bê biÓn ®Ñp nhÊt n ­íc, cïng viÖc th¨m quan c¸c tµi nguyªn du

lÞch v¨n hãa truyÒn thèng vµ hiÖn ®¹i th× kh¸ch du lÞch cßn ® ­îc th­ëng thøc

nh÷ng mãn ¨n ®Æc s¶n ® ­îc chÕ biÕn tõ nh÷ng s¶n vËt biÓn v« cïng hÊp dÉn

nh­: t«m, cua, ghÑ, sß huyÕt, mùc, c¸… lµm hµi lßng du kh¸ch. HiÖn t¹i vïng

ven biÓn Thanh Hãa míi chØ cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n vµ vµi n¨m gÇn ®©y cã

thªm ®iÓm du lÞch H¶i Hßa – TÜnh Gia, Ho»ng Hãa lµ cã nhµ hµng, kh¸ch s¹n

phôc vô kh¸ch du lÞch, cßn l¹i nh÷ng ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng nh ­ Nga

S¬n, Ng ­ Léc – HËu Léc, Qu¶ng X ­¬ng cßn ch ­a cã nhµ hµng, kh¸ch s¹n

phôc vô ¨n uèng cho kh¸ch du lÞch. Tuy nhiªn lµ vïng biÓn cã kh¸ nhiÒu

nh÷ng ®Æc s¶n quý hiÕm nh ­ng c¸c mãn ¨n ë ®©y còng ch ­a thùc sù chinh

phôc ®­îc kh¸ch hµng. Bëi c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n ch ­a cã nh÷ng ®Çu bÕp

giái (trõ mét sè kh¸ch s¹n lín nh ­: BiÓn xanh, Lª Lîi - SÇm S¬n, Khu du lÞch

V¹n Chµi Qu¶ng X ­¬ng, ABC - TÜnh Gia…) ®Ó s¸ng t¹o ra nh÷ng mãn ¨n

mang tÝnh nghÖ thuËt. §iÒu nµy cho thÊy do ®Æc tÝnh thêi vô cña lo¹i h×nh du

lÞch biÓn nªn c¸c ®Çu bÕp t¹i mét sè kh¸ch s¹n lín ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ

®­îc thuª theo mïa, cßn hÇu hÕt c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n nhá t¹i ®©y chñ yÕu

lµ nh÷ng ng ­êi trong nhµ ®øng ra tù phôc vô. Khi hÕt mïa vô du lÞch l¹i

chuyÓn sang lµm viÖc kh¸c, cho nªn kh«ng cã sù ®Çu t ­ ®Ó n©ng cao tay nghÒ,

nghiÖp vô chuyªn m«n cña m×nh. ChÝnh v× vËy c¸c mãn ¨n ë ®©y ch ­a phong

phó, ®a d¹ng vµ mang tÝnh nghÖ thuËt cao ®Ó cã thÓ lµm hµi lßng tÊt c¶ c¸c

55

kh¸ch du lÞch trªn mäi miÒn tæ quèc khi ®Õn ®©y.

2.2.3. HÖ thèng c¬ së vËt chÊt kÜ thuËt phôc vô du lÞch

C¬ së vËt chÊt, kü thuËt du lÞch gi÷ vai trß rÊt quan träng trong qu¸ tr×nh

ph¸t triÓn cña ngµnh. Nã bao gåm hÖ thèng c¸c c¬ së l ­u tró, ¨n uèng, vui

ch¬i gi¶i trÝ, c¸c ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn vµ c¸c c¬ së dÞch vô du lÞch kh¸c.

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù gia t¨ng cña kh¸ch du lÞch vÒ

vïng ven biÓn Thanh Hãa, hÖ thèng c¸c c¬ së l ­u tró, dÞch vô ë ®©y ph¸t triÓn

víi tèc ®é nhanh, quy m« vµ chÊt l ­îng ngµy cµng ® ­îc n©ng cao, tuy nhiªn

viÖc x©y dùng ph¸t triÓn c¸c c¬ së vËt chÊt kü thuËt du lÞch ë ®©y kh«ng ®ång

®Òu. CÇn ®Çu t ­ x©y dùng thªm c¸c c¬ së cã ®ñ ®iÒu kiÖn kinh doanh ®Ó ®¸p

øng ®­îc nh÷ng nhu cÇu c¬ b¶n cña kh¸ch du lÞch

2.2.3.1. VÒ c¬ së l­u tró:

Cïng víi sù gia t¨ng vÒ kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn, trong nh÷ng

n¨m gÇn ®©y hÖ thèng c¬ së l ­u tró du lÞch (hiÖn t¹i míi chØ cã ®iÓm du lÞch

SÇm S¬n vµ H¶i Hßa – TÜnh Gia) ph¸t triÓn víi tèc ®é kh¸ nhanh. TÝnh ®Õn

th¸ng 7 n¨m 2008, cã tæng 328 c¬ së l ­u tró, trong ®ã cã 15 kh¸ch s¹n xÕp

h¹ng tõ 1 ®Õn 2 sao, 1 kh¸ch s¹n 3 sao, 1 khu resort sinh th¸i 4 sao. PhÇn lín

c¸c c¬ së l ­u tró ®Òu tËp trung ë khu vùc SÇm S¬n (chiÕm ®Õn 73,1% tæng sè

c¬ së l­u tró du lÞch cña tØnh Thanh Hãa).

So s¸nh víi sè liÖu kh¶o s¸t t¹i b¶ng 2.1 ta thÊy sè c¬ së l ­u tró trªn ®Þa

bµn tØnh t¨ng ®Òu theo c¸c n¨m. Tuy nhiªn sè c¬ së l ­u tró vµ sè phßng t¨ng

m¹nh vµo n¨m 2006 víi tæng sè phßng t¨ng thªm so víi n¨m 2005 lµ 77

phßng, t­¬ng ®­¬ng víi 22.4%. §©y lµ thêi ®iÓm du lÞch vïng ven biÓn ph¸t

triÓn m¹nh, ng ­êi d©n c¸c tØnh trong n ­íc ®· biÕt nhiÒu ®Õn c¸c ®iÓm du lÞch

cña vïng, ®Æc biÖt lµ ®iÓm du lÞch SÇm S¬n, vµ hiÖn nay lµ mét sè c¸c b·i biÓn

®­îc b¾t ®Çu khai th¸c nh­ biÓn H¶i Hßa, H¶i TiÕn.

Theo sè liÖu kh¶o s¸t t¹i b¶ng 2.2. th× tÝnh ®Õn thêi ®iÓm th¸ng 7 n¨m

2007, t¹i Ho»ng Hãa ®· ®Çu t ­ x©y dùng c¬ së l ­u tró du lÞch. Ho»ng Hãa sÏ

56

cã nhiÒu c¬ së l ­u tró ®­îc x©y dùng trong hai ®Õn ba n¨m tíi do t¹i ®©y b·i

biÓn H¶i TiÕn ®· ® ­îc khai th¸c vµ ®i vµo ho¹t ®éng, nhiÒu dù ¸n x©y dùng

®­îc c¸c nhµ ®Çu t ­ quan t©m v× H¶i TiÕn lµ mét b·i biÓn míi cã søc hÊp dÉn

víi kh¸ch du lÞch.

B¶ng 2.4 HiÖn tr¹ng sè l­îng c¸c c¬ së l­u tró du lÞch vïng ven biÓn

Thanh Hãa (2004 – 7/2008)

§¬n vÞ tÝnh : c¬ së

HuyÖn 2004 2005 2006 2007 7/2008

Nga S¬n 0 0 0 1 2

Ho»ng Hãa 0 0 0 0 1

HËu Léc 0 0 0 0 0

SÇm S¬n 253 279 298 331 309

Qu¶ng X­¬ng 0 0 0 1 1

TÜnh Gia 1 5 10 13 15

Tæng 254 284 308 347 328

Nguån: Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh Hãa

Do ®êi sèng kinh tÕ ngµy cµng t¨ng nªn nhu cÇu con ng ­êi trong qu¸

tr×nh ®i du lÞch còng ngµy mét yªu cÇu cao h¬n. Toµn tØnh cã 1 khu du lÞch

sinh th¸i 4 sao, 7 kh¸ch s¹n 3 sao vµ 31 mét kh¸ch s¹n 1-2 sao. Do du lÞch

Thanh Hãa ph¸t triÓn tËp trung t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n nªn sè l ­îng kh¸ch

s¹n t¹i vïng ven biÓn còng chiÕm ®¹i bé phËn hÖ thèng c¬ së l ­u tró. Khu du

lÞch sinh th¸i 4 sao vµ kh¸ch s¹n 3 sao tËp trung nhiÒu t¹i ®iÓm du lÞch SÇm

S¬n, hÖ thèng kh¸ch s¹n 1 ®Õn 2 sao lµ 15 kh¸ch s¹n, chiÕm 48,3% sè kh¸ch

s¹n 1 ®Õn 2 sao cña toµn tØnh. HÖ thèng c¬ së l ­u tró ®¹t tiªu chuÈn cña vïng

57

®¹t 165 c¬ së, chiÕm 85,1% tæng sè hÖ thèng c¬ së l ­u tró trong toµn tØnh.

B¶ng 2.5: HiÖn tr¹ng chÊt l­îng c¸c c¬ së l­u tró du lÞch vïng ven biÓn

Thanh Hãa ®Õn th¸ng 7/2008

TT C¸c chØ tiªu chÊt l­îng Sè c¬ së Sè phßng

ChÊt l­îng 4 sao 1 1 80

ChÊt l­îng 3 sao 2 3 168

ChÊt l­îng tõ 1 -2 sao 3 15 453

§¹t tiªu chuÈn kinh doanh 4 165 4834

5 Ch­a ®¹t tiªu chuÈn kinh doanh 146 1.197

Tæng 6 328 6.732

Nguån: Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh Hãa

2.2.3.2. HÖ thèng c¬ së kinh doanh ¨n uèng:

HÖ thèng c¬ së kinh doanh ¨n uèng vïng ven biÓn Thanh Ho¸ hiÖn x©y

dùng, ph¸t triÓn ch ­a ®ång ®Òu. Ngoµi ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ n¬i thu hót

kh¸ch nhiÒu nhÊt ®· cã c¸c c¬ së kinh doanh phôc vô ¨n uèng cho kh¸ch du

lÞch, cßn l¹i mét sè ®iÓm du lÞch c¸c c¬ së kinh doanh ¨n uèng cßn ®¬n s¬,

nghÌo nµn, thËm chÝ mét sè n¬i nh­ x· Ng­ Léc - HËu Léc, Nga S¬n cßn ch­a

cã c¬ së kinh doanh ¨n uèng cho kh¸ch du lÞch. Sau khi tham gia lÔ héi, tham

quan di tÝch lÞch sö v¨n hãa, lµng nghÒ c¸ ë Ng ­ Léc – HËu Léc th× kh¸ch du

lÞch ph¶i kÕt thóc chuyÕn tour hoÆc quay lªn huyÖn ®Ó ¨n uèng. §iÒu nµy lµm

h¹n chÕ rÊt lín tíi viÖc kh¸ch du lÞch ®Õn vµ muèn l ­u tró ë ®©y l©u h¬n. Tõ

tr­íc tíi giê chØ cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ cã hÖ thèng c¬ së kinh doanh ¨n

uèng ph¸t triÓn, giê cã thªm ®iÓm du lÞch H¶i Hßa – TÜnh Gia. ë hai ®iÓm du

lÞch nµy hÇu hÕt c¸c kh¸ch s¹n, nhµ kh¸ch, nhµ nghØ ®Òu cã c¬ së ¨n uèng.

Ngoµi ra, cßn cã mét hÖ thèng nhµ hµng, qu¸n ¨n tõ cao cÊp ®Õn b×nh d©n t¹i

c¸c ®iÓm du lÞch phôc vô mäi lóc, cho mäi ®èi t ­îng. Nguån thùc phÈm t¹i

vïng ven biÓn Thanh Hãa rÊt dåi dµo, c¸c mãn ¨n ®· b¾t ®Çu ® ­îc quan t©m

chÕ biÕn c«ng phu tõ h¶i s¶n nh ­ t«m, cua, mùc, sß… lµ nh÷ng mãn ¨n ®Æc

58

s¶n mµ c¸c du kh¸ch ®Òu ­a thÝch.

2.2.3.3. C¸c ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ:

Còng nh­ c¬ së l ­u tró vµ ¨n uèng th× hiÖn nay vïng ven biÓn Thanh

Hãa míi chØ cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n cã khu vui ch¬i gi¶i trÝ cho kh¸ch mçi

khi ®Õn ®©y. Tuy nhiªn víi sè l ­îng kh¸ch ®Õn ngµy cµng ®«ng, nhÊt lµ vµo

nh÷ng thêi kú cao ®iÓm th¸ng 6,7, th× víi sè l ­îng ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ qu¸

Ýt, quy m« nhá, chÊt l ­îng thÊp, cho nªn kh«ng thÓ ®¸p øng ® ­îc nhu cÇu ®a

d¹ng cña kh¸ch du lÞch, nhÊt lµ ®èi t ­îng kh¸ch cã nhu cÇu vµ kh¶ n¨ng chi

tr¶ cao. §Æc biÖt trong xu thÕ héi nhËp, nhu cÇu nµy ngµy cµng cao ®èi víi

kh¸ch ®i du lÞch lµ ng­êi n­íc ngoµi.

Ngoµi ®iÓm du lÞch SÇm S¬n th× c¸c ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng ven

biÓn Thanh Hãa hiÖn nay ch ­a cã khu, ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ cho kh¸ch. §©y

chÝnh lµ vÊn cÇn ®­îc quan t©m, ®Çu t ­ vµ tËp trung khai th¸c cña Së V¨n hãa

– ThÓ thao – Du lÞch cïng c¸c cÊp chÝnh quyÒn ®Þa ph ­¬ng vµ c¸c nhµ kinh

doanh du lÞch ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cho kh¸ch du lÞch nh»m kÐo dµi thªm ngµy

l­u tró, t¨ng thu nhËp cho ngµnh vµ t¹o nhiÒu viÖc lµm cho d©n ®Þa ph ­¬ng.

2.2.3.4. Ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch

HiÖn t¹i, vïng ven biÓn ch ­a cã ®¬n vÞ tæ chøc chuyªn vÒ dÞch vô nµy

mµ chØ mang tÝnh kÕt hîp, song do quy luËt cung - cÇu, dÞch vô vËn chuyÓn

kh¸ch du lÞch ngµy cµng ph¸t triÓn, ®¸p øng ®Çy ®ñ h¬n nhu cÇu ®i du lÞch cña

kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi tØnh. HiÖn nay, theo thèng kª t¹i c¸c huyÖn, thÞ

x· thuéc vïng ven biÓn cã trªn 100 ®Çu xe chuyªn chë kh¸ch du lÞch vµ b¾t

®Çu tõ ngµy 30.4, 1.5/2007 c¸c tuyÕn xe buýt ®· ®i vµo ho¹t ®éng t¹o thuËn lîi

trong viÖc ®i l¹i cña ng ­êi d©n vµ kh¸ch du lÞch. Tuy nhiªn chÊt l ­îng ph­¬ng

tiÖn vµ v¨n hãa giao tiÕp cña c¸c ®¬n vÞ tæ chøc ch ­a thùc sù lµm kh¸ch hµi

lßng. T¹i mét sè huyÖn xe buýt ch ­a ®Õn tËn ®iÓm du lÞch nªn kh¸ch du lÞch

59

ph¶i mÊt c«ng trung chuyÓn ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn.

HiÖn nay t¹i mét sè ®iÓm du lÞch cña vïng ven biÓn Thanh Hãa ®· cã

nhiÒu lo¹i ph­¬ng tiÖn vËn chuyÓn ® ­êng bé kh¸c còng ® ­îc ®­a vµo phôc vô

kh¸ch du lÞch nh­ xÝch l«, xe «t« ®iÖn, xe ®¹p ®«i, xe m¸y…

Lo¹i h×nh ph ­¬ng tiÖn vËn chuyÓn ® ­êng thñy (ca n«, tµu thuû, m«t«

n­íc) còng ®­îc ph¸t huy ®Ó phôc vô kh¸ch du lÞch song cßn nhiÒu h¹n chÕ

2.2.3.5. HÖ thèng c¸c dÞch vô bæ trî kh¸c

Nh­ ®iÖn, n­íc, b­u chÝnh viÔn th«ng, ng©n hµng, th ­¬ng m¹i… ®· b¾t

®Çu ®­îc ®Çu t ­, n©ng cÊp nh»m ®¸p øng nhu cÇu ph¸t triÓn kinh tÕ du lÞch

nãi riªng vµ kinh tÕ cña vïng ven biÓn nãi chung trong thêi kú héi nhËp. Tuy

nhiªn, hiÖn nay ngay t¹i ®iÓm du lÞch träng ®iÓm cña vïng ven biÓn nh ­ SÇm

S¬n c¸c dÞch vô bæ trî ®Ó t¹o sù thuËn tiÖn trong giao dÞch cho kh¸ch nh ­: c¸c

dÞch vô tù ®éng vµ thanh to¸n tù ®éng nh ­ m¸y rót tiÒn ATM, ®iÖn tho¹i thÎ,

hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, hÖ thèng ®Æt dÞch vô trùc tuyÕn cßn thiÕu.

Ph­¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu vÉn dïng ph ­¬ng thøc truyÒn thèng (thanh

to¸n b»ng tiÒn mÆt); c¸c h×nh thøc thanh to¸n nh ­ chuyÓn kho¶n, thÎ tÝn

dông… ch­a ®­îc ¸p dông nhiÒu. Cßn t¹i c¸c ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng

th× hiÖn nay gÇn nh ­ ch­a cã, cho nªn kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch

n­íc ngoµi cïng ng ­êi d©n cßn gÆp nhiÒu khã kh¨n trong viÖc muèn sö dùng

c¸c dÞch vô nµy.

2.2.3.6. M«i tr­êng tù nhiªn vµ x· héi t¹i c¸c ®iÓm du lÞch

HiÖn nµy t¹i vïng ven biÓn Thanh Hãa th× ®©y lµ vÊn ®Ò cßn gÆp nhiÒu

bÊt cËp. Do lµ khu vùc cã qu¸ nhiÒu ®èi t ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn l ­u tró cho

nªn t×nh tr¹ng vi ph¹m trËt tù an toµn, an ninh nh ­: trém c¾p, m¹i d©m, hót

chÝch diÔn ra kh¸ phæ biÕn vµo mïa du lÞch. M«i tr ­êng tù nhiªn bÞ ¶nh h­ëng

kh¸ nÆng nÒ, t×nh tr¹ng r¸c th¶i, n ­íc th¶i ch ­a ®­îc xö lý tèt, mét sè tµi

nguyªn du lÞch bÞ x©m h¹i vµ ¶nh h ­ëng do viÖc lµm nhµ, lµm qu¸n kinh

60

doanh khai th¸c thiÕu quy ho¹ch …

2.2.4. HÖ thèng dÞch vô du lÞch trong khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

2.2.4.1. C¸c tuyÕn, ®iÓm du lÞch

Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, ho¹t ®éng du lÞch Thanh Hãa ®· b¾t ®Çu chó

träng vµo c«ng t¸c quy ho¹ch vµ ®Çu t ­ ph¸t triÓn t¹i c¸c côm, khu, tuyÕn,

®iÓm du lÞch träng ®iÓm cña tØnh nh ­: SÇm S¬n, Lam Kinh, khu du lÞch v¨n

hãa – gi¶i trÝ Hµm Rång, cßn vïng ven biÓn nh ­: SÇm S¬n, Tõ Thøc, Ho»ng

Hãa, TÜnh Gia... ®· t¹o ® ­îc ®iÓm ®Õn hÊp dÉn ®èi víi kh¸ch du lÞch. NhiÒu

ch­¬ng tr×nh hîp t¸c ph¸t triÓn du lÞch ®· ® ­îc triÓn khai t¹o thªm c¸c s¶n

phÈm du lÞch míi.

