BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ TP. HỒ CHÍ MINH
BÙI THỊ LỆ THỦY
PHÂN TÍCH CÁC NHÂN TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN
LẠM PHÁT VIỆT NAM SỬ DỤNG MÔ HÌNH
SVAR VÀ TVP-VAR
Chuyên ngành : TÀI CHÍNH - NGÂN HÀNG
Mã số : 60340201
LUẬN VĂN THẠC SĨ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
PGS.TS. NGUYỄN THỊ NGỌC TRANG
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2015
MỤC LỤC
TRANG PHỤ BÌA
LỜI CAM ĐOAN
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU
DANH MỤC CÁC HÌNH VẼ
LỜI MỞ ĐẦU ........................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1: GIỚI THIỆU ĐỀ TÀI NGHIÊN CỨU .......................................... 3
1.1 Lý do nghiên cứu........................................................................................ 3
1.2 Mục tiêu nghiên cứu ................................................................................... 4
1.3 Phương pháp nghiên cứu ............................................................................ 4
1.4 Đối tượng và phạm vi nghiên cứu ............................................................... 4
1.5 Ý nghĩa của bài nghiên cứu ........................................................................ 4
1.6 Bố cục bài nghiên cứu ................................................................................ 5
CHƯƠNG 2: CƠ SỞ LÝ THUYẾT VÀ CÁC NGHIÊN CỨU TRƯỚC ĐÂY 6
2.1 Giá dầu thô thế giới .................................................................................... 6
2.2 Lỗ hổng sản lượng .................................................................................... 10
2.3 Thâm hụt ngân sách .................................................................................. 16
2.4 Chính sách tiền tệ ..................................................................................... 21
CHƯƠNG 3: PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ................................................ 31
3.1 Dữ liệu nghiên cứu ................................................................................... 31
3.2 Phương pháp nghiên cứu .......................................................................... 31
3.2.1 Những ràng buộc cấu trúc cho mô hình SVAR ........................................ 32
3.2.2 Mô hình tham số thay đổi theo thời gian với những biến động ngẫu nhiên
(TVP-VAR) ...................................................................................................... 34
CHƯƠNG 4: KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU .......................................................... 39
4.1 Tổng quan biến động lạm phát tại Việt Nam giai đoạn 2000-2015 ............ 39
4.2 Thống kê mô tả dữ liệu nghiên cứu .......................................................... 44
4.3 Kết quả thực nghiệm trong mô hình SVAR .............................................. 44
4.3.1 Kiểm định tính dừng các biến .................................................................. 44
4.3.2 Xác định độ trễ tối ưu .............................................................................. 45
4.3.3 Phân tích các cú sốc đến lạm phát tại Việt Nam ....................................... 49
4.3.4 Phân rã phương sai .................................................................................. 51
4.4 Kết quả thực nghiệm từ mô hình TVP- VAR ............................................ 53
4.4.1 Biến động ngẫu nhiên của các biến .......................................................... 53
4.4.2 Phân tích các cú sốc đến lạm phát tại Việt Nam ....................................... 58
CHƯƠNG 5: KẾT LUẬN ................................................................................... 62
TÀI LIỆU THAM KHẢO
PHỤ LỤC
1
LỜI MỞ ĐẦU
Bài nghiên cứu “Phân tích các nhân tố tác động đến lạm phát Việt Nam sử
dụng mô hình SVAR và TVP-VAR” được tác giả thực hiện dựa trên số liệu thu thập
theo quý từ Q1/2000 đến Q2/2015 vì trong khoảng thời gian này lạm phát của Việt
Nam lên xuống hết sức thất thường không ổn định khi ở mức hai con số, khi ở mức
một con số và thậm chí xuống dưới cả 0%.
Để đạt được mục tiêu chính của bài nghiên cứu là kiểm định các nhân tố tác
động đến lạm phát, tác giả sử dụng mô hình cấu trúc tự hồi quy véctơ (SVAR) và
mô hình tham số thay đổi theo thời gian với các biến động ngẫu nhiên (TVP –
VAR). Dựa vào tìm hiểu và tham khảo các tài liệu nghiên cứu trước đây, tác giả đưa
ra các nhóm nhân tố chính tác động đến lạm phát như sau: Giá dầu được xem là yếu
tố bên ngoài đại diện cho những biến động của tình hình kinh tế thế giới, các yếu tố
bên trong như triển vọng nền kinh tế đại diện bởi lỗ hổng sản lượng, chính sách tài
khóa đại diện bởi thâm hụt ngân sách và chính sách tiền tệ đại diện bởi lãi suất tái
cấp vốn. Kết quả phân tích hàm phản ứng đẩy trong mô hình SVAR cho thấy.
- Lạm phát trong nước chịu tác động mạnh nhất bởi giá dầu thô thế giới.
- Gia tăng lỗ hổng sản lượng làm tăng tỷ lệ lạm phát.
- Mức độ ảnh hưởng của thay đổi lãi suất lên lạm phát là khá nhỏ.
- Phản ứng của lạm phát trước cú sốc từ chi tiêu chính phủ khá phức tạp,
không theo một chiều hướng cụ thể.
Kết quả phân tích hàm phản ứng đẩy trong mô hình (TVP-VAR) cho thấy
lạm phát phản ứng cùng chiều với một cú sốc trong giá cả hàng hóa thế giới (giá
dầu), lỗ hổng sản lượng và chính sách tài khóa. Phản ứng này là ngược chiều đối
với một cú sốc trong chính sách tiền tệ. Như vậy hình dạng của hàm phản ứng đẩy
trong mô hình SVAR cố định thì phù hợp với đường trung bình của hàm phản ứng
đẩy TVP-VAR ở một mức độ nào đó. Điều này cho thấy mô hình tác giả sử dụng là
vững.
2
Nghiên cứu cũng đưa ra một số hàm ý chính sách về tài chính tiền tệ, ngân
sách nhà nước và điều hành cung cầu thị trường giúp Chính phủ can thiệp vào kiểm
soát lạm phát.
Từ khóa: lạm phát, SVAR, TVP - VAR