Tuy nhiªn, t¹i vïng ven biÓn míi cã ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ ® ­îc triÓn

khai qui ho¹ch, ph¸t triÓn c¸c tuyÕn, ®iÓm du lÞch ®Ó phôc vô kh¸ch du lÞch.

Cßn l¹i mét sè ®iÓm du lÞch cã tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phong phó, ®a d¹ng

vÉn ch ­a ®­îc ®Çu t ­ khai th¸c cã hiÖu qu¶ nh ­ HËu Léc, Qu¶ng X ­¬ng,

nhiÒu danh th¾ng vµ di tÝch hiÖn ®ang bÞ xuèng cÊp, viÖc trïng tu, t«n t¹o mét

sè c«ng tr×nh ®ang cßn nhiÒu vÊn ®Ò bµn c·i. C«ng t¸c tæ chøc khai th¸c ch ­a

®ång bé, h¹ tÇng c¬ së ë mét sè ®iÓm du lÞch kÐm, c¸c dÞch vô cßn kÐm, chÊt

l­îng dÞch vô t¹i chç ch­a ®¹t yªu cÇu, thËm chÝ cßn ch­a cã c¸c dÞch vô phôc

vô du lÞch nh ­ ë Ng ­ Léc – HËu Léc. §Æc biÖt thiÕu c¸c tæ chøc ®Çu t ­ x©y

dùng vµ kinh doanh phôc vô du lÞch m¹nh d¹n ®Çu t ­ hoÆc liªn kÕt ®Çu t ­ ®Ó

khai th¸c ë c¸c ®iÓm du lÞch nµy.

VÊn ®Ò tæ chøc ®ãn vµ phôc vô kh¸ch du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch cßn

bá ngá. ThuyÕt minh viªn t¹i ®iÓm du lÞch cßn thiÕu vÒ sè l ­îng vµ yÕu vÒ

tr×nh ®é chuyªn m«n nghiÖp vô.

2.2.4.2. C¸c sù kiÖn v¨n hãa - x· héi

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ cã rÊt nhiÒu lÔ héi truyÒn thèng ® ­îc tæ chøc

hµng n¨m víi sù chuÈn bÞ vµ dµn dùng c«ng phu nh ­ lÔ héi Mai An Tiªm, lÔ

61

héi b¸nh Tr ­ng - b¸nh Dµy, lÔ héi CÇu Ng ­, lÔ héi §ua thuyÒn … Ngoµi ra,

kÕt hîp víi nh÷ng sù kiÖn kinh tÕ, x· héi ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch ®Õn víi

vïng ven biÓn, næi tiÕng nh­ lÔ khai m¹c mïa Du lÞch SÇm S¬n hµng n¨m…

Nh×n chung, c¸c sù kiÖn diÔn ra míi thu hót ® ­îc phÇn lín kh¸ch du

lÞch trong tØnh, ch ­a thùc sù hÊp dÉn vµ ch ­a ®­îc qu¶ng b¸ s©u réng ®Õn víi

kh¸ch du lÞch trong n ­íc vµ n­íc ngoµi. MÆt kh¸c, c¸c sù kiÖn lÔ héi (ngo¹i

trõ lÔ khai m¹c mïa du lÞch SÇm S¬n) chØ ®¬n thuÇn mang mµu s¾c t©m linh,

x· héi mµ ch­a thùc sù kÕt hîp víi du lÞch ®Ó khai th¸c vµ thu hót kh¸ch.

2.2.4.3. C¸c s¶n vËt vµ v¨n ho¸ truyÒn thèng

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ ®­îc kh¸ch du lÞch biÕt ®Õn víi nhiÒu s¶n vËt

quen thuéc nh­ cua, t«m, mùc, ghÑ, sß, c¸… vµ nhiÒu mãn ¨n ®Æc s¶n cña miÒn

biÓn. Tuy ch ­a ®­îc “®éc quyÒn vÒ th ­¬ng hiÖu” song kh¸ch du lÞch vÉn tin

t­ëng vµ ®¸nh gi¸ cao chÊt l­îng cña c¸c s¶n vËt nµy. Bªn c¹nh ®ã, kh¸ch du lÞch

cßn t×m mua nh÷ng mÆt hµng lµm tõ cãi Nga S¬n, c¸c ®å thñ c«ng mü nghÖ ë

SÇm S¬n, hµng m©y tre ®an ë Qu¶ng Phong – Qu¶ng X­¬ng… HiÖn mét sè lµng

nghÒ cña vïng ven biÓn ch­a ph¸t huy ®­îc hiÖu qu¶ ®èi víi du lÞch.

Trªn thùc tÕ, viÖc cung cÊp c¸c s¶n vËt nµy ch ­a cã quy m« vµ tæ chøc

nh»m ®¸p øng ®Çy ®ñ vµ thuËn tiÖn cho kh¸ch ®i du lÞch mµ chØ dõng l¹i ë

viÖc kinh doanh nhá, lÎ, manh món, ch ­a tËp trung khai th¸c ®èi víi ®èi t ­îng

lµ kh¸ch du lÞch.

2.2.4.4. DÞch vô l­u tró, nhµ hµng

Thanh Ho¸ lµ mét trong nh÷ng tØnh cã sè l ­îng c¬ së l ­u tró lín nhÊt

trong c¶ n­íc, phÇn lín tËp trung t¹i c¸c ®iÓm du lÞch vïng ven biÓn, ®Æc biÖt

lµ SÇm S¬n. T¹i nhiÒu ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng, hÖ thèng nhµ hµng,

kh¸ch s¹n cßn rÊt máng, thËm chÝ cã ®iÓm du lÞch ch ­a cã nh ­ ë t¹i x· ven

biÓn Ng­ Léc - HËu Léc. Sù ph©n bæ nµy cßn mang tÝnh tù ph¸t vµ c¶m tÝnh

dÉn ®Õn viÖc bÊt hîp lý trong khai th¸c du lÞch ë c¸c ®Þa ph ­¬ng cã tuyÕn,

®iÓm du lÞch. Sè kh¸ch s¹n ® ­îc xÕp sao cßn Ýt chiÕm 5,5%/tæng sè c¬ së l ­u

62

tró víi 15 kh¸ch s¹n xÕp tõ 1 ®Õn 2 sao, 3 kh¸ch s¹n 3 sao, 1 khu resort cao

cÊp 4 sao, c¸c dÞch vô bæ trî trong c¬ së l ­u tró ch­a ®a d¹ng, chÊt l­îng phôc

vô cßn h¹n chÕ. HÖ thèng nhµ hµng phong phó song cßn thiÕu nh÷ng nhµ hµng

chuyªn phôc vô c¸c mãn ¨n ¢u vµ nh÷ng nhµ hµng mang phong c¸ch truyÒn

thèng… TÊt c¶ nh÷ng ®iÒu kiÖn nµy ®· h¹n chÕ viÖc thu hót vµ phôc vô kh¸ch

n­íc ngoµi, kh¸ch cã kh¶ n¨ng chi tr¶ cao.

2.2.4.5. DÞch vô vËn chuyÓn

T¹i c¸c ®iÓm du lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸ cßn thiÕu h¼n ®éi ngò xe

chuyªn vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch (th ­êng dïng xe ch¹y tuyÕn ®Ó ®­a kh¸ch ®i

du lÞch) nªn chÊt l ­îng xe, chÊt l ­îng dÞch vô, chÊt l ­îng lao ®éng trong vËn

chuyÓn kh¸ch du lÞch cßn rÊt yÕu, nhÊt lµ v¨n hãa giao tiÕp cßn kÐm dÉn ®Õn

lµm mÊt lßng kh¸ch du lÞch tõ nh÷ng giai ®o¹n ®Çu tiªn khi kh¸ch võa ®Ët

ch©n tíi ®©y. §iÒu nµy lµm ¶nh h ­ëng rÊt lín tíi viÖc kh¸ch muèn quay trë l¹i

n¬i ®©y nh÷ng lÇn sau.

T¹i c¸c ®iÓm du lÞch trong vïng, dÞch vô vËn chuyÓn ch ­a ®­îc ®Çu t­

nhiÒu. SÇm S¬n lµ ®iÓm du lÞch hiÖn ®ang thu hót kh¸ch du lÞch nhiÒu nhÊt,

tuy nhiªn dÞch vô xÝch l«, «t« ®iÖn, xe ®¹p ®«i ho¹t ®éng thiÕu tæ chøc, chÊt

l­îng phôc vô kÐm, v¨n ho¸ giao tiÕp ch ­a v¨n minh, lÞch sù, dÞch vô m«t«

n­íc ho¹t ®éng ch­a ®¶m b¶o an toµn cho du kh¸ch. NhiÒu ®iÓm du lÞch trong

vïng cã thÓ khai th¸c b»ng c¸c tuyÕn ® ­êng thuû trªn biÓn nh­ tuyÕn SÇm S¬n

– TÜnh Gia nh­ng ch­a cã c¸ nh©n, tæ chøc nµo m¹nh d¹n ®Çu t­ khai th¸c.

2.2.4.6. DÞch vô l÷ hµnh

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ hiÖn cã kho¶ng 10 doanh nghiÖp ho¹t ®éng

trong lÜnh vùc kinh doanh l÷ hµnh, trong ®ã míi cã 1, 2 doanh nghiÖp cã chøc

n¨ng kinh doanh l÷ hµnh quèc tÕ. Nh ­ng nh÷ng doanh nghiÖp nµy chñ yÕu tËp

trung t¹i SÇm S¬n (ngoµi ra ë ®iÓm du lÞch nµy cßn cã c¸c v¨n phßng l÷ hµnh

®aÞ diÖn cña c¸c c«ng ty ngoµi tØnh), ë c¸c ®iÓm du lÞch kh¸c trong vïng hÇu

nh­ ch­a cã. C¸c c«ng ty l÷ hµnh t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n chñ yÕu khai th¸c

63

thÞ tr­êng kh¸ch trong vïng ®Ó ® ­a ra c¸c tØnh, thµnh trong c¶ n ­íc. VÒ viÖc

tæ chøc ®ãn vµ phôc vô kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi n ­íc vµo vïng ven biÓn

vµ tæ chøc nèi tour cßn rÊt Ýt. DÞch vô cña c¸c c«ng ty l÷ hµnh rêi r¹c, ®¬n

®iÖu, chÊt l­îng thÊp. Ch­¬ng tr×nh du lÞch nghÌo nµn vµ nhµm ch¸n, thiÕu sù

t×m hiÓu, kh¶o s¸t, s¸ng t¹o trong thiÕt kÕ c¸c ch ­¬ng tr×nh du lÞch míi, hÊp

dÉn. H­íng dÉn viªn du lÞch hÇu nh ­ ch­a cã thÎ; tr×nh ®é vµ kinh nghiÖm tæ

chøc tour cßn rÊt h¹n chÕ.

2.2.4.7. C¸c dÞch vô kh¸c

Nh×n chung, kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Ho¸ ®Òu ®¸nh gi¸

lµ thiÕu c¸c c¬ së vui ch¬i gi¶i trÝ vµ mua s¾m. Ngoµi thêi gian tham quan vµ

t¾m biÓn, kh¸ch du lÞch kh«ng cã nhiÒu sù lùa chän hÊp dÉn. HÖ thèng siªu thÞ

vµ chî lín th ­êng tËp trung t¹i trung t©m Thµnh phè nªn kh¸ch du lÞch ®Õn

c¸c khu, ®iÓm du lÞch khã kÕt hîp du lÞch víi mua s¾m. C¸c lµng nghÒ hiÖn

nay míi ®ang ® ­îc quy ho¹ch vµ ®Çu t ­ ®Ó trë thµnh lµng nghÒ du lÞch nªn

viÖc ®­a kh¸ch ®Õn th¨m hiÖn cßn h¹n chÕ v× c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë

®©y ch­a phong phó, ®a d¹ng ®Ó thu hót kh¸ch du lÞch. Kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y

míi chØ dõng l¹i ë mua s¾m lµ chñ yÕu, chø viÖc th¨m quan vµ t×m hiÓu vÒ

kh«ng gian vµ ho¹t ®éng s¶n xuÊt th× cßn rÊt Ýt. DÞch vô vui ch¬i thÓ thao cao

cÊp nh ­ s©n gold, l ­ít sãng, lÆn biÓn… ch ­a xuÊt hiÖn t¹i vïng ven biÓn

Thanh Ho¸.

DÞch vô c«ng céng ch ­a ®­îc ®Çu t­ t¹i c¸c khu, ®iÓm du lÞch ®Ó ®¶m

b¶o vÊn ®Ò vÖ sinh m«i tr ­êng, trËt tù, an toµn x· héi nh ­ nhµ vÖ sinh l ­u

®éng, thïng r¸c, c¸c biÓn chØ dÉn, biÓn cÊm, ® ­êng d©y ®iÖn tho¹i nãng... C¸c

dÞch vô tù ®éng vµ thanh to¸n tù ®éng nh ­ m¸y rót tiÒn ATM, ®iÖn tho¹i thÎ,

hÖ thèng cung cÊp th«ng tin, hÖ thèng ®Æt dÞch vô trùc tuyÕn… t¹i khu, ®iÓm

du lÞch cßn thiÕu. Ph ­¬ng thøc thanh to¸n chñ yÕu vÉn dïng ph ­¬ng thøc

truyÒn thèng (thanh to¸n b»ng tiÒn mÆt); c¸c h×nh thøc thanh to¸n nh ­ chuyÓn

64

kho¶n, thÎ tÝn dông… ch­a ®­îc ¸p dông nhiÒu.

2.2.5. Nguån nh©n lùc phôc vô du lÞch

Sè l­îng lao ®éng vµ c¬ cÊu ®µo t¹o cña ®éi ngò lao ®éng trong du lÞch

cã ¶nh h ­ëng rÊt lín tíi chÊt l ­îng cña dÞch vô du lÞch. Lao ®éng trong du

lÞch bao gåm lao ®éng trùc tiÕp vµ lao ®éng gi¸n tiÕp. Lao ®éng trùc tiÕp lµ sè

lao ®éng lµm viÖc trong c¸c c«ng ty l÷ hµnh, kh¸ch s¹n, nhµ hµng vµ c¸c c¬ së

dÞch vô kh¸c. Lao ®éng gi¸n tiÕp tham gia vµo c¸c ho¹t ®éng cã liªn quan ®Õn

ho¹t ®éng du lÞch. Theo sè liÖu thèng kª, n¨m 1995 c¶ tØnh cã 1.480 lao ®éng

trong ngµnh du lÞch; ®Õn n¨m 2000 con sè nµy lµ 1.795; tÝnh ®Õn n¨m 2003

lao ®éng du lÞch ë con sè 2.954 vµ n¨m 2004 c¶ tØnh cã 3.708 lao ®éng. HiÖn

nay th× nguån nh©n lùc trong du lÞch toµn tØnh sè l ­îng lao ®éng ®­îc t¨ng lªn

hµng n¨m song chÊt l ­îng chuyªn m«n l¹i ch ­a ®­îc c¶i thiÖn. N¨m 2007 th×

lao ®éng trong ngµnh du lÞch cã tr×nh ®é tõ trung cÊp vµ c«ng nh©n kü thuËt

trë lªn lµ 5.278 trong tæng sè 9.188 lao ®éng. Trong ®ã cã 3.018 lao ®éng

®­îc ®µo t¹o ®óng chuyªn ngµnh du lÞch. Theo thùc tÕ du lÞch Thanh Hãa hiÖn

nay ch­a cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch quèc tÕ, cho nªn ®éi ngò lao ®éng

du lÞch cßn h¹n chÕ trong sö dông ngo¹i ng÷. Theo thèng kª, hiÖn nay toµn

tØnh cã 4.120 ng ­êi cã kh¶ n¨ng sö dông ngo¹i ng÷ tr×nh ®é A trë lªn, t ­¬ng

®­¬ng 44,8%.

Nãi tíi du lÞch Thanh Ho¸ lµ nãi tíi du lÞch biÓn, ®©y lµ lo¹i h×nh du

lÞch ®Æc tr ­ng vµ chiÕm thÕ m¹nh cña du lÞch tØnh nhµ, tuy nhiªn víi sè liÖu

thèng kª thùc tÕ vÒ nguån nh©n lùc du lÞch t¹i c¸c ®iÓm du lÞch vïng ven biÓn

Thanh Hãa cho thÊy sè l ­îng lao ®éng t¨ng lªn hµng n¨m song chÊt l ­îng

chuyªn m«n vÉn cßn nhiÒu bÊt cËp, tr×nh ®é nghiÖp vô s¬ cÊp chiÕm sè l ­îng

lín, tr×nh ®é ngo¹i ng÷ thÊp, tr×nh ®é §¹i häc vµ Cao ®¼ng trong ngµnh du lÞch

cßn ë møc khiªm tèn. Sè l ­îng h­íng dÉn viªn, thuyÕt minh viªn ch ­a qua

®µo t¹o vµ ch ­a ®­îc cÊp thÎ cßn nhiÒu; nghiÖp vô vµ kiÕn thøc hiÓu biÕt non

kÐm. Lao ®éng trong kh¸ch s¹n, nhµ hµng ë hÇu hÕt c¸c kh©u, c¸c bé phËn

65

trong t×nh tr¹ng chung lµ yÕu vÒ v¨n ho¸ giao tiÕp, øng xö vµ chuyªn m«n

nghiÖp vô. Lao ®éng trong ngµnh du lÞch th ­êng ph¶i kiªm nhiÖm nhiÒu c«ng

viÖc; t×nh tr¹ng thiÕu lao ®éng trong c¸c vÞ trÝ chñ chèt vµ trong mïa cao ®iÓm

vÉn th­êng xuyªn diÔn ra.

V× vËy ®· ¶nh h­ëng kh«ng nhá ®Õn chÊt l ­îng dÞch vô vµ sù ph¸t triÓn

cña du lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸ nãi riªng, du lÞch Thanh Hãa nãi chung.

B¶ng 2.6: Tr×nh ®é häc vÊn cña nguån nh©n lùc du lÞch vïng ven biÓn

Thanh Hãa

§¬n vÞ : Ng­êi

Stt HuyÖn

Trªn

§H,

D­íi

PTTH Tæng

§H

C§

C§9

0 1 2 5 8 1 Nga S¬n

0 0 0 0 0 2 HËu Léc

0 1 3 5 9 3 Ho»ng Hãa

SÇm S¬n

4 11 2.735 2.961 637 6344

0 2 2 7 11

TÜnh Gia

5 Qu¶ng X­¬ng 6 0 13 53 98 164

11 2752 3021 752 6536

Ng­êi

Tæng

0,2 42,1 46,2 11,5 100%

(%)

Nguån: Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch Thanh Hãa

2.2.6. Ho¹t ®éng khai th¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa thµnh s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa cña c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh

Vïng ven biÓn Thanh Hãa ngoµi cã nguån tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn

lµ bê biÓn dµi h¬n 100km vµ ®Ñp vµo lo¹i nhÊt ë n ­íc ta, mµ cßn cã nguån tµi

9 Gåm: Trung cÊp chuyªn nghiÖp, C«ng nh©n kü thuËt, Båi d­ìng ng¾n h¹n

66

nguyªn du lÞch v¨n hãa kh¸ hÊp dÉn lµm t¨ng kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch

mçi khi tíi ®©y nh­: c¸c di tÝch lÞch sö – v¨n hãa ®Òn §éc C ­íc, ®Òn C« Tiªn,

®Òn L¹ch B¹ng…, lÔ héi CÇu ng ­, B¸nh ch ­ng – b¸nh dµy, héi §ua

thuyÒn…Víi nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phong phó nh ­ vËy nh­ng c¸c

s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë ®©y cßn kh¸ nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu, ch ­a ph¸t triÓn

xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña tµi nguyªn du lÞch bëi mét sè nguyªn nh©n:

§èi víi c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh ngoµi tØnh khi x©y dùng vµ b¸n c¸c

ch­¬ng tr×nh du lÞch cho kh¸ch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Hãa th× chñ yÕu vÉn

lµ s¶n phÈm du lÞch truyÒn thèng lµ nghØ biÓn mµ ch ­a cã sù chó träng ®Õn

viÖc khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa cña nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa, vèn

rÊt ®Æc s¾c vµ mang ®Ëm nÐt v¨n hãa ®Þa ph ­¬ng vïng ven biÓn ®Ó x©y dùng

thµnh c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa. ChÝnh ®iÒu ®ã còng h×nh thµnh lªn mét

t©m lý chung ®èi víi du kh¸ch vµ c¸c nhµ kinh doanh th× vïng ven biÓn Thanh

Hãa chØ thÝch hîp cho lo¹i h×nh du lÞch nghØ biÓn mµ ch ­a thÊy ®­îc hÕt c¸c

gi¸ trÞ v¨n hãa trong mçi tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa trªn ®Þa bµn.

Còng nh ­ c¸c c«ng ty l÷ hµnh ngoµi tØnh, c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh

ho¹t ®éng trªn ®Þa bµn vïng ven biÓn hiÖn chØ tËp trung ë ®iÓm du lÞch SÇm

S¬n, (cßn c¸c huyÖn kh¸c th× hÇu nh ­ ch­a cã c¸c doanh nghiÖp du lÞch ®ãng

t¹i ®Þa ph ­¬ng, mµ chñ yÕu lµ tõ c¸c trung t©m du lÞch n¬i kh¸c ® ­a kh¸ch

®Õn) v× ®©y lµ ®iÓm du lÞch ®ang thu hót vµ ph¸t triÓn nhÊt trong vïng, tuy

nhiªn c¸c doanh nghiÖp nµy còng chØ dõng l¹i ë viÖc khai th¸c lo¹i h×nh du

lÞch nghØ biÓn. Víi sè l ­îng kh¸ch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Hãa nãi chung,

SÇm S¬n nãi riªng hµng n¨m ngµy cµng gia t¨ng, trong khi ®ã sè l ­îng doanh

nghiÖp l÷ hµnh còng nh ­ chÊt l­îng ®éng l¹i qu¸ Ýt vµ yÕu. HiÖn t¹i toµn bé

vïng ven biÓn míi chØ cã 10 doanh nghiÖp trong ®ã chØ 1, 2 doanh nghiÖp lµm

l÷ hµnh quèc tÕ vµ chñ yÕu tËp trung t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n. ChÝnh ®iÒu nµy

khiÕn cho mét sè ®èi t­îng kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch (néi ®Þa vµ

quèc tÕ) ®i theo h×nh thøc tù tæ chøc khi ®Õn nh÷ng ®iÓm du lÞch kh¸c trong

67

vïng sÏ gÆp nhiÒu khã kh¨n khi muèn t×m kiÕm ch ­¬ng tr×nh du lÞch v¨n hãa

cña c¸c c«ng ty du lÞch l÷ hµnh. §iÒu nµy cho thÊy t¹i sao hiÖn nay kh¸ch du

lÞch chñ yÕu tËp trung t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n, cho nªn g©y ra viÖc mÊt vÖ

sinh m«i tr ­êng vµ an ninh x· héi, g©y ra t×nh tr¹ng biÕn ®éng gi¸ c¶ sinh

ho¹t vµ hµng hãa, nhiÒu khi v ­ît qu¸ kh¶ n¨ng chi tiªu cña ng ­êi d©n ®Þa

ph­¬ng nhÊt lµ nh÷ng ng­êi mµ thu nhËp cña hä kh«ng liªn quan ®Õn du lÞch.

Víi sè l­îng vµ chÊt l­îng lao ®éng cña c¸c doanh nghiÖp cßn qu¸ Ýt vµ

kÐm nªn viÖc khai th¸c c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa gÆp nhiÒu khã kh¨n.

Chñ yÕu c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh khai th¸c s¶n phÈm du lÞch dùa trªn nh÷ng

g× s½n cã, mµ ch ­a cã sù ®ång t ­ trong viÖc t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm míi, ®a

d¹ng ®Ó thu hót kh¸ch hµng, còng nh ­ t¹o ra “th ­¬ng hiÖu ®éc quyÒn” riªng

trªn thÞ tr ­êng c¹nh tranh, dÉn ®Õn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

cßn ®¬n ®iÖu vµ kÐm phÇn hÊp dÉn kh¸ch du lÞch. NhiÒu tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa (v¨n hãa vËt thÓ, phi vËt thÓ) ch ­a ®­îc ®Çu t­ ®Ó khai th¸c nªn chÊt

l­îng s¶n phÈm cßn yÕu kÐm vµ ch­a cã tÝnh chuyªn nghiÖp.

Do ch ­a nhËn thøc ® ­îc du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ quan träng nªn c¸c

doanh nghiÖp l÷ hµnh, ®Æc biÖt lµ ®éi ngò nh©n viªn cña c¸c doanh nghiÖp l÷

hµnh vïng ven biÓn Thanh Hãa ch ­a cã sù ®Çu t ­ nhiÒu trong nghiÖp vô

chuyªn m«n, nhÊt lµ kh©u giao tiÕp øng xö víi kh¸ch du lÞch. DÉn ®Õn chÊt

l­îng phôc vô kh¸ch cßn thÊp, hiÖu qu¶ trong kinh doanh kh«ng cao ®Ó ®¸p

øng víi yªu cÇu thùc t¹i, ®iÒu nµy ®· ¶nh h ­ëng rÊt lín ®Õn chÊt l ­îng s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa cña vïng

HiÖn nay, c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh ®ãng trªn ®Þa bµn vïng ven biÓn

chØ ho¹t ®éng mang tÝnh ®éc lËp mµ ch ­a cã sù phèi kÕt hîp Së V¨n hãa –

ThÓ thao – Du lÞch vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm v¨n

hãa ®Æc tr ­ng th«ng qua viÖc tæ chøc c¸c sù kiÖn v¨n hãa – x· héi. §Æc biÖt,

do ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh cña c¸c doanh nghiÖp du lÞch kh«ng cã sù

phèi hîp víi c¬ quan qu¶n lý du lÞch, c¸c ngµnh, c¸c cÊp vµ chÝnh quyÒn ®Þa

68

ph­¬ng trong qu¶n lý vµ ph¸t triÓn du lÞch ch ­a ®ång bé, dÉn ®Õn hiÖu qu¶

thÊp. KÓ c¶ c¸c doanh nghiÖp l÷ hµnh ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ n¬i hiÖn ®ang

ph¸t triÓn vµ thu hót kh¸ch du lÞch nhÊt trong vïng nh ­ng vÉn cã nhiÒu yÕu

kÐm, thiÕu xãt trªn nhiÒu lÜnh vùc, quan träng nhÊt lµ hä ch ­a t¹o ra ®­îc m«i

tr­êng kinh doanh theo kû c­¬ng, ph¸p luËt.

2.2.7. Qu¶ng b¸ xóc tiÕn

Víi bÊt cø tµi nguyªn du lÞch, di s¶n v¨n hãa nµo dï hÊp dÉn tíi mÊy

còng khã cã thÓ thu hót ®«ng ®¶o kh¸ch tõ mäi n¬i ®Õn, nÕu ë ®Þa ph ­¬ng Êy

c¸c cÊp, ngµnh, doanh nghiÖp du lÞch kh«ng ® ­a ra c¸c chiÕn l ­îc ®Çu t ­,

qu¶ng b¸ xóc tiÕn cho s¶n phÈm du lÞch nµy. Vïng ven biÓn Thanh Hãa, ®Æc

biÖt lµ ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ mét ®Þa chØ du lÞch biÓn næi tiÕng, víi bê biÓn

®Ñp vµo lo¹i nhÊt n ­íc, cïng víi hÖ thèng c¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ®a

d¹ng, ®Æc s¾c, võa mang tÝnh v¨n hãa truyÒn thèng nh ­ nh÷ng di tÝch v¨n hãa,

lÔ héi, phong tôc tËp qu¸n, võa mang nÐt v¨n hãa hiÖn ®¹i ® ­îc thÓ hiÖn qua

nh÷ng khu du lÞch v¨n hãa – gi¶i trÝ ® ­îc x©y dùng kh¸ c«ng phu vµ hoµnh

tr¸ng ngay gÇn bê biÓn ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang ®Ëm

tÝnh ®Þa ph ­¬ng cña vïng ven biÓn Thanh Hãa. §iÒu nµy cho thÊy nguån tµi

nguyªn du lÞch v¨n hãa vïng nµy lµ nh÷ng ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó khai th¸c vµ

ph¸t triÓn m¹nh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa. Nh ­ng qua thèng kª sè l ­îng

kh¸ch du lÞch ®Õn hµng n¨m t¹i ®iÓm du lÞch SÇm S¬n nãi riªng, vïng ven biÓn

nãi chung cho ta thÊy ho¹t ®éng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë vïng

nµy cßn nhiÒu h¹n chÕ. Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n, ®Êy lµ do kh©u qu¶ng

b¸, tuyªn truyÒn vÒ s¶n phÈm du lÞch ch ­a ®Õn ® ­îc víi kh¸ch du lÞch. L©u

nay kh¸ch du lÞch trong vµ ngoµi tØnh chØ biÕt ®Õn vïng ven biÓn víi lo¹i h×nh

nghØ biÓn mµ Ýt khi gÆp hoÆc nghe qu¶ng c¸o vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cña

vïng trong c¸c ch ­¬ng tr×nh du lÞch hay trªn c¸c ph ­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i

chóng hay d ­íi nh÷ng b¶ng phan«, ap-phÝc víi h×nh ¶nh Ên t ­îng vÒ s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa biÓn xø Thanh. §iÒu nµy cho ta thÊy ngµnh du lÞch cña

vïng ven biÓn Thanh Hãa ch ­a thùc sù coi träng kh©u qu¶ng b¸ tuyªn truyÒn

vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cña vïng du lÞch biÓn, lµ vïng du lÞch träng ®iÓm

69

cña tØnh ch­a ®­îc quan t©m, ®Çu t­ nhiÒu.

2.2.8. An toµn du lÞch

2.2.8.1. An toµn vÒ tÝnh m¹ng kh¸ch du lÞch

Vïng ven biÓn Thanh Hãa, ®Æc biÖt SÇm S¬n lµ ®iÓm du lÞch quan träng

cña tØnh Thanh Hãa. Vµo mïa du lÞch, kh¸ch tõ kh¾p n¬i ®æ vÒ ®i du lÞch biÓn

(hiÖn nay chñ yÕu lµ biÓn SÇm S¬n) dÉn ®Õn t×nh h×nh an ninh ë ®©y diÔn ra rÊt

phøc t¹p nh­:

Däc biÓn diÔn ra c¸c tÖ n¹n x· héi nh ­ trém c¾p tµi s¶n cña kh¸ch, m¹i

d©m, ng­êi ¨n xin, b¸n hµng rong l½ng nh½ng theo kh¸ch, × Ìo chµo mêi hµng

®Ó ®Õn khi thÊy phiÒn hµ qu¸ mµ ®µnh mua cho xong. Ngoµi ra cßn x¶y ra t×nh

tr¹ng Ðp gi¸ khi vµo mua g©y ra nh÷ng øc chÕ cho kh¸ch du lÞch. Nh÷ng viÖc

nµy th­êng xuyªn x¶y ra t¹i SÇm S¬n.

Do sè l­îng kh¸ch du lÞch ®Õn qu¸ nhiÒu vµo nh÷ng thêi kú cao ®iÓm, mµ

t¹i c¸c hé kinh doanh, ng ­êi d©n ®Þa ph­¬ng vµ c¶ b¶n th©n du kh¸ch trªn khu

vùc nµy kh«ng ý thøc cao vÒ c«ng t¸c an toµn, an ninh phßng chèng ch¸y næ nªn

®«i khi x¶y ra nh÷ng hËu qu¶ ®¸ng tiÕc, lµm thiÖt h¹i ®Õn ng­êi vµ tµi s¶n.

Lµ khu vùc ph¸t triÓn m¹nh vÒ du lÞch biÓn, cho nªn sè hé kinh doanh

phôc vô du lÞch vµ kh¸ch du lÞch ®«ng vµo mïa vô, trong khi ®ã t¹i c¸c ®iÓm

du lÞch nµy l¹i kh«ng cã hoÆc qu¸ Ýt c¸c trung t©m y tÕ, dÞch vô cøu hé, b¶o

hiÓm. Do vËy khi x¶y ra sù cè th× gÇn nh ­ c¸c hé kinh doanh vµ kh¸ch rÊt khã

xö lý ( ®iÓm du lÞch SÇm S¬n c¸ch Thµnh phè 16km).

Tr­íc ®©y c«ng t¸c qu¶n lý ®¨ng ký hé khÈu t¹m tró cho kh¸ch du lÞch

cßn nhiÒu phiÒn hµ, nh­ng giê ®©y c«ng t¸c nµy ®· triÓn khai tèt h¬n.

2.2.8.2. An toµn vÒ thùc phÈm vµ m«i tr­êng sinh ho¹t

An toµn m«i tr­êng sinh ho¹t vµ l­¬ng thùc thùc phÈm lµ vÊn ®Ò ®ang

®­îc kh¸ch du lÞch quan t©m nhiÒu nhÊt, khi c¸c vïng trªn c¶ n ­íc ®ang dÇn

70

x¶y ra nhiÒu dÞch bÖnh.

SÇm S¬n hiÖn lµ ®iÓm du lÞch trong vïng ven biÓn cã sè l ­îng kh¸ch du

lÞch ®Õn l­u tró vµ sö dông c¸c dÞch vô ®«ng nhÊt cña vïng ven biÓn Thanh

Hãa. Do vËy, t×nh tr¹ng m«i tr ­êng biÓn, m«i tr ­êng sinh ho¹t cña ng ­êi d©n

vµ kh¸ch du lÞch cã nguy c¬ « nhiÔm cao khi ë khu vùc nµy toµn bé hÖ thèng

tho¸t n­íc sinh ho¹t lµ tù thÊm, råi sau ®ã l¹i ngÊm trùc tiÕp vµo nguån n ­íc

sinh ho¹t lµm l ­îng vi sinh trong n ­íc cao lªn so víi giíi h¹n, mµ hiÖn nay

ng­êi d©n nh ­ khu vùc nµy sö dông n ­íc giÕng khoan lµ chñ yÕu. Cßn hÇu

hÕt n­íc th¶i cña c¸c nhµ nghØ, kh¸ch s¹n, c¸c hé kinh doanh s¸t khu vùc mÐp

biÓn phôc vô môc ®Ých du lÞch ®Òu x¶ trùc tiÕp xuèng biÓn.

Mét vÊn ®Ò n÷a ®Êy lµ hiÖn nay r¸c th¶i tõ cña kh¸ch vµ c¸c hé kinh

doanh, c¸c khu di tÝch, danh th¾ng còng ch ­a cã biÖn ph¸p xö lý r¸c th¶i nh ­

cã c¸c thïng ®ùng r¸c c«ng céng, cho nªn lµm ¶nh h ­ëng tíi c¶nh quan m«i

tr­êng biÓn. Ngoµi ®iÓm du lÞch SÇm S¬n cÇn ph¶i nãi tíi Ng ­ Léc. §©y lµ

mét trong nh÷ng x· ë khu vùc s¸t mÐt biÓn cña huyÖn HËu Léc. Tuy kh«ng

thÓ ph¸t triÓn läai h×nh du lÞch t¾m biÓn do bÞ ¶nh h ­ëng bëi t¸c ®éng cña

sãng giã nªn bê biÓn ë lu«n cã sù thay ®æi, thÊp, hâm vµ nhiÒu bïn. Nh ­ng

®©y lµ ®iÓm du lÞch cã thÓ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa tèt. V× ®©y lµ

m«t trong nh÷ng x· vïng ven biÓn HËu Léc cã kiÕn tróc t«n gi¸o, lÔ héi rÊt

®Æc s¾c vµ ® ­îc tæ chøc víi qui m« lín hµng n¨m. Tuy vËy, m«i tr ­êng biÓn

vµ sinh ho¹t ë ®©y còng ®ang bÞ « nhiÔm nÆng v× r¸c th¶i cña ng ­ d©n ®æ trùc 2, nh ­ng cã ®Õn 16.000 tiÕp ra biÓn. Lµ mét x· mµ diÖn tÝch chØ lµ 0,57km

ng­êi (®iÒu tra n¨m 2007)

Khi rêi khái n¬i ë th ­êng xuyªn ®Õn mét n¬i kh¸c ®i du lÞch. An toµn

thùc phÈm ®­îc kh¸ch quan t©m vµ ®Æt lªn hµng ®Çu. Tuy nhiªn, ®©y lµ khu

vùc mµ dÔ x¶y ra t×nh tr¹ng mÊt vÖ sinh thùc phÈm, v× ngoµi nh÷ng nhµ hµng,

kh¸ch s¹n lín th× hÇu nh­ c¸c hé kinh doanh vµ nh÷ng ng ­êi b¸n hµng rong ë

nh÷ng ®iÓm du lÞch ë ®©y kh«ng cã n¬i b¶o qu¶n l ­¬ng thùc, thùc phÈm. H¬n

n÷a, ë nh÷ng ®iÓm nµy còng Ýt khi cã nh÷ng ®ît thanh tra ®Ó n©ng cao ý thøc

71

ng­êi kinh doanh.

2.2.9. V¨n hãa giao tiÕp øng xö

S¶n phÈm du lÞch lµ c¸c dÞch vô, hµng ho¸ cung cÊp cho du kh¸ch,

®­îc t¹o nªn bëi sù kÕt hîp cña viÖc khai th¸c c¸c yÕu tù nhiªn, x· héi víi

viÖc sö dông c¸c nguån lùc: c¬ së vËt chÊt ký thuËt vµ lao ®éng t¹i mét c¬ së,

mét vïng hay mét quèc gia nµo ®ã. §iÒu nµy cho ta thÊy s¶n phÈm du lÞch

®­îc t¹o ra bëi sù kÕt hîp cña viÖc khai th¸c nhiÒu yÕu tè, trong ®ã cã yÕu tè

con ng ­êi – yÕu tè mang tÝnh quyÕt ®Þnh tíi sù thµnh b¹i cña s¶n phÈm du

lÞch. Lµ vïng cã nh÷ng ®iÓm du lÞch ph¸t triÓn m¹nh cña tØnh nh ­ SÇm S¬n,

TÜnh Gia, cïng víi viÖc x¸c ®Þnh ph¸t triÓn kinh tÕ lµ chiÕn l ­îc cña tØnh vµ

cña c¸c huyÖn vïng ven biÓn, nh ­ng qua thùc tÕ cho ta thÊy hiÖn nay viÖc

n©ng cao tr×nh ®é kü n¨ng nghiÖp vô cho nh÷ng ng ­êi lµm kinh doanh du lÞch,

trong ®ã cã kü n¨ng v¨n hãa giao tiÕp víi kh¸ch ë nh÷ng ®iÓm du lÞch vïng

ven biÓn Thanh Hãa cßn ch­a ®­îc ®µo t¹o, phæ biÕn s©u réng, lµm ¶nh h­ëng

rÊt nhiÒu tíi h×nh ¶nh cña v¨n hãa vïng ven biÓn.

HiÖn t¹i c¸c doanh nghiÖp du lÞch coi träng lîi nhuËn, ch ­a chó träng

®Ó t¹o ra ch÷ “tÝn” ®èi víi kh¸ch du lÞch. V× lîi nhuËn mµ ®Ó kh¸ch lµm ¶nh

h­ëng ®Õn tµi nguyªn du lÞch nh ­: viÕt, kh¾c tªn 1 sè di tÝch, vøt r¸c bõa b·i

lµm « nhiÔm m«i tr ­êng, thËm chÝ lê ®i khi mét sè kh¸ch du lÞch cã nh÷ng cö

chØ, th¸i ®é thiÕu v¨n hãa víi ng ­êi d©n b¶n xø, g©y nh÷ng ph¶n øng m¹nh tõ

phÝa ng­êi d©n.

Cßn vÒ phÝa c­ d©n ®Þa ph ­¬ng: Víi truyÒn thèng lµm nghÒ ®¸nh b¾t vµ

chÕ biÕn h¶i s¶n. Nay khi ngµnh du lÞch biÓn ph¸t triÓn th× nh÷ng ng ­êi d©n ë

®©y dÇn dÇn chuyÓn sang kinh doanh du lÞch nh ­ : kinh doanh kh¸ch s¹n,

uèng vµ nh÷ng mÆt hµng kh¸c phôc vô du lÞch. §©y lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã

tr×nh ®é d©n trÝ cßn thÊp l¹i ch ­a ®­îc ®µo t¹o vÒ du lÞch, nay chuyÓn sang

kinh doanh du lÞch, v× lîi nhuËn tr ­íc m¾t ®· cã nhiÒu ng ­êi lµm kh¸ch du

72

lÞch c¶m thÊy thÊt väng nh ­ khi vµo ¨n vµ mua hµng mµ kh«ng mÆc c¶ tr ­íc

sÏ bÞ tÝnh víi gi¸ cao “c¾t cæ”, hoÆc nÕu sau khi ® ­îc chµo mêi rÊt nhiÖt t×nh

mµ kh«ng b¸n ® ­îc th× hä còng kh«ng “tiÕt kiÖm” nh÷ng c©u tõ mÊt lÞch sù

víi kh¸ch hµng, thËm chÝ cã nh÷ng t×nh huèng lµm kh¸ch du lÞch c¶m thÊy Êm

øc vµ nùc c ­êi nh­ viÖc kh¸ch ®Õn ë kh¸ch s¹n th× b¾t buéc ph¶i ¨n uèng ë

®©y, nÕu kh«ng gi¸ thuª phßng kh¸ch s¹n sÏ rÊt cao hoÆc sÏ bÞ tõ chèi cho

thuª nÕu trong thêi kú cao ®iÓm. Vµ còng v× lîi Ých kinh tÕ mµ nhiÒu mÆt hµng

thñ c«ng truyÒn thèng ® ­îc s¶n xuÊt ra mét c¸ch cÈu th¶, thËm chÝ cã mét sè

c¬ së b¸n hµng cßn ®¸nh tr¸o s¶n phÈm hµng hãa gi÷a c¸i chµo b¸n vµ c¸i b¸n

lµm du kh¸ch nh×n kh¸c ®i h×nh ¶nh cña v¨n hãa ng ­êi d©n vïng ven biÓn

Thanh Hãa vèn rÊt ch©n chÊt, thËt thµ, tèt bông.

2.3. §¸nh gi¸ vÒ ho¹t ®éng khai th¸c c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

2.3.1. §iÓm thuËn lîi

HiÖn nay, vïng ven biÓn Thanh Ho¸ ®ang g×n gi÷ vµ khai th¸c mét kho

tµng quý gi¸ tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phong phó vµ ®a d¹ng.

Thêi gian qua, viÖc khai th¸c c¸c tµi nguyªn du lÞch nµy ®· ®¹t ® ­îc

mét sè kÕt qu¶ thÓ hiÖn qua viÖc qu¶ng c¸o, giíi thiÖu c¸c di tÝch v¨n ho¸, lÞch

sö, lÔ héi vµ mét nghÒ truyÒn thèng…víi du kh¸ch trong vµ ngoµi n ­íc b»ng

nhiÒu h×nh thøc. C«ng t¸c ®Çu t ­, t«n t¹o, trïng tu vµ phôc håi c¸c di tÝch lÞch

sö – v¨n hãa cã ý nghÜa víi tØnh vµ ®Þa ph ­¬ng, ®Æc biÖt c¸c tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa ®ang cã kh¶ n¨ng thu hót kh¸ch du lÞch rÊt cao nh ­ ®Òn §Òn §éc

C­íc, C« Tiªn, Tø vÞ Th¸nh N ­¬ng, lÔ héi CÇu ng ­, §ua thuyÒn… ®· vµ ®ang

®­îc xóc tiÕn tÝch cùc. Trong nh÷ng n¨m trë l¹i ®©y, tØnh ®· cho söa ch÷a mét

sè c«ng tr×nh nh ­ ®Òn thê Tø VÞ Th¸nh N ­¬ng, ®Òn Bµ TriÒu vµ lªn kÕ ho¹ch

cho x©y dùng con ®ª ch¹y däc theo hÖ thèng biÓn ë ®iÓm du lÞch H¶i Thanh –

TÜnh Gia ®Ó kh¸ch du lÞch cã thÓ tiÕp cËn ® ­îc dÔ dµng h¬n c¸c di tÝch lÞch sö,

v¨n hãa. §Æc biÖt tØnh ®· lªn kÕ ho¹ch ®Çu t ­ x©y dùng Khu du lÞch v¨n hãa –

73

sinh th¸i nói Tr ­êng LÖ – SÇm S¬n vµ mét sè trung t©m th ­¬ng m¹i vui ch¬i

gi¶i trÝ ë khu vùc ven biÓn ®Ó thu hót kh¸ch ®Õn ®«ng h¬n. HÇu hÕt c¸c di tÝch

lÞch sö v¨n ho¸ vËt thÓ vµ phi vËt thÓ quan träng cña vïng ven biÓn ®· ® ­îc

c¸c cÊp, c¸c ngµnh vµ c¸c ®Þa ph ­¬ng quan t©m, b­íc ®Çu ®· thu ® ­îc mét sè

kÕt qu¶. Hµng n¨m, hµng tr¨m ngµn l ­ît kh¸ch ®Õn tham quan c¸c di tÝch v¨n

ho¸, lÞch sö vµ tham gia lÔ héi, gãp phÇn lµm t¨ng l ­îng kh¸ch du lÞch trong

vµ ngoµi n­íc ®Õn víi Thanh Ho¸ nãi chung vµ vïng ven biÓn nãi riªng.

Bªn c¹nh nguån tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa phong phó vµ ®a d¹ng th×

nguån lùc ph¸t triÓn du lÞch ë khu vùc nµy kh¸ dåi dµo, rÊt cã kh¶ n¨ng trong

viÖc ph¸t triÓn vµ ®a d¹ng ho¸ c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa víi chÊt l­îng cao.

C¬ së h¹ tÇng, kü thuËt du lÞch ngµy cµng ph¸t triÓn ®Æc biÖt lµ ph ­¬ng

tiÖn giao th«ng vµ th«ng tin liªn l¹c ® ­îc ®Çï t­ më réng ®¸p øng nhu cÇu sö

dông cña kh¸ch du lÞch tõ xa ®Õn, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch n ­íc ngoµi. C¸c

nhµ hµng kh¸ch s¹n ngµy cµng ® ­îc x©y dùng nhiÒu víi ®Çy ®ñ c¸c trang thiÕt

bÞ hiÖn ®¹i, cïng víi viÖc më c¸c trung t©m du lÞch l÷ hµnh ®Ó ®¸p øng nhu

cÇu tham quan cña kh¸ch ë t¹i kh¸ch s¹n.

§Æc biÖt, tØnh vµ c¸c c¬ quan chÝnh quyÒn t¹i c¸c ®iÓm du lÞch cña vïng

ven biÓn ®· x¸c ®Þnh ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch biÓn ( trong ®ã cã du lÞch v¨n

hãa) lµ quan träng vµ lªn kÕ ho¹ch, qui ho¹ch ph¸t triÓn trong nh÷ng tiÕp theo.

Víi nh÷ng yÕu tè thuËn lîi c¬ b¶n nªu trªn, vÊn ®Ò khai th¸c vµ n©ng cao

hiÖu qu¶ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa nh»m ®a d¹ng hãa s¶n phÈm du lÞch biÓn lµ

mét trong nh÷ng yªu cÇu cÊp thiÕt ®èi víi ho¹t ®éng kinh doanh vïng ven biÓn nãi

riªng, du lÞch Thanh Hãa nãi chung.

2.3.2. §iÓm h¹n chÕ

Bªn c¹nh sù thuËn lîi cã nguån tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn, nh©n v¨n

®a d¹ng, phong phó ®Ó khai th¸c du lÞch th× hiÖn nay ho¹t ®éng nµy cßn gÆp

nhiÒu khã kh¨n. HiÖn nay t¹i mét sè ®iÓm du lÞch cña vïng cã tµi nguyªn du

lÞch v¨n hãa rÊt hÊp dÉn vµ ®Æc s¾c nh ­ng vÉn ch ­a ®­îc khai th¸c hÕt tiÒm

74

n¨ng vèn cã cña nã. §a phÇn míi chØ tËp trung khai th¸c tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa ë ®iÓm du lÞch SÇm S¬n, n¬i mµ hiÖn nay ®ang ph¸t triÓn m¹nh vÒ lo¹i

h×nh du lÞch biÓn, mét phÇn do ®iÓm du lÞch SÇm S¬n lµ thÞ x· n»m gÇn trung

t©m Thµnh phè, dÔ dµng trong viÖc ®i l¹i. Ngoµi ra nhiÒu tµi nguyªn du lÞch

næi tiÕng cã gi¸ trÞ v¨n hãa - lÞch sö v¨n nh ­ ®Òn thê vua Quang Trung (TÜnh

Gia), hÖ thèng ®Òn Diªm Phè – Ng ­ Léc (HËu Léc) …vÉn ch ­a cã sù ®Çu t ­

thÝch ®¸ng vµ mét sè ®ang bÞ xuèng cÊp. §iÒu nµy lµm ¶nh h ­ëng kh«ng nhá

®Õn viÖc tæ chøc khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ®Ó phôc vô du lÞch.

Bªn c¹nh nh÷ng di tÝch lÞch sö lµ c¸c phong tôc tËp qu¸n, lÔ héi lÞch sö

– v¨n hãa nh ­ lÔ héi vua Quang Trung vµ lÔ héi tÝn ng ­ìng d©n gian nh ­ lÔ

héi Tø vÞ Th¸nh N­¬ng, §éc C­íc, Mai An Tiªm, CÇu ng ­, §ua thuyÒn, b¸nh

Ch­ng, b¸nh Dµy, lÔ H¹ thñy…®©y lµ nh÷ng lÔ héi cã søc thu hót kh¸ch du

lÞch ë mäi n¬i ®Õn rÊt ®«ng vµ cã kh¶ n¨ng ®em l¹i lîi nhuËn cao cho c¸c nhµ

kinh doanh du lÞch, còng nh ­ thu nhËp cho ng ­êi d©n ®Þa ph ­¬ng song l¹i

ch­a ®­îc quan t©m tæ chøc ®óng møc; ch ­a cã kÕ ho¹ch ®Çu t ­ khai th¸c,

qu¶ng c¸o, tuyªn truyÒn cho du kh¸ch trong vµ ngoµi tØnh hiÓu biÕt ý nghÜa vµ

t¹o mäi ®iÒu kiÖn ®Ó tham gia lÔ héi.

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ lµ ®Þa ph ­¬ng mµ ng ­êi d©n sinh sèng cã

nghÒ nghiÖp g¾n víi m«i tr ­êng biÓn, cho nªn cã nhiÒu ngµnh nghÒ truyÒn

thèng næi tiÕng nh­ : ®¸nh b¾t vµ chÕ biÕn h¶i s¶n, dÖt chiÕu Nga S¬n, m©y tre

®an Qu¶ng Phong, dÖt S¨m Xóc ë SÇm S¬n... vµ rÊt nhiÒu mãn ¨n biÓn ®Æc s¾c

®­îc du kh¸ch yªu thÝch, ®©y chÝnh lµ ®iÒu kiÖn thuËn lîi ®Ó ph¸t triÓn lo¹i

h×nh du lÞch lµng nghÒ, song l¹i ch ­a cã sù chó t©m ®Ó ph¸t triÓn, ®Èy m¹nh

trªn diÖn réng, phôc vô du lÞch, t¹o viÖc lµm vµ t¨ng nguån thu nhËp cho

ng­êi d©n.

Víi m¶nh ®Êt ® ­îc xem lµ “®Þa linh nh©n kiÖ t”, cã lÞch sö tån t¹i vµ

ph¸t triÓn g¾n liÒn víi lÞch sö d©n téc, nhiÒu tµi liÖu lÞch sö vµ c¸c di tÝch cßn

75

l¹i ®· chøng minh Thanh Ho¸ nãi chung, vïng ven biÓn nãi riªng cã nhiÒu tµi

nguyªn du lÞch v¨n hãa cã gi¸ trÞ cao nh ­ng do viÖc qu¶n lý tµi nguyªn cßn

chång chÐo gi÷a c¸c ngµnh, ®Þa ph ­¬ng; thiÕu quy ho¹ch hÖ thèng tµi nguyªn

du lÞch trªn ph¹m vi toµn tØnh dÉn ®Õn viÖc b¶o qu¶n, trïng tu, t«n t¹o vµ tæ

chøc khai th¸c s¶n phÈm phôc vô ph¸t triÓn c¸c ngµnh kinh tÕ, trong ®ã cã du

lÞch ch­a ®ång bé vµ hiÖu qu¶.

Quy ho¹ch khai th¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa thiÕu ®ång bé vµ thèng

nhÊt gi÷a c¸c ngµnh kinh tÕ kh¸c.

Ch­a khai th¸c ®­îc nÐt ®éc ®¸o cña tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa cña vïng

ven biÓn so víi c¸c vïng, ®Þa ph­¬ng kh¸c ®Ó x©y dùng h×nh ¶nh ®Æc tr­ng.

Ch­a ph¸t huy ®­îc hÕt thÕ m¹nh cña tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa ®Ó t¹o

ra s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ®a d¹ng, phong phó, võa mang tÝnh truyÒn thèng

võa cã tÝnh hiÖn ®¹i.

C«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o vµ xóc tiÕn ®Çu t ­ cßn h¹n chÕ, dÉn

®Õn viÖc x©y dùng c¸c dù ¸n ®Çu t­ chËm, chÊt l­îng dù ¸n ch­a cao.

Vèn ®Çu t ­ ®Ó khai th¸c, trïng tu, t«n t¹o, b¶o vÖ c¸c di tÝch danh

th¾ng, lÔ héi cßn thiÕu, tiÕn ®é thùc hiÖn chËm, vèn ®Çu t ­ c¬ së h¹ tÇng chñ

yÕu tr«ng chê tõ tØnh l¹i dµn tr¶i ra nhiÒu dù ¸n, v× vËy h¹ tÇng c¸c ®iÓm du

lÞch cña vïng ®Òu dë dang nªn tiÕn ®é thùc hiÖn c¸c dù ¸n kinh doanh chËm

®­îc hoµn thµnh.

ViÖc tæ chøc c¸c sù kiÖn kinh tÕ, v¨n hãa x· héi vµ c¸c dÞch vô trong

du lÞch thiÕu sù liªn kÕt vµ thèng nhÊt ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch phong

phó vµ hoµn chØnh.

ViÖc x· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng du lÞch víi viÖc n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ

vµ tr×nh ®é chuyªn m«n t¹i vïng ven biÓn Thanh Ho¸ tuy cã tiÕn bé nh ­ng

ch­a s©u réng trong mäi tÇng líp c¸n bé vµ nh©n d©n. Tr×nh ®é d©n trÝ cßn h¹n

76

chÕ, ®Æc biÖt sè l ­îng, chÊt l­îng lao ®éng trong du lÞch ch ­a ®­îc ®¶m b¶o,

®· lµm gi¶m ®i sù c¶m nhËn s©u s¾c cña kh¸ch du lÞch vÒ gi¸ trÞ vµ tµi nguyªn

du lÞch xø Thanh nãi chung, vïng ven biÓn nãi riªng.

ThÕ m¹nh cña du lÞch Thanh Ho¸ g¾n víi tµi nguyªn biÓn song do ho¹t

®éng du lÞch vïng ven biÓn mang tÝnh mïa vô cao . yÕu tè khÝ hËu thÊt th ­êng

nh­ d«ng b·o, lò lôt… lµm ¶nh h­ëng lín ®Õn viÖc khai th¸c c¸c s¶n phÈm du

lÞch v¨n hãa ë ®©y.

Do sè l­îng, chÊt l­îng cña c¸c doanh nghiÖp cßn yÕu kÐm, ch ­a cã sù

®Çu t­ n©ng cao tay nghÒ, nghiÖp vô chuyªn m«n cho nh©n viªn, cïng víi

tr×nh ®é d©n trÝ cña vïng cßn thÊp dÉn ®Õn viÖc kh¸ch du lÞch kh«ng hµi lßng

kh«ng quay trë l¹i, còng nh ­ giíi thiÖu cho nh÷ng ng ­êi th©n bëi do sù thiÕu

nhiÖt t×nh vµ v¨n minh.

C¸c c¬ së kinh doanh du lÞch ch ­a chñ ®éng héi nhËp kinh tÕ quèc tÕ;

ch­a cã sù liªn kÕt, hîp t¸c trong ph¸t triÓn kinh doanh du lÞch. §Çu t ­ kinh

doanh cßn nÆng vÒ chiÒu réng, ch ­a thùc sù chó träng vµo chiÒu s©u; thiÕu

chiÕn l­îc kinh doanh dµi h¹n.

Nh÷ng tån t¹i, khã kh¨n nªu trªn ®ang trë thµnh nh÷ng th¸ch thøc ®èi

víi ngµnh du lÞch Thanh Ho¸ nãi chung, du lÞch vïng ven biÓn nãi riªng. V× lÏ

®ã, Së V¨n hãa – ThÓ thao - Du lÞch Thanh Ho¸ cÇn cã chñ tr ­¬ng, chÝnh s¸ch

®óng ®¾n vµ sù quan t©m h¬n n÷a cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh tõ trung ­¬ng ®Õn

®Þa ph­¬ng ®Ó t¹o ®iÒu kiÖn tËp trung khai th¸c cã hiÖu qu¶ c¸c tµi nguyªn du

lÞch, trong ®ã cã viÖc khai th¸c hiÖu qu¶ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven

biÓn. §Êy chÝnh lµ môc tiªu ®Ó ph¸t triÓn du lÞch Thanh Ho¸ trë thµnh mét

77

trong nh÷ng träng ®iÓm du lÞch cña quèc gia.

TiÓu kÕt ch­¬ng 2

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã nguån tµi nguyªn du

lÞch v¨n hãa rÊt phong phó vµ ®a d¹ng ®Ó ph¸t triÓn nhiÒu lo¹i h×nh du lÞch nh­:

tham quan, nghiªn cøu v¨n ho¸, lÞch sö; thÓ thao, t©m linh, sù kiÖn… §©y lµ

®iÒu kiÖn tèt ®Ó ngµnh kinh tÕ du lÞch ph¸t triÓn, ®em l¹i nhiÒu c¬ héi viÖc lµm

cho ng­êi d©n ®Þa ph­¬ng, n©ng cao ®êi sèng kinh tÕ vµ hiÓu biÕt x· héi.

Song trªn thùc tÕ, viÖc ph¸t triÓn du lÞch cña vïng ven biÓn Thanh Ho¸

ch­a tËn dông vµ khai th¸c triÖt ®Ó nh÷ng tiÒm n¨ng vµ thÕ m¹nh vèn cã cña

tµi nguyªn nh©n v¨n vïng nµy. L ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn ®©y hµng n¨m t¨ng

lªn nh­ng ch­a tû lÖ thuËn víi møc t¨ng cña doanh thu du lÞch; ®iÒu nµy ®ång

nghÜa víi møc chi tiªu cña kh¸ch du lÞch ®Õn vïng ven biÓn Thanh Ho¸ cßn

rÊt thÊp; thêi gian l ­u tró ng¾n; kh¸ch du lÞch n ­íc ngoµi vµ kh¸ch cã kh¶

n¨ng thanh to¸n cao ch ­a nhiÒu. Nguyªn nh©n chÝnh lµ do s¶n phÈm du lÞch

v¨n hãa cña vïng nµy cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu, chÊt l ­îng dÞch vô cßn thÊp,

c¸c s¶n phÈm du lÞch ch ­a cã tÝnh c¹nh tranh cao; ch ­a ph¸t huy ® ­îc ­u thÕ

vÒ gi¸ trÞ vµ tÝnh ®éc ®¸o cña s¶n phÈm, ch ­a ®¸p øng ®­îc nhu cÇu ngµy cµng

78

cao vµ ®a d¹ng cña thÞ tr­êng.

Ch­¬ng 3: mét sè ®Ò xuÊt gãp phÇn n©ng cao

hiÖu qu¶ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

vïng ven biÓn Thanh Ho¸

3.1. §Þnh h­íng ph¸t triÓn du lÞch tØnh Thanh Hãa

Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ tæng hîp cã tÝnh liªn ngµnh, liªn vïng vµ x·

héi ho¸ cao, v× vËy ph¸t triÓn du lÞch lµ nhiÖm vô vµ tr¸ch nhiÖm cña c¸c

ngµnh, c¸c cÊp, c¸c ®oµn thÓ nh©n d©n vµ c¸c tæ chøc x· héi. KhuyÕn khÝch

c¸c thµnh phÇn kinh tÕ tæ chøc kinh doanh du lÞch d ­íi sù qu¶n lý thèng nhÊt

cña Nhµ n­íc trong ®ã doanh nghiÖp nhµ n ­íc ph¸t huy vai trß chñ ®¹o.

Ph¸t triÓn du lÞch lµ mét h ­íng chiÕn l ­îc quan träng trong ® ­êng lèi

ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi cña §¶ng vµ Nhµ n ­íc nh»m gãp phÇn thùc hiÖn

c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n ­íc, lµm cho d©n giµu, n ­íc m¹nh, x· héi

c«ng b»ng, v¨n minh. Ho¹t ®éng du lÞch ph¶i ®ång thêi ®¹t hiÖu qu¶ trªn

nhiÒu mÆt: Kinh tÕ, chÝnh trÞ, v¨n ho¸, an ninh, chÝnh trÞ, trËt tù an toµn x· héi,

b¶o vÖ m«i tr ­êng sinh th¸i, gi÷ g×n vµ ph¸t huy truyÒn thèng, b¶n s¾c d©n téc

vµ nh©n phÈm con ng ­êi ViÖt Nam, tiÕp thu cã chän läc nh÷ng tinh hoa v¨n

ho¸ thÕ giíi, gãp phÇn thùc hiÖn chÝnh s¸ch ®èi ngo¹i cña §¶ng vµ Nhµ n ­íc.

Ph¸t triÓn du lÞch ngang tÇm víi tiÒm n¨ng, thÕ m¹nh cña Thanh Ho¸

theo h­íng du lÞch nghØ d­ìng biÓn, du lÞch v¨n ho¸-lÞch sö, du lÞch sinh th¸i.

Ph¸t triÓn du lÞch ph¶i g¾n víi khu vùc vµ quèc gia, ®Æt Thanh Ho¸ vµo

trong tæng thÓ ph¸t triÓn cña vïng B¾c Bé vµ c¶ n ­íc, b¶o ®¶m sù kÕt nèi vïng

nh»m ph¸t huy thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn du lÞch cña tØnh vµ c¸c ®Þa ph ­¬ng l©n

cËn, ®ång thêi t¹o vÞ thÕ quan träng trong chiÕn l ­îc ph¸t triÓn du lÞch cña c¶

n­íc, b¶o ®¶m ph¸t triÓn bÒn v÷ng.

Khai th¸c hîp lý vµ cã hiÖu qu¶ c¸c lîi thÕ vÒ tiÒm n¨ng vµ tµi nguyªn

79

du lÞch, nh ­ng ph¸t triÓn cã träng ®iÓm ®Ó h×nh thµnh c¸c khu du lÞch cã tÇm

cì quèc gia, tiÕn tíi quèc tÕ, gãp phÇn t¹o th ­¬ng hiÖu cho du lÞch Thanh Ho¸

trong c¶ n­íc vµ du lÞch ViÖt Nam trªn tr­êng quèc tÕ.

Ph¸t triÓn du lÞch cÇn lÊy hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi lµm th ­íc ®o, b¶o ®¶m

®Çu t­ chän läc, tr¸nh dµn tr¶i, l·ng phÝ vÒ nh©n lùc vµ vèn ®Çu t ­, thùc hiÖn

®Çu t­ ph¸t triÓn du lÞch theo quy ho¹ch vµ kÕ ho¹ch mét c¸ch cã hiÖu qu¶, tËp

trung x©y dùng c¸c khu du lÞch träng ®iÓm mang tÝnh chiÕn l ­îc vµ ­u tiªn

ph¸t triÓn du lÞch ë c¸c vïng s©u, vïng xa ®Ó n©ng cao tr×nh ®é d©n trÝ vµ ph¸t

triÓn kinh tÕ, t¹o viÖc lµm cho d©n ®Þa ph ­¬ng, gãp phÇn tÝch cùc vµo chuyÓn

®æi vµ thóc ®Èy nÒn kinh tÕ cña tØnh.

TËp trung n©ng cao chÊt l ­îng s¶n phÈm du lÞch hiÖn cã, ®ång thêi ®a

d¹ng hãa s¶n phÈm míi, ®Æc biÖt lµ s¶n phÈm du lÞch sinh th¸i - v¨n ho¸- lÞch

sö vèn lµ nh÷ng thÕ m¹nh cña du lÞch Thanh Hãa, t¨ng c ­êng ®Çu t­ x©y dùng

c¸c khu du lÞch tæng hîp, c¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ chÊt l ­îng cao ®Ó thu hót,

kÐo dµi thêi gian du lÞch cña du kh¸ch t¹i Thanh Hãa.

Xóc tiÕn x©y dùng c¸c côm, ®iÓm du lÞch träng ®iÓm ®Ó t¹o ®éng lùc

ph¸t triÓn du lÞch c¶ tØnh nh ­: X©y dùng SÇm S¬n thùc sù lµ ®« thÞ du lÞch

quèc gia; x©y dùng c¸c khu du lÞch chuyªn ®Ò v¨n hãa lÞch sö sinh th¸i quèc

gia nh­: Lam Kinh, Thµnh Nhµ Hå.

Huy ®éng nhiÒu nguån vèn ®Çu t ­ ph¸t triÓn du lÞch, ®Æc biÖt lµ nguån

vèn tõ ng©n s¸ch nhµ n­íc cho viÖc ®Çu t­ kÕt cÊu h¹ tÇng ph¸t triÓn du lÞch vµ

vèn liªn doanh, c¸ nh©n ®Çu t­ khai th¸c tµi nguyªn ph¸t triÓn du lÞch.

3.2. §Þnh h­íng khai th¸c vµ ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

vïng ven biÓn

3.2.1. §Þnh h ­íng khai th¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa

Vïng ven biÓn Thanh Ho¸ lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã nguån tµi nguyªn du

lÞch kh¸ phong phó, ®a d¹ng, ® ­îc tËp trung ë hai lo¹i chÝnh lµ tµi nguyªn du

80

lÞch v¨n hãa vµ tù nhiªn. §a d¹ng ho¸ vµ n©ng cao chÊt l ­îng s¶n phÈm du

lÞch lµ chiÕn l ­îc c¬ b¶n ®Ó v ­¬n ra thÞ tr ­êng trong vµ ngoµi tØnh, tõng b ­íc

®­a s¶n phÈm du lÞch Thanh Ho¸ s¸nh ngang víi s¶n phÈm du lÞch trong n ­íc

vµ quèc tÕ. §Æc biÖt lµ x©y dùng b»ng ® ­îc mét sè s¶n phÈm du lÞch ®éc ®¸o

riªng cña vïng ven biÓn.

Tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ t¹i ®©y ë c¶ hai d¹ng v¨n ho¸ vËt thÓ vµ v¨n

ho¸ phi vËt thÓ ®Òu rÊt phong phó, trong thêi gian qua tØnh vµ c¸c huyÖn thÞ

cã ®iÓm du lÞch thuéc vïng ven biÓn ®· cã nhiÒu cè g¾ng trong viÖc trïng tu,

t«n t¹o vµ khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ cña tµi nguyªn du lÞch phôc vô kh¸ch

du lÞch vµ nghiªn cøu khoa häc. Tuy nhiªn, nh÷ng kÕt qu¶ ®em l¹i cßn Ýt bëi

do sù ®Çu t ­ ch­a tho¶ ®¸ng, ch ­a lµm nªn c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ cã

gi¸ trÞ vµ h¹n chÕ rÊt lín ®Õn viÖc t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ cña

vïng ven biÓn Thanh Ho¸ .

Tr­íc m¾t cÇn ph¶i x¸c ®Þnh vµ ph©n lo¹i c¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n

ho¸ ®Ó phôc vô cho c«ng t¸c ®iÒu chØnh vµ bæ sung qui ho¹ch tæng thÓ ph¸t

triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cho tÇm nh×n ®Õn n¨m 2020. ¦u tiªn vµ tËp

trung cho nh÷ng khu ®iÓm du lÞch, nghÒ vµ lµng nghÒ, lÔ héi, phong tôc tËp

qu¸n quan träng nh ­: Khu du lÞch v¨n hãa – sinh th¸i nói Tr ­êng LÖ, lÔ héi

B¸nh tr­ng – b¸nh dµy, cÇu Ng­, héi §ua thuyÒn bëi lý do: Nh÷ng di tÝch lÞch

sö nãi trªn kh«ng chØ cã ý nghÜa trong ph¹m vi vïng ven biÓn Thanh Hãa mµ

cßn cã ý nghÜa ®èi víi c¶ tØnh, ®Æc biÖt trong t ­¬ng lai Khu du lÞch v¨n hãa –

sinh th¸i nói Tr­êng LÖ cßn mang ý nghÜa quèc gia s©u s¾c vÒ mÆt v¨n ho¸. Mçi

di tÝch lÞch sö v¨n hãa, lÔ héi, phong tôc ë ®©y cßn chøa ®ùng néi dung phong

phó lµ mãn ¨n tinh thÇn ® ­îc l­u truyÒn trong nh©n d©n ,v× vËy mét khi ®· trë

thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ th× nã sÏ cã vßng ®êi kh¸ dµi, yªu cÇu trong qu¸

tr×nh khai th¸c cÇn gi÷ g×n, ph¸t huy vµ bæ sung cã chän läc th× nh÷ng s¶n phÈm

du lÞch v¨n ho¸ mang tÝnh ®Æc tr­ng nµy sÏ m·i m·i tr­êng tån.

Ngoµi ra cÇn quan t©m khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n ho¸ - lÞch sö cña mét sè

tµi nguyªn du lÞch kh¸c g¾n liÒn víi truyÒn thuyÕt, truyÒn thèng cña mçi ®Þa

ph­¬ng nh­ ®Òn thê Quang Trung, ®Òn L¹ch B¹ng, ®Òn Bµ TriÒu, lÔ héi CÇu

81

Ng­ vµ mét sè phong tôc tËp qu¸n kh¸c …

3.2.2. §Þnh h ­íng ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

TiÕn hµnh ®iÒu tra vµ ®¸nh gi¸ vÒ hiÖn tr¹ng (Sè l ­îng vµ chÊt l ­îng)

c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cña vïng vµ nh÷ng tiÒm n¨ng cßn ch ­a ®­îc

khai th¸c. KÕt qu¶ kh¶o s¸t sÏ lµ c¬ së v÷ng ch¾c cho viÖc x©y dùng mét kÕ

ho¹ch cã tÝnh kh¶ thi cao ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa cã chÊt

l­îng, cã kh¶ n¨ng c¹nh tranh víi víi nh÷ng s¶n phÈm du lÞch cña c¸c ®Þa

ph­¬ng kh¸c.

C¶i thiÖn vµ n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa biÓn. §Çu

t­ khai th¸c thÕ m¹nh vÒ tµi nguyªn du lÞch v¨n ho¸ lÞch sö ®Ó nhanh chãng

t¹o ra s¶n phÈm ®Æc tr ­ng. TËp trung ®Çu t ­ vµo mét sè khu, ®iÓm du lÞch

quan träng nh ­: Khu du lÞch v¨n hãa – sinh th¸i nói Tr ­êng LÖ, khu du lÞch

v¨n hãa – gi¶i trÝ “HuyÒn tho¹i thÇn §éc C ­íc”, Lµng chµi xãm Nói, ®Òn thê

Quang Trung, L¹ch B¹ng…

§Çu t­, lªn kÕ ho¹ch ®Ó khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa ®éc ®¸o ë mét sè

tµi nguyªn du lÞch ®Ó t¹o ra s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa mang h×nh ¶nh riªng

cña vïng ven biÓn Thanh Hãa.

KhuyÕn khÝch viÖc ®Çu t ­ n©ng cÊp më réng víi nhiÒu lo¹i h×nh vui

ch¬i h¬n ë c¸c ®iÓm du lÞch, tuy nhiªn ë mçi ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ cÇn nghiªn

cøu ®Ó t¹o ra s¶n phÈm ®éc ®¸o cã b¶n s¾c riªng, tr¸nh sù trïng lÆp trong thiÕt

kÕ vµ c¸c h×nh thøc vui ch¬i gi¶i trÝ. §Ó gi¶i quyÕt vÊn ®Ò nµy cÇn thiÕt ph¶i cã

sù hîp t¸c chØ ®¹o chung gi÷a c¸c doanh nghiÖp. Cã nh ­ vËy míi cã thÓ t¹o ra

®­îc mét bøc tranh ®a d¹ng cña nh÷ng s¶n phÈm du lÞch ®éc ®¸o cã tÝnh hÊp

dÉn cao. §©y sÏ lµ mét trong nh÷ng yÕu tè quan träng ®Ó kÐo dµi ngµy l ­u tró

cña kh¸ch du lÞch.

TiÕn hµnh quy ho¹ch mét sè ®iÓm tr×nh diÔn v¨n nghÖ, ca móa nh¹c d©n

téc víi nh÷ng ch ­¬ng tr×nh biÓu diÔn ®éc ®¸o, ®Æc s¾c mang tÝnh nghÖ thuËt

vµ d©n téc cao, vèn lµ m«n nghÖ thuËt d©n gian l©u ®êi cña ng ­êi d©n ViÖt

82

Nam nãi chung. §©y sÏ lµ nh÷ng ®iÓm du lÞch hÊp dÉn vµ thu hót mét l ­îng

kh¸ch du lÞch kh«ng nhá bëi môc ®Ých du lÞch cña phÇn lín kh¸ch quèc tÕ ®Õn

ViÖt Nam nãi chung vµ Thanh Ho¸ nãi riªng (Kho¶ng 90%) lµ ®Ó t×m hiÓu ®êi

sèng v¨n ho¸ cña d©n téc ViÖt Nam.Tõ tr ­íc ®Õn nay, s¶n phÈm du lÞch nµy

ch­a ®­îc quan t©m ®Çu t ­ n©ng cao chÊt l ­îng nªn cßn ®¬n ®iÖu vµ chÊt

l­îng thÊp.

CÇn cã chÝnh s¸ch ­u ®·i tho¶ ®¸ng ®èi víi c¸c nghÖ nh©n tham gia

thùc hiÖn ch­¬ng tr×nh phôc vô kh¸ch du lÞch.

Giíi thiÖu s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa th«ng qua c¸c ch­¬ng tr×nh qu¶ng c¸o

Trong hÖ thèng kh¸ch s¹n, nhµ hµng, cÇn khuyÕn khÝch më réng nhiÒu

lo¹i h×nh dÞch vô bæ sung ®Ó t¹o ra sù ®a d¹ng vµ hÊp dÉn h¬n cña c¸c s¶n

phÈm du lÞch trong lÜnh vùc nµy.

KhuyÕn khÝch më c¸c ®iÓm tr­ng bµy vµ b¸n c¸c s¶n phÈm hµng thñ c«ng

mü nghÖ, hµng l­u niÖm cã chÊt l­îng cao, gi¸ c¶ hîp lý. Nªn cã nh÷ng quy ®Þnh

®èi víi c¸c c¬ së t­ nh©n bu«n b¸n c¸c lo¹i hµng nµy cho kh¸ch du lÞch.

KhuyÕn khÝch viÖc quy ho¹ch l¹i c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng phôc vô

kh¸ch du lÞch. CÇn ®Æc biÖt l ­u ý ®Õn quyÒn lîi cña ng ­êi d©n ®Þa ph ­¬ng ®Ó

hä cã thÓ yªn t©m ®Çu t ­ thêi gian vµ c«ng søc t¹o ra s¶n phÈm du lÞch ®éc

®¸o nµy.

Ph¸t triÓn du lÞch g¾n víi viÖc b¶o vÖ m«i tr ­êng sinh th¸i, t«n t¹o, khai

th¸c c¸c di s¶n thiªn nhiªn, nh©n v¨n sao cho m«i tr ­êng c¶nh quan tù nhiªn

vµ c¸c khu th¾ng c¶nh kh«ng bÞ x©m h¹i mµ cßn b¶o tr× vµ n©ng cÊp tèt h¬n.

3.3. Mét sè gi¶i ph¸p t¨ng c ­êng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸

vïng ven biÓn

3.3.1. Qu¶n lý vµ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn

Thanh Hãa

§Ó s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa ph¶i triÓn

83

xøng víi tiÒm n¨ng vèn cã cña tµi nguyªn du lÞch, do vËy c¸c c¬ quan qu¶n lý

vÒ du lÞch, c¸c doanh nghiÖp vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan cÇn ph¶i cã kÕ

ho¹ch trong viÖc qu¶n lý vµ khai th¸c s¶n phÈm sao cho thËt hîp lý vµ ®em l¹i

hiÖu qu¶ cao trong kinh doanh du lÞch.

HiÖn nay viÖc qu¶n lý vµ khai th¸c c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng

ven biÓn cßn h¹n chÕ, thiÕu ®ång bé, thiÕu vèn vµ cßn dµn tr¶i. §Æc biÖt khi

mét sè tµi nguyªn nh©n v¨n ®Ó t¹o thµnh s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ lµ thÕ

m¹nh cña vïng ven biÓn l¹i ch ­a ®­îc quan t©m ®Çu t ­ khai th¸c ®óng møc,

nhÊt lµ khi c¸c tµi nguyªn nµy l¹i n»m ë xa trung t©m ®« thÞ. Do vËy:

CÇn n©ng cao nhËn thøc cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c ®oµn thÓ vÒ du lÞch

®Ó thÊy ®­îc vai trß vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ-x· héi cña ngµnh du lÞch ®em l¹i. Vµ

x¸c ®Þnh viÖc ph¸t triÓn du lÞch thµnh ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña vïng ven

biÓn nãi riªng, tØnh Thanh Hãa nãi chung.

Ph¶i lªn kÕ ho¹ch, qui ho¹ch cô thÓ vÒ c«ng t¸c ®Çu t ­ h¹ tÇng, c¬ së vËt

chÊt kü thuËt du lÞch, t«n t¹o c¸c di tÝch danh lam th¾ng c¶nh mét c¸ch tËp

trung ®Ó khai th¸c ® ­îc nh÷ng tµi nguyªn cã gÝa trÞ ®éc ®¸o. CÇn cã kÕ ho¹ch

vÒ qu¶n lý, quy ho¹ch ®Ó ph¸t huy gi¸ trÞ c¸c tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa nh ­

mong muèn.

CÇn cã c¬ chÕ chÝnh s¸ch qu¶n lý vµ khuyÕn khÝch ®Çu t ­ ph¸t triÓn s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa mét c¸ch ®ång bé vµ l©u dµi. KhuyÕn khÝch ®Çu t ­ du

lÞch ë c¸c ®Þa ph ­¬ng trong vïng ven biÓn nhÊt lµ ®Þa ph ­¬ng cã tµi nguyªn

nh©n v¨n cã gÝa trÞ ®Æc s¾c ®ang cã nguy c¬ bÞ mÊt, hoÆc hiÖn nay ®ang gÆp

khã kh¨n vÒ kinh tÕ.

Ph¶i t¹o ra sù phèi hîp gi÷a c¸c cÊp, c¸c ngµnh trong tØnh mét c¸ch râ

rµng, ph©n râ nhiÖm vô, tr¸ch nhiÖm cho c¸c ®Þa ph ­¬ng vµ ngµnh qu¶n lý,

trong qu¶n lý ®Ó tr¸nh bÞ chång chÐo. Gi¶i quyÕt triÖt ®Ó c¸c hiÖn t ­îng bu«ng

láng qu¶n lý mét c¸ch nghiªm minh ®Ó cã nh÷ng hiÖu qu¶ tèt trong viÖc x©y

84

dùng vµ qu¶n lý kinh doanh, ®em l¹i Ên t­îng tèt víi kh¸ch du lÞch.

Xö lý nghiªm c¸c tr ­êng hîp vi ph¹m trong quy ho¹ch, ®Çu t ­, qu¶n lý

vµ kinh doanh ®Ó cã ®­îc hiÖu qu¶ cao trong qu¶n lý.

CÇn cã kÕ ho¹ch cô thÓ vÒ c«ng t¸c tuyªn truyÒn qu¶ng b¸, xóc tiÕn du

lÞch ®óng møc ®Ó thu hót ®Çu t ­ vµ kh¸ch du lÞch trong n ­íc, quèc tÕ ®Õn víi

vïng ven biÓn Thanh Hãa.

TØnh vµ c¸c huyÖn cña vïng ven biÓn cÇn ®Ò ra nhiÒu chÝnh s¸ch cô thÓ

h¬n n÷a nh»m thóc ®Èy ph¸t triÓn du lÞch, kÕt hîp c¸c ch ­¬ng tr×nh môc tiªu

ph¸t triÓn kinh tÕ-x· héi g¾n víi môc tiªu khai th¸c, ph¸t triÓn du lÞch. TËp

trung ­u tiªn nh÷ng dù ¸n cã ¶nh h ­ëng trùc tiÕp ®Õn ho¹t ®éng ph¸t triÓn du

lÞch, trong ®ã cã ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa.

Bªn c¹nh viÖc kh¾c phôc nh÷ng nguyªn nh©n chñ quan du lÞch vïng ven

biÓn cßn ph¶i cè g¾ng kh¾c phôc nh÷ng nguyªn nh©n kh¸ch quan chi phèi

nh­ thêi tiÕt, mïa vô vµ mét sè t¸c ®éng kh¸c nh ­ dÞch bÖnh ….

3.3.2. Ph¸t triÓn c¬ së vËt chÊt kü thuËt phôc vô du lÞch vïng ven biÓn

Thanh Ho¸

3.3.2.1. C¸c kh¸ch s¹n, nhµ nghØ

So víi nhiÒu ®Þa ph ­¬ng kh¸c trong c¶ tØnh, vïng ven biÓn lµ nh÷ng ®Þa

ph­¬ng cã hÖ thèng c¸c c¬ së l ­u tró chiÕm tØ lÖ cao (trong ®ã ®iÓm du lÞch

SÇm S¬n chiÕm 70% tæng sè c¬ së l ­u tró cña c¶ tØnh). Tuy nhiªn, sè phßng

cao cÊp ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu l ­u tró cña kh¸ch du lÞch,

®Æc biÖt lµ kh¸ch th­¬ng m¹i vÉn cßn thÊp vµ hiÖn míi chØ tËp trung chñ yÕu ë

SÇm S¬n. V× vËy h ­íng ®Çu t­ n©ng cÊp vµ x©y dùng kh¸ch s¹n t¹i c¸c huyÖn

thuéc vïng ven biÓn trong nh÷ng n¨m tíi cÇn ®Æc biÖt chó ý ®Õn vÊn ®Ò nµy vµ

cÇn ­u tiªn cÊp phÐp ®Çu t­ cho nh÷ng dù ¸n ®¸p øng ®­îc yªu cÇu trªn.

Trong ®Çu t­ n©ng cÊp kh¸ch s¹n, cÇn ­u tiªn ®èi víi nh÷ng dù ¸n x©y

dùng, n©ng cÊp kh¸ch s¹n ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ ®Ó ®¸p øng yªu cÇu ngµy

85

cµng cao cña kh¸ch du lÞch, ®Æc biÖt lµ kh¸ch du lÞch quèc tÕ.

Trong nh÷ng n¨m tíi, xu h ­íng kh¸ch du lÞch quèc tÕ mang theo xe «

t« sÏ t¨ng dÇn, thªm vµo ®ã kh¸ch néi ®Þa ®Õn vïng ven biÓn Thanh Ho¸ b»ng

ph­¬ng tiÖn « t« c¸ nh©n còng sÏ t¨ng lªn. §iÒu nµy ®ßi hái trong thiÕt kÕ c¸c

c«ng tr×nh l­u tró cÇn dµnh ra nh÷ng kho¶ng kh«ng nhÊt ®Þnh lµm b·i ®Ó xe

hoÆc ph¶i lµm c¸c tÇng hÇm (®èi víi c¸c c«ng tr×nh h¹n chÕ vÒ mÆt b»ng). §©y

lµ vÊn ®Ò hÕt søc quan träng trong x©y dùng c¸c c«ng tr×nh l ­u tró ë ®©y trong

nh÷ng n¨m tíi, ®¶m b¶o ® ­îc sù v¨n minh trong giao th«ng, tho¶i m¸i vµ an

toµn ®èi víi du kh¸ch.

3.3.2.2. C¸c lo¹i h×nh dÞch vô

Mét trong nh÷ng h¹n chÕ ®èi víi vïng ven biÓn lµ hiÖn nay thiÕu nh÷ng

c¬ së dÞch vô cho ho¹t ®éng du lÞch thÓ thao, du lÞch héi chî, triÓn l·m, héi

nghÞ, héi th¶o quèc tÕ.

So víi nhu cÇu ph¸t triÓn du lÞch vµ dù b¸o l ­îng kh¸ch du lÞch ®Õn

vïng ven biÓn Thanh Ho¸ trong nh÷ng n¨m tíi, hÖ thèng nhµ hµng kinh doanh

¨n uèng ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ vÉn cßn thÊp. Nh ­ vËy víi thùc tr¹ng cña hÖ

thèng nhµ hµng nh ­ hiÖn nay, sè dù ¸n vµ vèn ®Çu t ­ vµo lÜnh vùc nµy cßn

thÊp so víi nhu cÇu. V× vËy cÇn cã nh÷ng ­u tiªn ®Çu t­ hîp lý vµo lÜnh vùc du

lÞch nhµ hµng. §iÒu nµy sÏ gi¶i quyÕt ®­îc hai vÊn ®Ò quan träng :

- §¸p øng ®­îc yªu cÇu ph¸t triÓn cña lÜnh vùc dÞch vô du lÞch quan träng.

- Gãp phÇn ® ­a dÇn chÊt l ­îng dÞch vô ¨n uèng cña ho¹t ®éng kinh

doanh du lÞch ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ.

3.3.2.3. C¸c khu vui ch¬i gi¶i trÝ

Trong nh÷ng n¨m qua, viÖc ph¸t triÓn c¸c c«ng tr×nh vui ch¬i gi¶i trÝ ë

nh÷ng ®Þa ph ­¬ng vïng ven biÓn Thanh Ho¸ ch ­a ®­îc quan t©m ®óng møc.

HiÖn nay trªn ®Þa bµn thuéc vïng ven biÓn, ngoµi Khu du lÞch v¨n hãa “huyÒn

tho¹i thÇn §éc C ­íc” cïng mét sè ®iÓm vui ch¬i nhá lÎ cña mét sè hé kinh

86

doanh mäc däc bê biÓn SÇm S¬n, ngoµi ra c¸c huyÖn kh¸c thuéc vïng nµy

ch­a cã mét ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ nµo ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña nh©n d©n ®Þa

ph­¬ng vµ kh¸ch du lÞch. Thùc tÕ, ho¹t ®éng kinh doanh vµ hiÖu qu¶ kinh tÕ

trong lÜnh vùc nµy t¹i nhiÒu ®Þa ph ­¬ng ®· kh¼ng ®Þnh sù cÇn thiÕt ph¶i ®Èy

m¹nh h­íng ph¸t triÓn nµy.

Do nh÷ng ®Æc ®iÓm trªn, viÖc ®Çu t ­ x©y dùng ph¸t triÓn hÖ thèng c¸c

®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ ë ®©y - nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cao vÒ

kinh doanh du lÞch biÓn (trong ®ã bao gåm du lÞch t¾m biÓn vµ du lÞch tham

quan c¸c tµi nguyªn nh©n v¨n) lµ mét yªu cÇu bøc xóc, gãp phÇn vµo chiÕn

l­îc ®a d¹ng ho¸ c¸c lo¹i h×nh s¶n phÈm du lÞch, t¹o ra sù hÊp dÉn cña du lÞch

vïng ven biÓn Thanh Ho¸ trong nh÷ng n¨m tíi.

Néi dung ®Þnh h ­íng ®Çu t­ ph¸t triÓn c¸c ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ ë ®©y

bao gåm:

- §Çu t­ x©y dùng thªm mét sè ®iÓm vui ch¬i gi¶i trÝ míi ë nh÷ng khu

vùc ­u tiªn ph¸t triÓn du lÞch ®· x¸c ®Þnh nh ­: Qu¶ng C­, khu vùc nói Tr ­êng

LÖ - SÇm S¬n, Ho»ng Hãa, ®¶o Nghi S¬n TÜnh Gia...

- T¨ng c­êng hiÖn ®¹i ho¸ c¸c dÞch vô c«ng céng nh ­ ng©n hµng, trung

t©m th«ng tin t¹i c¸c ®iÓm du lÞch cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn.

- §Çu t ­ x©y dùng vµ hiÖn ®¹i ho¸ c¸c c«ng tr×nh c«ng céng nh ­ c¸c

khu c«ng viªn, vui ch¬i gi¶i trÝ, c¸c trung t©m th ­¬ng m¹i, trung t©m héi chî

triÓn l·m… ®Ó ®¸p øng yªu cÇu cña kh¸ch du lÞch.

3.3.3. X©y dùng vµ ®a d¹ng ho¸ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven

biÓn Thanh Ho¸

TËp trung n©ng cao chÊt l ­îng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

Thanh Hãa hiÖn cã b»ng c¸ch ®Çu t ­ vèn c¶i t¹o c¸c di tÝch v¨n hãa- lÞch sö,

kh«i phôc l¹i mét sè lµng nghÒ, lÔ héi vµ mét ho¹t ®éng v¨n hãa truyÒn thèng

cña ®Þa ph­¬ng.

N©ng cÊp chÊt l ­îng buång ngñ, trang thiÕt bÞ ®Çy ®ñ, ®ång bé trong

c¸c c¬ së l ­u tró. §ång thêi ®Çu t ­ x©y dùng mét sè khu vui ch¬i gi¶i trÝ ®Ó

87

®¸p øng nhu cÇu ®a d¹ng cña kh¸ch du lÞch.

Khai th¸c c¸c nÐt ®éc ®¸o cña nÒn v¨n ho¸ - c¶ vËt thÓ vµ phi vËt thÓ ®Ó

t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch ®éc ®¸o thu hót du kh¸ch, ®Æc biÖt lµ s¶n phÈm du

lÞch céng ®ång ë vïng ven biÓn Thanh Ho¸.

Tæ chøc kinh doanh kh¸ch s¹n theo mét quy tr×nh khÐp kÝn víi ®Çy ®ñ c¸c

lo¹i dÞch vô bæ trî nh»m ®¸p øng nhu cÇu phong phó vµ ®a d¹ng cña kh¸ch.

N©ng cao chÊt l­îng phôc vô b»ng viÖc gi¸o dôc, ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô du

lÞch vµ ngo¹i ng÷ cho ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn lµm viÖc trong ho¹t ®éng

h­íng dÉn du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn.

TriÓn khai ®Çu t ­ t¹o nªn mét sè khu du lÞch cã diÖn m¹o míi võa phï

hîp víi truyÒn thèng d©n téc, võa hiÖn ®¹i nh ­ khu du lÞch biÓn Ho»ng Hãa,

Nam SÇm S¬n, TÜnh Gia…

Phèi hîp víi ngµnh V¨n hãa Th«ng tin vµ c¸c huyÖn trong vïng tæ chøc

c¸c sù kiÖn, nhÊt lµ tæ chøc mét sè lÔ héi truyÒn thèng theo h ­íng chuyªn

nghiÖp hãa ®Ó t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch nh ­ lÔ héi Quang Trung, lÔ héi Mai

An Tiªm, lÔ héi CÇu ng­..

Më réng c¸c lo¹i h×nh kinh doanh du lÞch nh ­ ®Èy m¹nh ho¹t ®éng l÷

hµnh, vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch

3.3.4. Ph¸t triÓn nh©n lùc du lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸

Du lÞch lµ ngµnh kinh tÕ ®ßi hái cã sù quan hÖ réng, giao tiÕp nhiÒu,

tr×nh ®é nghiÖp vô, phong c¸ch vµ th¸i ®é giao tiÕp cña con ng ­êi trong lÜnh

vùc nµy v« cïng quan träng, ®©y lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh mäi th¾ng lîi, thµnh

c«ng cña ngµnh du lÞch, ®Æc biÖt ®èi víi viÖc khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n

hãa ë vïng ven biÓn Thanh Hãa. V× vËy ®ßi hái ph¶i cã chiÕn l ­îc ph¸t triÓn

cô thÓ ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ sè vµ chÊt l­îng lao ®éng trong du lÞch.

Do vËy ®µo t¹o nguån nh©n lùc chÝnh lµ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p

chiÕn l­îc hµng ®Çu trong ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch Thanh Hãa nãi chung,

s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn nãi riªng. Qua ph©n tÝch thùc tr¹ng

88

lao ®éng ®ang c«ng t¸c trong ngµnh du lÞch t¹i vïng ven biÓn Thanh Hãa

trong thêi gian qua cã thÓ dÔ dµng nhËn thÊy ®©y lµ mét kh©u kh¸ yÕu kÐm

cña ho¹t ®éng du lÞch t¹i vïng ven biÓn tØnh nhµ. Do ®ã, ®µo t¹o, båi d ­ìng

lùc l­îng c¸n bé, nh©n viªn t¹i ®©y cã tr×nh ®é chuyªn m«n cao trë thµnh vÊn

®Ò cÊp thiÕt vµ lµ quan träng hiÖn nay:

§èi víi c¸n bé qu¶n lý c¸c doanh nghiÖp: B¾t buéc mçi chñ doanh

nghiÖp ph¶i cã tr×nh ®é Cao ®¼ng trë lªn. Më c¸c líp ®µo t¹o, båi d ­ìng qu¶n

lý kinh doanh, qu¶n lý doanh nghiÖp, båi d ­ìng nghiÖp vô du lÞch hµng n¨m

nh»m n©ng cao chÊt l­îng s¶n phÈm vµ hiÖu qu¶ kinh doanh du lÞch v¨n hãa.

§µo t¹o l¹i nghiÖp vô du lÞch cho sè lao ®éng ®· ® ­îc ®µo t¹o tõ c¸c

n¨m tr­íc kh«ng ®óng víi chuyªn ngµnh yªu cÇu. Th«ng qua c¸c líp ®µo t¹o

nghiÖp vô ng¾n h¹n, båi d ­ìng bæ tóc n©ng cao nghiÖp vô chuyªn m«n víi

thêi gian tõ kho¶ng 3-6 th¸ng trë lªn, xo¸ bá ®µo t¹o lo¹i qu¸ ng¾n h¹n, kh«ng

®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña c«ng viÖc.

Ph¸t triÓn c¸c doanh nghiÖp du lÞch c¶ vÒ sè l ­îng vµ chÊt l ­îng, t¹o

®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp võa vµ nhá ph¸t triÓn, x©y dùng mét sè doanh

nghiÖp lµm nßng cèt; t¹o m«i tr ­êng thuËn lîi cho doanh nghiÖp trong lÜnh

vùc kinh doanh cßn kÐm ph¸t triÓn.

Nh÷ng lao ®éng trÎ ë vïng ven biÓn ch ­a ®­îc ®µo t¹o vÒ nghiÖp vô du

lÞch, t¹o mäi ®iÒu kiÖn cho sè lao ®éng nµy ® ­îc ®µo t¹o t¹i c¸c tr ­êng d¹y

nghÒ, c¸c tr ­êng Trung häc, §¹i häc vÒ nghiÖp vô du lÞch trong vµ ngoµi tØnh

®Ó phôc vô t¹i c¸c doanh nghiÖp ë ®©y.

C¸c doanh nghiÖp du lÞch tiÕp nhËn lao ®éng võa míi tèt nghiÖp t¹i c¸c

tr­êng §¹i häc, Trung häc, D¹y nghÒ vÒ du lÞch ®Ó bæ sung nguån nh©n lùc cã

chÊt l­îng nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh nghiÖp.

§©y lµ nguån nh©n lùc bæ sung cho yªu cÇu cña ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch

v¨n hãa trong t×nh h×nh míi.

§Ó n©ng cao, ®a d¹ng hãa c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vµ kÐo dµi tÝnh

89

thêi vô cña vïng ven biÓn, cã thÓ cÇn ®µo t¹o chuyªn gia, nghÖ nh©n trong ngµnh

du lÞch b»ng c¸ch cho ®i häc tËp, n©ng cao tay nghÒ, n©ng cao tr×nh ®é chuyªn

m«n t¹i c¸c trung t©m du lÞch lín trong n ­íc vµ quèc tÕ. CÇn cã chÝnh s¸ch ®·i

ngé, träng dông, khuyÕn khÝch, thu hót ®èi víi nh÷ng chuyªn gia, nghÖ nh©n giái

trong lÜnh vùc du lÞch vÒ c«ng t¸c t¹i vïng ven biÓn Thanh Ho¸.

§µo t¹o vµ båi d ­ìng ®éi ngò h ­íng dÉn viªn du lÞch v¨n hãa chuyªn

nghiÖp, l¸i xe du lÞch vµ thuyÕt minh viªn ®Ó h ­íng dÉn phôc vô du kh¸ch

trong n­íc vµ quèc tÕ.

N©ng cao v¨n ho¸ du lÞch (®Æc biÖt v¨n hãa giao tiÕp) ®èi víi céng ®ång

d©n ®Þa ph­¬ng vïng ven biÓn.

H×nh thµnh c¸c Trung t©m ®µo t¹o t¹i tõng ®Þa ph ­¬ng cña vïng ven

biÓn ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vÒ ®µo t¹o ®éi ngò c«ng nh©n lµnh nghÒ, ®¸p øng yªu

cÇu vÒ nh©n lùc ®Ó cã thÓ ph¸t triÓn ®a d¹ng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng

ven biÓn nãi riªng vµ ho¹t ®éng ngµnh du lÞch trong tØnh nãi chung.

3.3.5. An ninh vµ qu¶n lý m«i tr­êng du lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸

An ninh

T×nh h×nh thÕ giíi trong nh÷ng n¨m võa qua cã nhiÒu biÕn ®éng bÊt lîi,

nh÷ng biÕn ®éng ®ã ®· ¶nh h ­ëng tiªu cùc ®Õn sù ph¸t triÓn chung cña ngµnh

du lÞch nh ­: dÞch bÖnh, thiªn tai, chiÕn tranh, l¹m ph¸t…Trong bèi c¶nh ®ã,

Ch©u ¸ nãi chung vµ ViÖt Nam nãi riªng l¹i Ýt bÞ t¸c ®éng bëi nh÷ng tiªu cùc

trªn. V× vËy, ViÖt Nam ngµy cµng ® ­îc chó träng vµ xem nh ­ lµ ®iÓm ®Õn an

toµn cho kh¸ch du lÞch quèc tÕ. Víi ngµnh du lÞch Thanh Ho¸, th× du lÞch biÓn

– lµ lo¹i h×nh du lÞch chiÕm thÕ m¹nh cña du lÞch tØnh nhµ tr ­íc sù ph¸t triÓn

chung cña du lÞch trong n ­íc vµ khu vùc, tuy cã nhiÒu thuËn lîi nh ­ng vÉn

ph¶i tËp trung hoµn thiÖn h¬n n÷a c«ng t¸c ®¶m b¶o an toµn, an ninh cho du

kh¸ch, cô thÓ trong nh÷ng c«ng viÖc sau:

- Phèi hîp víi ngµnh C«ng an qu¶n lý tèt c«ng t¸c an ninh trËt tù vµ an

toµn x· héi. §¶m b¶o tuyÖt ®èi an toµn tÝnh m¹ng vµ tµi s¶n cho du kh¸ch nhÊt

90

lµ t¹i SÇm S¬n vµo dÞp hÌ.

- CÇn ph¶i triÖt ®Ó c¸c tÖ n¹n x· héi, ¨n xin, b¸n hµng rong, Ðp gi¸

kh¸ch, tranh giµnh kh¸ch, ®Æc biÖt th ­êng x¶y ra t¹i SÇm S¬n mét c¸ch

nghiªm minh.

- Th­êng xuyªn kiÓm tra c«ng t¸c an toµn, an ninh phßng chèng ch¸y

næ t¹i c¸c ®iÓm du lÞch biÓn. Gi¸o dôc nh©n d©n ®Þa ph ­¬ng vµ tuyªn truyÒn

réng kh¾p tíi du kh¸ch c¸c kiÕn thøc phßng chèng ch¸y næ vµ ®Ò cao c¶nh

gi¸c tr¸nh nh÷ng hËu qu¶ ®¸ng tiÕc x¶y ra.

- Thùc hiÖn tèt c«ng t¸c qu¶n lý ®¨ng ký hé khÈu t¹m tró cho du kh¸ch

mét c¸ch cã hiÖu qu¶ thuËn lîi nhÊt, tr¸nh g©y phiÒn hµ cho du kh¸ch.

- Phèi hîp chÆt chÏ víi ngµnh y tÕ, b¶o hiÓm, lµm tèt c«ng t¸c cøu hé,

cøu n¹n khi cã sù cè x¶y ra.

Qu¶n lý, b¶o vÖ m«i tr­êng vµ an toµn thùc phÈm du lÞch:

CÇn cã c¸c chÝnh s¸ch tuyªn truyÒn gi¸o dôc cho céng ®ång d©n c ­

nh»m n©ng cao nhËn thøc b¶o vÖ m«i tr ­êng du lÞch tõ ®ã h ­íng dÉn kh¸ch

du lÞch tham gia b¶o vÖ m«i tr ­êng. T¹o ra m«i tr­êng c¶nh quan du lÞch biÓn

®Ñp, cã v¨n ho¸ t¹i c¸c ®iÓm du lÞch.

Lu«n tæ chøc nh÷ng ®ît thanh tra, kiÓm tra vÒ vÖ sinh m«i tr ­êng, ë

c¸c di tÝch lÞch sö, danh lam th¾ng c¶nh, doanh nghiÖp l÷ hµnh, kh¸ch s¹n cña

vïng ven biÓn vµ xö ph¹t nghiªm minh c¸c tr ­êng hîp vi ph¹m.

Phèi hîp chÆt chÏ víi c¸c ngµnh cã liªn quan trong c«ng t¸c xö lý r¸c

th¶i, khuyÕn khÝch c¸c ®¬n vÞ ®oµn thÓ … tham gia vµo c¸c phong trµo vÖ sinh

m«i tr­êng t¹i c¸c khu ®iÓm du lÞch.

Phèi hîp víi c¸c ®oµn kiÓm ®Þnh thùc phÈm thanh tra, kiÓm tra th ­êng

xuyªn l­¬ng thùc, thùc phÈm t¹i c¸c hé kinh doanh ¨n uèng ®Ó ®¶m b¶o an

toµn cho ng­êi sö dông.

CÇn cã nh÷ng ch ­¬ng tr×nh tuyªn truyÒn ®Ó n©ng cao nhËn thøc vÒ an

91

toµn thùc phÈm cho c¶ c¸c hé kinh doanh vµ kh¸ch du lÞch

3.3.6. V¨n hãa giao tiÕp øng xö

Vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã nguån tµi nguyªn du

lÞch kh¸ phong phó vµ hÊp dÉn c¶ vÒ tù nhiªn vµ nh©n v¨n. Tuy nhiªn, hiÖn

nay du lÞch vïng nµy ch ­a cã sù ph¸t triÓn nh ­ tiÒm n¨ng vèn cã v× nhiÒu

nguyªn nh©n, nh ­ng ph¶i nãi tíi mét yÕu tè quan träng cã ¶nh h ­ëng trong

viÖc l­u gi÷, t¹o Ên t­îng vµ quay trë l¹i cña kh¸ch du lÞch trong t ­¬ng lai ®Êy

lµ v¨n hãa giao tiÕp øng xö cña ng ­êi kinh doanh phôc vô du lÞch, nh©n d©n vµ

chÝnh quyÒn ®Þa ph ­¬ng víi kh¸ch du lÞch còng nh ­ chÝnh b¶n th©n kh¸ch du

lÞch víi ng­êi cung øng du lÞch t¹i ®Þa ph­¬ng.

Vïng ven biÓn lµ nh÷ng huyÖn n»m c¸ch xa trung t©m Thµnh phè vµ lµ

nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã tr×nh ®é d©n trÝ ch ­a cao, ng ­êi d©n ë ®©y chñ yÕu lµm

nh÷ng nghÒ nghiÖp truyÒn thèng g¾n víi m«i tr ­êng sinh sèng nh ­ ®¸nh b¾t,

chÕ biÕn h¶i s¶n vµ nh÷ng nghÒ nghiÖp thñ c«ng truyÒn thèng liªn quan tíi

biÓn. Nay khi b¾t ®Çu chuyÓn sang kinh doanh phôc vô du lÞch th× gÆp nhiÒu

h¹n chÕ, do vËy cÇn ph¶i:

- Më c¸c líp ®µo t¹o bæ tóc n©ng cao tr×nh ®é v¨n hãa du lÞch t¹i c¸c

®Þa ph­¬ng cã ®iÓm du lÞch. §Æc biÖt lµ thÞ x· SÇm S¬n, TÜnh Gia...

- Th ­êng xuyªn më c¸c líp tËp huÊn båi d ­ìng nghiÖp vô vµ v¨n hãa

giao tiÕp øng xö trong kinh doanh du lÞch - kh¸ch s¹n cho c¸c ®èi t ­îng tham

gia kinh doanh phôc vô du lÞch t¹i c¸c ®Þa ph ­¬ng. NhÊt lµ vµo thêi ®iÓm ®Çu

mïa vô du lÞch hµng n¨m.

- N©ng cao v¨n ho¸ du lÞch (®Æc biÖt v¨n hãa giao tiÕp) ®èi víi céng

®ång d©n ®Þa ph ­¬ng t¹i c¸c buæi sinh ho¹t ®Þnh kú ®Ó n©ng cao kh¶ n¨ng thu

hót kh¸ch.

3.3.7. Tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸ s¶n phÈm du lÞch v¨n ho¸ vïng ven biÓn

Thanh Hãa

Mét trong nh÷ng nguyªn nh©n cña s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven

92

biÓn còng nh ­ cña c¶ ngµnh Thanh Ho¸ ch ­a cã sù ph¸t triÓn t ­¬ng xøng víi

tiÒm n¨ng vèn cã lµ do c«ng t¸c tuyªn truyÒn, qu¶ng c¸o ch ­a ®­îc chó ý

®óng møc. ChÝnh v× thÕ mét trong nh÷ng gi¶i ph¸p cho vÊn ®Ò ph¸t triÓn s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa cña vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ cÇn cã kÕ ho¹ch tuyªn

truyÒn, qu¶ng c¸o h×nh ¶nh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa Thanh Ho¸ trªn c¸c

ph­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng nh­:

X©y dùng c¸c chuyªn môc, chuyªn ®Ò vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa, tæ

chøc c¸c cuéc thi t×m hiÓu, thi thiÕt kÕ biÓu t ­îng Logo riªng vÒ s¶n phÈm du

lÞch vïng ven biÓn Thanh Ho¸

X©y dùng b¨ng Video, ®Üa CD-Rom, Website, Guide Book, c¸c tËp gÊp,

b¶n ®å du lÞch, khÈu hiÖu … giíi thiÖu vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng biÓn

xø Thanh

X©y dùng c¸c Pan«- ¸p phÝch vÒ h×nh ¶nh s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

vïng ven biÓn Thanh Ho¸ t¹i c¸c ®iÓm quan träng ®Ó thu hót sù chó ý cña mçi

du kh¸ch.

Cã nguån kinh phÝ riªng cho ho¹t ®éng tuyªn truyÒn qu¶ng c¸o mét

phÇn tõ vÐ th¾ng c¶nh vµ sù hç trî cña c¸c ®oµn thÓ x· héi.

§Èy m¹nh c«ng t¸c xóc tiÕn s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn,

x©y dùng trung t©m th«ng tin du lÞch, tæ chøc t ­ vÊn, cung cÊp th«ng tin cho

kh¸ch du lÞch vµ c¸c doanh nghiÖp du lÞch. §Èy m¹nh c«ng t¸c t ­ vÊn kinh

doanh l÷ hµnh vµ h­íng dÉn du lÞch.

§Æt v¨n phßng ®¹i diÖn du lÞch t¹i c¸c ®Þa ph ­¬ng kh¸c, nhÊt lµ cã thÓ

kÕt hîp trong viÖc qu¶ng b¸ s¶n phÈm du lÞch Thanh Hãa ë Hµ Néi; c¸c Trung

t©m kinh tÕ-chÝnh trÞ-x· héi kh¸c … ®Ó h ­íng dÉn, cung cÊp th«ng tin cho du

kh¸ch trong ngoµi tØnh.

§a d¹ng vµ n©ng cao chÊt l ­îng c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸

vÒ du lÞch, x©y dùng h×nh ¶nh Ên t ­îng vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa biÓn xø

Thanh trong c¸c héi chî, triÓn l·m, liªn hoan du lÞch, v¨n ho¸, c¸c héi thi du

93

lÞch trong tØnh, trong n­íc.

Phèi hîp víi §µi ph¸t thanh truyÒn h×nh Thanh Ho¸ giíi thiÖu s¶n phÈm

du lÞch v¨n hãa biÓn trong ch ­¬ng tr×nh " LÞch sö v¨n hãa xø Thanh" mçi

th¸ng mét sè.

B¸m s¸t c¸c sù kiÖn ®Ó lång ghÐp phèi hîp qu¶ng b¸ cho s¶n phÈm du

lÞch. X©y dùng ch ­¬ng tr×nh " Liªn hoan du lÞch biÓn" hµng n¨m vµ ph¶i ® ­îc

truyÒn h×nh trùc tiÕp trªn ®µi truyÒn h×nh Trung ­¬ng ®Ó giíi thiÖu vÒ s¶n

phÈm du lÞch v¨n hãa biÓn xø Thanh.

T¨ng c­êng tuyªn truyÒn, gi¸o dôc n©ng cao nhËn thøc vµ tr¸ch nhiÖm

cña c¸c cÊp, c¸c ngµnh, c¸c tæ chøc chÝnh trÞ, x· héi, nghÒ nghiÖp vµ céng

®ång ®èi víi ph¸t triÓn du lÞch cña ®Þa ph­¬ng.

X· héi ho¸ c¸c ho¹t ®éng tuyªn truyÒn, qu¶ng b¸: t¨ng c ­êng phèi hîp

víi c¸c c¬ quan ban ngµnh, c¸c lÜnh vùc kh¸c cã liªn quan trong vµ ngoµi tØnh;

huy ®éng c¸c doanh nghiÖp du lÞch ®ãng trªn ®Þa bµn cña c¸c huyÖn vïng ven

biÓn ®ãng gãp thµnh lËp quÜ xóc tiÕn du lÞch ®Ó x©y dùng chiÕn l ­îc tuyªn

truyÒn qu¶ng b¸ vÒ s¶n phÈm du lÞch.

- C¸c doanh nghiÖp du lÞch cÇn phèi kÕt hîp víi c¸c ban ngµnh liªn

quan trong viÖc qu¶ng b¸ c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa trong c¸c ch ­¬ng tr×nh

th¨m quan du lÞch.

3. 4. Mét sè khiÕn nghÞ

3.4.1. KhuyÕn nghÞ ®èi víi c¬ quan qu¶n lý vÒ du lÞch

Vïng ven biÓn Thanh Hãa lµ nh÷ng ®Þa ph ­¬ng cã nguån tµi nguyªn du

lÞch c¶ vÒ tù nhiªn nh©n v¨n rÊt ®a d¹ng, ®a d¹ng. Tuy nhiªn ngoµi ph¸t triÓn

lo¹i h×nh du lÞch t¾m biÓn th× hiÖn nay ë vïng ven biÓn ch ­a khai th¸c triÖt ®Ó

c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa cña c¸c tµi nguyªn nh©n v¨n ®Ó ph¸t triÓn s¶n phÈm du lÞch

nh»m thu hót kh¸ch du lÞch ®«ng vµ kÐo dµi thêi gian l ­u tró cña hä l©u h¬n.

94

Do vËy xin ®­îc ®Ò nghÞ víi:

cïng c¸c ngµnh cã liªn - Së V¨n hãa - ThÓ thao –Du lÞch Th¹nh Hãa

quan kh¸c quan t©m gióp ®ì ®Ó du lÞch vïng ven biÓn Thanh hãa trong c¸c

lÜnh vùc nh­:

Phèi hîp víi c¸c huyÖn cã ®iÓm du lÞch vïng ven biÓn ®Ó ®Çu t ­ khai

th¸c, b¶o tån c¸c di tÝch g¾n víi ®Çu t ­ CSHT du lÞch vµo c¸c ®iÓm tham quan

du lÞch c¸c di tÝch v¨n ho¸-lÞch sö. Lªn kÕ ho¹ch ®Ò nghÞ Bé V¨n hãa – ThÓ

thao – Du lÞch thùc hiÖn ®iÒu chØnh quy ho¹ch tæng thÓ ph¸t triÓn du lÞch ViÖt

Nam ®Õn n¨m 2020, ® ­a Thanh Ho¸ vµo träng ®iÓm ph¸t triÓn du lÞch quèc

gia, x©y dùng chiÕn l ­îc ph¸t triÓn lo¹i h×nh du lÞch BiÓn t¹i B¾c miÒn Trung

(Tõ Thanh Ho¸ ®Õn Thõa Thiªn HuÕ). §Æc biÖt, ph¸t triÓn SÇm S¬n thµnh ®«

thÞ du lÞch.

Phèi hîp víi Bé V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch h ­íng dÉn x¸c ®Þnh c¸c

s¶n phÈm ®Æc thï vÒ c¸c di s¶n v¨n ho¸ vËt thÓ vµ phi vËt thÓ ®Ó lËp kÕ ho¹ch

b¶o tån, t«n t¹o vµ khai th¸c phôc vô ph¸t triÓn v¨n ho¸ g¾n víi du lÞch.

T¹o ®iÒu kiÖn, hç trî cho ho¹t ®éng du lÞch vïng ven biÓn Thanh Hãa

t¨ng c­êng c«ng t¸c qu¶ng b¸ vµ xóc tiÕn, tiÕp cËn thÞ tr ­êng du lÞch, x©y

dùng c¬ së ®µo t¹o d¹y nghÒ du lÞch t¹i ®Þa ph­¬ng.

- Víi chÝnh quyÒn vµ nh©n d©n ®Þa ph­¬ng:

CÇn ph¶i nhËn thøc ®­îc tÇm quan träng cña ngµnh kinh tÕ du lÞch vµ ph¸t

triÓn du lÞch ( du lÞch t¾m biÓn vµ du lÞch v¨n hãa biÓn ph¶i lµ nhiÖm vô cña toµn

ngµnh, toµn d©n. Nh÷ng viÖc cÇn lµm cña chóng ta trong thêi gian tíi lµ:

- X©y dùng c¸c c¬ chÕ chÝnh s¸ch nh»m ­u tiªn ph¸t triÓn du lÞch vïng

ven biÓn nh ­: c¬ chÕ ®æi ®Êt lÊy c«ng tr×nh ®èi víi mét sè dù ¸n ®Çu t ­ ph¸t

triÓn du lÞch; c¸c ­u tiªn vÒ tµi chÝnh nh ­ ¸p dông thuÕ suÊt thu nhËp doanh

nghiÖp, thêi gian vµ møc miÔn thuÕ, gi¶m thuÕ víi c¸c ho¹t ®éng kinh doanh,

víi mét sè lÜnh vùc thuéc diÖn chÝnh s¸ch vµ khuyÕn khÝch thu hót ®Çu t ­.

95

- Sím ban hµnh c¸c nghÞ quyÕt cho ph¸t triÓn du lÞch, tõ ®ã huy ®éng vµ ph¸t huy néi lùc tõ c¸c tÇng líp nh©n d©n ®Þa ph ­¬ng c¸c huyÖn vïng ven biÓn

®Ó ph¸t triÓn du lÞch. X©y dùng dù ¸n ®Çu t ­ cho c¸c lµng nghÒ truyÒn thèng,

khai th¸c c¸c nÐt v¨n ho¸ ®éc ®¸o…nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

®Æc s¾c mang h×nh ¶nh v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa võa truyÒn thèng

võa hiÖn ®¹i.

- C¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng: Lªn kÕ ho¹ch cho c¸c c¬ quan th«ng tin ®¹i chóng cña ®Þa ph ­¬ng cã kÕ

ho¹ch phèi hîp víi Bé V¨n hãa – ThÓ thao - Du lÞch, Së V¨n hãa – ThÓ thao -

Du lÞch Thanh Ho¸ tuyªn truyÒn vÒ s¶n phÈm du lÞch vïng ven biÓn nh»m t¹o

®iÒu kiÖn giíi thiÖu h×nh ¶nh, ®Êt n ­íc vµ con ng ­êi Thanh Ho¸ nãi chung,

vïng ven biÓn nãi riªng trªn c¸c ph ­¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng trong n ­íc

vµ quèc tÕ. Tõng b ­íc ®­a du lÞch ven biÓn Thanh Ho¸ trë thµnh mét ngµnh kinh tÕ mòi nhän cña tØnh vµ lµ ®iÓm ®Õn th©n thiÖn – v¨n minh – lÞch sù cña kh¸ch du lÞch trong t­¬ng lai.

3.4.2. KhuyÕn nghÞ ®èi víi c¸c doanh nghiÖp du lÞch

C¸c doanh nghiÖp du lÞch cïng phèi kÕt hîp víi Së V¨n hãa – ThÓ thao – Du lÞch vµ c¸c ban ngµnh cã liªn quan trong viÖc x©y dùng c¸c lµng nghÒ du lÞch truyÒn thèng, nghiªn cøu, khai th¸c c¸c gi¸ trÞ v¨n hãa ®éc ®¸o cña di tÝch lÞch sö – v¨n hãa, lÔ héi, phong tôc tËp qu¸n ®Ó t¹o ra nh÷ng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ®éc ®¸o, hÊp dÉn kh¸ch du lÞch.

Nªn më réng c¸c ho¹t ®éng kinh doanh l ­u tró, ®Æc biÖt lµ ho¹t ®éng l÷ ­¬ng thuéc

hµnh, vËn chuyÓn kh¸ch du lÞch vµ vui ch¬i gi¶i trÝ ë c¸c ®Þa ph vïng ven biÓn Thanh Hãa ®Ó ®¸p øng nhu cÇu cña kh¸ch du lÞch

C¸c doanh nghiÖp du lÞch nªn cã kÕ ho¹ch t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó nh©n viªn

c«ng ty m×nh cã thÓ tham gia c¸c khãa häc n©ng cao kü n¨ng nghiÖp vô

chuyªn m«n, ®Æc biÖt n©ng cao kü n¨ng giao tiÕp du lÞch do Së V¨n hãa – ThÓ

thao – Du lÞch hoÆc c¸c c¬ së, trung t©m ®µo t¹o du lÞch.

Nªn tÝch cùc chñ ®éng t¹o ra c¸c s¶n phÈm du lÞch ®Ó kh¼ng ®Þnh

96

“th­¬ng hiÖu” cña doanh nghiÖp nh»m thu hót kh¸ch hµng, ®ång thêi t¹o ra m«i tr­êng c¹nh tranh hîp lý víi c¸c doanh nghiÖp du lÞch kh¸c.

TiÓu kÕt ch­¬ng 3

Thanh Hãa lµ mét tØnh cã tµi nguyªn du lÞch tù nhiªn còng nh ­ nh©n

v¨n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó. HiÖn nay lo¹i h×nh du lÞch biÓn lµ thÕ m¹nh cña

du lÞch tØnh nhµ. Víi chiÒu dµi 102km ® ­êng bê biÓn dµi ph¼ng ®Ñp ®· t¹o ra

sù hÊp dÉn du kh¸ch. Bªn c¹nh ®ã vïng ven biÓn Thanh Hãa cßn cã nguån tµi

nguyªn du lÞch v¨n hãa kh¸ ®Æc s¾c ®Ó t¹o ra s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ®Æc

tr­ng cña ven biÓn. Tuy nhiªn c¨n cø vµo t×nh tr¹ng thùc tÕ viÖc khai th¸c s¶n

phÈm du lÞch cho thÊy s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë ®©y cßn rÊt nghÌo nµn, ®¬n

®iÖu ch­a mang tÝnh ®Æc tr ­ng cña ®¹i ph ­¬ng, dÉn tíi viÖc ch ­a thÓ thu hót

kh¸ch du lÞch n­íc ngoµi vµ kh¸ch cã kh¶ n¨ng chi tr¶ cao.

Cho nªn luËn v¨n ®· ® ­a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao hiÖu qu¶

khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa. HÖ thèng gi¶i

ph¸p cña luËn v¨n gåm 7 nhãm. §ång thêi ®Ó t¨ng thªm hiÖu lùc cho c¸c gi¶i

ph¸p c¬ b¶n, luËn v¨n ® ­a ra mét sè kiÕn nghÞ ®èi víi kiÕn nghÞ ®èi víi c¬

quan qu¶n lý vÒ du lÞch vµ víi c¸c doanh nghiÖp du lÞch nh»m môc ®Ých x©y

dùng vµ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa mét

c¸ch hiÖu qu¶, nh»m ®¸p øng chñ tr ­¬ng cña tØnh trong viÖc ph¸t triÓn du lÞch

97

Thanh Hãa thµnh träng ®iÓm du lÞch quèc gia.

KÕt luËn

Du lÞch lµ mét ngµnh kinh tÕ – x· héi tæng hîp cã hiÖu qu¶ cao trªn

nhiÒu ph­¬ng diÖn. Trong sù ph¸t triÓn chung cña c¸c lo¹i h×nh du lÞch hiÖn

nay ph¶i nãi tíi lo¹i h×nh du lÞch v¨n hãa. §©y lµ lo¹i h×nh du lÞch ®ang cã xu

h­íng phæ biÕn cña du lÞch toµn thÕ giíi, trong ®ã cã ViÖt Nam - ®Êt n ­íc cã

4000 n¨m lÞch sö. Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, cïng víi sù ph¸t triÓn kinh tÕ –

x· héi chung cña c¶ n ­íc nãi chung, Thanh Hãa nãi riªng, nhu cÇu ®i du lÞch

cña ng­êi d©n ®· t¨ng lªn râ rÖt vµ kÐo theo sù ph¸t triÓn víi tèc ®é cao cña

ho¹t ®éng kinh doanh l÷ hµnh. Víi lîi thÕ biÓn cïng nguån tµi nguyªn du lÞch

v¨n hãa ë ®©y kh¸ phong phó vµ ®Æc s¾c cã kh¶ n¨ng t¹o ra s¶n phÈm du lÞch

biÓn (trong ®ã cã s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa nãi) ®Æc tr ­ng cho vïng ven biÓn

Thanh Hãa. Tuy nhiªn hiÖn nay s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh

Hãa cßn nghÌo nµn, ®¬n ®iÖu, thiÕu søc hÊp dÉn vµ kh¶ n¨ng c¹nh tranh trªn

thÞ tr ­êng. §iÒu nµy cho thÊy s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa ë ®©y do ch ­a ®­îc

chó träng ®óng møc vµ trªn thùc tÕ cßn gÆp nhiªï khã kh¨n. Do vËy ®Ó n©ng

cao hiÖu qu¶ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa th×

c¬ quan qu¶n lý vÒ du lÞch Thanh Hãa, c¸c cÊp c¸c ngµnh cã liªn quan, còng

nh­ mçi doanh nghiÖp l÷ hµnh cÇn ph¶i cã sù ®Çu t ­ vµ nç lùc nh»m ph¸t huy

trong viÖc x©y dùng s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa thµnh

s¶n phÈm du lÞch ®Æc s¾c mang ®Ëm v¨n hãa cña vïng ven biÓn.

Víi môc ®Ých ®ãng gãp vµo viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c s¶n phÈm du

lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa trªn c¶ ph­¬ng diÖn lý vµ thùc tÕ, sau qu¸

tr×nh nghiªn cøu, kh¶o s¸t thùc tÕ, ®Ò tµi ®· ®¹t ®­îc mét sè kÕt qu¶ sau:

- HÖ thèng hãa vµ x©y dùng ® ­îc nh÷ng lý thuyÕt mang tÝnh c¬ së lý

luËn vÒ s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa

- Thu thËp, ph©n tÝch vµ ®¸nh gi¸ gi¸ trÞ cña tµi nguyªn du lÞch v¨n hãa

98

vïng ven biÓn Thanh Hãa

- Nghiªn cøu, kh¶o s¸t vµ ph©n tÝch mét c¸ch toµn diÖn thùc tr¹ng khai

th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa còng nh ­ cña c¸c

doanh nghiÖp l÷ hµnh trong vµ ngoµi tØnh.

- §· ph©n tÝch vµ chØ ra nh÷ng khã kh¨n, tån t¹i c¬ b¶n cÇn ® ­îc kh¾c

phôc trong viÖc khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa vïng ven biÓn

- Trªn c¬ së thùc tr¹ng khai th¸c s¶n phÈm du lÞch v¨n hãa còng nh ­

c¸c ®Þnh h ­íng ph¸t triÓn du lÞch cña tØnh. §Ò tµi ® ­a ra c¸c gi¶i ph¸p, ®Ò

xu©t, kiÕn nghÞ s¸t thùc nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ khai th¸c s¶n phÈm du lÞch

v¨n hãa vïng ven biÓn Thanh Hãa, nh»m ®ãng gãp vµo sù ph¸t triÓn kinh tÕ –

99

x· héi chung cña du lÞch vïng ven biÓn còng nh­ cña Thanh Hãa.

tµi liÖu tham kh¶o

1. TrÇn Thóy Anh, NguyÔn Thu Thñy, NguyÔn ThÞ Anh Hoa (2006), øng xö

v¨n hãa trong du lÞch, Nxb §HQG, HN.

2. Ban biªn so¹n lÞch sö Thanh Hãa (1994), LÞch sö Thanh Hãa , tËp 1, 2,

Nxb KHXH, HN.

3. Ban Qu¶n lý di tÝch vµ th¾ng c¶nh Thanh Hãa (2000), Thanh Hãa di tÝch

vµ th¾ng c¶nh, tËp 1, Nxb Thanh Hãa.

4. Ban Qu¶n lý di tÝch vµ th¾ng c¶nh Thanh Hãa (2002), Thanh Hãa Di tÝch

vµ th¾ng c¶nh, Nxb Thanh Ho¸, tËp 2

5. Ban Qu¶n lý di tÝch vµ th¾ng c¶nh Thanh Hãa (2004), Thanh Hãa di tÝch

vµ th¾ng c¶nh tËp 3, Nxb Thanh Hãa.

6. Ban Qu¶n lý di tÝch vµ th¾ng c¶nh Thanh Hãa (2004), Thanh Hãa di tÝch

vµ th¾ng c¶nh, tËp 4, Nxb Thanh Hãa.

7. Phan KÕ BÝnh (1999), ViÖt Nam phong tôc, Nxb Hµ Néi, HN.

8. H.Le Breton (1920), Nh÷ng ®×nh chïa vµ nh÷ng n¬i lÞch sö trong tØnh

Thanh Hãa, b¶n ®¸nh m¸y.

9. J.I ClaÐy (1941), ng­êi An Nam vµ biÓn , t­ liÖu ®Þa chÝ, th ­ viÖn TØnh

Thanh Hãa, b¶n ®¸nh m¸y

10. NguyÔn §¨ng Duy (1996), V¨n hãa t©m linh, Nxb Hµ Néi, HN.

11. §Þa chÝ HËu Léc (n¨m 2001), Nxb Thanh Hãa

12. GS.TS NguyÔn V¨n §Ýnh (chñ biªn), TS TrÇn ThÞ Minh Hßa (2004), Gi¸o

tr×nh Kinh tÕ Du lÞch, NXB Lao ®éng - X· héi, HN.

13. NguyÔn V¨n §Ýnh – NguyÔn V¨n M¹nh (1996), T©m lý vµ nghÖ thuËt

giao tiÕp øng xö trong kinh doanh du lÞch, Nxb Thèng kª, HN.

100

14. Ninh ViÕt Giao (2002), §Þa chÝ Ho»ng Hãa, Nxb KHXH, HN.

15. NguyÔn Chu Håi (2005), C¬ së tµi nguyªn vµ m«i tr ­êng biÓn, Nxb §H

QGHN, HN

16. Lª Xu©n Hång, Lª ThÞ Kim Thoa (2007), §Þa m¹o bê biÓn ViÖt Nam,

NXB Khoa häc tù nhiªn vµ C«ng nghÖ.

17. HuyÒn tho¹i thÇn §éc C­íc (2005), Nxb Thanh Hãa

18. H­¬ng Nao (1997), Nh÷ng th¾ng tÝch cña xø Thanh, Nxb Gi¸o Dôc, HN.

19. Nh÷ng nghÒ thñ c«ng truyÒn thèng Thanh Hãa (2002), Nxb Thanh Hãa.

20. Tr­¬ng Sü Quý (2003), Ph­¬ng h­íng vµ mét sè gi¶i ph¸p ®Ó ®a d¹ng

hãa lo¹i h×nh vµ s¶n phÈm du lÞch ë Qu¶ng Nam §µ N½ng , luËn ¸n tiÕn

sÜ.

21. D­¬ng V¨n S¸u (2004), , LÔ héi ViÖt Nam trong sù ph¸t triÓn du lÞch

Tr­êng §H VHHN.

22. TrÇn Ngäc Thªm (1998) C¬ së v¨n hãa ViÖt Nam, Nxb Gi¸o Dôc, HN.

23. Lª Huy Tr©m - Hoµng Anh Nh©n (2001), LÔ tôc, lÔ héi truyÒn thèng xø

Thanh, NXB V¨n hãa d©n téc, HN.

24. Hoµng Minh T­êng (2005), Tôc thê thÇn §éc C ­íc ë lµng Nói SÇm S¬n

Thanh Hãa, Nxb V¨n hãa D©n téc, HN.

25. NguyÔn Minh TuÖ chñ biªn (1999), §Þa lý du lÞch, Nxb TPHCM.

26. Vâ Quang Träng (2004), V¨n hãa d©n gian c¸c lµng ven biÓn, t¹p chÝ v¨n

hãa V¨n nghÖ (12)

27. Hoµng Minh T­êng (2003), TÝn ng­ìng thê thÇn §éc C ­íc sù tiÕp biÕn

gi÷a c¸c yÕu tè v¨n hãa b¶n ®Þa vµ ngo¹i sinh , T¹p chÝ nguån s¸ng d©n

gian (2)

28. TØnh ñy, H§ND tØnh Thanh Hãa (2000) , §Þa chÝ Thanh Hãa, tËp 1, Nxb

VHTT, HN.

29. ViÖn nghiªn cøu v¨n hãa d©n gian (2000), v¨n hãa d©n gian lµng ven

101

biÓn, NXB V¨n hãa d©n téc, HN.

30. Lª ThÕ VÞnh (2001), Tôc thê c¸ ¤ng ë th«n Long Thñy, x· An Phó,

huyÖn Tuy An, tØnh Phó Yªn , LuËn v¨n Th¹c sÜ VHDG, ViÖn nghiªn cøu

V¨n hãa d©n gian

31. Lª Trung Vò (1990) LÔ héi cÇu Ng ­ cña lµng ven biÓn , t¹p chÝ V¨n hãa

d©n gian (1)

32. Bïi ThÞ H¶i YÕn (2005), TuyÕn ®iÓm du lÞch ViÖt Nam, NXB GD, HN.

102

33. Bïi ThÞ H¶i YÕn (2007), Quy ho¹ch du lÞch, NXB GD, HN.

Phô lôc

Mét sè h×nh ¶nh liªn quan ®Õn ®Ò tµi

103